het erfgoed van de Antwerpse jezuïeten

De jezuïeten zijn van de zestiende eeuw tot 1773 ononderbroken aanwezig in België. Op de vooravond van grote sociale veranderingen nam paus Clemens XIV in 1773 echter de beslissing om de Sociëteit van Jezus, beter bekend als de jezuïeten, te ontbinden. Het gevolg daarvan was de gedwongen openbare verkoop van alle gebouwen en collecties. Ook verhuisden alle Antwerpse jezuïeten naar Brussel, toen in het Oostenrijkse rijk. Van Goethem begint: “De jezuïeten bouwden inmiddels een belangrijke verzameling manuscripten van mystieke religieuze teksten op, vooral uit de veertiende en vijftiende eeuw, rond Ruusbroec”. Mystiek was een religieuze beweging die zich toelegde op de persoonlijke ervaring van God. Jan van Ruusbroec was de belangrijkste mysticus van de Lage Landen en is tot vandaag de meest vertaalde Nederlandstalige auteur op Anne Frank na. Vanaf hun heroprichting in het kersverse België in 1830 stortten de jezuïeten zich op het stichten van scholen en het terugvinden en bestuderen van oude manuscripten. "In die tijd toerde een pater met zijn brommer langs kloosters en vroeg of het Ruusbroecgenootschap hun oude manuscripten mocht hebben. Daarmee hebben ze ongetwijfeld heel wat kostbare manuscripten gered. Het gebeurde nog dat men ze verknipte, er werden zelfs kaarsen van gemaakt.” Het nog steeds bestaande Ruusbroecgenootschap is indertijd opgericht voor het bestuderen van vrome middeleeuwse literatuur.

De gebouwen op de Stadscampus zijn het zichtbaarste deel van het jezuïetenerfgoed. In 1929 kochten de paters hun vroegere gebouwen rond het Hof van Liere opnieuw aan en renoveerden ze die. Dat was om verschillende redenen opmerkelijk. Pas in de jaren 1970 waren de aankoop- en renovatiekosten afbetaald; een groot deel van deze kosten werd betaald met de wedden van paters die op UFSIA doceerden en hun geld in een fonds staken. Toen UFSIA in 2003 opging in UAntwerpen, heeft de jezuïetenorde de gebouwen cadeau gedaan aan de Universiteit Antwerpen. "Dat is toch heel bijzonder, en haast niemand die dat weet!" onderstreept de rector. Bij de oprichting van UAntwerpen richtten de jezuïeten ook UCSIA (Universitair Centrum Sint-Ignatius) op met als missie het verderzetten van het jezuïtenproject. Ook het Ruusbroecgenootschap met de kostbare collectie kreeg een apart statuut.

menswordend onderwijs versus de harde realiteit

In het vorige artikel interviewde dwars oud-UCSIA-directeur Luc Braeckmans over menswordend onderwijs. Een van de principes van de jezuïetenpedagogie is de cura personalis: de student moet zijn studieprogramma doorlopen, maar ook worden uitgenodigd om meer mens te worden door onder andere individuele begeleiding. Op de vraag wat zijn visie hierover is als rector nuanceert hij: “Globaal genomen is de onderwijsvisie van de jezuïeten overgenomen over heel Europa. Hierbij begeleidt, respecteert en stuurt men leerlingen individueel met het uitgangspunt van plus est en vous. Het is daarom belangrijk te vermelden dat de cura personalis geen monopolie is van de jezuïeten. Van school tot school bestaan er volgens mij grote verschillen, maar eerlijk gezegd denk ik niet dat jezuïetenscholen nog zo anders zijn dan andere scholen.”

Wanneer we het echter over de evolutie van het Vlaamse hoger onderwijs hebben, kunnen we toch een schaalvergroting vaststellen met een schijnbaar verminderde individuele begeleiding. Waar UFSIA een kmo was met een paar honderd personeelsleden, is UAntwerpen momenteel een van de grootste werkgevers in de provincie Antwerpen met zijn 5000-koppig personeel. Samen met colleges van soms honderden studenten tegelijk wordt de notie eerder een nummer te zijn dan een ‘mens’ toch sterker. De rector bevestigt dat: “De onderwijsfinanciering bepaalt de manier van onderwijs aanbieden, daarom kunnen wij niet anders dan lesgeven in grote groepen. We kunnen absoluut geen Angelsaksisch systeem hebben waarin aan kleine groepen lesgegeven wordt met een soort tutorship”. Interessant is dat de faculteit Rechten wel een tutorship integreert in haar onderwijs. Iedere student krijgt een professor of assistent toegewezen die hij of zij drie keer per jaar ziet en open staat voor vragen en met hem of haar de examenresultaten bespreekt. Waarom dan geen onderwijs in kleine groepen? “Dat is gewoon niet te betalen", aldus de rector.

