In de Antwerpse Zirkstraat, te midden van de galerieën, vintagewinkels en B&B’s, rijst een uniek torentje op. Je ziet het niet vanaf de straatkant en tot voor kort zou je de binnenkoer van huisnummer 36 nooit zomaar zijn opgelopen. Toen een goede vriend me echter vertelde dat de toren het recent opgeknapte Michiel Coignet Observatorium huisvest, beheerd door volkssterrenwacht Urania, dacht ik terug aan mijn negenjarige ik; het jongetje dat in hun planetarium in Hove, maar ook ver daarbuiten verdwaald rondliep tussen de sterren. Soms staat hij in scherp contrast met de hier-en-nu-ik, die toch geen astronoom of uitvinder geworden is en liever boeken en films tot zich neemt dan zelf op onderzoek te gaan. “Bij deze”, dacht ik bij mezelf, “breng ik daar verandering in.” Zodus gingen die vriend en ik op een zaterdagavond naar het observatorium, op zoek naar sterren en de maan. En wie weet zou de telescoop me kunnen vertellen bij welke komeet dat negenjarige jongetje tegenwoordig uithing. 

Je zal het maar voorhebben: het ligt op het puntje van je tong en toch kan je er niet opkomen. Dat ene woord ontglipt je keer op keer. Ook dit jaar schiet dwars alle schlemielen in zulke navrante situaties onverdroten te hulp. Maandelijks laten we ons licht schijnen op een woord waar de meest vreemde betekenis, de meest rocamboleske herkomst of de grappigste verhalen achter schuilgaan. Met deze laatste dwarseditie van het jaar voelen we de nostalgie opkomen.

's Ochtends collectief afzien in een examenlokaal is niet langer van deze tijd. De universiteit heeft de toekomst omarmd en kondigt aan dat vanaf 2026 alle examens afgelegd worden door artificiële intelligentie. “Studenten maken al massaal hun schrijfopdrachten met behulp van AI; waarom zouden de examens dan achterblijven?”

In het centrum van Antwerpen, te midden van de drukbevolkte AmandusAtheneumbuurt, ligt de hoofdbibliotheek van de stad Antwerpen. In april vierde bibliotheek Permeke haar twintigste verjaardag op het De Coninckplein en dat verdient een groot feest, want deze bibliotheek in het hart van Antwerpen is zoveel meer dan gewoon een uitleendienst; het is een verzamelplaats voor haar gemeenschap.

Berichten over grensoverschrijdend gedrag duiken opnieuw opvallend vaak op in het nieuws. Denk aan de spikingzaak in Kortrijk, de ‘jonge en getalenteerde’ student uit Leuven die werd veroordeeld voor verkrachting, maar geen straf kreeg, of de barman van café ZeeZicht in Antwerpen die wordt verdacht van verkrachting. Achter die spraakmakende zaken schuilt echter een bredere realiteit: bijna iedereen kent wel iemand die grensoverschrijdend gedrag heeft meegemaakt. Het beperkt zich niet tot krantenkoppen of grote rechtszaken. Het gebeurt ook in de directe leefwereld van studenten. Om aan te tonen dat het vaak dichterbij komt dan we denken, sprak dwars met studenten die zelf slachtoffer werden van grensoverschrijdend gedrag. Wat opvalt, is dat het vaak begint met iets kleins. Een blik, een opmerking, een situatie die net niet goed voelt. En toch blijft het hangen. “Je denkt snel: ik overdrijf, het stelt niets voor”, vertelt Anna*. “Maar al die kleine dingen samen worden op den duur gewoon een deel van je leven.”