Michaël Vandebril, artistiek coördinator ABC2004
01/06/2004
🖋: 
Auteur

Een heel jaar lang en nog veel langer zal Antwerpen in de hele wereld te boek staan als een literair paradijs waar, oprecht en eerbiedwaardig, een stroom van woorden doorheen bruist. Althans, dat is het meeslepende verhaal dat A(ntwerp)B(ook)C(a pital)2004 en zijn artistiek coördinator Michaël Vandebril willen schrijven. Vormt een stad zonder boekhandels echter niet eerder het decor voor een troosteloze tragikomedie? Een hoopvolle optekening van de stand van het boek in Vlaanderen en een catalogus van de inspirerende hoofdstukken die ons te wachten staan.

Het officiële openingsweekend van ABC2004 op 8-9-10 mei regende uit en de leeshoek voor de Bourla waagde zich bijgevolg niet buiten. Binnen verwaterde de sfeer echter niet en werd officieel en feestelijk het vuur van het boekenjaar ontstoken met een bont geheel van optredens. Wat echter meteen opviel, was de afwezigheid van een Vlaamse, laat staan Antwerpse literaat. De schrijvers die voorlazen uit eigen werk waren daarentegen een Hollander die al jaren de nobelprijs hoopt te winnen (Harry Mulisch) en zijn landgenoot Toon Tellegen, een Amerikaanse SF-auteur (John Haldeman) en een spannende Britse trouwboek (Nicci French).

 

Wil ABC2004 de Antwerpenaar tonen dat het boek in de rest van de wereld nog leeft, of wil het toch eerder Antwerpen als boekenstad in het internationaal geletterd bewustzijn inschrijven?

Michaël Vandebril Beide. Tijdens de openingsceremonie stonden inderdaad enkel buitenlandse schrijvers op het podium. De enige Antwerpenaar, die weliswaar niet op het podium stond maar wiens geest aanwezig was, was Maurice Gilliams. Het MartHa!Tentatief bracht een ode aan deze (in 1982, nvdr.) overleden Antwerpse schrijver. We hebben in de eerste plaats voor die aanpak gekozen, omdat we het moeilijk vonden om één persoon uit Antwerpen, of zelfs Vlaanderen te kiezen. Dat hebben we bij andere projecten wel gedaan, doorheen het jaar leggen we accenten op auteurs die hier wonen en werken. Zo heb je bijvoorbeeld het boekje Levende Schrijvers, waarin zesentwintig Antwerpse schrijvers geportretteerd staan, telkens met een tekst erbij. Zesentwintig omdat er zesentwintig letters zijn; we spelen graag met dat aantal. Aan het boekje is ook een tentoonstelling verbonden, die vanaf 14 mei te zien is in het filiaal van de Openbare Bibliotheek in Berchem en na een reis door Vlaanderen in november terug naar Antwerpen komt, wanneer de nieuwe bibliotheek aan het De Concinckplein geopend wordt. Bij grote evenementen, zoals de Boekenbeurs en Zuiderzinnen, zullen dan weer heel wat internationale auteurs uitgenodigd worden. Daarnaast zal ook een internationaal publiek, vooral uit Nederland, naar hier gehaald worden om het met Antwerpen als boekenstad te laten kennismaken. Daarbij zullen niet alleen levende schrijvers in de spotlights gezet worden; Antwerpen heeft ook een rijk verleden. Denken we maar aan het begin van de boekdrukkunst met Plantin-Moretus.

 

Triestig

Antwerpen heeft inderdaad een rijk verleden. Maar ook vandaag de dag is er op literair vlak nog heel wat bedrijvigheid: er zijn niet alleen de jaarlijkse evenementen, maar ook veel auteurs en uitgeverijen hebben hun thuishaven in Antwerpen. Net dat maakt het des te schrijnender dat Antwerpen zo bitter weinig boekhandels heeft. Zijn we de titel Wereldboekenstad dan wel waard?

Vandebril Dat is inderdaad de zwakste schakel in het verhaal van ABC2004. Als je echter kijkt naar de vorige wereldboekensteden (Madrid, Alexandrië en New Delhi, nvdr.), dan zie je dat bijvoorbeeld ook New Delhi de titel niet heeft gekregen omdat het zo ongelooflijk veel boekhandels per hoofd telt. Het gaat meer om het totaalverhaal dat wordt verteld. En in dat opzicht is Antwerpen wel een heel mooi verhaal, zowel historisch gezien als vandaag de dag en naar de toekomst toe. Vooral dat heeft de UNESCO doen kiezen voor Antwerpen. Maar het aantal boekhandels ligt wel degelijk erg laag. De situatie is overigens in heel Vlaanderen triestig. Zelfs in vergelijking met Nederland hebben we minder boekhandels. Eén van de redenen daarvoor is dat wij nog altijd geen vaste boekenprijs hebben. Zo’n vaste boekenprijs beschermt net de kleine boekhandel, omdat een boek bij zijn lancering overal dezelfde prijs heeft en je dus niet naar de Fnac moet om het goedkoper te krijgen. Ondertussen is de kaalslag natuurlijk al lang gebeurd; enkel de ketens, de professioneelste en de kwalitatiefste boekhandels hebben overleefd. Wij willen dat er terug meer boekhandels komen.

 

Ondertussen is de kaalslag al lang gebeurd. Er moeten terug meer boekhandels komen.

 

Kan Antwerpen Wereldboekenstad een vruchtbare bodem zijn voor zo’n renaissance?

Vandebril Als Stad kan je daar natuurlijk heel weinig aan doen, je mag geen boekhandels subsidiëren. Wat je in ieder geval wel kan doen is, ten eerste, zeggen dat je boekhandels belangrijk vindt en voorwaarden scheppen zodat er meer kunnen komen, bijvoorbeeld door te investeren in activiteiten die er kunnen plaatsvinden. Het tweede, en daar willen samen met onze partners aan werken, is zorgen dat er een boekenvakopleiding komt. Dat betekent dat je de sector professionaliseert zodat nieuwe boekhandels langer blijven bestaan, omdat ze goed weten waar ze mee bezig zijn.

 

Geert Buelens, dichter, docent literatuurwetenschap aan het departement Germaanse Talen van de UA en één van de grote voorstanders van die opleiding, sprak de hoop uit dat ABC2004 als hefboom zou kunnen dienen om het idee een vastere vorm te geven (DS 8-9 mei). Zijn er al stappen in die richting gezet?

Vandebril We zijn aan het overleggen met prof. De Brabander van de opleiding Cultuurmanagement aan de UA om, als eerste stap, in het najaar een colloquium te organiseren. Dat colloquium zou dan jaarlijks plaatsvinden in het kader van die opleiding. Daarnaast zijn we aan het bekijken of we een soort masterclass kunnen invoeren. Dat zou dan een specifieke opleiding voor het kader in het boekenvak worden. We zijn echter ook nog andere pistes aan het onderzoeken. We werken daarvoor samen met boek.be (de vertegenwoordigende organisatie voor uitgevers, boekhandels en distributeurs, nvdr.), het Vlaams Fonds voor de Letteren en de Universiteit Antwerpen.

