in den beginne was er het zaadje …

Verschillende onderzoeken naar het belang van stadslandbouw en de verschillen tussen steden, van onder meer Dr. Pieter De Graef, Dr. Reinoud Vermoesen en Prof. Dr. Tim Soens hebben voor een vruchtbare bodem gezorgd waaruit Hofstad is kunnen groeien. Het belang van deze stadslandbouw doorheen de geschiedenis is voor Antwerpen minder uitgesproken dan voor steden als Brussel en Mechelen. Door de beperkte plaats vanaf de zestiende eeuw binnen de Antwerpse stadsmuren, bevonden de hofjes zich voornamelijk aan de stadsrand en bij de zomerresidenties van de gegoede stadsburgers. In dat zestiende-eeuwse Antwerpen heerste er een zeker klassen- en groepenverschil. Het belang van deze stadslandbouw was voor bepaalde groepen dan ook beduidend groter.

Professor aka rentmeester Tim Soens was zo hoffelijk om ons, het plebs, een geestelijke, fysieke en historische rondleiding te geven van de onder zijn toezicht geplaatste landerijen. Het desbetreffende tuintje van ruwweg 6 op 8 meter, is de plek waar alles gebeurt. Er worden groenten geteeld zoals in de late middeleeuwen, de achttiende eeuw en gedurende de Tweede Wereldoorlog. Die ‘zoals’ mag best letterlijk opgevat worden: het is niet slechts een gezonde overdosis fantasie die dit stukje stad eeuwen het verleden in projecteert. Het is de gebruikte techniek, kennis en de handwerktuigen − in moderne uitvoering weliswaar − die van dit tuintje een bevroren, maar springlevend stukje geschiedenis maken.

Voor het Tweede Wereldoorloggedeelte waren affiches en handboeken die erop gericht waren de burgers terug aan het tuinieren te zetten, een leidraad voor zowel de tijdsgenoten als de hedendaagse onderzoekers. De achttiende eeuw heeft ons veel gedrukte, meer (half)elitaire traktaten opgeleverd die de nodige informatie bevatten. De gebruikte bronnen voor het middeleeuws tuintje staan dichter bij de praktijk dan bij de andere twee periodes. Ménager de Paris uit 1393 is hier een belangrijk voorbeeld van. In dit werk vertelt een man uit de hoge burgerij of lage adel aan zijn vrouw hoe het huis en de boerderij te onderhouden wanneer zij hem overleeft. Zich op deze bronnen baserend, werd het zaadje gepland voor Hofstad.

… en kwam alles tot leven

Het creëren van een perfecte replica van deze historische stadstuintjes is echter een queeste die hoogstwaarschijnlijk nooit honderd procent succesvol afgerond zal zijn. Omwille van ‘hygiënische redenen’ was het niet toegestaan de beerputten van de Universiteit Antwerpen te plunderen, dus moest er toevlucht gezocht worden tot stalmest. Bovendien zijn de zaden en soorten uit het verleden doorheen de tijd in sterke mate veredeld en/of gekruist. Het gebrek aan zaadbanken maakt het praktisch onmogelijk de exacte historische soorten weer tot leven te wekken. Daar komt dan weer bij dat veel simpelweg niet geweten is. De vermelding van bijvoorbeeld ‘een erwt’ in een veertiende-eeuws traktaat kan voor een middeleeuwer duidelijk genoeg zijn geweest om te weten over welke erwtensoort het precies ging, voor een hedendaagse onderzoeker blijft het slechts gissen. Toch werden de zaden en soorten speciaal geselecteerd om de desbetreffende tijdsperiode zo nauw mogelijk te benaderen.

Met de groenten kwamen echter ook de ongewenste, moordlustige bezoekers. Op het moment van schrijven is er nog slechts één overlevende van de mysterieuze koleneter. Geen enkel insect of ander diertje werd op de crime scene aangetroffen, maar het slagveld spreekt voor zich. De verdenking viel aanvankelijk op een colonne slakken, maar bewijslast is tot op heden nog niet gevonden. Idem dito voor de tweede verdachte, namelijk duiven. De kommetjes met bruin, zoet tafelbier hebben geen van de drie perkjes kunnen redden van de onzichtbare plaag. Ook de larven van de lieveheersbeestjes in het wereldoorlogtuintje hebben niet mogen baten. Daarnaast kregen de aardappelen de nodige tegenslag te verwerken. Wegens onbekende redenen en ondanks de weelderige plantjes waren er bijna geen knollen. Maar op 5 juli 2017 kwam de zon na regenschijn tevoorschijn en werd er voor het eerst geoogst: niet minder dan 410 gram tuinbonen en melde, een kruidensoort, was de buit!

bloed, zweet en hopelijk geen tranen

2017 was en is nog steeds het proefjaar voor Hofstad. De voorbije maanden werd het fragiele leven in het stadstuintje gekoesterd en beschermd door drie teams van academici van eigen bodem. Vanaf 2018 zullen de historici in spe aan de Universiteit van Antwerpen van tweede en derde bachelor de spade overnemen en hun eigen handen mogen vuilmaken tijdens het opleidingsonderdeel ecologische geschiedenis. Niet toevallig tijdens het tweede semester, het groeiseizoen, zullen ze ertoe aangezet worden te reflecteren over welke gewassen geteeld kunnen worden en hoe ze dit moeten aanpakken. De studenten leren ook wat voor bemesting ze hiervoor nodig hebben, hoe ze ziektes moeten bestrijden wat dit in geld en tijd zou kosten. Kortom, Hofstad zet deze studenten aan tot reflectie over zowat elke grote vraag rond de relatie mens-natuur in een stedelijke omgeving.

De tijd dat geschiedenis als dood opgevat kon worden, behoort eindelijk onherroepelijk weer tot het verleden.

Wil je hier graag meer over weten of op de hoogte blijven van elke spannende gebeurtenis in het stadstuintje? Neem dan een kijkje op de site en de blog: https://www.uantwerpen.be/nl/projecten/hofstad/.

"We kunnen er niet omheen: wanneer je uit een lagere inkomensklasse komt, stroom je minder snel door naar de universiteit. Nochtans is dat in de jaren zestig en zeventig al eens volledig omgegooid. Met de democratisering van het onderwijs kregen we toen een hele generatie op de schoolbanken.”

in de klas

“Waarom zouden we dat vandaag niet opnieuw kunnen doen? Er is geen enkele reden waarom iemand met een migratieachtergrond niet op de universiteit terecht zou kunnen."

"Hoewel we elk jaar wel wat terrein winnen, gaat het toch niet snel genoeg. Ik breek daar mijn hoofd over. En niet alleen vanuit cultuur, ook bij andere beleidsdomeinen zou het sneller en evidenter vooruit moeten gaan.”

Binnen uw legislatuur zien we tal van initiatieven die de link leggen tussen cultuur en onderwijs. Waarom zo inzetten op dat laatste?

“We kennen de eenvoudige reden allemaal: hoe vroeger we kinderen in contact brengen met cultuur, hoe beter. En we leveren goed werk. Voor leerlingen in de lagere school hebben we een erg mooi aanbod waardoor we kinderen tot en met twaalf jaar goed meekrijgen. Cultuur is leuk, interessant.”

“In de lagere school kan mainstream nog gewoon mainstream zijn. Vanaf het secundair wordt dat persoonlijker: het moet niet meer leuk zijn, maar cool. De enigen die daardoor kunnen breken zijn goede leraren. En kunstenaars!”
 

