“In het begin waren ze met zeven, vier mannen en drie vrouwen. Xijin, Najana, Quendall, Sarine, Yren, Imara en Cerox waren hun namen. Later zouden ze bekend staan als de Aracheti, maar eerst waren ze gewoon deze namen. Niemand wist waar ze vandaan kwamen. Men weet zelfs niet of ze het zelf wisten. Uit het niets creëerden ze een planeet, een planeet die ze Xannorië zouden noemen. Op een eenzame plek in het universum begonnen ze.”

Het verhaal begint op Xanorië, een kleine planeet met zeven landen, omringd door natuur, water en bergen. Op deze planeet leven verschillende rassen Xanoren, waarvan de meesten gewoontedieren zijn die veel op de mens lijken, kunnen genieten van vieringen en tradities, in huizen leven en gezinnen vormen. Terryn vertelt me dat voor hem Xanorië een utopische teint heeft, met meer respect voor de natuur.

De hoofdpersonages Zenno en Rayan worden door Terryn rijk omschreven. Zenno als een echt familiewezen met een passie voor ijswolf rijden en Rayan als een jonge prins met een sterke behoefte aan meer avontuur in zijn leven. De jongens zullen samen een team moeten vormen om met zes andere groepen op aarde op zoek te gaan naar de Aracheti, de scheppers van Xanorië.

Het einde van morgen is geen lichte titel voor een boek. Maar voldoet het aan de verwachtingen die het schept? Niet helemaal, bepaalde momenten die de mogelijkheid hebben om spanning en diepte te geven worden te snel en niet helemaal fijn leesbaar beschreven. Een ding moet ik de schrijver nageven, nog voor ik het derde hoofdstuk had uitgelezen had ik de hoofdpersonages in mijn hart gesloten, iets waar Oscar menig schrijver wat over zou kunnen leren. Niet de bijzonderheden, maar juist de alledaagse details van Terryns personages geven de lezer een gevoel van connectie.

Voor de meeste studenten met een passie voor schrijven blijft het bij een stiekeme droom, het uitgeven van een eigen boek. Terryn heeft jaren besteed aan zijn roman. Geïnspireerd door Harry Potter en Lorien Legacies heeft hij Het einde van morgen geschreven. Een tip van Terryn aan de jonge schrijvers onder ons? "Durf te beginnen en schrijf je verhaallijn niet te gedetailleerd uit. Als je jezelf niet kunt verrassen, kun je je lezer ook niet verrassen."

Als het aan Oscar ligt is Het einde van morgen pas het begin van een lange reeks over de Xanoren. dwars is benieuwd!

Sporthal Middelheim? Ja, dat Basic-Fitgebouw vlak aan campus Middelheim. De naam spreekt voor zich: het beheer van die ruimte valt niet onder UAntwerpen. Nochtans organiseert de Sportraad van de buitencampussen daar jaarlijks activiteiten, de zogenaamde ‘interfacs’. En ook de kinesistenopleiding maakt binnen het lessenpakket gebruik van de zaal.

hoe zit dat nu?

De sporthal is eigendom van Basic Fit en dus betaalt onze universiteit een huurprijs in ruil voor het gebruik. Nochtans zijn er andere sporthallen in eigen bezit én in samenwerking met andere partners. Antwerpen koos daarom voor een andere koers en 'verlaat deels' Sporthal Middelheim.

“Kort en bondig kunnen we daarom stellen dat er geen nieuwe initiatieven meer ontplooid worden op Sporthal Middelheim, maar ook dat de bestaande activiteiten van onze eigen studenten daar niet in het gedrang komen”, verduidelijkt Peter Verboven –  commissaris voor Sport aan UAntwerpen. "Met de ontwikkeling van de Topsporthal op Campus Drie Eiken en de nieuwe sporthal KDG op het Zuid, zijn er voldoende alternatieven om de studenten binnen onze universiteit en associatie te verzekeren van een optimaal sportaanbod.”

Nochtans is ook de Topsporthal een samenwerking tussen onze universiteit en een externe partner, in dit geval de Stad Antwerpen. Waarom hier wel verder op ingezet wordt? “De sportzaal is op sportgebied één van de best ingerichte sporthallen van Antwerpen. Door zijn zeer professionele sportinrichting is deze sporthal enkel beschikbaar voor sportactiviteiten.”

studentikoze activiteiten

De sportzaal van Middelheim wordt niet alleen voor sportdoeleinden gebruikt. De cocktailparty van ASK Stuwer tovert al sinds jaar en dag de sporthal om tot een nachtelijke place to be. Dat festijn ondervindt echter geen hindernissen van de nieuwe koers in het sportbeleid: de studentenvereniging huurt de ruimte rechtstreeks van Basic Fit.