 

Zelf heb je de universiteitsbanken nog niet zo lang verlaten. Je was in die tijd, als hoofdredacteur van de Gans, de UIA-voorloper van dwars, nauw betrokken bij het studentenleven. Heb je bij de programmatie van ABC2004 ook een speciaal hoofdstuk voor studenten ingevoegd?

Vandebril Er zijn zeker evenementen die jongeren kunnen aanspreken. Zo is er Six-Pack, het zomerprogramma van ABC2004. Six-Pack, omdat het zes weken duurt (van 6 augustus tot 10 september, telkens op donderdag en vrijdag, nvdr.) en omwille van de verwijzing naar bier natuurlijk. Dat wordt zonder twijfel een heel sprankelend, spetterend en jong programma. We werken daarvoor samen met 5voor12, dat onder andere ook De Nachten mee organiseert. Elke zomer creëren zij sowieso een bijzondere partylocatie. In het verleden hadden we reeds Hospitaal, Luna en Cuba. Zo wordt er een nieuwe gecreëerd, waar wij iedere vrijdag voor een literair voorprogramma zullen zorgen. Dat is telkens gericht op de podiumliteratuur of performance, “spoken word” uit binnen- en buitenland, gaande van The Last Poets tot en met Vitalsky. Ook de “poetry slammers” uit Amerika en Duitsland komen naar Antwerpen. Na het literaire gedeelte is er een party. Op de donderdagavonden maken we thema-avonden, bijvoorbeeld rond horrorliteratuur of humor. Er komen ook twee hommages: één aan de onlangs overleden Antwerpse auteur en voorloper van de performers, Gust Gils, en één aan J.M.H. Berckmans.

 

Dandy

Zijn er nog andere evenementen die zich specifiek op jongeren richten?

Vandebril ABC participeert ook in de jaarlijks weerkerende festivals zoals Zuiderzinnen en De Nachten. Dat laatste wordt dit jaar overigens nog veel groter en bovendien over drie dagen gespreid. Wat ook heel leuk is, is Robodandy. Vanaf 29 mei kan je één zaterdag per maand een Robodandy huren in het ModeMuseum. Je laat hem een fragment kiezen uit een bundel teksten van literaire dandy’s, van Paul van Ostaijen tot Charles Baudelaire bij wijze van spreken, en laat hem vervolgens naar een bepaalde plek in de stad gaan: het Centraal Station, de Fnac, de metro... De Robodandy flaneert daar dan naartoe, leest er zijn tekst voor en flaneert vervolgens terug naar het MoMu. Daar kan je overigens zijn tocht op schermen volgen en iets drinken. Bovendien zullen er ook elektro-acts zijn. Robodandy combineert op die manier literatuur met mode, design en muziek. Interessant voor talenstudenten is zeker ook de grote overzichtstentoonstelling over tweehonderd jaar Vlaamse literatuur in het AMVCLetterenhuis. Die gaat door in het kader van het historische luik van ABC2004 (vanaf september, nvdr.). Tenslotte heb je ook het witboek. Naast het programmaboek dat we zelf schrijven, delen we ook onbeschreven boeken uit. Een witboek is dus een leeg boek, een plek waar iedereen aan het woord kan zijn. Bedoeling is dat mensen anekdotes, gedachten of verhalen opschrijven en zo een eigen boek maken. Iedereen die er een wil kan er hier (bij Antwerpen Open, nvdr.) één komen halen, maar je vindt ze ook in de bibliotheken. Op het einde van ABC willen we zoveel mogelijk beschreven boeken terug verzamelen om een mooie tentoonstelling op te zetten. Daarna krijgt iedereen zijn boek natuurlijk terug.

 

Six-Pack, omdat het zes weken duurt en omwille van de verwijzing nar bier.

 

ABC duurt maar één jaar. Doet Antwerpen daarna gewoon weer de boeken toe als boekenstad?

Vandebril ABC wordt gecontinueerd in Antwerpen Boekenstad, dat blijft een beleidsaccent van de Stad Antwerpen. Alles wat we nu doen, alle resultaten en alle energie, zullen blijven voortleven in bijvoorbeeld de nieuwe bibliotheek. Maar ook andere projecten die ABC nu ondersteunt, zoals Zuiderzinnen, zullen verder opgevolgd worden. Door middel van een ondersteunings- en uitstralingsbeleid zal Antwerpen op de kaart blijven staan als boekenstad.

 

Hoe zou je de Stroom van Woorden van ABC2004 graag zien voortleven bij de mensen die hem nu lezen?

Vandebril Het kernwoord van Antwerpen Wereldboekenstad is begeestering. We willen mensen begeesteren met boeken, met woorden. We willen hen ook de kracht van woorden meegeven. Iedereen gebruikt woorden. En in die zin zijn taal, taligheid en woorden bouwstenen. Bouwstenen van je eigen verhaal, maar ook van de wereld waarin je leeft.

 

 

Meer info vind je op www.abc2004.be en bij Antwerpen Open vzw, Wapper 2.



Studentenvertegenwoordigers
01/06/2004
🖋: 

In vorige edities heb ik meermaals de laksheid van studenten gehekeld, en me kwaad gemaakt in de onverschillige houding ten aanzien van universiteit en medestudenten. Studenten zijn van te weinig op de hoogte omdat ze van te weinig op de hoogte willen zijn, zoiets. Vandaag is een mooie meidag en tijd om met die traditie te breken. Er bestaan nog studenten, sire, en wat voor. Studentenvertegenwoordigers heten we hen vandaag, en ze zouden als bedreigde diersoort erkend moeten worden.

Een voorbeeld om te verduidelijken. Vorige maand raakte bekend dat de rechtsfaculteit maar achttien van de ruim vijftig beschikbare Erasmusplaatsen voor de derde licentie zou invullen. Te weinig interesse, zo bleek. Amper twintig inschrijvingen. Maar twintig is nog steeds tien meer dan tien. Wat was er dan van die studenten geworden? De rechtsfaculteit hanteerde blijkbaar een selectiedrempel, gebaseerd op academische resultaten uit de voorgaande jaren, en die tien studenten haalde deze drempel niet. Gevolg: geen Erasmus voor hen.

 

Een rondvraag door studentenvertegenwoordigster Barbara Janssens, en Jorgen Van Laer, één van de benadeelden, leerde echter dat de rechtsfaculteit daarmee een vreemde gans bleek binnen de UA. In geen enkele andere faculteit werd op die manier geredeneerd (het bleek overigens dat eigenlijk evenveel selectieprocedures bestonden als faculteiten), overal konden studenten vertrekken als er voldoende beschikbare plaatsen zijn. “Op termijn moet iedereen een buitenlandse studie-ervaring gehad kunnen hebben”, is doorgaans het credo aan de UA. Niet dus wanneer je rechten studeert. Resultaat van die rondvraag was een extra vergadering en een nieuw agendapunt op de volgende faculteitsraad: de oude regel moest herbekeken worden om situaties als deze te vermijden. Resultaat van die stemming: een versoepeling van de norm, en een individueel gesprek met de kandidaten die de drempel dan nog niet halen, om te peilen naar de slaagkansen in het buitenland.

 

De eindbalans is dus overduidelijk positief, en wel om twee redenen. Tien studenten krijgen een nieuwe kans om zich Europa in te werken, en de studentenvertegenwoordigers blijken wel degelijk een impact te hebben op het beleid.