Het klopt dat mijn plannen onderdoen voor goedkoop vervoer en sterk onderwijs.

“Sinds vorig schooljaar gaan er immers vier kunstenaars de klassen rond. Voor een halve dag, een week of meer. Van mij mag dat nog langer, maar ik begrijp dat scholen soms ook een beetje moeten lesgeven.” (lacht)

“Op die manier hopen we een intensief contact te creëren tussen cultuur en jongeren. Ik geloof dat je zo echt getriggerd kan worden en cultuurbeleving blijft volhouden. Als mijn hypothese juist is, moeten we dat nog vijf tot tien jaar verderzetten voor we daar de blijvende gevolgen van zullen zien.”

Het lijkt me moeilijk om Vlaanderen te overtuigen van deze (langetermijn)investering in cultuur. Wellicht ligt de bevolking minder wakker van besparingen in uw sector dan bijvoorbeeld binnen Onderwijs en Mobiliteit.

“Het klopt dat mijn plannen onderdoen voor goedkoop vervoer en sterk onderwijs. Toch wil ik de mythe uit de wereld helpen die zegt dat er meer bespaard is op cultuur dan op andere sectoren. Die besparingen zijn evenredig doorgevoerd. Het klopt wél dat je het gevoel hebt dat wij het eerste zijn waarop je kan besparen.”

maatschappelijke correctie

“Mijn argumentatie voor cultuur is altijd op middellange termijn en immaterieel van aard. Je mist het pas wanneer het er niet meer is. En zolang het er is, lijkt het er altijd te zijn. Dat is ook de handicap – of net de uitdaging – voor de minister van Cultuur. Wie dat ook wezen mag.”

“We smeren voortdurend coalities met slimme actoren op het terrein. Dat is nodig, want stel je een samenleving voor waar de treinen spotgoedkoop zijn en altijd op tijd rijden. Waar het onderwijs fantastisch is en zo goed als gratis. Maar waar geen theaters, geen bibliotheken, geen films zijn. Daar word je toch zot van?”

Welke initiatieven zullen van u steeds alle mogelijke middelen blijven krijgen?

“Daar moet ik genuanceerd op antwoorden. De laatste dertig jaar werken we met beoordelingscommissies van peers. Mensen die in de culturele sector actief zijn – in de brede zin van het woord. Zij beoordelen de ingediende dossiers, of het nu gaat over tijdelijke projecten of initiatieven die jaren lopen. Aan hun advies ben ik in grote mate gebonden.”

“Afwijken kan ik wel, maar het zou nogal absurd zijn om al hun adviezen naast me neer te leggen. Zo maak ik de werking van de commissies overbodig. Dat is mijn bedoeling niet: ik ga er vanuit dat zij betere kwaliteiten hebben dan ik om dossiers in de diepte te beoordelen.”
 

In de lagere school kan mainstream nog gewoon mainstream zijn.

“Slaafs de commissies volgen is echter niet altijd voldoende. Er zijn projecten die door de mazen van het net glippen, in de negatieve zin. De adviezen van de commissie zijn waardevol en coherent, maar soms moet ik toch even bijsturen. Wanneer ik bijvoorbeeld projecten zie die goed zijn en diversiteit echt belichamen, zowel op het podium, als op vlak van publieksbeleving.”

“In het begin was ik daar erg voorzichtig in, maar ondertussen ben ik wel op een punt gekomen dat ik het me kan permitteren om grotendeels de inhoudelijke adviezen van de commissies te volgen en tegelijk bij te sturen in functie van het cultuurlandschap.”

“Het evenwicht tussen de inhoudelijke toets en die maatschappelijke correctie is niet eenvoudig. Als je te ver gaat, ben je de eigengereide minister die een eigen beleidje gaat voeren. Als je slaafs de adviezen volgt, maak je jezelf overbodig.”

Je kan inzetten op initiatieven, maar hoe krijg je het publiek mee?

“Iedereen is uiteraard vrij om deel te nemen aan het cultuuraanbod. We waren zelf ook benieuwd naar ons bereik. De afgelopen vijftien jaar hebben we daarom drie keer gemeten hoeveel mensen er cultureel actief zijn. Tien procent vormt de hardcode, de omnivoren dertig procent. Zijn doen verschillende keren per jaar aan cultuur. Twintig procent bereiken we nauwelijks."

participeren

“Uit die cijfers blijkt dat vooral de interesse moet worden aangewakkerd. Daarnaast zie je ook dat het gebrek aan tijd of geld mensen weghoudt van cultuur. En er is nog altijd die ongeschreven wet die zegt dat je naar een cultuurcentrum, theater of museum moet om aan cultuur deel te nemen. Dat gaat grotendeels wel zo blijven, toch is het ook nodig dat die cultuurhuizen een beetje naar buiten komen.”

“Het is een leuke uitdaging, en een die met vallen en opstaan zal groeien. Het is echter belangrijk te beseffen dat het gedaan is met de jaarbrochures. Dat is maar voor een erg beperkte groep. Alleen al door mensen op straat aan te spreken, geraken we ergens.”

Onze universiteit promoot cultuurcheques: zeven cheques voor tien euro die studenten kunnen inwisselen voor culturele activiteiten. Is dit de manier om jongeren te motiveren?

“Ik geloof maar matig in cultuurcheques. Ik ga je zeggen waarom: ik heb het geluk gehad om als jonge kabinetsmedewerker in de jaren negentig in Brussel de cultuurcheques van de Vlaamse Gemeenschapscommissie mee op poten te zetten. We dachten vanuit een bepaald idealisme en naïviteit dat we daarmee erg veel Nederlandstalige Brusselaars zouden bereiken.”

“In de plaats daarvan waren we getuige van een Matteüseffect. Mensen die sowieso al gingen, vroegen een cheque aan en kregen korting. We gaven in feite korting aan mensen die sowieso al deelnamen aan cultuur. We bereikten veel te weinig nieuwe mensen.”
 

We lopen als politici achter op de feiten wat betreft privacy.

“Groepscheques schijnen dan weer wel te werken tot op zekere hoogte. Hierbij heb je een aantal trekkers die graag cultureel actief zijn. Doordat zij mensen op sleeptouw nemen, is de kans veel groter dat die cultuurnieuwelingen blijven gaan.”

“Versta me niet verkeerd: ik wil niet zeggen dat je die cultuurcheques moet afschaffen. Je moet ze alleen slimmer gebruiken en niet denken dat ze het probleem gaan oplossen. Het zijn cosmetische ingrepen die ogenschijnlijk succes hebben, maar in feite relatief weinig zoden aan de dijk zetten. Ik geloof alleen in cultuurcheques wanneer er een bijkomend beleid aan toegevoegd wordt. Met een universiteit die groepen gaat aanspreken die ze anders niet bereikt.”

Ook de media bereiken niet alle groepen en evolueerden bovendien sterk. Je likes en clicks bepalen tegenwoordig wat je te zien krijgt. We leven al snel in een bubbel waarvan we ons niet bewust zijn. Beperkt dat ons wereldbeeld niet?

“Dat is een juiste analyse. Vooral het niet doorhebben van de bubbel, is een gevaar. Je zou permanent moeten beseffen dat wat je bijvoorbeeld op Facebook te zien krijgt, niet onschuldig is. Als minister van Media probeer ik dan ook voldoende middelen vrij te maken voor het Kenniscentrum voor Mediawijsheid. Via hen bieden we opleidingspakketten aan ouders, aan mensen in het jeugdwerk of aan hen die voor een klas staan.”

