BB is dit jaar vrij problematisch van start gegaan: de eerste week ondervonden veel studenten problemen met het inloggen, sommige paswoorden klopten gewoon niet. Wat is er foutgelopen?

Filip Seuntjens De inlogproblemen ontstonden bij de studentenadministratie waar de gegevens laattijdig of helemaal nog niet zijn verstuurd. Daarenboven zijn bissers en trissers heel laat in het systeem ingevoerd. BB is een centraal systeem dat communiceert met de omliggende databanken van de UA: de studentendatabank, de personeelsdatabank en de studiegidsen zodat het automatisch gevoed wordt vanuit de verschillende systemen. Gezien onze bijzonder kleine personeelsbezetting – twee en een halve fulltime krachten voor de hele associatie – is het zelfs onmogelijk om dingen manueel te doen, alles is geautomatiseerd.

We hebben de problemen opgevangen door stap voor stap uitleg te geven op de inlogpagina. Alle studenten die we hebben opgevangen, en dat waren er honderden, hebben we automatisch een mail met hun gebruikersnaam en paswoord opgestuurd. Maar het probleem is niet te miskennen; we moeten dit zeker bekijken voor volgend jaar, als iedereen vanaf 1 oktober moet kunnen inloggen zoals de proffen ook verwachten.

BB is volgens veel studenten traag. Is dat maar een indruk?

Seuntjens Het is meer dan dat. We bedienen vandaag 30 000 studenten over de hele Antwerpse Associatie. We hebben recent nog onze systemen versneld en in principe zou het nu beter en beter moeten gaan. We weten dat we daar stappen moeten zetten. Voorlopig is een structurele verbetering nog niet doorgevoerd omdat we vanuit onze cel alleen mogen aanbevelen, we mogen het niet echt doen en beslissen ook niet over de budgetten. Als de druk van onderuit groot genoeg wordt, komt dat wel in orde, wij hebben het voorbereidend werk alvast geleverd.

Studenten met keuzevakken moeten zich daar zelf voor inschrijven. De studenten van de lerarenopleiding worden door het departement Onderwijs ingeschreven voor de cursussen in plaats van omgekeerd. Zijn extra vakken een probleem?

Seuntjens Dat maakt deel uit van een nieuwe procedure die dit jaar vervangt wat we vorig jaar manueel en ad hoc deden. We krijgen namelijk niet van alle studenten het vakkenpakket door, alleen de studierichting en het studiejaar. Dat gaf ook problemen die inherent zijn aan de studiegidsen die pas op 20 september zijn opgeladen in BB, omdat we niet langer konden wachten. Daarna zijn er nog aanpassingen in de curricula gebeurd die we manueel hebben moeten doorvoeren. We hadden een systeem ontwikkeld waarbij de student die vakken die tot zijn of haar jaar behoren kon aanvinken. Het zou kunnen dat het systeem daardoor een beetje trager was, daar hebben we geen cijfers over. In elk geval is nu die vertraging door inschrijvingen ook minder, iedereen heeft zijn vakkenpakket wel samengesteld.

Als je surft naar BB zie je statistieken van het aantal unieke bezoekers, ongeveer 60%. Dat zijn 3 studenten op 5, is dat niet nogal weinig? Heeft de rest van de studenten dan problemen?

Seuntjens Dat percentage wordt berekend op basis van de 8 722 UA-studenten die in BB zitten. In dat getal zijn 900 à 1000 doctoraatsstudenten inbegrepen, en ook de voortgezette academische opleidingen die de elektronische leeromgeving helemaal niet gebruiken. Als je dat in rekening brengt kom je op ongeveer 80% uit. Je moet weten dat er bovendien richtingen zijn waarin ons systeem nog helemaal niet gebruikt wordt; BB is geen verplichting. Ik vind het al een enorm succes dat er zoveel studenten langskomen.

Veilig?

Bij inschrijving ontvingen alle studenten een nieuwe loginnaam met een extra cijfertje en een paswoord in nummerplaatvorm, 3 letters gevolgd door 3 cijfers. Veel studenten klagen nu al dat ze hun paswoord vergeten, waarom kan je je paswoord niet veranderen? De paswoorden volgens dat patroon hebben uiteindelijk "maar" 10 miljoen mogelijkheden wat na lange tijd wel te kraken valt (na een aantal mislukte pogingen wordt de account een tijd lang geblokkeerd). Waarom zulke veiligheidsrisico's nemen?

