Van 10 februari tot 26 maart loopt de Dagen Zonder Vlees-campagne. Die is bedoeld om het besef over de impact van onze voedingsgewoontes op het milieu te vergroten en onze ecologische voetafdruk te verkleinen. Dwarse redactrice en omnomnomnivoor Jutta doet er nog een schepje bovenop en gaat helemaal de geitenwollensokkentoer op als veganist. Ware het niet dat de geitenwollensokken in de kast moeten blijven want veganisme betekent afstand doen van alle dierlijke producten. Byebye honing, geen cappuccino tussendoor en dag lederen handtassen en dito schoenen. Een mens moet wel gek zijn.
Wie er mijn browsegeschiedenis van de voorbije twee weken op natrekt zal het veelvuldig voorkomen van varianten op ‘how to go vegan’opvallen. Want hoe doe je dat eigenlijk, van een ‘gewoon’ eetpatroon overschakelen op enkel plantaardige voeding? En wil dat dan zeggen dat je alleen nog maar rauwe worteltjes mag eten? Veganisme klinkt voor veel non-vegans toch vooral als een dieet waarin heel veel niet mag: geen vlees of vis, geen eieren, geen melk en dus ook geen kaas of bewerkte producten waar iets van dat alles in zit. In een sneldraaiende wereld vol snelle hap en meeneemkoffie is dat geen evidentie.
Gij zult alle voedingslabels lezen
Net als u had ik eigenlijk geen idee van de praktische kant van plantaardige voeding. Een van de vuistregels voor alle nieuwe dingen die je probeert is: lees. Daarom ben ik me zeer uitgebreid aan het inlezen in het hoe en waarom van veganisme, in de eerste plaats door elke voedingsverpakking te scannen op dierlijke ingrediënten. Dat heeft als gevolg dat mijn trip naar de supermarkt dubbel zo lang duurt als normaal en dat ik er elke keer hoogst verontwaardigd buitenstap. Zeer gehaast wilde ik een brik groentensoep kopen –zevenentachtiggroentenweelde ofzoiets, van Knorr-, zit er daar toch wel karnemelk in zeker! Karnemelk, in groentensoep, wie verzint zoiets. Voor een feestje had ik chips nodig en als stiekeme voedselsnob greep ik enthousiast naar Lay’s paprikachips in de waan dat chips gemaakt worden van aardappelen; weer melk op de ingrediëntenlijst. Ik kon me nog net inhouden om geen scheldtirade ten berde te brengen in een supermarkt op het spitsuur, maar mompelde toch enige krachttermen terwijl ik het pak terug in het rek smeet. In de paprikachips van het huismerk van Albert Heijn zit overigens geen melk, wat ik als dankbaar heb gebruikt om meteen een hele zak naar binnen te spelen.
Veganist zijn betekent dus niet noodzakelijk gezond eten. Je kan bijvoorbeeld leven op een dieet van brood, wraps, broodjes en meer brood. Dan ben je veganist, voel je je opgeblazen, kom je tien kilo bij en krijg je heel veel pukkels. Desalniettemin klinkt het erg aantrekkelijk als ik weer eens geen inspiratie heb om te koken.
Something fishy about alcohol
Wanneer het echt allemaal tegenzit met dat planten eten, kan je nog altijd je zorgen verdrinken met een pintje of een goei glas wijn, die zijn immers 100 procent plantaardig. Fout: vaak worden alcoholische dranken aan het einde van het productieproces geklaard met.. vislijm of gelatine. Het kan ook anders, maar deze techniek is gemakkelijk en goedkoop dus waarom er iets aan veranderen? Mijn naïviteit over een onschuldig glas wijn heeft een flinke deuk gekregen, mijn verontwaardiging over deze wereld groeit. Gelukkig is er barnivore, een online databank waarin je kan opzoeken of jouw favoriete drankje veganistisch en dus vislijmvrij is.
Gij zult alternatieven zoeken
Zeker voor de prille veganisten is het goed om weten dat er alternatieven bestaan voor de voeding die je gewoon bent. Sojamelk is al langer ingeburgerd voor de lactose-intolerante medemens; ondertussen is het aanbod uitgebreid naar amandelmelk, rijstmelk en mijn persoonlijke favoriet havermelk. Niet helemaal hetzelfde als koemelk, maar beter dan niets, want cornflakes zijn toch een pak minder aantrekkelijk met water. Vleesvervangers bestaan er in alle soorten en maten en zijn tegenwoordig in alle supermarkten te krijgen, maar ook eieren in bijvoorbeeld bakrecepten zijn redelijk gemakkelijk te vervangen met bijvoorbeeld aquafaba –het vocht waarin kikkererwten gekookt werden. De boter in je cake kan je simpelweg vervangen door plantaardige olie en met pure- in de plaats van melkchocolade kom je al een heel eind als je nood hebt aan een beetje eetbaar geluk.
I’m Vegan' it
Je kan het zo gek niet bedenken of er bestaat een veganistische versie: van spek tot cheesecake en mozarella – met de toepasselijke naam notzorella. Nu ben ik eigenlijk niet zo’n voorstander van hoogtechnologische vervangproducten; die dingen bevatten toch weer andere rotzooi waar ons lichaam niet blij van wordt. Oké, de veganistische hotdogworstjes leverden me meerdere gniffelbuien op terwijl ik ze aan mijn vrienden voerde als gewone hotdogs –waar overigens ook geen noemenswaardig vlees in zit. Maar: die dingen kosten vier keer zoveel en zitten ook gewoon verpakt in een niet-milieuvriendelijk plastic jasje. Namaakkaas ziet er uit als kaas, wordt verpakt als kaas en aangeprezen als kaas, en smaakt minder naar kaas dan het huismerk van den Aldi. Basisingrediënten van beiden zijn zout, zetmeel en soja. Voor een gevarieerd dieet kan je dus beter teruggrijpen op àndere producten en je oude mindset loslaten. Het paradigma van charcuterie op d’n boterham en de heilige drievuldigheid van patatjes, groentjes en een vlezeke op ons bord vallen moeilijk te rijmen met een gezonde veganistische levensstijl.
Af en toe moet je jezelf echter kunnen laten gaan en daarom bestaat er van zowat alle junkfood wel een veganproof versie. Dat weet ook The Edgy Veg, het alter ego van Candice Hutchings, die hilarische youtubevideo’s maakt over vegan McDonalds of toont hoe je fish and chips kan klaarmaken zonder vis.
Veganist worden is een zoektocht, maar er is een grote redder in nood: het wereldwijde web. Je vindt er lijstjes met veganistische restaurants, veganistische voedingspiramides, informatie over plantaardige eiwitbronnen, recepten. En ook: motivatie om veganist te worden en troost als het echt tegenzit er een te zijn.