Onderwijs in grote groepen betekent niet dat aan de Antwerpse universiteit maatwerk geheel uitgesloten is. Zo bestaat er het Departement Sociale, Culturele en Studentgerichte Diensten. “Er is een hele reeks projecten die erop gericht zijn om studenten op te sporen waarvan je denkt: die zouden weleens in moeilijkheden kunnen komen of zijn dat nu al. Daar zit cura personalis wel heel sterk in, hè.” Dat de jezuïeten verantwoordelijk zijn voor deze vorm van begeleiding wil de rector niet stellen. Deze manier van werken heeft volgens Van Goethem meer te maken met het bredere maatschappelijke gegeven dat de jezuïetenonderwijsvisie in de negentiende eeuw is uitgedijd over andere onderwijsorganisaties in heel Europa.

tussen levensbeschouwing en vorming

Over levensbeschouwing koestert de rector een sterke mening: “Onderwijs dat niet levensbeschouwelijk is, dat kan niet.” Volgens hem moet men levensbeschouwing breder zien dan godsdienst of vrijzinnigheid. Dat was ook sterk te merken in zijn programma tijdens de rectorverkiezing in 2016. Hij vond dat het vak levensbeschouwing een te enge invulling kreeg. Hij wilde het concept verbreden met oog op de meer multiculturele, diverse en gelaagde samenleving van vandaag. De korf van verbredende vakken waaruit de student vanaf dit academiejaar mag kiezen, vervangt het voorheen verplichte levensbeschouwelijke vak. De vakken in deze korf vullen de oorspronkelijke levensbeschouwelijke component minder expliciet in. In zekere zin kan men stellen dat de jezuïetentraditie van levensbeschouwing en religie geven in de opleiding niet meer wordt voortgezet. Van Goethem ontkent dat niet, maar wijst wel op een ander aspect. “Als je maatwerk wil leveren gericht op cura personalis, geef de studenten dan ook de mogelijkheid om algemeen vormende vakken te kiezen.”

“Vroeger waren er kandidaturen en licenties; de opbouw was beter, vind ik persoonlijk.” Kandidaturen duurden twee jaar en daarin kreeg je veel algemeen vormende vakken, zoals filosofie en psychologie, ongeacht welke richting je deed. Pas bij de licenties ging je je specialiseren en vakkennis opbouwen. “Dat was echt een humanistisch concept: je legt eerst een brede basis en daarop bouw je voort.” In 1999 kregen we het bachelor-mastersysteem waarbij er in de drie jaar durende bachelor meer kernelementen van de opleiding gegeven moeten worden. “Het jammere daarvan is dat het algemeen vormende element onder druk kwam te staan”. De rector stelt dat het invoeren van de korfvakken in zekere zin een antwoord is op de BaMa-hervorming en hoopt deze korf studenten stimuleert om naar meer keuzevakken vragen.

Wanneer alles in je leven verkeerd gaat, kan je op zijn minst nog in je relatie vluchten. Jammer dat we toch zo veel fout lijken te doen. Om specifieker te zijn: we moeten romantiek, absolute monogamie en kieskeurigheid loslaten. Tenminste, wel als we ooit écht gelukkig willen zijn. De liefde is immers de essentie van het leven. Neem bijvoorbeeld de mooiste Griekse mythe (vind ik, geheel objectief). Tussen de eerste schepselen stapten man en vrouw, stevig aan elkaar vastgekleefd. Vier armen, vier benen en twee hoofden. Vergeleken met dat beest was ieder ander wezen een misbaksel: het was het slimst, het sterkst en het snelst van allemaal. Op een dag waren de goden het zat en kliefden ze die eerste mensen in twee. Vanaf die dag zijn man en vrouw gedoemd om gescheiden van elkaar te leven. Iedereen zoekt naarstig door naar diens wederhelft – en wanneer we die dan vinden, zijn we eindelijk weer compleet. Onoverwinnelijk.

Dat gezegd zijnde, laten we ons verdiepen in Alain de Botton. Deze Britse filosoof is een stuk praktischer, zo ook in de liefde. Volgens hem is de romantiek een van de grootste leugens waarop onze huidige maatschappij gebaseerd is. We koesteren het giftige maar aanlokkelijke beeld van de geliefde als iemand die jou in de armen neemt en ver wegvoert van alle pijn. Maar je moet oppassen: niet iedereen heeft het beste met je voor. Om te kunnen bepalen of iemand wel echt geschikt voor je is, moet je eerst jezelf goed kunnen behandelen.

Is jouw lief dan toch echt wel de juiste en de enige voor je? Toch een kleine waarschuwing van psycholoog Esther Perel: ze vindt monogamie een ontzettende misstap. We leggen onszelf de eis op dat we de rest van ons leven trouw blijven aan die ene ideale persoon. In de praktijk blijkt dat vaak vrijwel onmogelijk. Al moet ik zelf echt niet denken aan polygamie of een open relatie, niet wanneer ik écht van iemand houd. Toch zegt Perel: voeg een ontrouwclausule toe aan je samenlevingscontract. Iets in de trant van: “Ik begrijp dat je op een dag geen nee zal kunnen zeggen. Dat mag. Ik wil het alleen nooit te weten komen.” Op die manier kun je ‘zo monogaam mogelijk’ leven, terwijl je erkent dat eeuwige trouw meer een ideaal is dan een realiteit. Klinkt al een stuk oprechter, vind ik.

Maar wat zijn mijn eigen ervaringen daarin? Awel, om te beginnen: rustig aan, hè. Ik ben pas 22, ik heb nog alle tijd om te leren liefhebben. Ik vind dat we elkaar verrekte weinig kansen geven. Zo ben ik het sinds een jaar met mezelf erover eens dat veel ongelukkigheden rondom mijn dates voortkomen uit een onbegrip voor ongemak.