Seuntjens Dat ligt bij de cel Systemen, die heeft dat onderling met Netwerken zo beslist, dat was een procedure die al bestond, en ja... Eigenlijk zijn het wel bijzonder weinig mogelijkheden voor een paswoord. Je moet weten dat de IT binnen de UA is ingedeeld in hokjes: je hebt Systemen, Netwerken, E-campus en Studentenadministratie. Iedereen doet zelf wat hij of zij denkt dat het beste is. Input wordt niet gevraagd en ook niet verwacht, dus ik ga daar verder geen commentaar op geven.

Iedereen handelt naar eigen goeddunken. Input wordt niet gevraagd en ook niet verwacht. Geen verdere commentaar.

BB is een van de enige systemen op de UA die gebruikt maakt van http en niet van het geëncrypteerde https. Dat betekent dat in een computerklas iedereen je paswoord op een eenvoudige manier kan lezen, zonder daarvoor ingewikkelde hackerstechnieken toe te passen. Waarom gebruiken we geen https zoals bij de nieuwe webmail en andere applicaties, zeker als dat paswoord niet aan te passen valt?

Seuntjens Dat klopt. Wij, de dienst E-campus, zijn al twee jaar – sinds de testfase begonnen is – vragende partij om https op onze servers te kunnen implementeren en om de nodige technische oplossingen te krijgen. Die moeten wij van die andere diensten krijgen en dat gebeurt niet.

Wie zou daar moeilijk over doen? Je zou toch verwachten dat veiligheid een prioriteit is?

Seuntjens (lachje) Ja ik ga mij daar ook niet over uitspreken. Wij hebben het probleem gesteld en daar eindigt ook onze verantwoordelijkheid.

Alternatieven

Blackboard is een Amerikaans bedrijf dat educatieve software verkoopt. Hoeveel kost het systeem nu eigenlijk?

Seuntjens Als je het in stukjes bekijkt betalen we voor de hele associatie een jaarlijkse licentie van 97 000 euro. Daar zitten tweeënhalve voltijdse krachten op van 25 000 euro per persoon. We willen overgaan op meerdere machines voor een sneller systeem en dat kost nog eens 50 à 60 000 euro. Je zou kunnen zeggen dat we alles samen aan 250 000 euro per jaar komen. Daar staat tegenover dat de hogescholen 100 000 euro per jaar geven en dat we 400 000 euro subsidie hebben gekregen van de Vlaamse Gemeenschap om op te starten. Als je de total cost of ownership bekijkt zitten we dus goed.

Vorig jaar is de VUB na een grondig onderzoek overgeschakeld van BB op Dokeos, dat ook door de UGent is gekozen als elektronische leeromgeving. Het verschil met Blackboard en andere commerciële oplossingen is dat Dokeos open source is. Dat houdt in dat de broncode, het recept voor het programma, vrij en gratis beschikbaar is voor iedereen. Mensen uit de hele wereld mogen open source software aanpassen en gratis gebruiken. Bekende successen zijn het gratis besturingssyteem Linux, de Microsoft Office vervanger Open Office en de populaire browser Firefox. Uit recente metingen blijkt dat meer dan de helft van alle websites op open source software draait en ook het bedrijfsleven kan dat principe smaken: grote namen als IBM en Dell ondersteunen open source actief.

Waarom heeft de UA gekozen voor BB? Zijn er bijvoorbeeld gebruikerstests gedaan zoals aan de VUB waarin gebruikers geconfronteerd worden met de systemen?

Seuntjens We hebben zelf geen gebruikerstests georganiseerd. Het moest snel gaan. Binnen een werkgroep hebben we verlanglijstjes opgesteld, we hebben heel duidelijk gespecifieerd welke functies aanwezig moesten zijn. We hebben geen eigen onderzoek gedaan, maar door goede contacten hebben we allerlei informatie verkregen van de Universiteiten van Leuven, Groningen en Leiden (die universiteiten gebruiken alledrie BB, nvdr.). BB voldeed aan alle eisen en had ook een heel groot marktaandeel. Dat was voor ons heel belangrijk: we hebben een link met de Associatie gelegd, de associatiepartners werkten allemaal al met BB. Het was heel eenvoudig om binnen de Associatie dit initiatief op te starten. Er is een groot contactnetwerk in Europa en zeker in de Benelux van BB gebruikers, het is heel eenvoudig om informele netwerken op te starten met collega's van het LUC, Maastricht, Groningen, enzovoort. We ontmoeten elkaar regelmatig en wisselen informatie en applicaties uit.

