het homohuwelijk door de eeuw heen

Bijna, bijna konden we van 'door de eeuwen heen' spreken. Als Nederland een paar jaar sneller was geweest. Vanaf 1 april 2001 konden koppels van hetzelfde geslacht trouwen in Nederland, daarmee zetten ze een trend in die ondertussen al meerdere landen hebben gevolgd. Amper twee jaar later was het namelijk al onze beurt. Op 13 februari 2003 stond ook ons land het toe om als man met iemand van hetzelfde geslacht te trouwen. Het eerste daadwerkelijke huwelijk viel op 6 juni in Kapellen. Twee vrouwen stapten samen in het huwelijksbootje. 

we beginnen op gang te komen

Twee jaar later finaliseerden nog eens twee landen hun wetsvoorstel rond het homohuwelijk: Spanje en Canada, het eerste niet-Europese land. In Canada verging de invoering vlekkeloos, in enkele staten was het homohuwelijk ondertussen al twee jaar ingevoerd. Zo’n grote overgang voor het land was het dus niet. Sommigen associëren Canada ook direct met ijshockey, elanden en veel te vriendelijke mensen, we hadden dan ook niet anders verwacht. In Spanje was er echter wat meer tegenstand. De conservatieve partij en de Katholieke Kerk van Spanje zagen dit liever niet gebeuren en protesteerden dan ook hevig. Ondanks deze protesten stemde het merendeel van het parlement toch voor. Liefde overwon en het wetsvoorstel werd geratificeerd. 

In 2006 was het de beurt aan het eerste en nog steeds enige Afrikaanse land, namelijk Zuid-Afrika. Al in 2005 startte het parlement het onderzoek of de afkeuring van het homohuwelijk niet inging tegen de Zuid-Afrikaanse grondwet. Blijkbaar duurt het lang om in je wetboek te controleren of iets niet tegendraads is met je grondwet, want pas op 14 november 2006 keurde het land het wetsvoorstel goed dat op 30 november ook effectief van kracht ging. We gaan ineens drie jaar verder in de tijd, plots zijn we 2009 (de magie van het tijdreizen). Ook dit jaar kozen twee landen voor de goedkeuring van het homohuwelijk: Noorwegen en Zweden. In beide landen verliep de overgang probleemloos, de Scandinaviërs zijn dan ook een beetje de Canadezen van Europa.

en we gaan wat sneller

2010 was een goed jaar voor het homohuwelijk. Maar liefst drie landen lanceerden het homohuwelijk. Dit gebeurde in Portugal, IJsland en Argentinië, dat daarmee het eerste Zuid-Amerikaanse land is. In Portugal voerden ze eigenlijk al campagne vanaf de jaren ’90, maar ze zijn er pas in 2010 uitgeraakt. Daarna was de ellende nog niet gedaan, de adoptiewet ging pas zes jaar later in door tegenwerking van de Katholieke Kerk die opnieuw roet in het eten kwam strooien. IJsland en Argentinië hadden beiden minder problemen. In IJsland stapte de premier Jóhanna Sigurðardóttir zelf in het huwelijksbootje met haar vrouw op de dag dat het homohuwelijk werd ingevoerd. Zo was ze de eerste regeringsleider wereldwijd die in een homohuwelijk trad.

Ondertussen zitten we in 2012, het jaar van Denemarken. De legalisering was aanvankelijk enkel van kracht in Denemarken zelf en niet in Groenland en de Faeröer, zelfstandige staten die binnen het Deense Koninkrijk vallen. Groenland volgde in 2016, hoewel ze het homohuwelijk eigenlijk al in 2010 wouden invoeren. De Faeröer volgde een jaartje later. Als een land (Groenland) met maar vier verkeerslichten al gelijkheid in het huwelijk heeft…