“De sociale media zijn enorm behaagziek. Ze willen alleen geven wat je al hebt, maar dan nog intenser. Het maakt het gemakkelijk om er verslaafd aan te geraken. En toch is er niets zo leuk dan na jaren hetzelfde gerecht voorgeschoteld te krijgen, eens iets anders te eten, op een andere manier gestimuleerd  te worden.”

“We lopen als politici achter op de feiten wat betreft privacy. We gaan die kwestie alleen op internationaal vlak geregeld krijgen. We kunnen daar nog wat meer tegenwerk bieden. Ondertussen geloof ik ook dat er een tegenreactie zal ontstaan bij een deel van de bevolking. ‘Ik krijg te veel hetzelfde, laat mij eens wat anders zien.’ Hopelijk worden dat zelfregulerende mechanismen over de jaren heen.”
 

De sociale media zijn enorm behaagziek.

“Het is wel erg belangrijk. Dat merk je aan de maatschappelijke discussies. Als je niet oplet, geraak je enkel in discussie met mensen die hetzelfde denken als jij. Al gauw ga je veronderstellen dat iedereen jouw mening deelt. Je ziet de andere meningen niet meer.”

“We kunnen die technologische vooruitgang niet tegenhouden en als liberaal zou ik dat ook niet willen. Ik hoop echter wel dat de samenleving daar op termijn een stukje beter van kan worden.”

Heeft de jeugd vertrouwen in de toekomst? Kunnen we nog jeugdig genoeg zijn?

“Zelf kan ik dat met mijn vijftig lentes moeilijk beoordelen. Daarom ben ik met zes jongeren naar en door Corsica getrokken. Uit mijn gesprekken met hen besluit ik dat jong zijn nooit helemaal veranderd is − al hoop ik dat ik me daar niet in vergis."

“Als minister van Jeugd wil ik ook de context creëren om jeugdig te kunnen zijn. Op dat vlak zitten we in Vlaanderen trouwens al erg goed. In vergelijking met andere landen hebben we de evidente cultuur van engagement op jonge leeftijd."

"Hier is het vanzelfsprekend dat je op zestien jaar de verantwoordelijkheid hebt voor een groep. In andere landen is die leiding vaak veel meer geprofessionaliseerd en zijn het mensen van dertig of veertig die zich daarvoor inzetten.”

gekoesterde hoop

“Dat valt erg op tijdens internationale jeugdcongressen. Onze mensen van Chiro of Scouts zijn altijd veel jonger dan de gemiddelde andere deelnemer. Andere landen vragen zich af of zoveel verantwoordelijkheid op zulke jonge leeftijd wel kan. Onze evidentie daarvan vind ik een goede zaak. We moeten er alles aan doen om dat te koesteren.”

Tegelijkertijd wordt er wel meer verwacht van jongeren. Of verwachten jongeren veel van zichzelf.

“Dat zie ik niet direct. De gesprekken in Corsica stelden me op dat vlak ook gerust: er veranderen veel zaken in de samenleving, maar het basisgevoel niet.”

Welke ervaring of tendens vond u het afgelopen jaar nog erg hoopvol?

“Een maand of zes geleden werd ik uitgenodigd in de wijkacademie van Sint-Jans-Molenbeek. Ik ben daar voor een stuk opgegroeid, ken de gemeente en zijn moeilijke wijken relatief goed. Nu kom ik er niet meer elke dag, maar een aantal dames vroegen of ik eens langskwam.”

“Twee derde met hoofddoek, een derde zonder. Allemaal dames van Marokkaanse origine die blij waren dat ik de tijd nam om hen te zien. Alles liep in eerste instantie erg gemoedelijk, maar na een halfuur werd het toch harder en begonnen ze te zeggen wat ze echt dachten. Twee verhalen maakten me best bang, en tegelijkertijd ook erg hoopvol."

“Om te beginnen waren ze mentaal erg zwaar getroffen door de aanslagen op 22 maart. De Fransen zeiden dat de terroristen in België zaten. België beschuldigde Brussel, die op zijn beurt Molenbeek als de schuldige aanwees. En zij konden naar niemand anders meer wijzen.”

“Daardoor ontstond in hun wijk een zeker wantrouwen. Mensen die dachten elkaar relatief goed te kennen, waren plots niet meer zeker dat er niet nog een terrorist naast hen zou wonen. De wereld verweet hen elkaar te beschermen, geen terroristen aan te geven. Dat is niet mijn ervaring. Ze waren beschaamd dat alles bij hen gebeurd was. Ze voelden zich daar onzeker en minderwaardig door.”

een gezamenlijk burgerschap

“De wijkacademie bood hen de kans om die ervaringen te delen met de mensen op straat. Dat klinkt heel basic, maar als uitlaatklep was dat erg belangrijk.”

“Verder schrok ik van de enorme aaneenrijging van racistische anekdotes. Ik dacht oprecht dat het de goede richting uitging. Ik moest daar concluderen dat ik op mijn leeftijd nog steeds naïef kan zijn. Tegelijk zag ik hoe – ondanks al die serieuze zaken – die dames een erg grote weerbaarheid en emotionele fierheid droegen. Zij lieten mij zien hoe ik als beleidsmaker kan helpen om de volgende stappen te zetten. Het was een erg intense dag.”

“Niet dat ik wil overkomen als predikant van de diversiteit – maar laat mij de diversiteit toch benadrukken als iets verbindends. De samenleving verandert! Soms negatief, vaak positief. Laat ons een gezamenlijk burgerschap creëren − over de verschillen heen. Er zijn al zo veel actoren die inzetten op de polarisatie. Dat is te gemakkelijk en vooral een erg gevaarlijke keuze. We hebben een tegengewicht nodig. En daarvoor wil ik me niet verstoppen. Wordt vervolgd.”

Wij zochten het voor jou uit op basis van een enquête bij 129 studenten, waarvan 87% een studentenkaart van de Universiteit Antwerpen op zak heeft en die voornamelijk aan de faculteiten Letteren en Wijsbegeerte, Farmaceutische Wetenschappen en Geneeskunde verbonden is.

booming business

Van onze 129 deelnemende studenten nam ongeveer 12% dit jaar bijles, voornamelijk bij bekende bijlesinstanties als Studant en Medaxis. Hierbij doen vakken als statistiek (33%), economie (20%) en chemie (20%) het goed. Hoewel slechts een kleine 7% van onze respondenten te rade gaat bij medestudenten, blijken die laatsten toch een belangrijke rol te spelen in de ‘bijleswereld’. Zo geeft bijna 29% zelf bijles in de vorm van individuele privéles. Zij staan voornamelijk ten dienste van middelbare scholieren (75%) en slechts in een minderheid van de gevallen (40%) van eerste bachelorstudenten. Het gaat daarbij in de eerste plaats om vakken als wiskunde, chemie, Frans en fysica.

kosten

Wanneer we vroegen naar het kostenplaatje, varieerden de antwoorden bij de bijlesnemers sterk. Zo’n 33% meende per uur tussen de 25 en 30 euro te moeten betalen, terwijl zo’n 27% sprak over minder dan 10 euro. Dat prijsverschil is vermoedelijk verbonden aan de keuze van de instantie en het aantal uren dat de student neemt. Wat dat laatste betreft, gaf de meerderheid van onze respondenten aan dat ze een heel jaar door bijlessen bijwoonden. De bijlesgevers zelf hebben het over prijzen tussen de 10 en 25 euro, waarvan de grote meerderheid zelf meer dan 80% ontvangt.