De VUB schrijft in haar migratiedocument over "de gesignaleerde tekortkomingen van het cursusgerichte en docentgestuurde Blackboard bij het vormgeven van interactief en competentiegericht onderwijs". Delta, onze leeromgeving, staat net voor competentiegericht onderwijs hoewel BB daar niet voor geschikt is?

Seuntjens BB is altijd heel duidelijk een middel geweest en geen onderwijsvisie. Het is zoals een bord, een overheadprojector en een beamer. Het is een heel flexibel middel dat mits enige creativiteit en opleiding van proffen wel competentiegericht onderwijs kan ondersteunen. Ik weet niet wat langer meegaat: onderwijsvisies of elektronische leeromgevingen. Een onderwijsvisie moet in het systeem in te passen zijn maar het systeem moet ook flexibel genoeg zijn, het mag niet te sturend gaan werken want dan ga je afremmen. We hebben heel de markt verkend, we hebben iedereen op bezoek gehad. Je hebt inderdaad prachtige producten zoals Dokeos maar ook Treeship in Nederland dat competentiegericht en collaboratief studeren ondersteunt. Maar ik wil ook een product waarover ik kan zeggen tegen een prof: kom naar een sessie van 9 tot 12 en je bent er mee weg. Als ik moet zeggen dat onze opleiding 3 weken duurt en je pas dan alles in de vingers hebt, dan komen er niemand. Ik denk dat proffen het zeker zien als een ondersteunend middel en dat de onderwijsvisie wel best inpasbaar is.

Blackboard is zoals een bord, een overheadprojector en een beamer.

Het nadeel van commerciële software, closed source, is dat je minder kan aanpassen. Dokeos is open source dus je kan alles naar hartelust aanpassen.

Seuntjens De VUB heeft heel duidelijk een volledige politiek rond open source, de UA heeft dat niet en dat is een heel verschil. Mijn persoonlijke visie is dat het moet werken, we moeten gewoon afwegen wat we nodig hebben tegen wat het product ons biedt. Wij zitten ook met een beperkte mankracht, hier werkt één echte IT'er voor het systeem. Ter vergelijking: op de VUB hebben ze daarvoor 8 personeelsleden, bij Dokeos werken 5 mensen.

Is het dan niet eens tijd om op Vlaams niveau de krachten te bundelen?

Seuntjens (direct) Nee. Waar wij wel echt nood aan hebben is een SURForganisatie zoals in Nederland, die massa's middelen heeft, veel kennis opbouwt én deals sluit met verkopers. (Stichting SURF is een Nederlandse samenwerkingsorganisatie van het hoger onderwijs voor onderzoek op het gebied van netwerkdienstverlening en ICT, nvdr.) Dat hebben wij niet, de VlIR voelt zich daar niet toe geroepen. Wat wij dus soms doen is ons wagonnetje aan de trein van Nederland aanhaken.

We hebben twee jaar geleden gekozen voor het Blackboard-pad. Ik ben er van overtuigd dat je, eens je een zo belangrijke beslissing neemt, er ook mee door moet gaan. We moeten de ingeslagen weg volgen, dat zijn we ook verplicht naar de associatie toe. Dokeos is ok, maar niet op korte termijn. Er is enerzijds geen principiële beleidslijn richting open source, anderzijds maak je een keuze en weet je dat daar kinderziektes mee gepaard gaan. Maar je laat bij tegenslagen het hoofd niet hangen, je probeert het potentieel ten volle te benutten. Een overschakeling is ook heel moeilijk te verkopen aan de docenten. Er zitten er nu zo veel op, we kunnen niet even zeggen “mannekes, morgen veranderen we en het nieuwe pakket is helemaal anders”. De buy-in die nu gebeurd is kan je niet elke 2 jaar herhalen.

Met dank aan de Schone Slaapster van de UGent voor de afbeeldingen van Dokeos.

- Alle webadressen eindigen vanaf nu op ua.ac.be, de oude adressen ruca.ua.ac.be, uia.ac.be en usfia.ac.be verdwijnen. Dit geldt trouwens ook voor de oude e-mailadressen.

- De oude websites van de 3 instellingen vervallen. Elke campus doet dat op zijn eigen manier, hoe kon het ook anders. Ex-UIA toont direct de UA-website, ex-RUCA linkt daarheen maar ook naar de oude webmail en ex-UFSIA geeft zelfs nog links naar alumnipagina's, de administratieve gids en een virtuele rondleiding.