Een voorbeeld. Op een huisfeestje werd ik laatst geïntroduceerd aan een carrièretijger. Hij vroeg naar mijn schrijfambities, daarna naar mijn nummer. Twee weken later spraken we af in een karaokebar. Op mijn 'Ik ben er al!' reageerde hij met 'Ik vertrek zo!'. Negen uur werd elf uur en veranderde zelfs in twee uur 's nachts. 'Waar blijft-ie nou?', vroegen mijn vrienden tussen de nummers door. Om een rokerige vier uur 's nachts vroeg hij: 'Ben je daar nog?'. Heerlijk. Mijn Hollandse inborst had de dijk voor deze jongen al ruimschoots doorgestoken, maar alsnog sprak ik een week later opnieuw met hem af. Voor díé date nam hij me mee naar een galabal. Niet slecht, denk ik zo. Al laat een derde keer nu toch een tijdje op zich wachten. Tja.

Ik denk dat het belangrijk is om de liefde eens goed te bestuderen en te bespreken. Met vrienden, maar zeker met de geliefden in kwestie. Mensen lijken vaak in hun hoofd te hebben dat alles vanzelf gaat zodra je de ware jakob gevonden hebt. Alsof het de evidentie zelve is dat je aanvoelt wat een ander mens nodig heeft en omgekeerd. Daar is het de ware voor, schijnen we te denken. Naar mijn mening maak je met dat soort optimisme van je hart geen toevluchtsoord, maar juist een moordkuil. Niemand begrijpt je immers zoals jij jezelf begrijpt.

Zet daarom in op matige minnaars in plaats van mythische. Zo raak je minder teleurgesteld en leer je ondertussen veel over wat jij wel en niet zoekt in iemand. Plaats vraagtekens bij de fundamenten van de ideale liefde waarnaar iedereen op zoek lijkt. Sommige vragen vallen niet enkel met het hart te beantwoorden: je zal een helpend handje nodig hebben van de grootste filosofen en academici ter wereld. Schaam je daar vooral niet voor. We zijn nog jong en hebben nog zoveel te ontdekken. Wees je daar bewust van en gebruik het in je voordeel. En onthoud: je zal je wederhelft nooit kunnen herkennen voor je zelf compleet bent.

Net als op kot gaan komt een verandering als deze in eerste instantie altijd met een prijs, namelijk het knagende gevoel van twijfel of het wel een stap vooruit is. Maar toch, het is de uitgelezen mogelijkheid om weer nieuwe nostalgie te ontwikkelen. De verhuiskriebels van toen voel ik ook nu weer tintelen, gepaard met de sluier van onzekerheden die er altijd overheen hangt. De eeuwige vraag hoe je leven in je al dan niet witgeschilderde muren kan blazen is terug van weggeweest. Kijken wat je meeneemt en wat sneuvelt onder de vernieuwing, tot je vergeet wat je eerst miste. 

En toch, het voelt niet helemaal goed. Is het de halfverteerde kauwgom onder het bureau, die mijn voorgangers zorgvuldig tegen het hout hebben geplet? Of wat als de met liefde bijgehouden collectie foto’s en krantenartikelen uit vervlogen tijden, die zo knus samengepakt aan de muren prijkt, minder tot zijn recht komt in een grotere zaal? Ach, nostalgie is vermoeiend, ik was beter gewoon een matige minnaar van dwars gebleven, dan had het me allemaal minder uitgemaakt.

Goed, ik heb mijn portie verwerkingstherapie wel gehad. Nu is het tijd om het verleden met de toekomst te verdringen. Nieuwe nostalgie om de oude te bezweren. Een nieuwe generatie kauwgompletters lijkt me wel leuk, om te beginnen.
 

Wanneer de dagen zweven

Weken fladderen

En maanden vliegen

Wanneer ik bij je ben

               Niet bij je ben

    Kijk je om 

    De tijd trekt een streep door de lucht

    Kerft in de helblauwe lucht

               Vliegt en zoeft rakelings langs de wolken

Je zucht en de weken fladderen om je heen

Je kijkt en de dagen zweven traag

Zo’n zweefdagen waar je naar kan blijven turen

Zo’n fladderweken die je hoofd licht maken

Zo’n vliegmaanden die je pas opmerkt wanneer je naar boven staart

               De hemel tot in de nok gevuld met sterren

               Het glinsterende stof boven onze hoofden

Afgelopen weekend, tijdens het eerste deel van het festival, schitterden de spelers van Tutti Fratelli's jongerenproject al in de grote zaal. Giovanni Fratelli bestaat uit zeven enthousiaste jongeren die op een heel persoonlijke manier hun eigen verhalen in de voorstelling VOLLE GANG hebben gegoten. Het eerste festivalweekend vulde een voorstelling van het gezelschap zelf dus het programma. Maar Decleir staat erop dat er zoveel mogelijk andere sociale organisaties en zielsverwanten ook de kans krijgen om hun kunsten te etaleren. Komend weekend zal er dan ook gezongen, gekookt, gespeeld en tentoongesteld worden door diverse organisaties. Dit jaar wordt onder andere samengewerkt met KunST+ vzw, een atelier voor kunstenaars met een verstandelijke beperking. Een selectie aan werken die zij maakten, siert nu het programmaboekje van het festival.

samen spelen, maken en creëren 

“We werkten vanaf het begin samen met het Museum Dr. Guislain”, aldus Reinhilde Decleir. “Maar dit jaar zijn we letterlijk om de hoek gaan kijken. Op nog geen vierhonderd meter van ons huis bevindt zich het atelier van KunST+. Toen ik daar binnenstapte, voelde ik meteen dat er een ongelooflijke sfeer hing. Ze maken prachtige werken, die ook tentoongesteld zullen worden tijdens het festival. Nathalie De Pessemier van KunST+ was meteen enthousiast over een samenwerking.”