Wilde verhalen en klassiekers

01/06/2004
🖋: 
Auteur

Elk jaar doen rond deze periode de wildste geruchten de ronde over examens en dan vooral over de professoren die ze afnemen. dwars ging op zoek naar de leukste, gekste en vooral grofste verhalen uit onze verschillende faculteiten. Voor we erin vliegen een belangrijke tip voor studenten op de Stadscampus: in de grote aula in de kelder van de Rodestraat komt van de trappen stuiken op je examen echt niet goed over.

Een professor in de Informatica wil al jaren voor zijn studenten een fles sterke drank meebrengen op mondelinge examens. Volgens hem hebben ze dan minder stress. Volgens het departement is het verboden.

 

Bij de Rechten kom je bij een bepaalde prof beter niet in pak naar zijn examen, wel integendeel. Hoe sjofeler hoe liever; haar warrig, kin half geschoren en vooral geen merkkledij. Ongeveer halfweg je uurtje voorbereidingstijd zegt hij tegen die ene student die toch een kostuum heeft aangetrokken: ‘Zeg, kom jij nu maar al, want ik zie dat je nog naar een trouwfeest moet’. Bij een andere opgeklede student: ‘Ik zie dat u zo dadelijk nog naar een plechtige opening moet. We zullen het dan maar kort houden zeker en de voorbereidingstijd overslaan, neemt u maar plaats.’
Zijn geliefkoosde vraag gaat overigens als volgt: ‘Beste student ... (prof leunt achterover, legt zijn benen op de tafel, trekt zijn broek op tot net boven zijn enkels, tot je de lichtroze kousen kan zien) ... mijn kousen, vind je die logisch?’ Het antwoord van de ietwat overdonderde student is doorgaans ‘nee’, een enkele keer ‘ja’. Telkens fout echter. Dingen ontsnappen aan logica, dus is het antwoord eigenlijk steeds verkeerd. ‘Kom dan in september maar terug’.

 

Slim blondje

Hopelijk is dit maar een legende: op een mondeling examen heeft een student met een zwak hart een hartaanval gekregen toen de professor hem openlijk uitlachte. De student in kwestie had om goed te kunnen blijven studeren pillen geslikt, maar in combinatie met zijn zwakke hart en de krijsende prof is dat fataal afgelopen.

 

Een professor uit de PSW heeft de gewoonte blonde studentes lichtjes te benadelen. Een slim blondje dat voor de vierde keer hetzelfde examen mocht afleggen opteerde voor een bruin kapsel en slaagde plots zonder problemen.

 

Een professor in de scheikunde bevoordeelde dan weer alle studenten, zonder uitzondering: de man was alle examens kwijt, gewoon verloren! De studenten van het jaar in kwestie vragen zich nog altijd af wat er is gebeurd, maar klagen doen ze niet want iedereen heeft een 12 gekregen! Tussendoor een onbevestigde klassieker tussen alle seksistische opmerkingen: “Oh u hebt 2 tekorten: u bent een vrouw én blond”.

 

Zeg eens gebuisd

Een student wiskunde die nul ging vragen omdat hij er gewoonweg niets van begreep, kreeg die niet. Het departement in kwestie schijnt zelfs de reputatie te hebben slimme maar timide studenten toch binnen te trekken en tegen hun wil examen te laten afleggen. Ze slagen dan met glans.
Ook sommige uitspraken van professoren zijn een speciale vermelding waard:

  • (bij aanvang mondeling examen, na blik op eerste antwoord)
    “Het is schoon weer vandaag hé? Ga maar wat buiten spelen. See you in September.
  • “Roer eens in mijn thee alstublieft.”
    – ‘Maar er is geen lepeltje, meneer.”
    “Kom dan maar terug in september en zorg dat je er één bij hebt.”
  • “Loop eens rond de tafel.” (na uitvoering): “Dat is ongeveer uw punt”

 

En als je het zelf meemaakt? Als je zelf zoiets meemaakt is de gulden regel om op het moment zelf rustig te blijven. Let goed op wie er nog in de zaal zit en stap direct na je examen naar je ombudsman. In ongeveer alle gevallen krijg jij gelijk. Maar laat dat de proffen niet tegenhouden om deze reeks weer nieuwe legendes in het leven te roepen.



Europa breit een verlengstuk
01/06/2004

Feestvreugde alom op Belgische markten en pleinen tijdens de nacht van 30 april op 1 mei. Zelf kon ik de slaap maar niet vatten door de oorverdovende explosies van het Bengaals vuur en het vreugdevol dronkemansgelal in de straten van Antwerpen. We roepen onze tien nieuwe vrienden met de borst vooruit halt toe om hen met welluidende stem te begroeten: Ahoi scheepsmakkers, uiteindelijk toch mee op de boot gesprongen. Fantastisch nieuws! En de ironie dat ex-communistische landen juist op 1 mei toetreden laten we maar even in de marge van dit feestgedruis.
Even kijken wat vanaf nu zoal op talrijke diplomatenbals en walking diners voorgeschoteld zal worden. Wat volgt is een kortzichtige blik op onze verruimde menukaart.

Slowakije

U kunt ze zich nog herinneren: de Hongaarse grenswachters in hun groene uniformen die met zware metaalscharen gaten knipten in de prikkeldraad langs de Oostenrijkse grens; de oost- en westberlijners die een gat hakten door de met graffiti beschilderde muur en elkaar onder tranen in de armen vielen; de manifestanten in Praag die hun sleutelhangers lieten rinkelen aan de voet van het standbeeld van de Tsjechische patroonheilige Vacláv; de burgers van Boekarest die het echtpaar Ceausescu van het balkon van het partijgebouw joelden. Het IJzeren Gordijn, dat Europa bijna vijftig jaar lang verdeeld had, werd uiteindelijk neergehaald. Met het toetreden van Slowakije tot de EU werden de laatste sporen van dit schaamlapje van Europa volledig met de grond gelijk gemaakt.

 

Estland

De eerste die het Estse volk beschreef was de Romeinse historicus Tacitus, die schreef: “De Fenni (Esten) zijn barbaren zonder bezittingen. Ze hebben geen wapens, geen paarden en geen huizen. Ze eten kruiden, kleden zich in dierenhuiden en slapen op de grond.” In de tussentijd is er veel veranderd. Zo hadden ze tot voor kort staatswapen, staatspaarden en staatshuizen. En ook dat hebben ze nu definitief achter hen gelaten.

 

Polen

In het Pools betekent ‘pole’ niet meer als we hadden kunnen verwachten: veld. Dit ‘Land van Velden’ kent een alles behalve politiek stabiele intrede. Miller, de voormalige eerste minister, maakte zijn ontslag bekend daags nadat de EU groen licht had gegeven voor de toetreding van Polen. Ook heeft de Europese Commissie veel commentaar gegeven op de hoge mate van corruptie, waarbij de voormalige eerste minister Miller zelfs bij naam en toenaam werd genoemd. Maar de toekomst ziet er voor Polen mooi uit. Traag maar zeker werken de Polen aan de reconstructie van hun ooit zo gehavende land.

 

Malta

Wisten jullie dat Valletta de hoofdstad was van de kleinste nieuwe lidstaat van de EU? Een mens leert bij. Deze voormalige Engelse kolonie is vooral bekend voor zijn zon, zee en strand(janetten). Zag de EU in deze 390.000 hotel- en restaurantuitbaters de gedoodverfde catering voor op de europarlementaire vergaderingen?