Net door deze externe beheerder is het mogelijk om op Campus Middelheim de sportruimte te gebruiken voor andere studentikoze activiteiten. De goedkeuring dient hier te komen van Basic Fit, die duidelijk minder geeft om de vloer van zijn zaal dan onze universiteit.

De stadscampussers kunnen immers enkel maar dromen van dergelijke activiteiten. Een TD middenin de Agora zou misschien wel een te gek gedacht zijn, maar zelfs jobbeurzen georganiseerd door studentenverenigingen vinden niet plaats in de sportzaal van de Agora.

De vloer wordt hier als een van de redenen aangehaald: die zou te veel afzien van dergelijke plannen – aldus onze universiteit. Er kochten namelijk 5.013 studenten een UAntwerpen Plus Pass en de infrastructuur moet voor hen gewaarborgd blijven. Nochtans organiseert de universiteit zelf wel jobbeurzen. De vloer? Die wordt dan beschermd met matten.

“Waarom kunnen studentenverenigingen die matten dan niet gebruiken, wanneer ze een evenement willen organiseren?”, vraagt Geert de Hoon, voorzitter van de Studentenraad, zich af. Het grotere probleem blijkt dan ook elders te liggen. Bij de onderverhuring van de sportruimte: scholen uit de buurt nemen (voor een prijsje) de daginvulling van de zaal voor hun rekening. Een evenement vraagt opbouw- en afbraaktijd, waardoor dergelijke afspraken in het gedrang kunnen komen en de sportbeleving voor de UAntwerpen-Plus-Passers niet meer verzekerd kan worden.

Bij de Vluchteling zkt. Taaltraject Quiz vorig academiejaar bleek dit echter geen probleem te zijn. Maar ook dit evenement werd door de universiteit zelf georganiseerd ...

Inderdaad, Timberlands werken net als de toverstokken bij Olivander (uit Harry Potter, voor de ontwetenden). Toegegeven, de nodige fantasie is daar wel bij nodig, ook al spreekt de gave van een paar Timberlands weinig tot de verbeelding. Het zijn ware identiteitsvormers, statussymbolen en toch gewoon schoenen. Iemand met Yellow Boots aan zijn voeten valt op, zet de toon, bepaalt of fantaseert dit te doen. Hoe dan ook; er komt íemand binnen wanneer een Timberland-drager een publieke ruimte vol onbekenden binnenstapt.

Toch is niet iedereen voorbestemd voor de magie van een paar van de eerdergenoemde schoenen. Nee. Er zijn dragers die de betoverende aspecten nooit zullen ervaren en de schoenen binnen afzienbare tijd niet meer dragen. Daar doe je niks aan. Het zijn de schoenen die dat bepalen, Timberlands leiden namelijk een eigen leven. Ze zijn als ultiem statussymbool op zoek naar de juiste drager. Vinden ze deze niet; jammer dan. Wie de schoen past, trekke hem aan.

Verheugd als ik ben dat het warme zomerweer plaatsmaakte voor gure herfstperikelen, draag ik mijn geliefde Timberlands weer iedere dag. Al lijken deze schoenen in iedere situatie wel passend, tijdens de zomer bewaar je ze het liefst op een veilige plek, waar ze binnen hun magische aura tot rust kunnen komen. Tenzij je natuurlijk graag iedere dag met veel moeite, en alle veters zo los mogelijk, je van vocht overgoten voeten en sokken verlost van de leren ‘laarzen’.

De leren schoenen die gekenmerkt worden door hun dikke zool en hoge voering zijn zowel casual als geschikt voor formele omstandigheden. Dát is pas magie. Maar eens je een paar hebt gekocht, begint je leven als schoenenverzorger. Want Timberlands vereisen zorg en aandacht. Poets ze op met een blokje dat je bij de schoenmaker koopt en spuit ze in met vuil- en vochtafstotende spray. Eens je de behandeling verricht hebt, dien je deze eens in de zoveel tijd te herhalen. Zonder de juiste verzorging pas je de schoen simpelweg niet.

Niet iedereen is daar blij mee. Zo ook David Danssaert (masterstudent Informatica aan de Universiteit Antwerpen) en Ianthe Ghaye (masterstudent Tolken aan de KU Leuven). Zij organiseren op diezelfde dag een protestmars tegen de komst van Theo Francken.