KunST+ past dan ook een gelijkaardige filosofie toe. “Naast talentonwikkeling zetten we vooral in op het opkrikken van de eigenwaarde van onze kunstenaars”, vertelt De Pessemier. “Het zijn allemaal volwassenen met een mentale beperking, die in de maatschappij al te vaak worden beschouwd als bijna hulpeloos. Ze leven vaak in functie van wat anderen hun aanbieden. In het atelier werken we andersom. Het is hún atelier, ze kiezen zelf wat ze tekenen en welke materialen ze willen gebruiken. Iedereen volgt zijn eigen ritme. In het begin voelt dat voor velen onwennig omdat ze het niet gewoon zijn om zelf zo veel keuzes te maken. Het klinkt misschien raar, maar die ene dag in de week dat ze naar hier komen, is het voor hen een handicaploze dag. Van de 32 mensen die hier binnenkomen weet ik van 27 niet wat hun handicap is. Die zware rugzak hangen ze als het ware aan de kapstok wanneer ze hier binnenstappen. Dat werkt ongelooflijk bevrijdend, zowel voor hen als voor ons.”

Naast De Pessemier zit Peter Boelens, artistiek leider van Bad van Marie. Zij maken ‘beeldend ervaringstheater waarbij de onderdompeling van de toeschouwer zelfreflecterend en maatschappijkritisch werkt’, dixit hun website. “We proberen de overgang van theater naar realiteit interessant te maken”, zegt Boelens. “Met Bad van Marie blijven we de laatste jaren vaak onder de radar. We brengen onze voorstellingen, die steeds op locatie zijn onder een andere naam. Het ticket dat mensen kopen, is dus niet per se voor een theatervoorstelling, wat de beleving ook anders maakt. Zo zijn we de vieze wereld van de teambuildings binnengetreden en maken we nu voorstellingen onder dat mom. Mensen denken dus dat ze deelnemen aan een teambuilding, maar bevinden zich eigenlijk in een voorstelling. Het blijft altijd spannend wanneer het kantelmoment komt waarop het publiek doorheeft dat alles gespeeld is en ze het doorzien als theater. We tasten graag de grenzen van theater en realiteit af. Op die manier zetten we ons publiek aan tot zelfreflectie.”

Het festivalprogramma bestaat uit een groot aantal personen en organisaties. In de eerste plaats natuurlijk de Fratellianen zelf. Traditiegetrouw openen ze het festival met een zangstonde vanuit de ramen van het imposante gebouw. Spelers en muzikanten van Tutti Fratelli laten de straatstenen trillen en beven, en manen aan tot vreugde in het samenzijn. De vrouwen van From Syria With Love koken vervolgens een heerlijke maaltijd, stadsdichter Maud Vanhauwaert komt vertellen over haar parcours in een geanimeerde lezing en Cie Tartaren uit Leuven – dat ook sociaal-artistiek theater maakt – speelt Begoocheling, een voorstelling over hoe nieuwkomers hun dromen proberen te realiseren. Voor het hele programma verwijzen we je graag door naar de website, maar wat duidelijk blijkt uit deze kleine greep uit het aanbod, is de verbondenheid tussen al deze kunstenaars. Allemaal hebben ze ongeveer hetzelfde doel voor ogen: spelen, maken en creëren zonder vooroordelen en met een open blik. Er wordt niemand de deur gewezen.

eeuwige zoektocht naar geld

Wanneer drie makers uit het culturele veld samenzitten, komt het onderwerp subsidies onvermijdelijk bovendrijven. KunST+ is een uitzondering in de sector omdat het een privé-initiatief is dat niet met subsidies werkt. “Dat is dubbel”, zegt De Pessemier. “Enerzijds is het onzeker of we via deze weg kunnen blijven werken. Anderzijds bewandel je een moeilijke weg als je aan subsidies wil geraken. Elke euro die je uitgeeft, moet je verantwoorden. Je bent de helft van de tijd bezig met het verantwoorden van elke cent die je uitgeeft. Dat is ook terecht, want je krijgt geld van de staat en dus de burger. Werken met eigen investeringen en af en toe een gulle sponsor maken ons natuurlijk wel heel vrij. We gaan en staan waar we willen.”

Bij Tutti Fratelli en Bad van Marie klinkt een heel ander verhaal. “Sinds de structurele subsidies voelt theater maken voelt ook een beetje als een bedrijf runnen”, zegt Boelens. “Je bedenkt samen iets en maakt een dossier aan. Wanneer het toegekend wordt, juichen we en maken we vervolgens de voorstelling. Maar daardoor maak je de voorstelling wel op een andere manier. Het is plots met contracten en werkuren die moeten ingevuld worden. Het voordeel is wel dat je een vast loon hebt, maar ook daar zit voor ons een moeilijkheid. Doordat we ook werken met niet-acteurs, die soms in zo’n moeilijke situatie leven dat ze zelfs geen bankrekening hebben, is het storten van een loon natuurlijk onmogelijk.

“Het is constant zoeken naar geld”, verzucht Decleir. “Met de structurele subsidies die we nu hebben is het echt behelpen, maar sommige dingen willen we echt blijven volhouden. Zo nuttigen we samen voor elke repetitie een heerlijke maaltijd, ook vieren we elke maand de verjaardagen van de jarigen die maand heel uitgebreid. Elk jaar organiseren we ook een aantal feesten en uitstapjes. Maar we moeten natuurlijk onze mensen, die prachtig werk leveren, wel kunnen betalen. Met het budget dat we nu hebben, gaat dat niet. Maar we blijven elke dag zoeken naar centen om dit werk verder te zetten, omdat het zo belangrijk is.”