- De e-mailadressen veranderen drastisch, waarover elders in deze dwars trouwens meer. Je hebt nu een adres dat eindigt op @student.ua.ac.be en daaraan gekoppeld een nieuwe webmail op https://webmail.ua.ac.be.

- De websites van onderzoeksgroepen, departementen en faculteiten worden ondergebracht op de UA website of krijgt een nieuwe naam onder de vorm www.naam.ua.ac.be.

- Het universitair netwerk heeft een veel snellere verbinding met de buitenwereld van 1 Gigabit per seconde. In theorie download je dus op 5 seconden een hele CD. Voor gewone gebruikers betekent dit dat surfen altijd vlot gaat, tenzij er aan de andere kant vertragingen zijn.

- Op geen enkele campus kan nog gebruik gemaakt worden van chatsoftware, zowel MSN Messenger en ICQ, als IRC. Omdat onderstaande vindt dat studenten zelf kunnen beslissen wat ze doen en laten raadt hij getroffenen aan zich te melden op http://webmessenger.msn.com/ of http://go.icq.com

- Een laptop aansluiten op het netwerk kan alleen na registratie van uw laptop, contacteer daarvoor UAnet via helpdesk@ua.ac.be of surf naar www.uanet.ua.ac.be. Deze regeling is van kracht vanaf 1 december, zorg ervoor dat je niet plots zonder internet valt.

Meer informatie op Blackboard

Nu voel je me al komen: daar heb ik het ook niet meer voor. Als je eens alles kwijt bent geraakt door een virus dat langs de virusscanner passeerde omdat je mailprogramma fouten bevatte dan weet je wat ik bedoel. Sindsdien gebruik ik om te surfen enkel nog Firefox, een gratis browser die eigenlijk handiger is. Dat Internet Explorer geen tabs heeft ergert me tegenwoordig meer en meer. Maar terug naar onze mail: Firefox is niet van Microsoft, dus kreeg ik véél minder te zien dan Internet Explorer gebruikers: ik kan mijn mails zelfs niet als gelezen markeren.

Fouten maken is menselijk dus ik hoopte dat de rest van de webmail wel goed werkt. Daar wringt het schoentje: de overige functies van de nieuwe webmail zijn nutteloos. Ik zal ze even overlopen. Op de kalender kan je plannen, al dan niet samen met andere studenten. Als er nu één ding is dat studenten niet doen is het wel plannen, kijk maar naar de plotse stress in de blokperiode. En wat is er trouwens mis met de kalender van Blackboard? Het adresboek vind ik ook niet bepaald nuttig, als ik mails stuur vanop dit adres dan weet ik naar wie. En thuis gebruik ik gewoon mijn adresboek van mijn mailprogramma, meer heb ik niet nodig. En ja, goed geraden, die taken zijn ook overbodig, ik plan mijn studies niet online met taken.

De nieuwe webmail bevat, volgens mijn analyse, bijzonder veel nutteloze functionaliteit. Waarom zitten al die dingen eigenlijk in een webmail? Wie heeft die dingen nodig? Het UA-personeel. Zij zullen wel vergaderingen plannen met behulp van taken, zij zullen adresboeken delen. Zij hebben beslist om dit systeem te kopen, zij hebben beslist dat studenten dit dan ook maar moeten gebruiken.

Is de verschijning van, van geilheid glanzende godinnen op alle mogelijke vormen van promotiemateriaal die festiviteiten van deze of gene organisatie aanlokkelijk maken, echt zo effectief? Ietwat glooiing spreekt in ons “plat pays” immers altijd tot de verbeelding. De drijfnatte druif verraadt immers toch dat de wijn die geserveerd zal worden kwalitatief hoogstaand is. De lekkere lokken roepen ongetwijfeld eenieder naar de plaats waar die statische schoonheid zich dynamisch op de dansvloer beweegt. Zodra de potente paljas als het ware verliefd wordt op de rondborstige bode van de Thé Dansant, komt hij daar vast en zeker aandraven. Afgezien van het feit dat het leeuwendeel van de leeuwinnen zich zodoende niet aangesproken weten, vermindert verliefdheid de sekseverschillen. ("Seksen verschilllen." EOS november 2004). De consequenties zijn aldus nefast voor de “mainstream way of promoting the hottest party in town”. Telkens de ogen van de potentiële prooi nog maar eens draaien gaan in die kassen, vermindert het testosterongehalte in het bloed. Een en ander houdt in dat naarmate de academiejaren vorderen, de mannelijke studentenpopulatie minder en minder ontvankelijk wordt voor ontblote blondines allerhande. Bijgevolg is het uiterst ongepast van de waterdragers van het studentenleven om te klagen over de opkomst op hun activiteiten. Het zijn toch zij die het bruingebakken vlees op die uithangborden posteren.