“Het is duidelijk dat waar Francken komt, protest volgt", zegt Danssaert. "Zowel in Gent als Leuven verschenen er honderden studenten op straat toen Francken daar een lezing kwam geven. We willen aantonen dat er ook onder jongeren in Antwerpen veel vraag is naar een positief vluchtelingen- en migratiebeleid. Wat Antwerpen bijzonder maakt in deze reeks van marsen, is dat Bart De Wever hier burgemeester is. De Nieuw-Vlaamse Alliantie (N-VA) voert in deze stad immers ook een polariserend beleid; kijk maar hoe Bart De Wever een vals beeld over Borgerhout probeert te creëren. Door de vele positieve projecten in de wijk te negeren en olie op het vuur te gooien bij een gebeurtenis die een negatief sentiment uitlokt. Als er dan ten gevolge van deze gebeurtenissen een buurtoverleg is, is noch Mr. de Wever, noch het stadsbestuur, aanwezig. Een ander voorbeeld van zulke polarisatie was de uitspraak van Bart De Wever na de aanslag in Barcelona: "Kijk naar de foto's van de daders in Barcelona. Op de Turnhoutsebaan kom je gemakkelijk mannen van dat type tegen." We willen in wijken als Borgerhout, maar ook aan Theo Francken en KVHV Antwerpen, tonen dat er onder de jongeren een tegenstroom is tegen het koude beleid van de N-VA, dat ook veel bewoners van Antwerpen treft.”

alternatief voor "opkuis"-beleid

Ghaye: “Francken is momenteel staatssecretaris voor asiel en migratie. Het spreekt voor zich dat dat gevoelig ligt, en dat de meningen hierover sterk uiteenlopen. Wat ons vooral opvalt en verontrust is dat Francken een bijzonder uitgesproken en agressief beleid voert; in plaats van een positief migratiebeleid, zien we nu een politiek van beboeten, bestraffen en uitwijzen. Hij stelt openlijk het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens ter discussie en lapt de scheiding der machten aan zijn laars. Met de vreemdelingenwet maakt hij van immigranten tweederangsburgers. Middenveldorganisaties die zijn beleid kritisch benaderen, worden in diskrediet gebracht. Wij vinden niet dat zo iemand een platform aan onze universiteit mag krijgen. De mars is daarom onze manier om een positief alternatief tegenover het ‘opkuis’-beleid van Francken te zetten.”

Danssaert: “Wij willen een samenleving die de mensenrechten onvoorwaardelijk respecteert, met gelijke rechten voor alle burgers en een middenveld waar naar geluisterd wordt. Wij willen een solidair alternatief van een actieve vredespolitiek, een ambitieus klimaatplan, meer ontwikkelingshulp en een actief anti-racisme beleid. De bedoeling is om mensen bijeen te brengen en te bouwen aan een beweging tegen het asociale beleid van Francken. Je kan dit zien aan alle middenveldorganisaties, vzw's en jongerenpartijen die de mars steunen.”

sensibiliseren en mobiliseren

“We spreken af om 17:30u op het De Coninckplein en wandelen door de Seefhoek en de studentenbuurt", vervolgt Danssaert. "We eindigen op de Ossenmarkt met enkele toespraken.” Ghaye: “We willen het woord geven aan de studenten en organisaties die zich dagelijks inzetten voor een solidaire samenleving. Daarom zijn er op het einde van de mars toespraken van Hart boven Hard Antwerpen, die de middenveldorganisaties vertegenwoordigt. Evenals de studentenverenigingen Comac en de Actief Linkse Studenten (ALS), die de mars mee ondersteunen.”

Ten slotte willen Danssaert en Ghaye graag een oproep doen aan alle studenten om naar de mars te komen om zo mee te bouwen aan een positief alternatief.  “We zijn ervan overtuigd dat we samen kunnen aantonen dat er een brede tegenstroom tegen het beleid van Francken bestaat. Op die manier kunnen we studenten en mensen sensibiliseren en mobiliseren en zo samen bouwen aan solidaire en democratische samenleving, waarin mensenrechten onvoorwaardelijk gerespecteerd worden.”

Voor verdere informatie kan je terecht op de pagina van het Facebook-evenement van de protestmars. Ten slotte, om ook de andere kant van het verhaal te belichten, vragen we nog naar de visie van KVHV over Theo Francken en de commotie rondom zijn komst. Wordt dus hopelijk vervolgd!

De laatste weken verschijnt overal de hashtag "me too". Vrouwen delen massaal hun verhalen over seksuele intimidatie. Ook veel van mijn vriendinnen. Ik praat vaker over dit onderwerp, maar toch voel ik een soort bevrijding. Normaal gezien praat ik hier alleen met vrienden over. Nu zie ik voor het eerst hoe anderen dat ook doen. Hoe ineens 'de hele wereld' erover spreekt.