 

Letland

De hemel van Letland wordt sinds mensenheugenis bevolkt door zwarte ooievaars. Deze zwarte varianten van de ons bekende Planckendaelvogel zullen zorgen voor een multiculturele samenleving in onze eengemaakte vogelpopulatie. Wat zou de reactie van Beestenbos nu zijn?

 

Litouwen

In Litouwen tellen we meer dan 100 nationaliteiten. Dit staatje heeft zijn sporen dus al verdiend op multicultureel vlak. Op economisch vlak is Litouwen het zwakkere broertje van de Baltische staten. Europese hulp is hier dan ook meer dan broodnodig.

 

Tsjechië

Praag is ongetwijfeld een van de mooiste Europese hoofdsteden. Een suggestie van onzentwege: Praag als volgende culturele hoofdstad? Een vraag voor Praag! We drinken ons alvast een stuk in onze kraag. Tsjechië is immers ook het thuisland van de alomgeprezen pils. Pilsner Urquell staat bekend als de eerste brouwerij die dit goddelijke gerstenat uit zijn ketels gekregen heeft. Jaja, het studentenambrozijn heeft Oost-Europese roots.

 

Slovenië

Slovenië is het meest noordelijke deel van voormalig Joegoslavië. En van het voormalig Joegoslavië is dit het deel dat het meest geëvolueerd is. Slovenië wordt algemeen gezien als de nieuwe lidstaat die het meest bij West-Europa aanleunt. We hopen dat ze snel hun draai vinden in ons midden. We zouden deze staat niet graag hun odhod willen geven. (Opzoeken maar!!)

 

Hongarije

Hongerige Hongaren (alliteraties met Hongaren zijn altijd fijn, dachten we zo) houden er de rare gewoonte op na om naast hun gewone verjaardag ook hun naamdag te vieren. Twee keer goed eten op een jaar. Hoe houden ze het vol? Decadentie ten top. Ze worden onze gezonde feestneuzen. Overmaat schaadt Hongaren duidelijk niet.

 

Cyprus

Althans een deel. De Grieken op Cyprus herinneren zich de bezetting van Darius en Alexander de Grote nog levendig duidelijk en reageerden dan ook verwacht afwijzend tegenover het herenigingsplan voorgeteld door de VN. Europees kunnen we misschien ook hier iets uit leren. Historische onenigheden worden immers niet opgelost door geïsoleerde en diplomatiek verantwoorde voorstellen.

 

Het Europese volk?

Van de regeringsleiders hoorden we niets dan lovende woorden over een eindelijk terug eengemaakt Europa (alsof Europa ooit één is geweest), over volkeren die elkaar de hand toesteken en nog van die romantisch-heroïsche en dromerige krachttermen, volledig in lijn met de ‘Ode an die Freude’ van de immer melancholische Schiller, op muziek gezet door Beethoven. Maar verliezen we ons niet in de drang snel een grootmacht te worden dat een deftig tegengewicht kan leveren tegen de VS? Hebben de nieuwe ex-communistische lidstaten wel al genoeg democratische ervaring opgedaan? Vergeten we toch zeker niet dat 15 jaar geleden deze staten nog planeconomieën en hoogdravende 1 mei-optochten hielden op pleinen met namen zoals ‘Het Stalinplein’ of ‘Het Rode Plein’ …

 

Natuurlijk komen we met zulk cultuurpessimisme nergens. Dat weten we ook wel. Er moeten kansen gegeven worden, zoals het PHARE-project in Polen en Hongarije. Maar misschien moeten we eerst aan de gezamenlijke toekomst en continuïteit denken, en daarbij eventueel nog wat aan ontwikkelingshulp doen. De EU moet eerst transparant worden voor de nu al bestaande lidstaten. Eerst interne processen en communicatie verbeteren, en dat niet willen combineren met de grootste uitbreiding in de geschiedenis van de toch zo broze Europese Unie.

 

De landen van Oost-Europa schudden de bolsjewistische dictatuur af en zullen net zo democratisch worden als West-Europa. Daarmee zal Europa net als Duitsland destijds eengemaakt worden. Met andere woorden krijgt Oost-Europa de opportuniteit zich te vereenzelvigen met de authentieke Europese waarden en zich los te maken van een Euraziatisch despotisme.

 

Dit is een eenmalige kans jongens, grijp ze en veel succes!



Schoon volk met doctoraten eren
01/06/2004
🖋: 

Het einde van het eerste ééngemaakte academiejaar nadert en dan moet de UA haar bestaan nog eens van zoveel mogelijk daken schreeuwen. En laat de traditie van eredoctoraten daar nu het geknipte middel, de perfecte misthoorn zeg maar, voor zijn. Bij eredoctoraten komt het er immers vooral op aan de langste te hebben en die ook het duidelijkst te laten zien. En dan dingt de UA dit jaar mee voor de hoofdvogel. Geen vrijblijvend discuswerpen met eretitels echter. dwars onderzocht voor u of de gelukkigen hun award wel waard waren.

Nelson Mandela springt het meest in het oog natuurlijk. Nuja, springen. De gezondheid van de goede man laat hem niet meer toe verder dan het Zuid-Afrikaanse parlement, te reizen en hij komt dus ook zijn gouden gans niet ophalen in Antwerpen. Een klein Vlaams universiteitje dat een wereldleider van dat kaliber bedenkt met een eredoctoraat, doet dat echter niet in de eerste plaats om de man zelf te plezieren. De UA wil zichzelf in dit fusiejaar gewoon nog eens extra in de bloemetjes zetten, en dat mag natuurlijk. Dus moest de keuze wel op Mandela vallen; Kofi Annan schoof vorig jaar immers al mee aan de Gentse feestdis aan. Antwerpen moest dus nog hoger mikken want in Leuven hadden ze in 1997 ook al de Spaanse koning Juan Carlos op bezoek. Katholieke leidersfiguren zijn overigens populair aan de KUL: Aartsbisschop van Kisangani Laurent Monsengwo (‘93), en Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Filip (2002) kunnen zich eveneens tot het kransje Leuvense eredoctores rekenen.

Eén, al is het dan Mandela, is geen, moet de UA gedacht hebben, en ze lokte nog drie Britten en een verdwaalde Nederlander richting Aula Rector Dhanis, op zoek naar een erebul.
Laten we met de eenzame man uit Maastricht beginnen. Dr. Herman Van Praag werd volgens de UA-site al met internationale prijzen overladen voor zijn studie rond neurotransmissie en biologische psychiatrie. Voor de lezers die dreigen af te haken: de man zoekt naar oplossingen voor mensen met mentale problemen, en blijkt er nogal sterk in te zijn. De band met de UA ligt voor de hand: hij doceerde eerder in New York (toch nog steeds het Antwerpen van de Verenigde Staten), en herbergt het UZA niet een flinke afdeling psychiatrische patiënten? Mooi zo.