we zetten een plotse sprint in

Toen kwam 2013. Of het ook een goed wijnjaar is, weet ik niet, maar het was wel een uitstekend jaar voor het homohuwelijk. Niet minder dan vier landen kozen voor de gelijkheid in het huwelijk. Brazilië, Frankrijk, Uruguay en Nieuw-Zeeland vierden feest. Vooral de heisa in Frankrijk zal je je misschien nog herinneren. Daar werd er nog lang betoogd tegen het wettelijk maken van adoptie door koppels van hetzelfde geslacht. De andere overgangen verliepen een stuk vrediger. We pakken 2015 er ineens bij. Ook in Luxemburg was het de regeringsleider die meteen zelf op de knie ging voor zijn man. Ierland was dan weer het eerste land ter wereld waarin er over de gelijkheid in het huwelijk werd beslist door een volksreferendum. Meer dan zestig procent van de bevolking stemde ‘ja’. Dan de VS, ook een land waarvan je de legalisering nog wel van zal herinneren. Vooral omdat het land er zelf heel hard mee uitpakte, hoewel het pas het zeventiende land was waar er voor marriage equality werd gekozen. 

Zuid-Amerika doet het goed, in 2016 koos ook Colombia voor het homohuwelijk. In 2011 had het land al besloten dat de illegaliteit van het homohuwelijk tegen hun grondwet inging, maar door problemen in de politiek was er lange tijd onzekerheid over of het nog wel gelegaliseerd zou worden. En, zoals ik al zei, zijn dat soort onderzoeken blijkbaar moeilijk. In 2016 veegde het Hooggerechtshof echter alle twijfels van tafel en voerde het homohuwelijk in.

Nu komen we aan in het huidige jaar: 2017. Al drie landen hebben dit jaar voor het homohuwelijk gekozen. Begin dit jaar, in maart, ging Finland voor de overstap naar het huwelijk voor twee mensen van hetzelfde geslacht. In de zomer was het dan de beurt aan Malta, zij vervolledigden het  hele proces in juli. Begin oktober heeft ook Duitsland het homohuwelijk gelegaliseerd. Merkel wist dit lange tijd tegen te houden, maar liet uiteindelijk toch een stemming toe in het parlement. Een stemming waarin ze overigens ‘Nein’ stemde. Jammer genoeg voor haar, mocht het niet baten. De meerderheid stemde ‘Jawohl’ en de rest is recente geschiedenis.

wat mogen we verder verwachten?

Zoals er in de inleiding van dit artikel al staat, heeft ook Australië via een referendum beslist om het homohuwelijk legaal te maken. De regering daar heeft beloofd om er zo snel mogelijk werk van te maken, ze gaat zelfs proberen om het proces voor het einde van het jaar nog rond te krijgen. Al een geluk moeten ze de grondwet niet meer controleren.

Ook in Taiwan zit het er al een tijdje aan te komen. In mei 2017 werd beslist dat het onvermogen voor holebi’s om te trouwen ingaat tegen de Taiwanese grondwet. Ze hebben nu twee jaar de tijd om het te voltooien, daarmee zouden ze het eerste Aziatische land zijn.

Voor zij die denken ‘huh, en het Verenigd Koninkrijk?’: wel, in de meeste delen van het VK is het homohuwelijk gelegaliseerd, enkel Noord-Ierland loopt nog achter. Omdat Noord-Ierland echter wel deel is van het land, staat het land nog niet hierboven in de lijst. Hopelijk komt daar snel verandering in. Dit is ook het geval in Mexico, waar je in enkele staten al wel kan trouwen als holebi, maar nog niet overal.

Zoals je kan zien hebben we sinds het begin van deze eeuw toch al een hele evolutie meegemaakt, maar we zijn er nog lang niet. Als je bedenkt dat er 196 landen zijn, dan is 25 toch een belachelijk laag aantal. Bovendien zijn er nog steeds landen waar homoseksualiteit bij wet verboden is of waar er zelfs nog de doodstraf op staat. Laten we dus hopen dat de juiste trend zich blijft doorzetten.