Een ware diefstallenplaag teistert de bibliotheek van de Stadscampus. Handtassen en laptops verdwijnen spoorloos. De bibliotheek blijkt een bijzonder moeilijk te beveiligen plaats te zijn. Verstopt onder een bivakmuts en gewapend met een koevoet bracht dwars een bezoekje aan de bibliotheek.
Tweemaal per dag wordt omgeroepen dat studenten best geen materiaal onbeheerd achterlaten aan de werktafels. In de verschillende leeszalen hangen ook affiches en staan waarschuwingsplakkaatjes op de tafels met dezelfde boodschap.
“We kunnen niet veel meer doen dan dat”, vertelt campusbibliothecaris Veronique Rega. “Als er iets verdachts gebeurt, proberen wij het in de gaten te houden. Maar er is nu al een tekort aan personeel.”
De bibliotheek verwacht dat studenten ook hun gezond verstand gebruiken. Als studenten een tijdje weggaan, is het raadzaam om gebruik te maken van de lockers. “Al moet ik toegeven dat je bij de meeste studenten van naaldje tot draadje moet uitleggen hoe zo’n locker werkt. Studenten zijn… ja, soms te lui om iets te lezen”, vindt Rega.
Medestudenten kunnen mee in het oog houden dat niemand een laptop of handtas meeneemt. “Als studenten echt niet willen dat er gestolen wordt,” vertelt Rega, “dan kunnen ze ook altijd een hangslot voor hun laptop kopen. Op de aankoop van een laptop mag een extra € 30 geen probleem zijn.” Voorlopig claimt de bibliotheek niet veel meer te kunnen doen dan de studenten sensibiliseren.
Algehele amnestie
Niet alleen handtassen en laptops raken zoek in de vernieuwde bibliotheek. Ook verdwijnen er steeds meer boeken. Van boekenroof hoeft er echter niet per se sprake te zijn. “Voorlopig staan veel boeken van de voormalige seminariebibliotheken nog niet in de nieuwe bibliotheek”, vertelt bibliothecaris Veronique Rega.
In de voormalige seminariebibliotheken gingen er wel eens boeken verloren. “Toen sprong men losser om met boeken. Alles werd te goeder trouw op een fiche genoteerd in de hoop dat studenten tijdig de boeken zouden terugbrengen. Men had ook niet de tijd om aan iedere student te vragen om ze terug te brengen. Op deze manier zijn er nog steeds honderden boeken vermist.” De bibliotheek roept dan ook alle studenten op om boeken die aan de UA toebehoren terug te brengen. Hiervoor zal de bibliotheek geen boete vragen. Vooral voor het departement Taal- en Letterkunde zijn er veel boeken vermist.
“Ik ben ook student geweest, en het is me ook voorgevallen dat ik na het examen nog boeken van de bibliotheek terugvond. Alle studenten die nog boeken van de seminariebibliotheek terugbrengen, zullen we amnestie verlenen”, grapt de bibliothecaris.
Of de camera’s ook nut hebben, daar heb ik mijn twijfels bij.
Dat studenten boeken niet altijd terugvinden, is volgens Veronique Rega niet alleen te wijten aan het zoek raken van boeken. Hiervoor durft de campusbibliothecaris met de vinger naar de studenten zelf wijzen. “Vaak worden boeken op de verkeerde plek terug gezet.”
In de bib van de faculteit Rechten mogen om die reden de studenten geen boeken terugzetten in het rek. “Wij doen al moeite om daarvoor aparte rekken te plaatsen, zodat ons personeel de boeken op de juiste plaats terugzet.”
Rega hekelt ook het verstoppen van boeken. “Het is weinig collegiaal om boeken die medestudenten ook nodig hebben te verbergen. Als er van een boek meerdere exemplaren nodig zijn, hebben we liever dat ze dat melden. Dan kopen we extra exemplaren aan.”
The collapse of the bibliotheekbeveiligingssysteem
Veronique Rega wil dus niet gezegd hebben dat er veel boeken worden gestolen. Het huidige beveiligingssysteem moet volgens haar voldoende werken. “Aan de inkom staan alarmpoortjes. Als het alarmsignaal gaat, moeten de personeelsleden reageren.” Al geeft ze toe dat het niet altijd mogelijk is: “Wij zijn onderbemand. Als er iemand ziek is, dan is er werk te over.”