Wat me frustreert is dat de discussie steeds vaker gaat over de discussie zelf. Ja, Hollywood is anders dan België. Ja, de discussie gaat vooral over witte vrouwen. En nee, daar gaat het allemaal niet om.  

iedereens probleem

In hele grote lijnen is het een probleem voor vrouwen, door mannen. Natuurlijk is dat niet de volledige waarheid, dat begrijp ik. Er zijn ook mannen die seksuele intimidatie ervaren en vrouwen die intimideren. Een vriend, die barman is, heeft zo een paar verhalen. Maar als ik vriendinnen ernaar vraag, hebben ze er tien of meer.  

Uiteindelijk is het iedereens probleem. Wie het meest geraakt wordt, of op wie de nadruk ligt, is interessant, maar voor de discussie of de oplossing niet per se belangrijk. Het gaat om de inhoud en niet om de boodschap waarin die verpakt komt.

Waarom er op discussies over seksisme altijd zoveel kritiek komt? Een kant en klaar antwoord heb ik niet. Ik vermoed dat veel mensen zulke discussies ervaren als een aanval op de andere sekse. Alsof mannen plots als vijand worden aangewezen.

Maar deze discussie draait er niet om een wig tussen twee groepen te drijven. Het doel is juist die groepen samen te brengen. Te zorgen dat iedereen op de hoogte is van het probleem.

zichtbaar

Het feit dat mensen zich nu afvragen hoe mannen dan nog wel met vrouwen mogen flirten, toont aan dat het probleem tot nu toe absoluut niet begrepen werd, en dat nog steeds niet wordt. De discussie wordt belemmerd door de discussie. De discussie gaat aan zijn doel voorbij.

Ik merk dat het mensen frustreert dat het een gesprek is en geen concrete actie. Want wat kan je veranderen met een gesprek? Het antwoord: alles.

Wat de #metoo-discussie doet, is het zichtbaar maken van een relatief onzichtbaar probleem. Mijn vrienden zijn niet langer verbaasd na een van mijn verhalen, maar delen mijn woede. Weten dat andere mensen dit gedrag ook afkeuren, geeft mij kracht. Wie weet dat ik de volgende smeerlap wel met een gepaste reactie tegemoet durf te gaan. Geen angst meer, maar verontwaardiging.

Elk jaar rond deze tijd stond ik in de lagere school op de speelplaats te pronken in mijn scoutsuniform. Het hoogtepunt van de dag was ongetwijfeld de groepsfoto met alle andere kinderen die ook in een jeugdbeweging zaten. In de klas mochten we dan vertellen over wat we dan zoal deden op zondag. Wanneer ik dan vertelde over de jaarlijkse overgang waarbij ik na drie keer douchen nog steeds mayonaise uit mijn oor kon peuteren, trokken mijn klasgenootjes vieze gezichten. In het middelbaar mochten we vervolgens tijdens de middag buiten de schoolpoort richting jeugdhuis om getrakteerd te worden op een hamburger. De verhalen die ik aan mijn vriendinnen over de scouts vertelde, stapelden zich jaar na jaar op. Nachtspelen waarbij ik het bijna in mijn broek had gedaan of die ene keer dat we tijdens een tweedaagse plots midden in een militair domein stonden. Sinds mijn studententijd – en dus het moment waarop ik zelf leiding werd en vervolgens groepsleiding - zijn de ontbijten in de studentensteden dan weer de reden om voor een keer de wekker vroeg te zetten en in mijn uniform te duiken. Want het is algemeen geweten dat de vroege vogels met de lekkerste dingen aan de haal gaan: omelet, koffiekoeken, warme chocomelk, …

Het lijkt erop dat hoe ouder we worden, hoe meer we op deze dag verwend worden. Want we zijn uiteindelijk leiders en leidsters geworden. Elke zondag staan we vol enthousiasme klaar om onze duizenden leden, verspreid over heel Vlaanderen, een zorgeloze dag te bezorgen. We toveren talloze activiteiten uit onze mouwen: van zoektochten tot bosspelen en van droppings tot een wafelenbak. We organiseren eetavonden, tombola’s, quizzen en fuiven om onze zomerkampen nóg leuker te maken. We zijn keien in het combineren van studies, jobs en hobby’s. We engageren ons, zetten ons in en leven ons uit. En dat helemaal vrijwillig. Want in tegenstelling tot wat sommige ouders of vrienden soms denken, komt hier geen vrijwilligersvergoeding bij kijken. Het is daarom juist zo fijn dat er zo’n dag als deze wordt georganiseerd, want de appreciatie die we op die manier krijgen geeft ons nog meer goesting om er elke zondag iets leuks van te maken.  

Vandaag worden we dus in de bloemetjes gezet. De initiatieven om van deze dag een heus feest te maken zijn niet op een hand te tellen: gratis ontbijten in de grootsteden, hotdogs in het plaatselijke jeugdhuis en natuurlijk de befaamde ‘Nacht van de Jeugdbeweging’, die in heel Vlaanderen plaatsvindt. Nog geen idee of er in jouw gemeente een actie of feestje georganiseerd wordt? Surf dan snel naar http://dagvandejeugdbeweging.be/acties/ en ontdek waar en wanneer de acties in jouw buurt plaatsvinden.