onkosten

Toch blijkt zo’n 23% van de bijlesgevers slechts tussen de 50% en 70% te ontvangen van wat de bijlesinstantie vraagt ter vergoeding van één uur bijles. Een anonieme bron* meldt ons dat de lesgever slechts een fractie van deze vergoeding ontvangt en dat bijlesinstanties er zelf dus een aardig centje aan overhouden. Hij stelt dan ook dat het goedkoper voor bijlesnemers en voordeliger voor bijlesgevers zou zijn om rechtstreeks afspraken te maken en privélessen te nemen. Toch wenst hij dit standpunt te nuanceren. Enerzijds benadrukt hij het belang van de ‘tussenpersoonservice’ die de instanties aanreiken. Zij vormen namelijk een belangrijke schakel in dit hele systeem door de juiste bijlesgevers aan de scholier/student te koppelen en door pedagogische ondersteuning te bieden. Anderzijds stelt hij vast dat er bij het geven van privélessen tevens onkosten opduiken, die niet altijd gecompenseerd worden. Het gaat dan hoofdzakelijk over vervoersonkosten (benzine, openbaar vervoer, tijd onderweg …).

baten

Een belangrijke vraag omtrent bijlessen is allicht of het nemen ervan de sleutel tot succes betekent. Voor zo’n 40% van de bijlesnemers bleek dat althans het geval te zijn. Toch gaf ook zo’n 40% aan niet te slagen tijdens de eerste zittijd. Van die groep slaagde uiteindelijk 53% alsnog in de tweede zittijd. Hoewel deze cijfers niet geheel rooskleurig lijken, meent 87% van onze respondenten toch tevreden te zijn over het volgen van bijlessen. Deze tevredenheid wordt grotendeels bewerkstelligd door het verhoogde inzicht in de voorheen onbegrijpelijke leerstof, de goede begeleiding en persoonlijke opvolging, maar ook door het ruimere tijdskader waarbinnen nieuwe leerstof verwerkt kan worden. Daarom zou 93% bijlessen aan medestudenten aanraden.

randglosse

We vroegen aan een paar medestudenten wat ze zelf nog op te merken hadden over het nemen en/of geven van bijlessen. Hierbij gaven enkele studenten aan dat bijlessen niet altijd nodig zijn, maar eerder een vorm van zekerheid en geruststelling betekenen voor veel studenten en hun ouders. Verder zijn, zo vermoedde een geneeskundestudent, bijlessen niet voor elk vak opportuun. Zo zou het vergaren van tips en manieren om grote hoeveelheden leerstof te leren verwerken meer rendabel zijn dan bijlessen over het vak as such. Desalniettemin betreurde een andere student het tekort aan bijlessen in exacte wetenschappen en vindt hij bijgevolg dat de Universiteit Antwerpen op deze leemte zou moeten inspelen.

Tot slot bleken een paar studenten misnoegd over de verhouding tussen de gevraagde vergoeding van de bijlesinstantie en het aandeel dat de bijlesgever er zelf aan overhoudt. Ook schuwden ze de woorden ‘oneerlijke concurrentie’ niet. Zo zouden sommige bijlesinstanties meer naambekendheid kunnen verwerven via studentenclubs, Facebookgroepen en exposure op de campussen. De Universiteit Antwerpen reageerde hierop door te stellen dat de universiteit zelf geen toegevingen doet aan commerciële spelers die van haar infrastructuur gebruikmaken. Op die manier wordt voorkomen dat de perceptie ontstaat dat er een link is met de Universiteit Antwerpen die een kwalitatieve werking zou garanderen. De (on)tevredenheid, de kosten en baten omtrent dit hele bijlesverhaal lijken te variëren van persoon tot persoon. Daarom zei een bijlesgever me ooit dat bijlessen wel degelijk een sleutel tot succes kunnen betekenen zolang de bijlesnemer er zelf maar genoeg tijd en energie insteekt, ook buiten de (bij)lessen.

* Omwille van contractuele redenen kon onze bron zijn naam en die van de organisatie niet bekend maken.

Annemarie werkt als ranger in de Zoo van Antwerpen. In deze functie mag ze kapgier Freddy in de gaten houden en waar nodig terechtwijzen. In het nieuwe concept van de Zoo kunnen de bezoekers namelijk veel dichter bij de dieren komen. De kleine aaseter vliegt vrij rond in de savannevolière, een overkapping waar hij niet buiten kan geraken.

Freddy, aangenaam

“Freddy is een nogal nieuwsgierige jongen.” De kapgier is absoluut niet mensenschuw en begeeft zich graag tussen de mensen. Want als je alle dagen meutes mensen voorbij ziet komen, dan wordt je ‘gierennieuwsgierigheid’ vanzelf geprikkeld. Soms nadert Freddy de bezoekers wel erg dicht en gaat hij met zijn scherpe snavel schoenveters en broekspijpen inspecteren. Gewapend met een waterpistooltje is Annemarie er op zo'n momenten om de van belangstelling doordrongen gier bij de bezoekers weg te houden.

Dat klinkt spannend, maar schijn bedriegt: “De ene keer zit hij in het gebouw, de andere keer in de rotswand of op het dak. Ooit kon ik hem een half uur lang niet vinden en toen ik Freddy uiteindelijk vond, heeft hij drie uur lang niet bewogen!”

“Soms weet je ook niet of je hem echt kwijt bent of dat je hem over het hoofd ziet. Hij is bruin en heel veel decorstukken in de volière zijn ook bruin. Dan hoor ik mijn baas in gedachten al roepen: ‘hoe kun je die nou kwijt zijn, dat is je enige job!’”

Ze vertelt in geuren en kleuren over Freddy, maar de job zelf is vooral grijs en grauw als we haar mogen geloven. “Op de gier letten is een van de meest saaie jobs in de Zoo. Het concept van de job is zo absurd dat het grappig is, maar om de functie zelf uit te voeren ... Dat is voornamelijk gewoon niets doen.”

boze grootvader

Ondanks het lage euforiegehalte van de job, geen wanklank over Freddy. “Hij is echt superschattig, ongeveer de grootte van een behoorlijke kat. Hij is een beetje de boze grootvader van de vogels, want hij jaagt de andere vogels vooral weg. Ik heb hem ook weleens ruzie zien maken met een buffel. Deze buffel had net kalfjes gekregen, in haar moederrol was ze toen hevig naar Freddy aan het blazen. Blijkbaar was hij te dicht genaderd.”

Verder schijnt Freddy ooit eens in een buggy te zijn gekropen – details over dit voorval ontbreken – en zijn selfies met de kapgier op eigen risico.

VERLEDEN In den beginne was er niets en toen schiep God Cara Pils. Of de nieuwsgierigheid dan wel de dorst Eva ertoe noopte Cara Pils te plukken, is niet geweten, maar dat Kaïn zijn broer Abel vermoordde omdat die het laatste blikje spottend in zijn bijzijn had gedijkeld, is algemeen bekend. Cara was er toen Moses orakelde, toen Job diep in de put zat en naar het schijnt moet Judas’ adem ernaar gestonken hebben toen hij Jezus de verdoemenis in kuste. Cara Pils is ouder dan de tijdrekening zelf en dat ruik je er wel eens aan, maar niets kan de pret drukken wanneer je drinkebroer het treklipje openklikt en de 50 cl aan je doorgeeft. Santé.