 

Intermoleculaire interacties

Van de drie Britten zijn er twee aan de Universiteit van Cambridge verbonden en maar ééntje aan Oxford. We vermoeden dat de winst van The U’s uit Cambridge tegen The Dark Blues in de 150ste Boat Race er niet echt veel mee te maken heeft. Dr. Amyand Buckingham en dr. David Newbery waren er vermoedelijk niet eens bij. Hoewel, het onderzoek van de eerste naar het effect van intermoleculaire interacties op onze spectroscopische waarnemingen van moleculen heeft blijkbaar een blijvende invloed op ons inzicht in de gedragingen van vloeistoffen. De andere is onder meer gespecialiseerd in transporteconomie. Dat de mede-auteurs van zijn boeken eerder al met nobelprijzen werden bedacht, zal hem inmiddels worst wezen. Een eredoctoraat van de UA, dàt kan je pas op je schouw zetten.

 

Aan de laatste eredoctor is ook een wat apart verhaal verbonden. Prof. dr. Sir Tony Atkinson mag zich na 2004 immers eredoctor van de UA en de UGent noemen. Op 19 maart bedachten ook onze Gentse collega’s hem immers met die titel, en ze deden dat vermoedelijk ook om dezelfde verdiensten. Die situeren zich trouwens op het gebied van armoede en inkomensongelijkheid (de sociologen onder u kennen vermoedelijk zijn Atkinson-index). Met geen van beide universiteiten lijkt de man een echt nauwe band te hebben, maar hij grossiert blijkbaar wel in eretitels: Sir, lid van The Britisch Academy, Chevalier de la Légion d’Honneur en nu dus eredoctor in Antwerpen. Het lijkt me dat Napels voor de man aan de Schelde ligt.

 

 

De uitreiking van de eredoctoraten 2004 vindt plaats in de Aula Rector Dhanis (nieuwe K-blok), Kleine Kauwenberg 12, nu vrijdag 28 mei om 10 uur.



toffe thesistitels
01/06/2004
🖋: 
Auteur

Op de rechtenfaculteit vinden we het niet, de exacte wetenschappers pakken het vaak experimenteel aan, PSW beroept zich hiervoor soms op zijn statistisch hulppakket SPSS en de studenten TEW en HIR hebben er twee weken minder tijd voor. Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wat is er met het sprookje aan de hand en Wat heeft OGSA mapping met JINI concepten te maken? Een koude rilling passeert de ruggengraat van de laatstejaarsstudent: de eindverhandeling…

Die ‘Kuh’ bei den Hörnen gefasst, schrijf of lees het maar, 80 pagina’s over Any and its French equivalents. Gelukkig zijn er nog zekerheden in het leven, Het Belgisch koningshuis, tussen hemel en aarde bijvoorbeeld, of Belle en het beest tussen Nijntje en Nabokov. Stel u voor dat men, alle Stereotypen in soapopera’s bij elkaar genomen, H2O execution containers inbouwt in JGRID. Om nog maar te zwijgen van de Problemen van de customer loyality in de petroleumsector! Ach, visser-ke-vis of visser-tje-vis, wat doe je aan Het einde van grote verhalen? Zelfidentificatie van kinderen aan de hand van Walt Disney films leidt nu eenmaal vroeg of laat tot een McDonaldisering van de berichtgeving in Vlaamse kranten in de 19de en 20ste eeuw.

 

Maar niet getreurd! Zoals het spreekwoord zegt: Na MTV nu ook Jimtv! The presence of mythological themes in horror literature, Paul Koeck en de Impact van oneigenlijk gebruik op vrijwilligers van Télé-Onthaaldiensten hebben niets te vrezen. Volgens De hermafrodietmythologietheorie en die Vergelijkende studie aan de hand van ‘A charm of lullabies’ kunnen we immers nog steeds geloven dat De veranderingen in het leven van toekomstige vaders wel degelijk betrekking hebben op De beeldvorming van de vrouw in de film. De klassieke Winnie-the-Pooh als casestudie is hiervan het beste en meest ontroerende bewijs! Bij AIBO wens ik u als laatstejaarsstudent nog veel succes! Wie weet, Heeft DVD wel een toekomst?



column
01/06/2004
🖋: 

Omdat mijn diepe, stille vrienden zo verlangden naar de poëzie, had een hogere macht hen betoverd.

Omdat ze zo intens op zoek waren naar onbevangenheid en spontaniteit, werden hun beroete zielen op een heldere ochtend uitgeschud als schone witte beddelakens. Omdat ze veel meer wilden zien dan er was, werden hun ogen zo groot en hol dat je rilde van hoogtevrees als je hen aankeek.

 

Ik ontdekte het toen ik mijn diepe stille vriend Karl Marx wilde bezoeken na de 1 mei vieringen. Ik fietste vanuit Antwerpen naar zijn enorme, wilde tuin in Ranst, waar de bomen volgens hyperbolen zijn aangepland en waar strenge veganistische principes gelden. Ik was gewaarschuwd want onderweg zag ik veel voortekens. Een wagen reed voor mij het voetpad op, het had een paar centimeter gescheeld. Omdat ik bij een vorige ervaring vond dat ik veel te agressief en dus pedagogisch inefficiënt had gereageerd, tikte ik nu poeslief op het portier. ‘Weet u dat u me bijna heeft aangereden?’ De vrouw bloosde en antwoordde spinnend en giechelend van neen. Ik besefte dat de tijd drong en reed snel verder. Om de halve kilometer sprong mijn fietsketting met veel misbaar van de tandwielen, daarbij ook mijn achteruittraptrem saboterend. Als ik toch probeerde tegendruk te geven op de pedalen, schokte en steigerde de tweewieler als een dolle stier. Ik dacht aan mijn vrienden en ik ijlde voort. Er was een abnormaal hoge tektonische activiteit, de Kempische en Brabantse schollen namen met zware zuchten afscheid van elkaar. Het asfalt vertoonde op verschillende plaatsen barsten die snel voortschoten als slangen. Aan de terugweg dacht ik niet. Toen ik aankwam, zette de schemering in. Ik herkende het pad, dat ik twee jaar geleden samen met Karl Marx had veroverd op de braamstruiken, woest zwaaiend en kappend met een soort machete. Op een andere plek zag ik dat iemand de gevaarlijke Siberische Berenklauw net had verdelgd. Ik vatte hoop en liep kriskras door de tuin, hem metend met mijn passen en wetend dat elke pas het onverkende terrein verkleinde. Met elke pas joeg ik het afgrijselijke voor me uit en onthoofde ik de kansen dat het zich hier op deze grond zou kunnen ophouden, er bleven nog maar een paar tientallen meters over.

 

In het veld tussen de daslook vond ik mijn diepe, stille vrienden. Hun glanzende lijven, als uit marmer opgetrokken, stonden onbeweeglijk en majestueus in het opkomende duister. Sommige wezens kruipen ’s nachts spichtig weg, andere verwelkomen de onzichtbaarheid en dartelen de wereld in. De koe is het enige leven dat de nacht loochent. Ze bezit een massiviteit die kan wedijveren met die van de nacht; witte massa tegen zwarte massa, de clash tussen Goed en Kwaad. Een koe in de nacht is een gedicht.

 

Ik keek naar Marx. Door de gesprekken die we in deze tuin gevoerd hadden, voelde ik me aangespoord om de dingen op orde te brengen, om de dagelijkse inconsequenties aan te pakken. ‘Laat geen enkele kans verloren gaan om iets te leren of om iemand te helpen’, herhaalde hij altijd.