Daar de voorbeeldige jongeheer door de band 4 à 5 jaar studeert aan de UA, kan worden gesteld dat de master himself problemen kan ondervinden bij de reproductie, enkel en alleen ten gevolge van het overmatig in de ogen kijken van papieren illusies die kort en bondig de locatie en het tijdstip van het rendez-vous meedelen. Naast een gedegen opleiding houd je aan je studententijd dus tevens een schabouwelijke zaadcelproductie over. Dit alles zonder zelfs je lid te laven met bier. Het dagvaarden van de afgebeelde dames die de vlinders in de buik deden fladderen, zal u er naderhand niet vruchtbaarder op maken. Het fnuiken van de potentie kan nog enigszins verholpen worden door een viagra-kuur en gestuntel met proefbuisjes, maar het kwalitatieve kwaad is onherroepelijk geschied.

Ook voor de blokkende babes valt er bij deze situatie weinig of niets te winnen. Op de betreffende TD's hebben ze te kampen met oververhitte boys die menen dat de studentinnen toch minstens de schaars geklede pose van de promogriet in casu dienen aan te nemen. Naderhand hebben deze getormenteerde meiden dan weer af te rekenen met impotente koorknapen die zonder munitie radeloos in het niets vuren, met dank aan het sexy aanbrengen van doordeweekse danspartijtjes.

Al heeft Pamela promotioneel zonder de minste twijfel haar silicone kwaliteiten, toch heiligt het doel hier in geen geval de welgevormde middelen. Al kleuren het welgevormde, wulpse lichaam en de sensuele, zoete snoet je dag, toch weegt het niet op tegen de kleurloosheid op je oude(re) dag. In de eerste plaats niet voor de originaliteit, maar in naam van de hormonen dienen de hete dozen hoogdringend van de aankondiging van onze prachtige paringsdansen te verdwijnen.

Maar de persen van de Morgen (plots bestond de blinde, bruine vlek aan de oevers van de Schelde ook weer in de ogen van de kleine kwaliteitskrant) hadden de laatste editie met erin het ophefmakende UA-nieuws nog maar amper uitgespuwd, of rector Van Loon temperde de feestvreugde alweer met een korte personeelsnota: “Het gaat om één van de vele voorstellen die nog duidelijk geformuleerd, afgewogen en onderzocht moeten worden en die dan in de geëigende beleidsorganen (zoals o.m. het Reflectiecentrum Pieter Gillis) zullen worden besproken.” Dat is zoveel als vragen aan Constant Vandenstock of hij geen Kriek wil tappen in de catacomben van het Jan Breydelstadion, of aan Steve Stevaert of hij ooit nog met vakantie gaat zonder een babysit bij Frank Vandenbroucke achter te laten. Waarschijnlijk niet, luidt de voor de hand liggende prognose.

Lovenswaardig, dat wel, maar eerder onwaarschijnlijk dus. En net daarom ook erg veilig. Op de Stadscampus – waartoe de oude katholieke universiteit aan de Kauwenberg omgedoopt werd – krioelt het nog van de uniralisten, voor zover dat als tegengesteld aan het nieuwe UA-motto kan gelden. Een opleiding tot imam die te volgen is tussen een klein kerkje op de hoek van de Rodestraat, en een oud begijnhof? Waar het zo al moeilijk is de filosofie van Anselmus en Thomas van Aquino naar hun rechtmatige, bescheiden plaats te verdrijven? Het lijkt me sterk. De UA is, hoezeer ze ook zou willen, niet klaar haar actief pluralistische rol op te nemen. Het pak past misschien, de prijs ligt wat hoog. Enkel wanneer uitverkoop gehouden wordt, kan de UA in de pluralistische merkwinkel gaan shoppen, zo blijkt. Intussen blijft het bij passen, proberen, schuchter vragen of haar gat daarin niet te dik lijkt om vervolgens haar nek in te trekken en alles netjes terug te hangen. Veiliger kan haast niet. In dezelfde personeelsnota wringt Rector Van Loon er nog uit dat het idee voor de opleiding “één van de ideeën is die leven aan de UA om het actief pluralisme gestalte te geven." En daarmee lijkt alles gezegd. De UA zoekt krampachtig en koortsachtig naar een manier om die holle slogan in te vullen. In een interview in dwars vorig academiejaar, wist de rector de inhoud van het begrip actief pluralisme nog voor zich uit te schuiven naar 'Ucsia' (de enige formele restant van het oude UFSIA-bastion) en 'Centrum Pieter Gillis'. Hij vond ook in het voordeel van de twijfel en de goede hoop in de toekomst twee gewaardeerde bondgenoten. Dat Centrum Pieter Gillis houdt zich op dit ogenblik – volgens de eigen webstek – trouwens bezig met o.a. "het actief stimuleren van waardebeleving en zingeving." U weze gewaarschuwd.