De werken van KunST+ vzw zijn te bezichtigen tijdens het weekend van 22 tot 24 november. Bad van Marie speelt Naar Oedipus, zaterdag 23 november om 21 uur. Tickets voor deze en andere voorstellingen zijn te bestellen via info@tuttifratelli.be. Voor het volledige programmaoverzicht surf naar tuttifratelli.be.

Waarover gaat VOLLE GANG?

Mathilde Defossez: Zonder al te veel prijs te geven, komt het hierop neer: we komen allemaal een kamer binnen die ons vreemd is. We weten niet waar we zijn en er volgt een hele ontdekking waarom we hier zijn en wat anders had gekund.

Ulrike Van Elsen: We worden geconfronteerd met een wereld waarin niks is. Doordat we dat opnieuw moeten gaan uitzoeken, benaderen we ook de wereld waar we vandaan komen kritischer. 

Mathilde: De verhalen die we vertellen, komen allemaal voort uit onze eigen ervaring. Die hebben we tijdens de vele repetities verwerkt in de voorstelling.

Ulrike: Eva (Schram, regisseuse, nvdr) stuurde ons na de eerste repetities telkens met een open en filosofische vraag naar huis.

Mathilde: Vragen over onze dromen bijvoorbeeld.

Eva Schram: Ik wilde filosoferen over het leven. Hoe is het bijvoorbeeld om vandaag in onze maatschappij te leven?

Ulrike: Al die verhalen en gesprekken werden gedeeld in de groep en Eva heeft die op haar beurt op magische wijze tot een stuk samengebracht.

Waarom vertrekken jullie dan precies vanuit een lege wereld, een lege kamer?

Mathilde: Om het vreemde op te zoeken.

Eva: Op voorhand was er het volgende idee: wat als we opnieuw zouden mogen beginnen; een nieuwe wereld zouden mogen creëren? Hoe die er dan zou uitzien?

Mathilde: Wat als je opnieuw zou beginnen uit het niets? Vandaar de leegte van waaruit je vervolgens zachtjes allemaal samen komt.

Hoe was het om daarover na te denken?

Eva: In het begin was dat best spannend. Voor deze voorstelling zijn we vertrokken vanuit improvisaties en dat werkte vrijwel meteen. Vanuit die oefening ontdekten we een spannende manier van denken: wat gebeurt er als je in een lege kamer komt met mensen die je niet kent en je niet weet wat je daar doet?

Ulrike: Dan speelden we dat we in een wachtkamer waren. Iedereen zat daar met een bepaald doel voor ogen, maar niemand weet van elkaar met welke reden de anderen daar zaten. Door vervolgens gesprekken te voeren kwam je dat te weten.

Hoe was het om over jullie eigen ervaringen na te denken en die te verwerken in het stuk?

Mathilde: Het was best emotioneel. We zijn een heel diverse groep en dat maakt het zo interessant. We leven dan wel met z’n allen op dezelfde aardbol, maar de verhalen die uit de groep voortkwamen, leken allemaal uit verschillende werelden te komen.

Ulrike: Dat maakt deze groep ook zo hecht. Je ziet elkaar wekelijks en deelt best veel met elkaar. Dat schept toch een bepaalde band.

Eva: Mensen denken soms dat we in één werkelijkheid leven, maar we leven in heel veel werkelijkheden en die kom je hier tegen. Ik vond het daarom ook belangrijk om zoveel mogelijk verschillende aspecten te laten zien, juist omdat de werkelijkheid ook zo divers is.

Hoe is het om zo’n persoonlijk verhaal te brengen voor een groot publiek dat jullie niet kent?

Jakob Perceval: Wanneer je je kwetsbaar opstelt in theater, toon je juist je sterkte. Als het natuurlijk op de juiste manier aangepakt wordt en daarvoor was Eva de geschikte persoon. De gesprekken tijdens de repetities voelden heel comfortabel aan en ieders verhaal werd met respect en vertrouwen behandeld. Als dat respect er niet is, zou ik me op scène een aapje met cimbalen voelen.

Mathilde: Eva voelt goed aan wat er gezegd kan worden.

Eva: We gaan op zoek naar onderwerpen die niet alleen voor hen belangrijk zijn, maar ook maatschappelijk relevant kunnen zijn. De kwetsbaarheid die de jongeren tonen kan heel veel opleveren. Ik geloof sterk in de kracht van dingen delen maar je moet het wel willen en er ook klaar voor zijn.

Thomas Van Doninck: Er is ook heel wat afwisseling in de verhalen onderling, met de nodige dosis humor. Die balans tussen heftig, schoonheid en humor is prachtig.

Waarom spelen jullie theater?

Jacob: In de eerste plaats omdat ik momenteel iets te vertellen heb en ook iets wil vertellen, namelijk mijn visie op de wereld. Een andere reden is het bereiken van catharsis: die emotionele reiniging door middel van publiek is voor mezelf heel waardevol.

Emiel De Roo: Ik ben trots op het feit dat we een mooi verhaal brengen. Achteraf moeten sommige mensen zo hard wenen dat ik denk ‘yes, we hebben ze geraakt. Yes, ze breken open’. Mijn doel is mensen laten wenen, de blèters kunnen raken. (lacht)

Thomas: Ik wil graag een eyeopener zijn. Ik ben niet wie ik op het eerste gezicht lijk. Ik wil graag tonen wie ik echt ben. Vorig jaar heb ik tijdens de voorstellingen eerder gefocust op het familiale, in deze voorstelling is dat het financiële. Een van mijn maten kwam kijken en wilde meteen anderen meebrengen. Dat was voor mij een groot compliment en dat wil ik ook graag bereiken.