HEDEN In de 21^ste eeuw is Cara Pils het bier dat je katapulteert naar een tijd van tentfeestjes, de 100-dagenavond en nachtelijke fietstochten. Bepaalde scouts prevelen nog altijd ‘O Heer, Cara Pils is neergekomen’ wanneer het avondlied wordt ingezet en ook de ontgoddelijkte Chiro is ervan bezeten. Het is dat ‘Chiro, cacao, afgelekte Cara Pils’ niet rijmt, of het had steevast tot het jeugdbeweging-repertoire behoord. Ondertussen heerst Cara met ijzeren hand tijdens het festivalseizoen, de camping omdopend tot het nieuwe Sodom en Gomorra. De mythe dat het bier een combinatie is van de restjes van andere bierbrouwsels, is louter blasfemie die rondgebazuind wordt door afvalligen die thuis zijn waar hun Stella staat. Over de ontstaansgeschiedenis van Colruyts huismerk doen niet al te mooie verhalen de ronde en waar het bier precies gebrouwen wordt, weet niemand, maar dat zal eenieder worst wezen die op tijd en stond met het ‘goud in een flesje’ een blikjespiramide omkegelt. Want Cara Pils is synoniem aan plezier. Tsjing-tsjing.

TOEKOMST Dat Cara Pils voor eeuwig het bier van de zestienjarige zal zijn, staat in de sterren geschreven. Pukkelpop transformeert volgend jaar het Nederlandse dorp in een Cara Pils-dorp, als we het gefluister in de Kiewitse wandelgangen mogen geloven. Verder propageert Cara Pils zelden, want aan weinig gender-progressieve slogans over ‘maten en makkers’ en ‘mannen die weten waarom’ heeft het geen boodschap. Toch is het belangrijk dat er niet al te kwistig met het godensap wordt omgesprongen, getuige de recente Cara Pils-crisis, die geboekstaafd staat als degene waarin Lode en Joël een week zonder moesten stellen – bid voor hen.  Als een zondvloed ooit het leven op Aarde wegspoelt, zal het niet water, maar Cara zijn die de ondergang van de mensheid inleidt. Maar geen nood, in de schoongespoelde bodem zullen Cara-bomen kiem vinden en bovengronds zal een nieuwe generatie dijkelend opstaan om met onze soort de volgende stap in de evolutie te zetten. Laat ons daarop vooral ne keer toosten. Schol.

overrated!  – Emilie

Duizenden soldaten in rijen achter elkaar op het strand, wachtend om geëvacueerd te worden van het helse Duinkerke. Dunkirk begint veelbelovend met visueel mooie beelden waaruit meteen de uitzichtloze situatie van de gestrande soldaten duidelijk wordt. Met spanning wachtte ik op de eerste introductie van een van de personages, op dialogen die de kijker zouden meeslepen in het verhaal. Na een kwartiertje film werd duidelijk dat ik eraan was voor de moeite: dit is een film zonder dialoog, zonder emotionele meerwaarde.

Nolans aanpak, waarbij gefocust wordt op de actiescènes en gebeurtenissen zelf en niet op de personages, doet de film vlak en bijna saai aanvoelen. De film komt te koud over en faalt om me mee te slepen in het verhaal. Hoe kan ik het nu erg vinden dat één van de zwijgzame hoofdpersonages sneuvelt, als ik zijn naam pas te weten kom in de credits? Het enige dat het monotone karakter van de film wat onderbreekt, zijn de twists in de chronologie. De continue en vloeiende overgangen tussen verschillende tijdspunten brengen wat variatie in de eindeloze stroom van actiescènes, hoewel ze op zichzelf ook weer niet echt een meerwaarde zijn voor de film.

Ik geef eerlijk toe dat ik tijdens het kijken van de film meerdere keren op mijn horloge tuurde om te kijken hoe lang Dunkirk me nog aan mijn cinemazeteltje zou kluisteren (al werd ik misschien beïnvloed door de filmmuziek van Hans Zimmer die je zo’n kleine twee uur doet luisteren naar een tikkende klok). Het mag dan een van de meest gehypete films zijn van dit jaar, voor mij is Dunkirk eerder een documentaire en dan nog eentje zonder uitleg.

geniaal!  – Stijn

Stel, het is stralend weer buiten en je hebt je zinnen gezet op een verfrissend dagje Vlaamse zee. Met de zwemshort of bikini al vastgesnoerd, stap je in de auto en een klein uurtje later kan je je fluokleurige strandhanddoek over het mulle zand uitspreiden. Dat de zon je bleke velletje tot prikkend rood papier-maché herleidt, lijkt de enige zorg in de wereld. De zee ruist geruststellend, spelende kinderen lachen in de verte en alles is pais en vree. Je bevindt je op de hemel op aarde.

Stel je nu voor dat je op datzelfde strand zit, maar met een militair uniform aan in plaats van zwemgerei, terwijl uit de overhangende wolkenlaag enkele Duitse gevechtsvliegtuigen opdoemen die met hun loeiende mitraillettevuur je kompanen en het mulle zand de lucht in bombarderen. Je geraakt niet van het strand af, want in de rug houden je Franse strijdmakkers slechts met moeite het oprukkende nazi-leger tegen. De geringe diepte, het traag wisselende getij en de voortdurende dreiging van vijandelijke torpedo’s maken een ogenschijnlijk simpele ontsnapping via het water bovendien onmogelijk. Als sitting duck ben je gedwongen telkens opnieuw het Duitse torment uit de lucht te ondergaan, terwijl de hel zich ontvouwt op de plek waar je normaal zandkastelen bouwt en sandwiches met kaas binnenspeelt.

Het is precies die kwelling die in 1940 duizenden Britse soldaten op het strand van Duinkerke met elkaar verbond. Door enkele meesterlijke filmische ingrepen zorgt Nolan ervoor dat een fractie van die kwelling ook jou bekruipt wanneer je Dunkirk in de plaatselijke bioscoop bekijkt. Tussen hoofdpersonages waar je nooit echt de naam van te weten komt, word je via viscerale camerastandpunten en oorsuizende geluidseffecten middenin het strijdgewoel geplaatst. Vergeet de ‘we-leren-ieder-personage-kennen’-clichés, waarin onbeduidende expositie ons meer vertelt over de één z’n zieke oma of de afgeschoten teennagel van de ander. Het is verdorie oorlog! De acute overlevingsstrijd van jongens die louter door toeval hetzelfde lot delen en 77 jaar geleden jij en ik hadden kunnen zijn, bevat tig keer meer ziel en emotie dan de hele rimram blockbusters die in de overige cinemazalen gedraaid wordt. In Nolans favoriete niet-lineaire vertelling duik, vlieg, vaar en verdrink je mee tot het je daagt hoe ongelooflijk miraculeus de hele reddingsoperatie wel niet was. Ondertussen tikt een perfect enerverende soundtrack almaar door, schijnbaar voortdurend in crescendo. En wanneer het stukje genialiteit van Hans Zimmer samen met de even geniale vertelling tot een einde komt, lijkt het alsof je het record adem inhouden verbroken hebt.

Niemand combineert het artistieke filmische met (het in dit geval morbide) entertainment zoals de Britse grootmeester dat doet. Als Dunkirk de trend zet voor de toekomst van de big budget zomerfilms, wil ik alvast mijn cinemazeteltje reserveren voor juli 2018. Laat het Vlaamse zeetje dan maar voor wat het is.

het meest opvallende cijfer: het lichaamsgewicht

Ik verdeel studenten wat betreft eetgewoonten tijdens de examens graag in twee groepen, namelijk de boefkickers en de hongerstakers. De boefkickers, de binge-eaters, de ‘ik-eet-mijn-verdriet-weg’ of ook wel de ‘ik-eet-mezelf-wat-moed-in’ zijn zowat mijn opponenten. Ze doen als het ware aan een ‘reverse diet’, zoveel mogelijk eten en liefst zo vettig, zoet en ongezond mogelijk.