Nu, ruim tien maanden later, blijkt de UA dus nog steeds geen identiteit te hebben, en al zeker geen pluralistische. Op een groot personeelsfeest enkele weken geleden in 'de Zuiderkroon' (waarbij ik me afvraag wanneer de UA het grote studentenfeest organiseert), bedacht een duur reclamebureau haar nog met 'dynamisch', 'vooruitstrevend' en vooral 'diepgravend'. Vandaag blijkt de UA inderdaad niet verder te komen dan wat gewauwel in modetermen en een blitse campagne die weet ik wat voor richting aanprijst om in Antwerpen te studeren, al zal het voorlopig niet die van islamkundige zijn.

“De UA wil zich inderdaad maatschappelijk engageren en het actief pluralisme, waar zij voor staat, degelijk en op een innoverende manier invullen, maar wenst dit ook op een structurele en weloverwogen manier te doen,” geeft de Rector nog mee. Dat zijn veel lettergrepen voor bitter weinig inhoud.

Na dit incident weet je dat je als student niet moet proberen onze nationale spoorwegen te slim af te zijn. Dat is dan buiten een Menens student gerekend, die per sé het internetadres nmbs.net wou kopen om het personeel van de NMBS een forum te geven. Om onduidelijke redenen besloot hij af te zien van zijn sociaal geëngageerde plannen en bood hij de domeinnaam aan bij onze spoorwegen voor een spotprijs van 500 Euro. Dat was buiten de NMBS gerekend die hem voor de rechter daagde met als gevolg gratis overdracht en een dwangsom van 500 Euro per dag uitstel.

Als je zoiets meemaakt vloek je eens stevig, maar niet in Rusland. In het kleine stadje Belgorod is sinds juni een nieuwe wet ingevoerd die vloeken strafbaar maakt en de stad al 15.000 euro rijker heeft gemaakt. Russische jongeren klagen steen en been want vloeken is volgens hen deel van hun cultuur, iets wat nu bestraft wordt met boetes van ongeveer 14 euro. Volgens de jeugd is de politie met een heksenjacht bezig en moet je opletten bij elk woord, volgens de plaatselijke autoriteiten is taal in de stad zwaar verbeterd. Dan zijn Amerikaanse studenten toch wel beter af. Michael Moore, de ophefmakende regisseur van onder andere Fahrenheit 9/11 en Bowling for Columbine, organiseerde een ludieke actie op universiteiten. Met onder andere proper ondergoed wou hij studenten die niet van plan waren te stemmen overtuigen dat toch te doen, voor Kerry. Dat de republikeinse partij het daarmee niet eens was is niet echt onverwacht, en ook de Amerikaanse pers was voorspelbaar met koppen als "Michael Moore illegally offered underwear in exchange for voting". Ze vertellen er natuurlijk niet bij dat hij ook een propere slaapzaal, een jaarvoorraad taco's en een pak noodles aanbood.

Over slapen gesproken: er zijn resultaten bekend over het liefdesleven in Leuven. Zo duurt een gemiddelde relatie daar iets meer dan een jaar en vindt een op tien studenten dat hij of zij een losse relatie heeft. Nog eens een op tien met zo een vaste relatie vond anticonceptie overbodig. Voor meer dan de helft van de ondervraagden is seks meer dan voldoende en hoeft er dus niets meer te zijn, een derde vindt one night stands best ok.