Wij gingen neuzen in de inschrijvingscijfers van het academiejaar 2017-2018. En inderdaad, onze studentencommunity is weer een stukje groter geworden. Met een bescheiden 2% of een extra 385 studenten ten opzichte van vorig academiejaar blijft onze universiteit gestaag groeien. Aan de kaap van 20.000 studenten komen we net niet, maar met onze 19.765 studenten durven we alvast dromen dat we die overwinning volgend jaar mogen vieren.
 

facultaire competitie

Onze universiteit groeit, maar niet alle faculteiten volgen deze trend. Faculteit Rechten is de grootste verliezer dit academiejaar: haar studentenaantal daalt met 6,3% of zo’n 139 studenten. Ook de faculteiten Toegepaste Economische Wetenschappen (TEW) en Wetenschappen dalen lichtjes, met respectievelijk 0,8% en 0,2%.

De grootste winnaar is de faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen (FBD). Met een stijging van 9,3% kan ze zichzelf tot de derde grootste faculteit kronen en duwt daarmee faculteit Rechten – die vorig jaar de bronzen medaille had – van de troon.

Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen (GGW) mag zich voor het derde jaar op rij de grootste faculteit van onze universiteit noemen. Voor het academiejaar 2015-2016 ging deze eer naar de faculteit TEW – die zich nu al drie jaar tevreden mag stellen met de tweede plaats.
 

it’s a man’s world

Al sinds de inkanteling heeft de faculteit TEW de meeste mannelijke studenten onder haar hoede. Faculteit GGW en Wetenschappen vullen verder het podium.

Wanneer we echter naar percentages gaan kijken, merken we op dat in verhouding de faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen (TI) veruit de meest mannelijke richting genoemd kan worden. Met maar liefst 88,9% mannen zijn de vrouwen veruit in de minderheid. Toch kunnen we al een positieve trend waarnemen: sinds het jaar van de inkanteling (academiejaar 2013-2014) hebben de TI-vrouwen 3% extra gewonnen.

Bij de faculteit Wetenschappen heerst er ook een mannelijke sfeer, al is het in minder extreme mate dan bij de faculteit TI. Hier zitten er dubbel zoveel mannen dan vrouwen op de schoolbanken. Bij de faculteit TEW vinden we ook meer mannen dan vrouwen, maar met 56,4% ten opzichte van 43,6% is het evenwicht al meer te vinden.

En bij deze drie faculteiten eindigt het mannelijk overgewicht.

run the university (girls)

Jawel, je leest het goed. Bij de andere zes grote faculteiten zwaaien de vrouwen de scepter. Met 72,8% vrouwelijke studenten kan de faculteit FBD zich naast grootste faculteit, ook de meest vrouwelijke kronen. Qua aantal wint echter de faculteit GGW – die 2109 studentes telt.

Hoe het nu over de hele universiteit zit? Welja, ook daar is het XX-chromosoom in de meerderheid. Vrouwen maken immers zo'n 56% van de studentenpopulatie uit.

Bij de doctoraatstudenten is de man/vrouw verhouding helemaal gelijk, en dit zonder genderquota. Maar die trend zet zich niet bij het andere academisch personeel.

Wanneer we daar de genderverdeling onder de loep nemen, zien we een treurige tendens. Hoe hoger de benoeming, hoe meer mannen en hoe minder vrouwen zetelen.   

Een positieve noot: het aandeel vrouwelijke hoogleraren en gewoon hoogleraren neemt doorheen de jaren toe. Al zijn we er duidelijk nog lang niet. 

Het aulagevoel? Dat ontbrak tijdens de eerste opnamedag van de Universiteit van Vlaanderen. Het idee voor dit programma waaide over van Nederland, waar de Universiteit van Nederland al meer dan zeshonderd colleges online heeft staan. “Wetenschapscommunicatie is uiteindelijk iets universeels”, verklaart Roel Bellinga, directeur van het project in Nederland in Veto.

Wetenschapscommunicatie was in de Vlaamse versie maandagavond echter zoek. Of je moet communicatie als eenrichtingsverkeer beschouwen. Waar je in een aula de kans krijgt om vragen te stellen, werden de professoren hier niet onderbroken door prangende vingers van studenten. Wel door de regisseur. Het beeldscherm liet het immers even afweten. Daarna begon het college weer van voren af aan.