Ik reken mezelf eerder tot de hongerstakers, niet in de letterlijke zin van het woord natuurlijk. We hebben het niet over de rode en groene jasjes, de vuurkorven en het gezamenlijk scanderen van slogans, nee. De hongerstakers zijn die studenten, die ondanks jaren ervaring, toch nog steeds zo onderhevig zijn aan stress. Onze maag krimpt als het ware bij elkaar, waardoor het voedsel geen weg naar beneden vindt. Door mijn lidmaatschap van deze groep verloor ik deze examenperiode zeven kilo.

Ik ben niet de enige, zo blijkt. Ihsane Chioua Lekhli, VRT-journaliste en presentatrice van De Zevende Dag, zei ooit bij De Slimste Mens Ter Wereld dat ze nooit voor de opnames eet; dat zou haar geest scherp houden. Nog niet overtuigd? Wel, uit een studie van de Vrije Universiteit Brussel blijkt dat hoe ‘dikker’ studenten worden, hoe minder punten ze halen. Tijd om dus van strategie te veranderen.

studeren met de kilo

Wij, studenten, durven wel eens te overdrijven wanneer we zeggen dat het ‘pokkenveel’, ‘niet te doen’, ‘massa’s pagina’s’ … is. Nu, ik moet toegeven, ik maak me er zelf ook zondig aan. Ik ga dan voornamelijk voor de uitdrukking ‘dat is hier niet meer studeren per pagina, maar per kilo’. Ik nam de proef op de som, gooide al mijn geliefde cursussen van dit semester op een wankele stapel en zeulde het naar de weegschaal in de badkamer. (Ik weet het, ik had even goed de weegschaal naar mijn kamer kunnen brengen.) Heeft er zich trouwens ooit iemand afgevraagd waarom je eerst eens op die weegschaal moet gaan staan alvorens je je werkelijk kan wegen? Verschrikkelijk als je die immense stapel boeken wil wegen! Na enkele pogingen ben ik er toch in geslaagd en kwam ik tot een totaal van 9,5 kg. Ik denk dus dat ik met recht en reden spreek als ik zeg ‘ik studeer per kilo’, ook al heb ik misschien wat overbodige notities meegewogen.

wegen de laatste loodjes echt het zwaarst?

Wat een dijk van een cliché, maar ik moet toegeven dat dat laatste er mentaal wel altijd te veel aan is. Ik vroeg me af of het laatste vak ook letterlijk het zwaarste was. Wel, nu ik hier toch met heel m’n stapel boeken tot in de badkamer ben gesukkeld, neem ik voor jullie met plezier de proef op de som. Dus, wegen de laatste loodjes echt het zwaarst? Nee. Sterker nog, mijn laatste vak was letterlijk het minst zware vak met een gewicht van een kilo. Het zwaarste vak was het derde vak met een mooi gewicht van 2,7 kilo.

surfen op de hittegolf

Alsof examens nog niet uitdagend genoeg zijn op zich, twijfelde Moeder Natuur om in de week van 19 juni een hittegolf op ons land los te laten. Voor een goed begrip heb ik even opgezocht wat zo’n hittegolf nu precies is, want ook na de examens blijven studenten leergierig. Er is sprake van een hittegolf als het vijf opeenvolgende dagen minstens 25 graden is, waarvan drie boven de 30 graden. En jawel, donderdagochtend (22 juni) kondigde het KMI aan dat er officieel sprake was van een hittegolf in België. Gelukkig was dit de laatste tropische hitte die tijdens de examens over ons land zou trekken. Een nieuw record van langste hittegolf bereikten we hier echter niet mee. Dat werd namelijk gevestigd in 1976, toen het 17 dagen op rij meer dan 30 graden was.

Het KMI vreesde tijdens deze hittegolf voornamelijk voor de impact op de landbouw en mogelijke watertekorten in West-Vlaanderen door het gebrek aan regen. Deze aanhoudende warmte had ook gevolgen voor de studenten: gekookte en gebraden hersencellen, vapeurs en zwemvijvers van zulke omvang dat je er bijna zelf een duik in kan nemen, een gigantisch verlangen naar een zwembad dat je nooit hebt gehad, zo veel liters water drinken dat je bijna begint te twijfelen of je geen olifant bent (die kunnen trouwens 200 liter water op) … Laat die dure vliegtickets naar Ibiza, Turkije, Saudi-Arabië, Egypte of waar dan ook, maar zo. Je kan in België gerust van dezelfde temperaturen genieten. Ik denk dat ik even ga ‘overzomeren’ aan de Noordpool …

De cijfers die je wél op SisA vindt, kan je binnenkort online raadplegen. Wij duimen!

Het verging de stralende Odysseus niet goed na zijn baanbrekend paardontwerp. Tien jaar verdwaalde hij op zee, omdat de goden kwaad op hem waren. En waarom? Omdat hij durfde beweren slimmer te zijn dan hen, dat zootje ongeregeld. De wijze godin Pallas Athena was de enige die het niet eens was met de andere Olympiërs, en overtuigde haar vader, de machtige Zeus, ervan dat Odysseus genoeg rondgezworven had. Maar dat was buiten haar nonkel Poseidon, de heerser van de zee, gerekend…

Het verhaal van de onfortuinlijke Odysseus begint wanneer de held al bijna terug thuis is, in het laatste jaar van zijn omzwervingen. Dan heeft hij al heel wat avonturen meegemaakt en overleefd: dodelijke sirenen, verleidelijke heksen en zelfs een eenogige reus! Met slimmigheden en een flinke dosis misleiding en hier en daar de hulp van een god, slaagde Odysseus, die man van vele listen, er telkens in aan zijn noodlot te ontsnappen. Zijn maten verging het echter minder goed, maar ja, dan hadden ze maar niet van die mooie runderen van Helios Megistos moeten eten.

Een groot deel van het verhaal vertelt de meester-verteller Odysseus dan ook zelf. Wanneer de held eindelijk aanspoelt bij mensen die hem goed gezind zijn, vragen zij hem het verhaal van zijn omzwervingen te vertellen. Dit stuk van het verhaal is uniek, want het is het eerste verhaal ooit in de eerste persoon enkelvoud. Ondertussen hebben we wel al over het eiland Ithaca gehoord, de thuis van Odysseus, waar de vrijers van zijn vrouw zijn bezit verbrassen, tot grote frustratie van zijn zoon, de schrandere Telemachos.

De verhalen over de wijze Odysseus zijn gebundeld in 24 boeken door de blinde dichter Homerus, ook al een legendarische figuur. Helaas deed die dat bijna drieduizend jaar geleden in het Oud-Grieks.Ben je niet vloeiend in het Oud-Grieks, maar wil je toch genieten van het verhaal van de reis die bijna alle latere reisverhalen heeft beïnvloed? Dan heb ik goed nieuws voor je: Radio 1 bracht een podcast uit die alle verhalen over de vindingrijke Odysseus samenbrengt.

De prachtige vertaling van Patrick Lateur blijft dicht bij de originele tekst, zonder oubollig te zijn. En wat nog beter is, het verhaal wordt verteld door je favoriete Vlaamse acteurs, zo vertelt Bruno Van den Broecke bijvoorbeeld over de sirenen en Stef Aerts over de bloedmooie nimf Kalypso. Elke podcast komt overeen met een boek van de Odyssee, wat neerkomt op ongeveer drie kwartier luisterplezier. De ideale (al is het een vrij zware) blokpauze dus! En wie weet, misschien kan de intelligentie van Odysseus de wijze, je inspireren in het blokken voor je examens!