De verklaring voor die avontuurtjes is logisch: die studenten hebben zeker en vast de studie van de Duitse professor Werner Habermehl gelezen. Volgens hem wordt het brein bij studenten die regelmatig seks hebben gestimuleerd en maakt een regelmatig potje vrijen hen intelligenter. (elke avond opnieuw je vriendin hiervan overtuigen is inderdaad niet eenvoudig, nvdr.) De resultaten van de proefpersonen verbeterden in elk geval sterk. Studentes met studieproblemen mogen vanaf nu onderstaande altijd contacteren.

Met de in 2003 gestemde wet omtrent de zendvergunningen kwam er een abrupt einde aan de droom van menig Vlaamse amateur-dj. Voortaan zou er slechts een vast aantal vrije radio's de toelating krijgen om uit te zenden op de FM-band. Allerlei criteria moesten ervoor zorgen dat de kleine garnalen van het radiolandschap voorgoed in de vloed verdwenen. Hiermee gaat vanzelfsprekend een enorm verlies gepaard. Vrije radio is en was altijd een deel van onze Vlaamse cultuur. Een spreekbuis voor ieder van ons. Menig luisteraar zat urenlang aan zijn of haar toestel gekluisterd, al mee-neuriënd met de betere evergreens, aandachtig luisterend naar de duivenraces of het lokale praatprogramma

Dat is vrije radio. De andere genres aan bod laten komen, zogenaamde “foute” muziek door de ether jagen en het goede oude vinyl in ere houden. Tijd maken voor de mening van de luisteraar, de lokale spreekbuis zijn. Aan sappige opmerkingen geen gebrek.

Grote stations profileren zich meer en meer als echte niche-zenders. Daar waar vroeger geregeld een streep klassieke muziek door de luidspreker van radio 1 ging, is dit vandaag veel minder het geval. We hebben immers onze eigenste Cultuurzender Klara.

Gelukkig laten sommige luisteraars van zich horen. Toen de voormalige BRT radio 3 van de band wilde halen, kreeg ze een enorme hoeveelheid verontwaardigde reacties over zich heen. Dat de overheid nu iets gelijkaardigs meemaakt bij het verlenen van de nieuwe zendvergunningen behoeft geen twijfel.

Mensen die in't knutselkot of achteraan het café menige zondagavond doorbrachten achter de draaitafels komen in de kou te staan. Wat gedaan met al het zendmateriaal, de audio-apparatuur en platen? Zonder twijfel gaan hier duizenden euro's aan investeringen de mist in.

Alles op het overheidsbeleid gaan steken heeft echter geen zin. Vele projecten ontsproten welig in het verleden en kwijnden even snel weg. Goedkope, vaak zelfgeknutselde zenders zorgden voor storing op de frequentie van andere stations.

Nu verdrijven grote stations de kleintjes uit de dorpskernen en plaatsen enkel een zendinstallatie en mast, zonder bemanning. Voor vele radio-amateurs gaat dit een stap te ver. Zij leefden voor hun zender, de muziek, maar vooral voor de luisteraar. Dat zij nu zomaar aan de kant worden geschoven resulteert zonder twijfel in een verarming van het radiolandschap.

Te pas en te onpas worden we via advertenties in kranten en op televisie aangemoedigd om actief deel te nemen aan het maatschappelijk gebeuren. Speciale evenementen worden gesubsidieerd om de Vlaamse cultuur te promoten bij het bredere publiek. De jaarlijkse buurtbarbecue lijkt wel meer waard te zijn dan de jarenlange inspanning van de gepassioneerde zendamateurs.

Dat de plaat op deze manier niet lang meer zal draaien behoeft geen verwondering. Historiek, de allereerste geluidsfragmenten en spreekbuis van en voor de Vlaamse radioliefhebber is te vinden op www.vrijeradio.be

De koninklijke zangvereniging Arti Vocali voert op vrijdagavond 3 december 2004 het bekende Requiem van Mozart op in de Sint-Carolus Borromeuskerk te Antwerpen. Het koor staat onder leiding van Dirk De Nef, die tevens ook al twaalf jaar dirigent is van ons eigenste universitaire koor. Ik ging om een woordje uitleg vragen over Mozart, het Requiem en het koor.

Mozart: Wie, wat en hoe?