Ook zouden de uitleenbalies niet op de meest efficiënte plaatsen staan. “Maar we zijn volop bezig om alles op punt te stellen. Wij vragen enkel wat geld en geduld om dit te verwezenlijken.” Tijd om de proef op de som te nemen. We nemen ‘The Collapse of the Soviet Military’ van het rek en lopen naar buiten. Tot onze verbazing gaat het alarmsignaal niet af, noch is er iemand van de bib te bespeuren om ons tegen te houden. Conclusie: apparatuur die het danig laat afweten en te weinig personeel.
Een personeelslid geeft toe dat boeken van andere bibliotheken regelmatig een alarmsignaal geven. “Op den duur reageer je niet meer op ieder signaal. In de bibliotheek van PSW werkt het ontladen van de barcode dan weer niet optimaal.”
Een mogelijke oplossing voor zowel het ontlenen als het terugvinden van de boeken zou het gebruik van Radio Frequency Identity zijn. “Dan kunnen studenten via een automaat zelf hun boeken ontlenen”, verklaart Rega. Niet alleen zou dit het ontlenen vergemakkelijken, met deze techniek moet de bibliotheek ook in staat zijn om boeken terug te vinden, op welke plaats in de bib dan ook.
“Dit systeem om de boeken terug te vinden staat nog niet op punt”, zegt de campusbibliothecaris, “Daarom is de investering van € 0,30 per boek vooralsnog te groot, maar we kijken uit naar manieren om de bib te optimaliseren.”
Big Brother, vier à vijf keer per jaar
In het nieuwe gebouw De Meerminne heeft de UA een poging gewaagd misdaad tegen te gaan door beveiligingscamera’s te installeren. Drie exemplaren hangen er: in de fietsenstalling, aan de inkom en aan het centrale platform.
Veel gebeurt er echter niet met die camera’s. Mark Verbruggen van de Technische Dienst kan er in ieder geval erg kort over zijn: “De beelden worden bekeken als er iets voorvalt. En als het op tijd gevraagd wordt, want na een tijdje worden er nieuwe beelden over opgenomen en zijn we de oude kwijt.”
Of de camera’s ook nut hebben, daar heeft Verbruggen zijn twijfels bij, alleen al omdat ze niet zoveel gebruikt worden: “Als er dit academiejaar vier of vijf keer beelden opgevraagd zijn, zal het al veel zijn.”
Het bekijken van die beelden is een tijdrovende bezigheid. Het komt voor dat enkel de kledij van de gefilmde personen duidelijk is, waardoor deze niet geïdentificeerd kunnen worden.
Als de beelden wel iets opleveren, wordt de politie erbij gehaald. “Het is al gebeurd dat de verdachte persoon een bekende was bij de politie. Die wordt dan even opgepakt, maar een dag later is die weer vrij.”
Het is weinig collegiaal om boeken te verbergen.
Het zogenaamde preventieve effect van een beveiligingscamera trekt Verbruggen ook in twijfel. “Er is discussie over hoe afschrikkend zulke camera’s zijn. Ik denk eigenlijk van niet”, vertelt hij. Een kleine rondvraag bij een aantal studenten bevestigt dit vermoeden: weinig of geen studenten hebben de camera’s opgemerkt, of zijn er zich van bewust dat ze gefilmd worden. Ook in een aantal andere gebouwen van de Stadscampus hangen camera’s, zoals in de bib, Scribani, de K-blok, gebouw V, de peda en Het Brantijser. Er is voor al deze camera’s geen uniform softwaresysteem. De instellingen, het beheer en de opslag van de beelden zijn dus niet voor elke camera dezelfde. Volgens Verbruggen zou er wel zo’n uniform systeem moeten komen.
“We gebruiken nu vier of vijf verschillende softwaresystemen”, legt hij uit. “De beelden worden tijdelijk opgeslagen, maar de capaciteit is niet overal even groot, dus sommige beelden worden sneller gewist dan andere.” Een gelijkvormig systeem zou het geheel minder complex maken, maar dat zou wel eens wat kunnen kosten.