Je kan je volledig gratis abonneren op de podcast via de website van Radio 1 of hem hieronder beluisteren. Download hem, het is de moeite waard!

#1 - Tien jaar na het einde van de Trojaanse oorlog#1 - Tien jaar na het einde van de Trojaanse oorlog Tien jaar na het einde van de Trojaanse oorlog zijn alle andere strijders weer thuis. Van Odysseus geen spoor. Zoon Telemachos is in het paleis in Ithaka bij zijn moeder Penelope, belaagd door 108 ongeduldige vrijers die dingen naar haar hand. Godin Athena zoekt de jonge Telemachos op en spoort hem aan zijn vader te gaan zoeken. (Met Aline Cornelissen, Nina Kortekaas, Hanne Van Doren en Jef Hellemans)

#2 - De godin voorspelt de dood van de vrijers#2 - De godin voorspelt de dood van de vrijers Telemachos, de zoon van Odysseus, wordt door de godin Athena aangespoord nieuws te verzamelen over zijn verdwenen vader. De godin voorspelt ook meteen de dood van de vrijers. Zoon Telemachos schept daarop al zijn moed bij elkaar en vaart de haven van Ithaka uit. (Met Armin Mola, Emmanuel van der Beek, Luca Persan, Max Colonne)

#3 - Op zoek naar nieuws#3 - Op zoek naar nieuws Telemachos vaart naar Pylos, niet ver van Sparta, op zoek naar nieuws over zijn vader Odysseus. Met de hulp van de godin Athena wordt hij ontvangen door de oude Nestor. Die was een van de krijgsmakkers van Odysseus tijdens de Trojaanse Oorlog. Maar weet Nestor meer over Odysseus? (Met Bartel Jespers en Tim Bogaerts)

#4 - De vrijers beramen een hinderlaag#4 - De vrijers beramen een hinderlaag Samen met de zoon van de oude Nestor rijdt Telemachos naar Sparta, naar koning Menelaos en de schone Helena. Helena en Menelaos herkennen in zoon Telemachos vader Odysseus en vertellen over hem. Terwijl de vrijers op Ithaka een hinderlaag beramen. (Met Lukas De Wolf)

#5 - Odysseus neemt zelf het woord#5 - Odysseus neemt zelf het woord Hier begint veruit het bekendste deel van de Odyssee. Odysseus neemt zelf het woord, en vertelt over zijn avonturen op zee. We bevinden ons in zang 5 op het eiland van de bloedmooie nimf Kalypso, waar Odysseus gevangen wordt gehouden. Na 7 lange jaren mag de held eindelijk weer naar huis. (Met Stef Aerts)

#6 - Odysseus leert wat gastvrijheid is#6 - Odysseus leert wat gastvrijheid is De held Odysseus spoelt aan op het eiland van de Faiaken, waar hij door prinses Nausikaä en haar nimfen wordt gevonden op het strand. Wanneer hij ontwaakt slaan ze allemaal op de vlucht, behalve de prinses. Zij ontvangt hem gastvrij op het paleis. (Met Rashif El Kaoui)

#7 - De onzichtbare Odysseus#7 - De onzichtbare Odysseus Athena, de godin met de fonkelende ogen, maakt Odysseus onzichtbaar op zijn tocht naar het paleis van koning Alkinoös. Daar aangekomen vertelt hij zijn verhaal aan de koning, zonder zijn naam te noemen. (Met Servé Hermans)

#8 - Feesten op het idyllische land van de Faiaken#8 - Feesten op het idyllische land van de Faiaken In deze zang weidt Homeros uit over het idyllische land van de Faiaken en hun gebruiken. Ter ere van de vreemdeling organiseren ze een groot feest, met sport en spel. Ook Odysseus neemt deel en wordt zo herkend. (Met Oscar Van Rompay)

#9 - Over de cycloop#9 - Over de cycloop “Waar moet ik beginnen?”, vraagt Odysseus aan de Faiaken, terwijl hij vertelt over zijn wedervaren. Dit is één van de bekendste zangen uit de Odyssee, want hier vertelt Odysseus over de Cycloop, en zijn list om de reus te misleiden. (Met Stefan Perceval)

#10 - De wondermooie Kirke#10 - De wondermooie Kirke “Waar moet ik beginnen?”, vraagt Odysseus aan de Faiaken, terwijl hij vertelt over zijn wedervaren. Dit is één van de bekendste zangen uit de Odyssee, want hier vertelt Odysseus over de Cycloop, en zijn list om de reus te misleiden. (Met Stefan Perceval)

#11 - Odysseus vaart naar het Dodenrijk#11 - Odysseus vaart naar het Dodenrijk Odysseus vaart naar het Dodenrijk om er met waarzegger Teiresias in de toekomst te kijken. Hij ontmoet er zijn moeder en de gesneuvelde Achilles. (Met Jurgen Delnaet.)

#12 - Moeilijkheden en wraak#12 - Moeilijkheden en wraak Terug bij Kirke voorspelt zij hem moeilijkheden op zijn tocht, onder anderen de Sirenen, de zeemonsters Skylla en Charybdis, en Helios' wraak om zijn gedode runderen. Odysseus overleeft een schipbreuk en belandt bij Kalypso. (Met Bruno Vanden Broecke.)

#13 - Ithaka!#13 - Ithaka! Precies halverwege het boek en deze podcastreeks belandt Odysseus weer op het eiland Ithaka. Eindelijk weer thuis, na zijn jarenlange omzwervingen. Odysseus ontwaakt maar herkent zijn eigen vaderland niet. (Met Valentijn Dhaenens)

#14 - De trouwe varkenshoeder Eumaios#14 - De trouwe varkenshoeder Eumaios Odysseus komt bij zijn trouwe varkenshoeder Eumaios, die hem vertelt over de vrijers en de reis van Telemachos (de zoon van Odysseus en Penelope). (Met Frank Focketyn.)

ingrediënten

(voor twee personen met flinke trek)

• 500 gram fusilli
• 3 blikjes tomatenpuree
• 1 courgette
• 2 paprika’s
• 10 cherrytomaatjes
• geraspte kaas (mozzarella is een aanrader)
• olijfolie
• Italiaanse kruiden, zoals basilicum en oregano

De liefhebber kan gehakt toevoegen, maar het gerecht is zo al vullend genoeg. Het scheelt bovendien veel tijd.

bereiding

Stap 1) Verwarm de oven voor op 200 graden. Kook de pasta volgens de aanwijzingen op het pak. Je kunt wat zout en olijfolie toevoegen aan het water. Zo krijgt de pasta iets meer smaak en voorkom je dat hij gaat plakken.

Stap 2) Snijd de groenten in stukken. Bak eerst de courgette en de paprika en voeg dan de tomaatjes toe.

Stap 3) Giet de pasta af. Open de blikjes tomatenpuree.

Stap 4) Pak nu een grote schaal of gebruik de pan waarin je de groente hebt gebakken, als die groot genoeg is. Je gaat nu alles mengen. Voeg aan de groenten eerst de helft van de pasta en alle tomatenpuree toe. Wanneer je dit goed hebt geroerd, voeg je de rest van de pasta en de kruiden toe. Daarna roer je het opnieuw.