Ulrike: Mijn persoonlijk doel is zelfontwikkeling. Je stelt jezelf als acteur de vraag hoe je reageert in verschillende situaties. Ik vind dat fijn om over na te denken. Je leeft in het dagelijks leven quasi automatisch, maar met theater begin je na te denken wat je persoonlijkheid echt is. Daarnaast vind ik op een podium staan gewoon heel leuk.

Mohsine Ben El Mostapha: Ik ben op mijn zestiende in Marokko theater beginnen spelen om energie kwijt te geraken. Ik miste theater spelen toen ik hier aankwam en zo ben ik hier terecht gekomen. Het is het eerste stuk dat ik speel sinds ik in België ben. Ik merk dat het niet alleen goed is om aan mijn Nederlands te werken, maar ook voor contact met mensen en zelfs om vriendschappen te sluiten. Belgisch toneel is wel anders dan Marokkaans toneel; in België kan je echt over alles praten in theater.

Wat maakt Giovanni Fratelli, de jongerenwerking van Tutti Fratelli, zo uniek?

Mathilde: Het is echt een allegaartje mensen bij elkaar. In deze groep kan je aan de buitenwereld laten zien dat een heel diverse groep mensen iets moois kan brengen en elkaar ook graag ziet, ondanks alle verschillen. Ik denk niet dat je in andere theatergroepen zoiets kan ervaren.

Thomas: Ik vind het ook heel goed dat we een aparte jongerenwerking hebben. Het zou goed zijn om het op deze manier verder te zetten, maar helaas is ons bestaan bedreigd. Geld blijft altijd een probleem, het is een eeuwige zoektocht, dus alle sponsoring in welkom

Eva: Het belangrijkste is dat iedereen mag meedoen zonder audities. Wie aanklopt, mag meedoen, zo simpel is het. We gaan ook zelf op zoek naar spelers. Zo gaan we praten met organisaties om ons voor te stellen of lanceren we een oproep via Facebook. Iedereen komt hier op heel verschillende manieren binnen gewaaid, maar uiteindelijk zijn we allemaal spelers bij Tutti Fratelli.

Giovanni Fratelli bestaat uit zeven enthousiaste jongeren die op een heel persoonlijke manier hun eigen verhalen in een voorstelling gieten. VOLLE GANG, oftewel de toekomst is al begonnen heeft afgelopen mei acht keer de zaal van Tutti Fratelli doen vollopen en wordt komend weekend hernomen tijdens het Tutti Fratelli-festival Spiegels van de Ziel. Mohsine Ben El Mostapha, Mathilde Defossez, Emiel De Roo, Niels Mariën, Jacob Perceval, Thomas van Doninck en Ulrike van Elsen spelen de herneming van Volle Gang tijdens het weekend van 15-17 november tijdens het festival Spiegels Van De Ziel. Info en tickets via info@tuttifratelli.be.

Wanneer en hoe ben je begonnen als admin?
Toen de vorige admin afstudeerde had hij op de pagina een bericht geplaatst dat hij een opvolger zocht. Dat leek me wel leuk en ik had toch al veel kennis van informatica. Ik wist wie de toenmalige admin was, dus heb ik hem gecontacteerd om te vragen wat ik moest doen om zijn plaats te mogen innemen. Er werd een kleine wedstrijd georganiseerd die ik heb gewonnen van een groep meisjes genaamd Victorious Secrets.  

Aan welke criteria moet een confession voldoen om op de pagina te verschijnen?
Het moet eerst en vooral verschillend genoeg zijn van de confessions die ik in de voorbije maand al heb gepost. Verder zijn er enkele zaken waar ik bij afhaak. De pagina is bijvoorbeeld geen platform om je like-acties of evenementen te delen – die verwijder ik meteen. Daarnaast haal ik berichten die duidelijk politiek getint of rechtstreeks aan een persoon gericht zijn er ook bijna altijd uit. Heel af en toe, als er namen worden genoemd, haal ik de namen er zelf uit, maar dat gebeurt zelden.

Wanneer iemand het heeft over een andere universiteit post ik het ook meestal niet. Ten slotte laat ik Nederlanders die haat uiten tegenover Belgen of andere provincies die iets negatiefs te zeggen hebben over Antwerpen meestal niet toe. Wanneer andere landen of provincies belachelijk worden gemaakt, ben ik dan weer veel minder streng. Dat is misschien een beetje vooringenomen, maar ach, de pagina heet nog steeds 'UAntwerpen Confessions'. (lacht)

Kan jij zien wie de confessions instuurt?
Nee, de confessions worden via een formulier ingestuurd, dat je trouwens makkelijk kan vinden door op de pagina ‘confessions form’ aan te klikken. Subtiele reclame, nee? Terug naar het punt, ik kan enkel zien om hoe laat en op welke datum een confession wordt ingestuurd. Dat is wel handig omdat ik dan de tijd waarin wordt verteld een beetje kan aanpassen als ik de confession bijvoorbeeld pas een paar dagen later post. Dan heb ik het over zaken als ‘vandaag’ in ‘gisteren’ veranderen en dergelijke. Mensen moeten niet bang zijn dat ik veel ga wijzigen aan hun berichten, dat is zeker niet de bedoeling.