 

Ik keek naar de wijze Hammoerabi uit Babylon. Met zijn oordeel als kompas, had hij me meegevoerd op avonturen, die het toppunt van hun faam nog moeten bereiken.

 

Ik keek naar de maanhoofdige Sfinx. Hij leerde me om geen antwoord te verwachten op de eenvoudigste vraag. Als ik iets wilde weten, moest ik het hem ontfutselen door een spervuur van raadsels en een prikkeldraad van woorden.

 

Tot ze allemaal droef werden.

 

Ik knielde en keek smekend naar de Allerhoogste, maar die schudde zijn hoofd. Ik klom op een tafel, strekte mijn armen voor me en riep: ‘Kameraden,…’ Maar er viel niets meer aan te doen.

 

Er hoefde ook niets meer te gebeuren want ze waren zonder mij het Walhalla binnengegaan. Ze wisten alles al en staarden me uitdrukkingsloos aan. Er was gras, en gras is groen en gras is lekker.

 

En voor mij was er een kop verse melk.



01/06/2004
🖋: 
Auteur extern
tov

Onlangs muntte Kardinaal Daneels in een vraaggesprek met Veto een even eigenaardige als gloednieuwe term. Monseigneur meent dat onze individualistische en obsessief-materialistische jeugd “een hogere macht aanvaardt, iets dat ons overstijgt.” Dit vaag instemmen wordt het ‘ietsisme’ genoemd. En, hou u vast, deze nieuwbakken levensbeschouwing draait volledig rond het besef “dat er iets is.” Jawel ! De ‘ietsist’ is het droeve lot beschoren geen neutraal standpunt te kunnen innemen. Hij aanvaardt ofwel het bestaan van God, of hij wijst het af. Gek genoeg veronderstellen deze beide wegen “een bewuste stellingname, die gebaseerd is op veronderstellingen die niet bewezen kunnen worden.” Dat maakt uiteraard ieder mens tot een ‘ietsist’. Het ‘ietsisme’ probeert m.a.w. twee tegengestelde visies in één ideologie te bundelen. Geloof me, het onderscheid tussen gelovigen en niet-gelovigen is nog altijd het handigst. Is deze ‘ietsistische’ eenheidsworsterij misschien een middel om het drama van de lege offerblokken te verdoezelen?



de Vlaamse strijd is uitgestreden
01/06/2004

Mark Eyskens is niet alleen doctor in de rechten en in de economische wetenschappen, baccalaureus in de wijsbegeerte, professor emeritus aan de KULeuven, oudpremier en minister van staat. Hij is ook erg verstandig, zo bleek tijdens een gesprek met dwars over het universitaire, politieke en dagdagelijkse leven.

Wat vindt u van de nieuwe procedure die rector Oosterlinck aan de KULeuven wil invoeren waarbij de rector na vier jaar door een dertigkoppige raad herbevestigd kan worden voor een tweede termijn van dezelfde duur?

Mark Eyskens Persoonlijk vind ik de bestaande procedure beter. Een vierjarige termijn leidt tot Amerikaanse toestanden, waarbij een pas verkozene al aan zijn herverkiezing moet beginnen denken. Maar in de praktijk komt de nieuwe regeling er waarschijnlijk op neer dat een rector voor 8 jaar verkozen wordt – in de veronderstelling dat de herbevestiging een formaliteit is. En dat vind ik dan weer te lang. Vijf jaar – zoals nu – is beter. Om voldoende legitimiteit hebben, moet de rector verkozen worden door de gehele universitaire gemeenschap, in al haar componenten. Men kan zich de vraag stellen of een kiescollege van 1500 niet te groot is, maar dat is een andere kwestie. De Somer, Timmermans (de twee vorige rectoren, nvdr.) en nu Oosterlinck hadden een grote democratische legitimatie. Dat dreigt te verwateren met de nieuwe procedure.

Er wordt voortaan ook een profiel opgesteld waaraan de nieuwe rector moet voldoen.

Dat heeft als voordeel dat kwasten, hansworsten, tafelspringers en demagogen geen kans hebben om rector te worden. In het verleden gebeurde het wel eens dat een kandidaat populaire maar compleet irrationele standpunten innam. Het is een illusie te denken dat populistische kandidaten geen kans maken bij rectorverkiezingen. Vele academici zijn misschien wel verstandig, maar daarom nog niet wijs. Door op voorhand een profiel op te stellen vermijdt men dat een of andere Jean-Marie Dedecker rector zou worden van de KULeuven.

 

Zelfuitsluiting

Hoe schat u de politieke gevolgen in van het zgn. ‘Blok-arrest’ waarin het Gentse hof van beroep het Vlaams Blok veroordeelde voor racisme?

Eyskens De uitspraak was in ieder geval beter na de verkiezingen gevallen. Nu komt de sereniteit van de verkiezingen in het gedrang. Het valt te vrezen dat het Vlaams Blok nog verder groeit, met alle nefaste gevolgen voor Vlaanderen vandien. Het Vlaams Blok is anti-Vlaams. Stel u voor dat we in 2006 in Antwerpen een burgemeester van het Vlaams Blok krijgen. De volgende dag koppen grote buitenlandse kranten ‘Antwerp turns fascist’, en dat is het begin van het einde. Elke overwinning voor het Blok is een nederlaag voor Vlaanderen. Als men de Olympische Spelen in 2016 naar ons land wil halen, zal een grote vooruitgang van het Blok een schaduw werpen over onze kandidatuur. En dan heb ik het nog niet over de inhoud van hun programma. Hun staatkundige opvatting over Vlaanderen en België – een Vlaamse republiek – komt eeuwen te laat. Je kan Brussel immers nooit meenemen in een dergelijk avontuur. De Vlaamse strijd is uitgestreden. Het wordt tijd dat men inziet dat Brussel – de tweede diplomatieke hoofdstad ter wereld – veel belangrijker is dan België. Vlaanderen is trouwens de welvarendste regio ter wereld. Als het Blok dan uitroept ‘eigen volk eerst’, terwijl men het in eender welk ander land ter wereld slechter heeft dan bij ons, is dat toch wel erg egoïstisch.

 

U volgt het hof in haar uitspraak dat het Blok racistisch is?

Eyskens Natuurlijk. In al haar uitspraken beschouwt het Blok allochtonen als inferieure wezens. Uit onderzoek van professor Foblets van de KULeuven bleek onlangs nog dat de criminaliteit bij allochtonen structureel – rekening houdend met de levensomstandigheden – niet hoger is dan bij autochtonen. Dat is een wetenschappelijk feit, dus het Blok verkoopt gebakken lucht. Trouwens, wat het zgn. ‘cordon sanitaire’ betreft, dat is een mythe die dringend doorprikt moet worden. Op wetgevend vlak bestaat dit cordon niet. Het Blok zetelt actief in onze parlementen. Eén parlementaire commissie wordt zelfs voorgezeten door een Blokker. Bovendien wordt de partij – voorlopig nog – gefinancierd uit overheidsdotaties. Een vreemdeling die op de Antwerpse Grote Markt een pintje drinkt, betaalt BTW en accijnzen die mede het Blok financieren, terwijl de partij de man liever in de Schelde zou dumpen. Paradoxaal, nietwaar? Het enige cordon dat bestaat is de uitsluiting van het Blok van deelname aan het bestuur op het niveau van de uitvoerende macht. Maar dat is louter zelfuitsluiting. Wie wil er nu besturen met een racistische partij? Leden van onze partij die hebben samengewerkt met het Blok in dat ‘comité tegen het migrantenstemrecht’ (Johan Weyts, nvdr.) staan er na het arrest met rode kaken bij. Ik vind dat CD&V niet tegen het gemeentelijk stemrecht voor migranten had mogen stemmen. We hadden ons moeten onthouden. Door tegen te stemmen kwamen we in dezelfde hoek als het Vlaams Blok terecht.