De technische problemen kennen we natuurlijk maar al te goed uit onze eigen leeromgeving. De uitzonderlijk strakke presentaties minder. Hier geen professoren die PowerPoints aflazen; zelfs op blikken op de autocue konden we hen amper betrappen. Dat maakt van zulk leskwartiertje een voorstelling. Geen les. Waar Johny Quidé meegaf aan vrtNWS dat ze mensen enthousiast willen maken om te studeren, schudden wij ons hoofd.

Ongetwijfeld zal deze combinatie van hedendaagse onderwerpen, geboren sprekers en een leskwartiertje wel zijn publiek vinden. En ja, we weten nu dat WALL-E geen voorspellende factor met zich meedraagt. Nee, de Spartanen gooiden hun baby’s met een afwijking niet in een ravijn. En ja, ik weet nu hoe ik de richting Latijn kan verdedigen.

Maar zijn dit geen fait divers? Leren we hierdoor nu beter de samenleving te begrijpen? De materie in se? Zoekt de kijker na zulk gebald filmpje nog verder? Gaan de deuren van de aula’s straks enthousiaster open? Wij betwijfelen het.

We verbinden monogaam zijn bijna automatisch met trouwen, maar dat is slechts de echtelijke monogamie. Je huwt dus met één partner, maar dat wil dus niet per se zeggen dat je seks hebt met één persoon. Je kunt ook sociaal monogaam zijn –samenwonen en het meeste van je tijd doorbrengen met elkaar – maar als je in een open relatie zit, kan dat ook meerdere bedpartners betekenen. Als je seksueel monogaam bent, hou je het wél bij één stoeipoes of -kater.

tot de dood u scheidt

Laten we even inzoomen op echtelijke monogamie. Het huwelijk, dat in de gemiddelde chick flick oneindig en sprookjesachtig schijnt te zijn, duurt in België gemiddeld slechts 15 jaar. Al op 20-jarige leeftijd beginnen de eerste koppels te scheiden en op 47 jaar piekt het aantal scheidingen. Die hoge cijfers houden zo’n 10 jaar aan en daarna is er een sterke daling. Als de uitspattingen van de midlifecrisis zijn getemperd, misschien? We kunnen in het algemeen stellen dat tussen 1830 en 2015 het aantal huwelijken daalt en het aantal scheidingen stijgt, al is die stijging vooral tot 10 jaar terug te zien is. De laatste jaren houden huwelijken meer stand.

Wij als studenten zijn natuurlijk nog niet zo bezig met trouwen, maar wel met vlinders en vrijen. Studenten kunnen in hun relaties dus sociaal en/of seksueel monogaam zijn. dwars hield echter vorig jaar een grote seksenquête waaruit bleek dat 26 procent zijn of haar lief al eens bedrogen had, en dat 29 procent al eens bedrogen werd. Wellicht geen leuk idee dat meer dan een vierde van de relaties ontrouw blijkt.

Bron: Statbel – FOD Economie

deeldogma

Meerdere bedpartners hebben terwijl je in een relatie zit, het wordt veelvuldig scheef bekeken, maar niet door iedereen. Er zijn mensen die een vrijere verstandhouding verkiezen, een open relatie dus. We gingen kort in gesprek met een student in zo'n situatie. "Mijn vriendin en ik zijn nu drie jaar bij elkaar en gelukkig samen. Zij heeft vanavond een date, ik vind dat spannend voor haar. Wij zijn over elk aspect in ons leven eerlijk, dus ook als wij goesting krijgen om een afspraakje te hebben met iemand anders. Mijn lief is mijn beste vriendin, zij weet alles van mij." 

"Dit betekent niet dat we onze onenightstands tot in de puntjes beschrijven, die details zijn ook niet van belang. Wat wel belangrijk is voor ons, is dat wij de meeste tijd met elkaar doorbrengen en aan het einde van de dag van elkaar zijn. Wij weten dat sommige mensen het niet begrijpen, maar dat is niet erg. Ze vragen dan, 'maar ben je dan niet jaloers, word je daar niet ongelukkig van?'. Het is net het tegenovergestelde. Ik hoef niet jaloers te zijn, ik weet waar ze uithangt en met wie ze een pint gaat drinken. Wie weet stopt het daten met anderen ooit, als onze wilde haren wat zijn gladgestreken, maar voorlopig gaat het prima zo (lacht)." 

globale getrouwheid

In België worden monogame relaties vaak beschouwd als de norm, maar volgens de Etnografische Atlas zijn er van 1231 samenlevingsgroepen slechts 186 sociaal monogaam. Occasionele polygamie komt voor in 453 groepen en frequente polygamie in 588. Polyandrie, waar de vrouw één of meerdere mannen heeft, heerst onder 4 samenlevingsgroepen. Deze cijfers horen wel genuanceerd te worden, omdat de individuele bevolkingsgroepen niet worden meegerekend in deze grotere samenlevingsgroep. De monogame culturen zijn dus duidelijk in de minderheid. In het dierenrijk komt monogamie ook voor. Vooral vogels vogelen niet met anderen, zo'n 90 procent van de vogels heeft één ware wederhelft. Bij mensen is monogamie op een specifieke manier geëvolueerd.

