Wanneer we de Noord-Atlantische Oceaan oversteken en even een bezoekje brengen aan onze vrienden in de VS, stellen we al snel vast dat het bannen van boeken daar opnieuw een nationale hobby is geworden. Je zou haast denken dat we in plaats van de oceaan, de nevelige Hoge Venen zijn overgestoken, en aan de overkant wacht niet Amerika, maar het Duitsland van de jaren ‘30.

In de Antwerpse Zirkstraat, te midden van de galerieën, vintagewinkels en B&B’s, rijst een uniek torentje op. Je ziet het niet vanaf de straatkant en tot voor kort zou je de binnenkoer van huisnummer 36 nooit zomaar zijn opgelopen. Toen een goede vriend me echter vertelde dat de toren het recent opgeknapte Michiel Coignet Observatorium huisvest, beheerd door volkssterrenwacht Urania, dacht ik terug aan mijn negenjarige ik; het jongetje dat in hun planetarium in Hove, maar ook ver daarbuiten verdwaald rondliep tussen de sterren. Soms staat hij in scherp contrast met de hier-en-nu-ik, die toch geen astronoom of uitvinder geworden is en liever boeken en films tot zich neemt dan zelf op onderzoek te gaan. “Bij deze”, dacht ik bij mezelf, “breng ik daar verandering in.” Zodus gingen die vriend en ik op een zaterdagavond naar het observatorium, op zoek naar sterren en de maan. En wie weet zou de telescoop me kunnen vertellen bij welke komeet dat negenjarige jongetje tegenwoordig uithing. 

Je zal het maar voorhebben: het ligt op het puntje van je tong en toch kan je er niet opkomen. Dat ene woord ontglipt je keer op keer. Ook dit jaar schiet dwars alle schlemielen in zulke navrante situaties onverdroten te hulp. Maandelijks laten we ons licht schijnen op een woord waar de meest vreemde betekenis, de meest rocamboleske herkomst of de grappigste verhalen achter schuilgaan. Met deze laatste dwarseditie van het jaar voelen we de nostalgie opkomen.

's Ochtends collectief afzien in een examenlokaal is niet langer van deze tijd. De universiteit heeft de toekomst omarmd en kondigt aan dat vanaf 2026 alle examens afgelegd worden door artificiële intelligentie. “Studenten maken al massaal hun schrijfopdrachten met behulp van AI; waarom zouden de examens dan achterblijven?”

In het centrum van Antwerpen, te midden van de drukbevolkte AmandusAtheneumbuurt, ligt de hoofdbibliotheek van de stad Antwerpen. In april vierde bibliotheek Permeke haar twintigste verjaardag op het De Coninckplein en dat verdient een groot feest, want deze bibliotheek in het hart van Antwerpen is zoveel meer dan gewoon een uitleendienst; het is een verzamelplaats voor haar gemeenschap.