 

En waarom niet voor stemmen?

Eyskens (lacht) Omdat we in de oppositie zitten. We wilden het voorstel trouwens in één geheel met de zgn. ‘snel-Belgwet’ bekijken.

 

U kan Vlaams nationalisme dan wel achterhaald vinden, maar ondertussen heeft uw partij een kartel gesloten met N-VA.

Eyskens Het is te zeggen, we hebben een gemeenschappelijke platformtekst van twee pagina’s opgesteld omtrent een Vlaams eisenprogramma. Daarin staan zaken die ik perfect verdedigbaar vind, zoals bijvoorbeeld de defederalisering van de kinderbijslagen. De demografische toestand in de twee landsgedeelten is immers erg verschillend. In Vlaanderen worden minder kinderen geboren dan in Wallonië, en dus moet het hebben van kinderen bij ons aantrekkelijker gemaakt worden. Ook een aantal aspecten van de gezondheidszorg kan men beter op regionaal niveau regelen. De Walen – die zich daartegen verzetten – zeggen dat België dan uiteenvalt, maar dat is flauwekul. In Duitsland, met de Bundesländer, doen ze het ook zo en daar heeft niemand er problemen mee.

 

Wordt de Belgische solidariteit zo niet ondermijnd?

Eyskens Ik ben volledig tegen de splitsing van de sociale zekerheid, de pensioenen of de werkloosheidssteun. Een Waalse werkloze is evenzeer voorwerp van compassie als een Vlaamse. We hebben in Leuven een studie gedaan waaruit blijkt dat, bij een volledige splitsing van de sociale zekerheid, de Vlaamse armoede daalt van vijf naar vier procent en de Waalse stijgt van acht naar zestien procent. Dat is ethisch toch niet verantwoord? Het klopt dat er jaarlijks 250 miljard oude franken van Vlaanderen naar Wallonië stromen, maar men moet ook stilstaan bij de oorzaken. En dat zijn niet in eerste instantie misbruiken – die zijn er net zo goed in Vlaanderen – maar wel het feit dat het netto inkomen per hoofd in Wallonië 15 procent lager ligt. Aangezien sociale zekerheidsbijdragen proportioneel worden berekend op het inkomen, is het logisch dat er een financieringstekort ontstaat dat gecompenseerd moet worden met Vlaams geld. Bovendien is Wallonië is de grootste klant van Vlaanderen – groter dan Duitsland en Frankrijk – dus een groot deel van dat geld stroomt ook terug.

 

Ondertussen percipieert de kiezer CD&V en N-VA dat voorstander is van een doorgedreven splitsing van de sociale zekerheid wel als één politieke formatie.

Eyskens De kiezer is ook niet van gisteren. Zonder het kartel haalt N-VA de kiesdrempel niet. Geert Bourgeois is een verstandig man, en we zullen wel zien hoe het na de verkiezingen uitpakt. Misschien komen de mensen van N-VA gewoon bij ons terecht. nadrukkelijk Maar niet ten koste van ons programma. Met links of rechts heeft dat niets te maken. Wat heet immers nog links of rechts? Iemand die tegen roken is, is tegenwoordig links, en wie tegen drugs is, die is rechts. Vreemd toch?

 

Belangenconflict

Is het kiezersbedrog wanneer Verhofstadt lijsttrekker is op de Europese VLD-lijst terwijl hij niet van plan is om het mandaat op te nemen?

Eyskens Dat is wel erg polemisch geformuleerd, maar ik vind het inderdaad verkeerd. Het schaadt de geloofwaardigheid en de doorzichtigheid van de politiek. De mensen weten nauwelijks nog waarvoor ze gaan stemmen op 13 juni. De federale en de regionale verkiezingen zouden beter gewoon samenvallen, het is toch één pot nat.

 

Wat met Jean-Luc Dehaene, die het Europees lijsttrekkerschap voor CD&V combineert met bestuursfuncties bij Interbrew, Umicore, Telindus en Lotus Bakeries? Ruikt dat niet naar belangenvermenging?

Eyskens Dat ligt eraan welke functie hij na de verkiezingen zal bekleden. Het is bijvoorbeeld niet ondenkbaar dat hij voorzitter van het Europees parlement wordt. Men moet in ieder geval alles zo transparant mogelijk maken en een soort van deontologische commissie oprichten, die oordeelt over delicate situaties. Wanneer er dan een belangenconflict dreigt, dient het betrokken parlementslid vervangen te worden door iemand anders. Het zou erg dom zijn om mensen met een beroep in de privé-sector uit de politiek te weren, dat zou alleen maar tot een particratie leiden, met beroepspolitici die ja knikken uit angst hun job te verliezen.

 

Was de uitbreiding van de Europese Unie van 15 naar 25 lidstaten een juiste beslissing?

Eyskens Ik noem dat ‘de noodzaak van het onmogelijke’. Het is economisch zo goed als onmogelijk, maar politiek noodzakelijk. Die landen behoren tot de Europese beschaving en we kunnen hen niet in de kou laten staan. Bovendien konden we niet langer wachten, want de democratische partijen in die landen worden steeds vaker verslagen door neocommunisten – die dictatoriale trekjes hebben. Economisch is de uitbreiding natuurlijk problematisch: de levensstandaard in die landen bedraagt nauwelijks een kwart van de onze. Daarom werd overeengekomen dat de toetreding land per land economisch gefaseerd zal verlopen. Het vrij verkeer van personen komt er in de meeste landen bijvoorbeeld pas binnen twee jaar, en ieder land kan dit – in het nationaal belang – desgewenst nog vijf jaar uitstellen. Wanneer de nieuwe lidstaten er ondertussen in slagen hun toestand te verbeteren, zullen slechts enkelingen naar hier trekken. Indertijd met Spanje, Portugal en Griekenland was het niet anders. De financiering is wel nog een probleem. De Europese grondwet voorziet geen mogelijkheid om een Europese belasting in te voeren. Met een heffing van 2 eurocent op brandstof zou de volledige Unie gefinancierd kunnen worden. Nu moet de financiering in 25 nationale parlementen goedgekeurd worden, en dat wil ik nog wel eens zien.

 

De uitbreiding van de Europese Unie komt er in eerste instantie uit politieke overwegingen, maar is het Europees project niet stilaan aan het verwateren tot een vrijhandelsverdrag?

Eyskens Uw vrees is niet onterecht. In eerste instantie moeten de twaalf landen van de monetaire unie zo goed mogelijk samenwerken. De euro is immers nog geen definitieve verworvenheid. Als we er niet in slagen om de sociale zekerheid en de fiscaliteit van de twaalf landen voldoende te harmoniseren wordt de euro zelf bedreigd. De andere lidstaten moeten hun economieën zoveel mogelijk afstemmen op die van de monetaire unie, maar dat kan tientallen jaren duren. We krijgen dus een Europa met verschillende snelheden.

