Exact een week na het verschijnen van deze dwars geven USOS en ELSA de aftrap van hun allereerste filmfestival in het teken van de mensenrechten. Het evenement staat in het teken van dictatoriale regimes en kreeg dan ook de toepasselijke naam ‘DICTATOR PRODUCTIONS’ mee. dwars stak haar licht op bij de organiserende studenten.
ELSA staat voor European Law Student Association, ofwel de grootste rechtenstudentenvereniging ter wereld. De vereniging zelf viert dit jaar haar 25-jarige bestaan, maar is nog maar vijf jaar actief in Antwerpen. Het doel is om rechtenstudenten ervan bewust te maken dat Europa en het internationale forum zeer interessante mogelijkheden te bieden hebben. Ze probeert een aanvulling te zijn op de bestaande rechtenopleiding en tracht de ruimer denkende studenten te bereiken met een aantal inhoudelijke activiteiten, zoals bijvoorbeeld het nakende filmfestival. “De Belgische rechtenopleiding is te beperkt in vergelijking met die van andere Europese landen”, aldus Hans Fivez van ELSA, zelf rechtenstudent in de eerste master aan de UA. “Er wordt eigenlijk weinig aandacht besteed aan bijvoorbeeld mensenrechten en sport- of mediarecht.”
Naast kritiek op de inhoud van de Belgische opleiding, vindt Fivez ook dat de studenten nog meer ervaring mogen opdoen in het veld. “We hebben slechts een heel korte stage en weinig of geen groepswerken. Hoeveel werk je hebt, hangt ook af van welke specialisatie je kiest. Wij proberen de studenten dus bewust te maken van de bredere mogelijkheden die ze hebben.”
Van inleefreis naar filmfestival
USOS op haar beurt is kort voor Universitaire Stichting voor Ontwikkelingssamenwerking en is onder studenten vooral bekend dankzij de jaarlijkse organisatie van inleefreizen naar Congo, Marokko, Nicaragua en India. Voor het filmproject vond Janus Verrelst, medewerker van USOS, een tiental van zijn inleefreizigers bereid om mee te werken. Zo trekken Hans Fivez en Pieter-Jan Van Damme, beiden studenten in de eerste master Rechten, deze zomer naar India voor een stage in de advocatuur. De andere studenten, voornamelijk uit de faculteiten PSW en Rechten, bereiden zich momenteel voor op een inleefreis naar Congo of Marokko, of hebben al eens eerder mogen proeven van de zuiderse culturen.
Dictators en studenten
Het is de eerste keer dat USOS en ELSA de handen in elkaar slaan. Een thema als dictaturen lijkt dan niet bepaald vrolijk, maar desalniettemin was het een bewuste keuze. Het idee komt van Pieter-Jan Van Damme, die na een jaar vrijwilligerswerk in Tsjechië niet bij de pakken wilde blijven zitten. “In Tsjechië heb ik meegewerkt aan het One World Film Festival, het grootste festival met documentaires over mensenrechten in Europa. Toen ik weer in Antwerpen kwam, miste ik activiteiten rond het thema mensenrechten en ben ik op zoek gegaan naar mogelijkheden om zelf iets te doen.”
Omdat het nogal duur is om een filmfestival alleen op poten te zetten, kwam Van Damme na wat zoeken bij USOS en ELSA terecht. De keuze voor het thema ‘Dictaturen’ was snel gemaakt. “Het was mijn eerste idee voor een Antwerps festival, want het spreekt vrij veel mensen aan en het is niet al te complex”, aldus Van Damme. “We hebben vier sterke films geselecteerd uit het One World Film Festival, juist omdat ze sterk zijn en we niet per se thema’s wilden tonen die sowieso al veel aandacht krijgen en bekend zijn bij het grote publiek.”
Opstanden, dubieuze handelscontracten en de liefde van de Grote Leider
In de week van 26 april wordt van maandag tot donderdag telkens een andere documentaire getoond, drie maal in het Vredescentrum en de laatste keer op de UA zelf. Elke film gaat over een ander land en dus een andere dictatuur. De eerste film, ‘Burma VJ’, verhaalt de risico’s van de undercoverjournalistiek tijdens de Myanmarese saffraanrevolutie in 2007. Reporters filmden de monnikenopstanden zonder toestemming van de autoriteiten en zorgden voor wereldnieuws op CNN en BBC. De film werd genomineerd voor een Oscar in de categorie ‘Beste Documentaire’ en is op dit festival een primeur voor Vlaanderen.
‘Kalinovski Square’ toont een satire op de laatste Europese dictatuur in Wit-Rusland, vanuit de verkiezingen in 2006. Woensdag verhuist het festival naar Turkmenistan, met ‘Shadow of The Holy Book’. Turkmenistan is een land met een grote hoeveelheid gas, dus veel geld en vooral internationale macht. Er worden dubieuze handelscontracten gesloten tussen het Westen en de dictatoriale overheid in Turkmenistan, terwijl in het land zelf enkel aandacht besteed wordt aan het opbouwen van de hoofdstad. De laatste film tenslotte, ‘North Korea, A Day In The Life’, is van Nederlandse makelij en dat verwonderlijk genoeg met toestemming van de autoriteiten. Deze film toont het dagelijkse leven in Noord-Korea, waar de kinderen op school leren dat bloemen de zon nodig hebben om te groeien en kinderen de liefde van de Grote Leider.
Elke film wordt ingeleid door iemand met kennis van zaken, zoals Jef Lambrecht, oud-journalist bij de VRT die het één en ander weet over Turkmenistan. Of zoals Ivan Moiseitsiik, een van oorsprong Wit-Russische pater die in België minder dictatoriale oorden opgezocht heeft. Voor wie al zin heeft in meer: het blijft vermoedelijk niet bij deze ene editie. Volgens de organisatoren mogen we volgend jaar opnieuw een mensenrechtenfilmfestival verwachten.