LITTLE NIGHTMARES (2017)

De voordelen van uitgesteld gamen zijn echter talrijker. In de eerste plaats kosten de games veel minder en een GeForce GT 1030 wordt plots wel aantrekkelijk als grafische kaart. Bovendien worden de meeste bugs in het spel gladgestreken, mits de ontwikkelaar niet failliet gaat. Wanneer de marketingafdeling is gestopt met blaffen, komen ook de echte sterktes en zwaktes van een spel bloot te liggen die zelfs de boekskes en de onoverzichtelijke schare influencers op het wereldwijde web in alle drukdoenerij niet hebben opgemerkt. Een laatste voordeel aan het vakkundig – zeg maar gerust professioneel – te laat komen, is dat inmiddels duidelijk is of het verhaal van een spel ergens naartoe gaat of niet. Bij Assassin’s Creed weet iedereen inmiddels dat de vage onzin over een machine die herinneringen van voorbije generaties uit genetisch materiaal haalt, even onnozel is als pakweg UFO’s in Lord of the Rings (waarbij dit laatste waarschijnlijk nog een pak minder ondraaglijk zou zijn). Het slechte einde van de Mass Effect-trilogie werd inmiddels vervangen door een minder slecht einde en intussen weten we ook dat het afsluiten van de verhaallijn van Half-Life in de richting van de halveringstijd van Uranium-238 gaat. Allemaal nuttige informatie die niet beschikbaar was op het moment dat deze games verschenen.

Dat is ook het geval met Little Nightmares, dat in 2017 het levenslicht zag en dat toen niet veel meer leek te zijn dan een kort, maar knap vormgegeven avonturenspel in zijwaarts perspectief. De game viel echter op door een uitermate duister verhaal over kwetsbare kinderen die worden nagejaagd door grotesk vervormde volwassenen, zich bevindend in de buik van een mysterieus schip (in deel één) of in een vervallen stad in de regen (in deel twee). Aanvankelijk worden de lichamen van de arme gevangengenomen kindertjes eenvoudig verwerkt tot vlees, maar naarmate de games vorderen, komt nog een breed scala aan andere kinderangsten aan bod die warempel elk op hun manier even verontrustend zijn.

In haar inmiddels iconisch geworden gele regenjas pletste hoofdkindje Six op haar magere spillebeentjes en blote voeten door ondiepe plassen en galmende metalen gangen, onder reusachtig meubilair of langs portretten met scheve smoelen, om te ontsnappen uit de gruwelijke microkosmos van elk van haar belagers. Van de opgekuiste sprookjes van de gebroeders Grimm en later ook de goed beveiligde Disney-verhalen die nieuwe generaties vandaag door de strot geramd krijgen, is hier geen spoor meer terug te vinden. In Little Nightmares is er geen goede held die de onschuldige prinses redt door het kwade te overwinnen; er is alleen leven dat zich een weg baant of sterft.

Niet toevallig citeert het spel visueel bijna letterlijk uit de films Spirited Away en Howl’s Moving Castle van Studio Ghibli: de bekende Japanse anti-Disneyfilms waarin kinderen en volwassenen door elkaar verwarrende dingen doen om onduidelijke redenen, in een wereld die als vanzelfsprekend doordrenkt is van vreemde magische personages. Alleen is in Little Nightmares elk herkenbaar beeld uit de films verworden tot een duistere en brutale karikatuur. Dit zorgde er in ieder geval voor dat het spel uitgroeide van een klein nevenproject tot een waar icoon binnen het genre.

Ergens zal er ook wel een levensles in zitten. Misschien moeten kinderen beschermd worden en zijn onnozele Disneyfilms de juiste en meest veilige manier om het kleine, maar waardevolle grut groot te brengen, door hen wijs te maken dat iedereen weet waarmee hij bezig is en alles altijd goed komt. Of misschien kweken we zo een gigantische hoop narcistische randdebielen en weten kinderen door vele eeuwen van evolutie instinctief hoe ze moeten reageren als er weer eens een volwassene door het lint gaat. Tegenwoordig doet zelfs het gerucht de ronde dat kinderen meer draagkracht hebben dan we soms zouden vermoeden, maar er zijn professoren aan deze universiteit die daar waarschijnlijk veel meer van afweten.

Hoe dan ook, soms lukt het de held om in de aars van de Death Star te schieten, maar meestal heeft de wereld geen plan en probeert iedereen te vergeten dat overleven de enige achievement is die nooit definitief verworven wordt. Alles wijst erop dat het antwoord op de vraag waarom de wereld van Little Nightmares zo huiveringwekkend aantrekkelijk is, ergens in deze richting gezocht moet worden. Waar precies dat is, vergeet ieder kind op het moment dat het zelf een volwassen monster wordt.

De afgelopen jaren begon het groteske universum waarin de avonturen van hoofpersonages Six en later ook Mono zich afspelen, warempel een eigen leven te leiden. Na enkele DLC’s, een comic en een tweede deel (2021), zit een groot deel van de gamende gemeenschap momenteel nagelbijtend te wachten op deel drie, dat ergens in 2025 het levenslicht zal zien. Dit deel zal voor het eerst de focus leggen op co-op, wat betekent dat ook de sociaal minder vaardigen onder ons weer eens zullen moeten investeren in vriendschappen, wat toch altijd weer een gedoe is. Maar voor wie al vrienden heeft, kan het een meevaller zijn, omdat leuteren over gevoelens doorgaans van slechte smaak getuigt tijdens het gamen en de kans aanzienlijk verkleint om succesvol het einde te halen.

In ieder geval is Little Nightmares nog niet van plan om snel weer te verdwijnen. Voor wie nog niets weet over het plotverloop van deze games, loont het de moeite om nog een paar jaar te wachten en alles er in een lange, gegarandeerd zenuwslopende sessie door te jagen. Samen met iedereen die wel mee is met het virtueel folteren en terroriseren van de kinderlijke onschuld, deel ik alvast de hoop dat het derde deel opnieuw de kwaliteit biedt van de vorige delen en een paar linken legt met wat er in de voorgaande is gebeurd.