 

Verkeken op Irak

De Britten spreken zich volgend jaar in een referendum uit over de Europese grondwet. Wat als ze tegen stemmen?

Eyskens Wat nu in Groot-Brittannië gebeurt, is tamelijk machiavellistisch. Blair is in de grond een overtuigd Europeaan, maar Brown en Straw, de ministers van Financiën en Buitenlandse Zaken die klaar staan om zijn plaats in te nemen, hopen dat de bevolking de grondwet in dat referendum zal verwerpen. Dat is niet ondenkbaar, en dan valt alles in duigen. Zonder Engeland stelt de Europese Unie niets voor. Dan wordt het een soort grootwarenhuis.

 

Moet de Europese Unie ook een militaire unie worden?

Eyskens Natuurlijk. We besteden samen de helft van de Amerikanen aan defensie, maar onze militaire efficiëntie is maar vijf procent van de Amerikaanse.

 

Maar dat is toch compleet onhaalbaar? Britten, Spanjaarden, Nederlanders en Italianen steunden de oorlog in Irak en landen als Frankrijk, Duitsland en België waren er radicaal tegen.

Eyskens Inderdaad. Er is een ernstig gebrek aan samenhang. Europa is een economische reus, een politieke dwerg en een militaire worm. Engeland en Frankrijk zullen nooit bereid zijn om hun atoomwapens onder een gemeenschappelijke Europese koepel te brengen. Inzake klassieke bewapening moet een Europees leger op termijn wel mogelijk zijn.

 

Hebben de Verenigde Staten zich verkeken op Irak?

Eyskens Het is te vroeg om daar een definitief oordeel over te vellen. Het winnen van een oorlog is alleszins gemakkelijker gebleken dan het winnen van de vrede. Na de terroristische aanslagen in New York en Washington, zijn de Amerikanen in die oorlog getuimeld voor ze het zelf beseften.

 

De oorlog in Irak heeft nochtans op tafel gelegen in de Veiligheidsraad.

Eyskens Colin Powell heeft daar een mooi stukje toneel gespeeld met zijn toespraak over massavernietigingswapens. Het is te zeggen, men heeft in Irak één groot massavernietigingswapen gevonden en dat heet Saddam Hoessein. Die man heeft honderdduizenden mensenlevens op zijn geweten. De Amerikanen wilden een mandaat krijgen van de Veiligheidsraad, maar Frankrijk was tegen. Dat was een schandaal; ze hingen toen de grote pacifist uit, terwijl iedereen wist dat de Fransen op dat moment met Saddam Hoessein onderhandelden over oliecontracten en daarom wilden dat de man nog even aanbleef.

 

De Amerikanen hebben geen economische belangen in Irak?

Eyskens Jawel, maar minder dan wij. De Europese petroleumafhankelijkheidsgraad is tweemaal zo hoog als de Amerikaanse. Als ze in het Midden-Oosten de kraan dichtdraaien, liggen wij hier binnen de week met onze poten in de lucht.

 

Staat de oorlog in Irak eigenlijk niet los van de strijd tegen het terrorisme?

Eyskens Nee. De wanhoop en de radeloosheid die uitgaan van zelfmoordterroristen zijn het gevolg van reddeloosheid, en het is die reddeloosheid waartegen we moeten ageren. De Arabische beschaving overtrof vroeger de onze, maar in de 16de-17de eeuw is ze blijven hangen. De Arabieren hebben nooit een renaissance of verlichting gekend. Vergeet niet dat wij vroeger ook fundamentalisten waren: kruisvaarten, inquisities, brandstapels enz. Het heeft ons drie eeuwen gekost om daar overheen te raken, en zij moeten het nu zien op te lossen in ten hoogste dertig jaar. Het terrorisme is een groot netwerk van intellectuelen, en het enige wat je daartegen kan beginnen is in landen als Afganistan, Iran, Irak, Syrië, Palestina en Saudi-Arabië een soort verlichting teweeg proberen te brengen. Ze moeten antiklerikaal worden en ze moeten inzien dat de vrouw erg belangrijk is. Het is overigens pas tijdens het concilie van Trente, in de zestiende eeuw, dat wij besloten hebben dat vrouwen wellicht een ziel hadden. De Grand Middle East Strategy van Bush voorzag voor elk van die landen een aangepaste overgangsstrategie om er een democratisch regime te installeren. Theoretisch klinkt dat natuurlijk erg aantrekkelijk, als een computer game, maar in de praktijk blijkt het toch niet erg te lukken. Er is geen sprake van dat de Amerikanen zich binnen enkele maanden kunnen terugtrekken uit Irak. De Verenigde Naties zullen de situatie daar trouwens nooit overnemen. Landen als België hebben een grote muil, maar als puntje bij paaltje komt, willen we geen soldaten sturen met het risico dat ze in een plastic zak terugkomen.



01/06/2004
🖋: 
Auteur extern
Georges Vanstreels

De studenten van het Hoger Instituut voor Dans, departement Drama, van de Hogeschool Antwerpen, verkeren sinds maandg 10 mei in oorlogsstemming. Dat is de datum waarop ze het plotse ontslag te weten kwamen van hun artistiek directrice Marie de Corte. Bijna zonder enige verwittiging kwam het departememtshoofd Pascale De Grootte hen die maandag inlichten over het ontslag. Dat dit amper zes weken voor het einde van het academiejaar gebeurde, zorgde voor algemene verontwaardiging bij de studenten.

Dit was echter niet het enige. Volgens studenten zat de conservatieve garde achter het ontslag van Marie de Corte. Zij zouden de progressieve en hedendaagse visie van Marie de Corte maar moeilijk hebben kunnen slikken, en zouden gebruik hebben gemaakt van hun macht op de departementsraad om het ontslag van Marie de Corte te bekomen.

 

De studenten zijn daarenboven woedend dat ze niet tijdig werden ingelicht over de moeilijkheden, en dat er vanuit de departementsraad nooit enige moeite is gedaan om het standpunt van de studenten te horen. Het departementshoofd Pascale de Grootte wijst echter het gebrek aan coördinatievermogen van Marie de Corte aan als belangrijkste oorzaak van het ontslag.

 

De studenten van het HID lieten het hier alvast niet bij zitten, en trokken op woensdag 12 mei voltallig naar de Groenplaats, vergezeld van docenten en sympathisanten. Spandoeken, slogans, muziek, een petitie en dansimprovisties trokken er de aandacht van de voorbijgangers. Later op de dag werd een studentendelegatie door Jacques Peeters, het algemeen hoofd van de Hogeschool Antwerpen, ontvangen. De studenten eisten de onmiddellijke terugkeer van Marie De Corte, en een grotere stem van de studenten in de toekomstige beslissingen. Peeters wees alle verantwoordelijkheid van zich af, maar beloofde de studenten alvast hen in de toekomst nauwer te betrekken bij de gesprekken.

 

De studenten van het HID roepen alle andere hogeschool- en universiteitsstudenten op om hun steun te betuigen door hun petitie te tekenen via een mail naar het adres petitiemarie@hotmail.com