Stap 5) Doe het pastamengsel in een grote ovenschaal. De ovenschaal mag best tot de rand gevuld zijn, omdat de pasta niet meer uitzet. Strooi alle kaas die je in huis hebt over de schaal heen. Wees niet te zuinig! Het is de examenperiode en je hebt die kaas dubbel en dwars verdiend.

Stap 6) Zet de schaal voorzichtig in de oven. Bak hem nog ongeveer 20 minuten op 200 graden. De pasta en de groenten zijn al gaar, dus je hoeft alleen nog de kaas te gratineren. Als je een zachte kaaskorst prima vindt, dan kan de schaal er misschien al wat eerder uit. Wil je een krokante korst, hou dan de schaal in de gaten vanaf ongeveer 20 minuten.

1. Ecosia: groener surfen

Ontbossing tegengaan door het internet af te schuimen? Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar dit is exact waar zoekmachine Ecosia voor staat. “Doorzoek het internet om bomen te planten”, zo luidt het in het zoekbalkje simpelweg, en meer moet je als gebruiker niet doen. Met behulp van inkomsten door adverteerders financiert Ecosia de aanplanting van nieuwe bossen op verschillende plaatsen in de wereld, met een tussenstand van intussen meer dan vijf miljoen gebruikers en bijna acht miljoen bomen. Wat moet je hiervoor doen? Heel simpel, vervang je huidige zoekmachine door Ecosia, maak gebruik van het internet, en de bomen worden in jouw plaats geplant. Mooi excuus voor uitstelgedrag op het wereldwijde web, en de planeet wordt er meteen groener door!

2. Klimaatzaak: klimaateiser worden

Ben je van mening dat het niet enkel jouw taak is ons milieu te steunen, maar ook die van de overheid? Dat vonden ook de oprichters van Klimaatzaak, en zij startten daarom in december 2014 een rechtszaak tegen de vier Belgische overheden, met de eis hun verplichtingen op vlak van verlaging van de uitstoot van broeikasgassen na te komen. Een paar jaar en heel wat procedures en taalproblemen later is de zaak helaas nog steeds niet gewonnen. Gelukkig staan de klimaateisers niet stil en groeit het aantal mede-eisers nog aan. Wat kan jij doen om dit initiatief te steunen? Simpel, je tekent de petitie door je te registreren op de website van Klimaatzaak. Jouw naam en steun zijn van belang, de rest wordt voor jou gedaan.

3. Flixbus: CO₂-neutraal reizen

Elke student droomt tijdens het studeren graag eens weg bij een verre reis. Alles beter dan die eeuwig muffe bib – maar erg milieuvriendelijk is het allemaal niet. Gelukkig zijn er ook iets meer ecologisch verantwoorde manier om zonnigere oorden te bereiken. Om te beginnen kan je eens de bus nemen in plaats van het vliegtuig: een pak minder belastend voor het milieu, meestal goedkoper én ook nog eens gemakkelijk. Een aantal busdiensten zoals Eurolines, Flixbus en Ouibus vertrekken ook vanuit onze eigenste Koekenstad. Je stapt op op de welbekende Rooseveltplaats of het Astridplein, en stapt uit in het centrum van de stad van je bestemming, hoeveel simpeler kan het worden? Bovendien kan je bij Flixbus ook de extra optie “CO₂-compensatie” nemen. Je betaalt dan een klein percentage extra, berekend aan de hand van de afstand die je gaat afleggen, en dit geld wordt geïnvesteerd in een aantal milieuprojecten. Een paar eurocent kan zo je hele reis CO₂-neutraal maken! Ecologisch verantwoord wegdromen, het kan!

4. KRNWTR: groener water

De beste ecologische oplossingen zijn niet alleen groen, maar ook goedkoop! Het beste voorbeeld hiervan: kraantjeswater. Flessenwater wordt getransporteerd en zorgt voor heel wat afval en is niet eens altijd zoveel kwalitatiever dan water dat uit je kraan stroomt. Waarom dus zoveel betalen voor een fles met etiket, als je ook gewoon voor een hervulbare drinkbus kan gaan? KRNWTR is een Nederlands bedrijf dat heel wat mogelijkheden aanbiedt om kraanwater nog aantrekkelijker te maken, van hippe drinkbussen tot compacte draagbare koelers. Bovendien gaat een deel van hun opbrengst ook naar de Plastic Soup Foundation, een organisatie die de strijd aangaat tegen plastic afval in de zee. En nog meer goed nieuws, KRNWTR bestaat intussen ook in de vorm van een app! Wil je weten in welk restaurant in je buurt je gratis kraanwater kan krijgen? Geef je locatie in in de app en je komt het meteen te weten! Makkelijker kan niet. Restaurants die nog niet op de app te vinden zijn, kan je bovendien zelf beoordelen op “ja, biedt gratis kraanwater aan”, “biedt kraanwater aan, maar met moeite of tegen betaling” of “nee, biedt (nog) geen kraanwater aan”, zo hoopt de organisatie steeds meer zaken aan te sporen dit aan te bieden. De app werkt helaas nog niet helemaal zoals het hoort, maar het is er alvast eentje om in de gaten te houden.

5. EcoDice: elke dag een uitdaging

Niet veel inspiratie waar je nu weer op moet letten? EcoDice is een app die je elke dag opnieuw een handje helpt. En wie houdt er nu niet van spelletjes? Je gooit met een digitale dobbelsteen, en de app vertelt je dan in de vorm van een symbooltje waarmee je vandaag het milieu moet voorthelpen. Eens met de fiets naar je werk of een herbruikbare boodschappentas mee naar de winkel nemen, het zijn slechts een paar van de opties die voorgesteld kunnen worden. Niks moeilijk aan, en je hoeft er zelf niet eens over na te denken. En zoals ze altijd zeggen, alle beetjes helpen!

6. Talking Dress: milieubewust mooi

Het idee dat ecologischer leven enkel is weggelegd voor hippies op geitenwollen sokken is al lang achterhaald, en dat bewijst ook de app Talking Dress. Vaak wil je wel bewuster shoppen, maar heb je als consument geen flauw idee waar of hoe je moet beginnen zoeken. Wil je weten waar je duurzame mode, ecologische verzorgingsproducten of fairtrade-eten kan kopen? Wil je inspiratie halen uit groene blogs of interessante projecten? Draag je liever geen kleding geproduceerd in fabrieken die werken met kinderarbeid en hongerlonen, of heb je graag kwaliteitsvol tweedehands? Met Talking Dress kan je dit allemaal eenvoudig terugvinden. Milieubewust zijn én er goed uitzien, het bestaat!

7. Groente- en Fruitkalender: groen en gezond

Alweer app en alweer zo makkelijk! Groenten en fruit, je eet ze dagelijks, maar denkt niet altijd na bij de ecologische impact die deze consumptie heeft. Zomerse tomaten die in de winter worden gekweekt of boontjes die de halve wereldbol overvlogen om op je bord te belanden, erg duurzaam is het allemaal niet. De Groente- en Fruitkalender helpt je gelukkig met het maken van verantwoorde keuzes! Per seizoen worden heel wat groenten en fruit ingedeeld in zogenaamde milieuklassen, die aangeven wanneer je wat “mag” kopen en wanneer beter niet. Gedaan met schuldgevoelens over die exotische mango én ineens ook handig voor mensen die nooit weten wat te koken.

Excuses genoeg dus om je ook deze blokperiode weer in uitstelgedrag te verliezen, maar deze keer nog ecologisch verantwoord ook! Groen zijn was nog nooit zo gemakkelijk.