echtelijke evolutie

Bepaalde theoretici beweren namelijk dat monogamie het conflict binnen een groep vermindert, waardoor groepen die monogaam zijn een evolutionair voordeel hebben. Genetisch bewijs rond menselijke monogamie dateert van 10 000 tot 20 000 jaar geleden, wat in de geschiedenis van de mens redelijk recent is, aangezien wij als soort ongeveer 300 000 jaar oud zijn. Antropoloog Jack Goody heeft een statistisch verband gevonden tussen de aanwezigheid van ploegagricultuur en monogamie. Het zware veldwerk werd meestal uitgevoerd door mannen en dat hangt dan weer samen met het houden van privégronden, die binnen de familie werden behouden door monogame huwelijken. Ook is er een verband gevonden met een groeiende gemeenschap, en ook religie en monogamie zouden hand in hand gaan.

huwelijkshistorie

Cultuur en status spelen ook een belangrijke rol: sociale regels en wetten leggen sociale monogamie op om rijkdom of macht te beschermen. Keizer Augustus moedigde huwelijk en het voorzien van nakomelingen aan, zodat de aristocraten hun macht en rijkdom onder hun erfgenamen konden verdelen om het nalatenschap hiervan te verzekeren.

Ook door de Kerk werd dit gepromoot; rijkdom werd overgedragen aan de dichtste mannelijke bloedverwant. Meestal was dit de oudere broer zonder een mannelijke erfgenaam. Dit resulteerde in een situatie waarin de jongste broer celibatair bleef, en zo de rijkdom binnen de kerk gehouden werd. De regelstellende, rijke elitegroep wilde daarentegen dat deze rijkdom binnen de familie bleef. Zodoende zorgden zij voor een hogere reproductie, waardoor hun genetische invloed verder vloeide in de toekomstige generaties.

Mogelijk als reactie hierop, moedigde de kerkelijke wet aan dat ook arme mannen zouden trouwen. De kloof tussen rijk en arm nam bijgevolg af, waardoor monogamie zich snel verspreidde binnen de Westerse wereld. Meer dan duizend jaar later geven wij elkaar nog steeds knikkend, al dan niet voor de Kerk, het jawoord.

biologie en monogamie

Al deze evolutionaire en geschiedkundige verklaringen zijn plausibel, maar wat de mens tot mens maakt, is zijn brein. In onze hersenen sturen minuscule stofjes ons gedrag. Bij onze verre neven, de muizen, werden verschillende van die stofjes bestudeerd in functie van sociaal gedrag. Bij muizen die in een sociale gemeenschap leefden, kwamen tijdens het paren affectiehormonen, oxytocine en vasopressine vrij. Dat was niet zo bij muizen die eerder alleen doolden en hun kinderen ‘langs de straat’ maakten. Alleen de sociale muizen hadden receptoren voor deze stoffen, die hen gevoelig maken voor de geur van de partner. Die geur stimuleert het paargeheugen en zou zo monogaam gedrag in de hand werken.

Laat je lief dus maar lekker aan je oksels ruiken na de daad, dan blijven jullie misschien wel voor eeuwig samen.

“Ik moest in Den Bell zijn om de seniorenraad bij te wonen. Toen ik de mensen zag staan waarmee ik vergader, zwaaide ik goeiendag en stapte gewoonweg door het glas. Er zijn in dat gebouw veel glazen deuren, weet u. Ik werd naar de spoeddienst gevoerd en was mijn studie kwijt.”

Het mag dan een treurig verhaal zijn, mevrouw Pecher vertelt geanimeerd over het ongeluk dat een voorlopige streep trok door haar studieplannen. Ze heeft ons uitgenodigd in haar assistentiewoning, die in het hart van de studentenbuurt ligt, op een boogscheut van de aula’s. Omringd door boeken zit ze comfortabel aan haar eettafel. Een stevige wandelstok staat naast haar, net als een bijzettafeltje waarop een koffiekan prijkt.

Een van de dagen zal ik wel sterven, zoals iedereen.

“Luistert, nog voor die val werd mijn plan om te studeren eigenlijk al een lijdensweg. Op voorhand dacht ik dat het gemakkelijk zou zijn: je schrijft je in, betaalt en gaat opnieuw naar school. Niks van (lacht). Ik beschik blijkbaar niet over de juiste diploma’s om hoger onderwijs te volgen. Dat komt omdat ik een kind van de oorlog ben, toen werden er geen diploma’s uitgereikt. Eten was belangrijker dan studeren.”