Wanneer er foto’s worden ingestuurd, kan ik wel zien van wie ze komen omdat dat nog steeds via de chat moet gebeuren. Als mensen niet willen dat ik hun naam zie, kunnen ze een link naar de afbeelding in het formulier zetten.

Krijg je soms ongewenste berichten?
Neen, eigenlijk niet. Ik heb wel al meegemaakt dat er misverstanden ontstonden wanneer iemand anoniem reageerde op confessions. Je kan dit doen door je confession te beginnen met bijvoorbeeld “@13550 “. Velen beginnen hun bericht met “Als antwoord op confession #12639, …”, maar als ik dit manueel moet knippen en plakken onder de juiste confession verlies ik wel wat tijd. Daarom gaan de verkeerd geformuleerde antwoorden meestal meteen de vuilbak in. Wanneer er op die manier wordt gereageerd, sturen mensen vaak een berichtje naar mij omdat ze denken dat ik die post heb geplaatst, maar dat is helemaal niet zo. Als ik iets post, staat er altijd een variatie van [admin] voor.

Wat is de gekste confession die je al hebt gekregen?
In de zomervakantie heeft iemand een maand lang bijna iedere ochtend een sensueel fantasieverhaal ingestuurd. Ik kon zien dat het dezelfde persoon was omdat steeds dezelfde uitgebreide hashtag werd gebruikt. Ik heb er, denk ik, een van op de pagina geplaatst. Daarna kreeg ik verschillende reacties met ‘betere seksverhalen’, maar het leek me een beetje overdreven om de pagina daarmee te overspoelen.

Heb je al vrienden ontmoet of verloren door admin te zijn?
Verloren niet, wel ontmoet. Ik heb zelfs mijn vriendin leren kennen via de pagina. Ik had als admin gereageerd op een bericht en zij stuurde toen een berichtje naar de pagina met de vraag of de admin een man of vrouw was, want ze had nog nooit een man op die manier horen praten. Ze vond dat wel schattig en zo zijn we beginnen praten. Het bleek dan dat ze bij mij om de hoek woonde – een grappig toeval. Verder heb ik een aantal vrienden over gehouden aan studenten die rechtstreeks naar de pagina stuurden en waar ik gezellig mee aan de praat geraakte.

Hoeveel mensen weten dat jij de admin bent en wie zijn deze mensen?
Mijn ouders, bijna al mijn vrienden, de mensen waar ik vroeger mee in het praesidium zat en mijn vriendin natuurlijk. Ik doe er ook niet heel geheim over wanneer ik mensen leer kennen. Toch zou ik het niet fijn vinden als mensen die mij niet persoonlijk kennen, zouden weten wie ik ben.

Hoeveel confessions krijg je ongeveer per dag en zijn er piekmomenten?
Piekmomenten zijn de blokperiodes en momenten waarop er iets speciaals gebeurt op of rond de universiteit. De week nadat de UAntwerpen werd gehackt kwamen daar bijvoorbeeld elke dag minstens tien confessions over binnen. Verder krijg ik 's nachts soms wel een aantal dronken confessions met dan vaak ’s ochtends een berichtje met de vraag om het toch niet te posten.

Hoe combineer je admin zijn met je studies en dagelijks leven?
Admin zijn kost niet zo veel tijd aangezien ik enkel moet aanduiden of ik de ingestuurde confessions naar de pagina stuur of niet. Ik zit iedere dag zo veel op mijn gsm dat het niet echt een extra inspanning vergt. Naargelang hoeveel tijd ik die dag heb, bekijk ik ook de comments. Dan haal ik de reacties die getuigen van een afwezigheid van gezond verstand eruit. Ook de statistieken bekijken vind ik leuk met alle tools die Facebook me daarvoor geeft.

Verdien je geld aan het admin zijn?
Neen, ik heb er eerder zelf al middelen ingestoken. Tijdens de vorige blokperiode was er bijvoorbeeld vraag naar een website om friends with benefits te vinden. Toen heb ik samen met een aantal mensen enorm veel tijd besteed aan het op poten krijgen van dat project. Ik had zelfs al geld uitgegeven om servers draaiende te krijgen, maar dat project is neergehaald door de Universiteit Antwerpen zelf. Het was volgens hen niet in overeenkomst met de General Data Protection Regulation, de wetgeving over welke data je wel of niet mag gebruiken of opslaan.

Wat maakt admin zijn voor jou de moeite waard?
Alleen al de confessions lezen vind ik heel leuk omdat ik steeds weet wat er gebeurt over de hele universiteit. Als er ergens over wordt geroddeld, lees ik het meestal als eerste. Dat maakt het zeker de moeite waard om admin te zijn. Verder leer ik veel bij over de werking van bijvoorbeeld messengerbots. Ten slotte zijn er af en toe leuke evenementen zoals de Confessions TD waar ik gratis drank kreeg.
 
Wil jij graag iets kwijt, maar wil je ook een duidelijk antwoord? Dan kan je steeds terecht bij het monitoraat, Gate15, het STIP of de campusagent (zie dwars oktober 2019).

Let’s talk about pandas! Je weet wel, die zwart-witte dieren die het klaarspelen zo veel pandapunten te sparen dat ze zichzelf de uitsterving dreigen in te storten. Slecht voor het klimaat zijn ze ook al, want deze dieren vreten dermate veel kwetsbare bamboe (en dat terwijl hun spijsvertering geprogrammeerd staat op vlees!) dat het niet mooi meer is. Ze in leven houden kost bovendien stukken van mensen én ze blijken ook nog eens met mentale problemen (lees: depressies) te worstelen. Agressief kunnen ze daarnaast ook zijn, als ze er de energie voor vinden tenminste.