Aspirant-studenten zonder een diploma secundair onderwijs kunnen de procedure Afwijkende Toelating volgen om alsnog te starten met een hogere studie. De procedure bestaat uit een uitgebreide vragenlijst naar de verrichte arbeid en studie, gevolgd door een toelatingsproef begrijpend lezen. “Zo’n pak!”, blaast mevrouw Pecher terwijl ze met haar handen de dikte aangeeft. “Een hele klus voor een 90-jarige die gewoon enkele lessen wil volgen. Ze vroegen ook of ik aan de examens zou deelnemen. Examens? Ik was niet van plan nog carrière te maken met mijn hogere studies (lacht uitbundig).”

Ik beschik blijkbaar niet over de juiste diploma’s om hoger onderwijs te volgen.

“Maar luistert, de universiteit, en in het bijzonder studentenbegeleider Sara Backx, heeft mij goed geholpen. Uiteindelijk heb ik in een brief aan de rector gevraagd of ik me toch niet als vrije student kon inschrijven, zonder die proeven te moeten afleggen. Er zijn inderdaad tekorten in mijn vorming, maar ik heb ook veel geleerd door ervaring. Hij antwoordde dat hij blij was met mijn komst en dat het in orde was ... een paar dagen later stap ik door die glazen deur.”

Mevrouw Pecher zucht. “Bon, de universiteit liet weten dat ik in september opnieuw zou kunnen beginnen. Na mijn herstel ben ik vanuit Lillo naar hier verhuisd. Alles leek goed te verlopen en ik dacht echt: ‘Nu is het aan mij, ik herbegin!’ (schamper lachje). Maar toen kreeg ik opnieuw medische klachten, en heb ik er mij definitief bij neergelegd dat ik nooit zal verder studeren.” In de fonkelende pretogen van de overgrootmoeder wordt het even donker. Het dringt opnieuw tot haar door dat haar plan niet zal lukken. “Weet u, ik ben heel mijn leven al aan het afbouwen en reorganiseren. Dat is niet plezant hoor.” Ze zucht opnieuw. “Een van de dagen zal ik wel sterven, zoals iedereen.”

We waren hier om te spreken over mijn mislukte studieplannen, niet over mijn carrière.

De woorden van mevrouw Pecher blijven in het vertrek hangen en maken iedereen even stil. Dan zwiept de kwieke dame haar wandelstok omhoog en wijst er een keukenkastje mee aan. “U wilde water? Daar vindt u een glas. Maar wacht, ik heb hier van alles voor jullie voorbereid.” Ze draait zich naar het bijzettafeltje en schenkt koffie uit. Ook een koektrommel verschijnt op tafel. Pas wanneer ze haar grootmoederlijke plichten heeft vervuld, richt mevrouw Pecher zich tot Natasja, die als fotografe het interview bijwoont: “Wat zeiden uw ouders toen u aangaf dat u wilde verder studeren? Doe maar? Die van mij iets anders hoor. Onder mijn neus hebben ze beslist dat ik niet zou gaan studeren. Als meisje moest ik een broodwinner zoeken, met hem trouwen en kinderen krijgen. Later heb ik als bestuurslid van de vrouwenraad mee campagne gevoerd om zulke gedachten uit de hoofden van meisjes te verbannen.” Mevrouw Pecher knipoogt naar Natasja. “Het is dus mede dankzij mij dat u studeert, hè.”

Als voormalig lesgever, journalist, gemeenteraadslid en persattaché van ministers definieert mevrouw Pecher de term selfmade vrouw. Dat ze voor al haar verdiensten de titel van barones heeft gekregen, wil ze niet horen. “Enfin, ik ben niet snob, hè! Mineur dus, we waren hier om te spreken over mijn mislukte studieplannen, niet over mijn carrière.”

“Ik zal blijven lezen en studeren, maar ik had graag op de universiteit tussen de studenten gezeten. Het ging me om het contact tussen ouderen en jongeren. Dat is interessant voor iedereen. Ik weet namelijk wat het is om jong te zijn, maar jullie niet wat het is om oud te zijn. Aan ons contact zou de samenleving baat hebben.” Dan luidt de koekoeksklok etenstijd en begeleidt mevrouw Pecher ons naar de deur. Plots grinnikt ze. “Maar over de nieuwe studenten heb ik wel mijn ideeën hoor. Ze zitten overal in de cafés en ervaren het studentenleven op zijn best. Ik denk dan bij mezelf: daartussen zitten de bissers van volgend jaar (lacht uitbundig)!” Met haar pretogen kijkt ze ons nog een keer aan voor ze de deur sluit: “Maar bon, sympathiek hoor.”