De minieme nageslachtjes die deze reuzenpanda's op de wereld zetten, zijn de kers op de taart. Als vrouw met sterke kinderwens, maar helaas een bijzonder lage pijngrens, kan ik deze vrouwelijke collega’s alleen maar benijden om wat ongetwijfeld de meest soepele, pijnloze bevalling in heel het dierenrijk moet zijn. Het enige voordeel voor ons is dat je met de foto's van deze kleine, pasgeboren dropjes eindeloos kan oefenen met geloofwaardig uitroepen: "Wat een prachtige baby!" Uit al het voorgaande blijkt dan ook duidelijk dat Moeder Natuur deze diersoort zachtjes ‘Die! Die! Die!’ toefluistert.

Misschien moeten we dan maar en masse de natuur haar gang laten gaan en reuzenpanda’s overleveren aan de genadeloze survival of the fittest? Evolutionair gezien trekken ze aan het kortste strootje, c'est la vie. Diersoorten die van de aardbol verdwijnen maken nu eenmaal deel uit van the circle of life, en het uitsterven van reuzenpanda’s zou niet eens een sneeuwbaleffect teweegbrengen zoals het geval zou zijn bij onze dierbare olifanten. Dus waar wachten we nog op?

Ogen kunnen je blijkbaar redden, zeker als je een reuzenpanda bent. In combinatie met de bolle vorm van hun gezicht en opvallende lichaamstekening roepen hun ‘grote’ zwart omrande, ietwat droevige ogen woordeloos uit: ‘Red mij! Red mij!’. Deze geluidstrilling wordt instinctief opgevangen door de mensheid, die hiermee een spiegel voorgehouden krijgt en daarin een metafoor leest voor alle ellende die we gezamenlijk aanrichten. Evolutionair onderontwikkeld? Integendeel! Was de stand van hun ogen omgekeerd geweest, dan hadden deze kolossen ons mensenhart ijskoud gelaten. Ons moederinstinct wordt nu echter getriggerd door deze aandoenlijke dieren met een hoog aaibaarheidsgehalte, waardoor wij bij het aanschouwen van de reuzenpanda alleen maar kunnen denken: 'Live! Live! Live!'

Dit keer zetten we rallycoureur Nick Van den Bergh in de door hem verafschuwde spotlights. Hij crashte zijn wagen total loss, kocht daarna hetzelfde model auto opnieuw en is nu bezig om zijn eigen wagen vanaf de grond weer op te bouwen. 

De liefde voor de motorsport werd Nick met de paplepel ingegeven. "Toen ik klein was, hadden mijn grootouders oude videobanden. Geel uitgeslagen, zo oud waren ze al. Op die videobanden was te zien hoe mijn grootvader in het Belgisch kampioenschap rallycross reed", vertelt Nick. "Op een vrij hoog niveau zelfs."

Toch zag zijn familie Nick niet meteen rondscheuren op een parcours. "Toen ik op achttien mijn rijbewijs had, merkte ik dat ook ik achter het stuur een voorliefde had voor snelheid. Na verloop van tijd ben ik ook beginnen zaniken bij mijn vader en grootvader: ‘komaan, ik wil het ook eens proberen, ik wil ook gaan rijden’. Na een jaar of twee, drie – ik weet niet exact hoelang ik moest zeuren, maar het was in elk geval lang – gaf mijn vader eindelijk toe." 

Van het een kwam het ander. "We hebben de oude carrosserie in opa's garage gebruikt. Een tweedehands motorblok en versnellingsbak, goedkoop tweedehands op de kop getikt, een paar oude stoelen erin en voilà, ik kon van start!" 

"Het is geen gemakkelijke sport om aan te beginnen," benadrukt hij, "en je weet dat er grote gevolgen zijn bij elke fout die je maakt op het circuit. Het geluk bij rallycross is dat de auto’s minimalistisch zijn, er zit geen elektronica aan. De carrosserie is bijna volledig vervangen door polyester, dus alles wat stuk gaat, is relatief snel te repareren."

Nick crashte en hield daar een whiplash aan over. "Dat is het probleem als je op laag niveau rijdt, dan is een HANS-systeem (Head and Neck Support, nvdr.) niet verplicht. Zo'n systeem voorkomt dat je een whiplash krijgt, maar is ook duur. De naam whiplash laat het misschien wat erger lijken dan het is: mijn nek was een paar dagen stijf van die botsing."

"Mijn auto was aan de voorkant dertig centimeter korter. Nu heb ik een wrak gekocht van hetzelfde model waarin alle onderdelen passen. Dat wil ik deze winter in orde maken, want in het voorjaar begint het nieuwe seizoen." Nick moet voorlopig nog wachten op zijn grootvader die het lassen van aluminium aan zijn kleinzoon gaat aanleren. Hij moet echter geduld hebben: zijn grootvader herstelt momenteel nog van een schouderoperatie.

Quietly the door clicked shut

Under smoke and ash I left

Slipped away like a thief in morning

And upstairs in a cramped room

Your naked body steadily slept

How many crusty kitchen floors I’ve met

Adventure waiting around the cornerstones, leading to

Softly slipping into each other’s arms

Hoping that we won’t fall in love, followed by

Existential breeding, before

Making my way back into the world, alone.