Wolfgang Amadeus Mozart werd geboren in 1756 te Salzburg, Oostenrijk. Hij was de zoon van Leopold Mozart en Anna Maria Pertl. Al op zeer jonge leeftijd toonde hij een grote muzikale aanleg. Mozarts vader moedigde dat talent sterk aaan. Wolfgangs eerste composities voor klavier dateren van 1761, hij was toen nog maar vijf jaar oud! Mozart overleed op 35-jarige leeftijd in Wenen.

Geboorte van een dodenmis

In de zomer van 1791 kreeg Mozart vreemd bezoek. Een vreemdeling, die anoniem wilde blijven, wenste een requiemmis of dodenmis te bestellen. Blijkbaar wou hij daar verder niet al te veel woorden over kwijt. Het enige dat hij erbij vermeldde was, dat het een mis ter herinnering aan de echtgenote van een onbekende edelman was. Mozart nam de opdracht aan en het voorschot trouwens ook, aangezien hij op dat moment in financiële moeilijkheden zat. Hij werd toen al gekweld door de ziekte die hem uiteindelijk ook fataal zou worden. Het project moest hij echter al snel onderbreken door noodzakelijke werkzaamheden aan zijn laatste opera en de opvoering daarvan. Toen hij weer aan het requiem kon beginnen, was hij al ernstig ziek. Voor hij stierf kon Mozart nog enkele aanwijzingen aan zijn leerling Franz Xavier Süssmayr geven over de manier waarop de compositie voltooid moest worden. Het werd Mozarts laatste stuk.

Zomaar ‘‘een' dodenmis?

Het requiem is een onderdeel van de katholieke eredienst, eigenlijk een mis voor de doden. Veel componisten lieten zich door dit thema inspireren en hebben het vaste stramien en de bijhorende Latijnse teksten voorzien van muziek. De vorm van de mis is zo oud als het katholieke geloof zelf, en de teksten hebben zowel voor de gelovige als voor de ongelovige een hoog ritueelgehalte. ‘Het Requiem van Mozart is een prachtig werk dat iedere mens die graag zingt ooit wel eens wil zingen. Ondanks de eerder droevig-plechtige ondertoon doet het zanger en publiek zinderen van zang- en luistergenot. Het is een fantastisch stuk dat niemand onberoerd laat,' vertelde mij Eva De Nef uit 2de lic. Germaanse – dochter van de dirigent en zelf lid van het koor. Het Requiem wordt traditioneel uitgevoerd door een orkest, een koor en vier solisten(sopraan, alt, tenor en bas).

Do-Re-Mi...

Wie na het lezen van dit artikel de zangkriebels in de buik voelt en ook deel wil uitmaken van het koor, kan altijd terecht bij Dirk De Nef. Smeer je stembanden en stuur een mailtje naar dirkdenef@skynet.be. Toegangskaarten voor het concert van Arti Vocali in de Sint-Carolus Borromeuskerk op 3 december 2004 zijn ook bij hem of op het nummer 03/2406448 te verkrijgen.

Met dank aan Eva en Dirk De Nef.

“Zijn er nog kaarten?”
“Min 26?”
“Ja.”
“Last minute? Dat zijn de kaarten die niet verkocht zijn geraakt.”
“Euh... ja”
“Dat is dan 25 euro samen.”

Prijskaartje

Nu mag je misschien wel even slikken bij het horen van het prijskaartje, maar laat me het nog even verder uitleggen. We waren met tweeën, zaten op de tweede rij en konden dus recht op de nek van de dirigent in de orkestbak kijken. Plaatsen die anders 70 euro per stuk kosten. Ik herhaal: 70 euro. Want vergeet niet dat het een tot in de puntjes verzorgd live gebeuren van een dikke drie uur met overweldigende decors en kostuums is, gesetteld tussen de mannen in zwartwit met sjaals en de bepoederde vrouwen met gebetonneerd haar en indrukwekkende draperieën.

De opera zelf was echter helemaal geen duffe bedoening. Jenufa, van de moderne Tsjechische componist Leos Janácek, is een volks psychodrama dat zich afspeelt in een Slavisch plattelandsdorp in de jaren '40, waar de sociale controle nog groot is.

Rillingen

Jenufa is zwanger van Steva, de losbol van het dorp, die uiteindelijk toch niet met haar wil trouwen omdat zijn jaloerse rivaal Jenufa's gezicht verminkt heeft. Het gaat er dus betrekkelijk rauw aan toe. Jenufa wordt voorgesteld als de speelbal van een hypocriete maatschappij die haar voortdurend dreigt te verstoten. Het deed me een beetje denken aan de film Dogville van Lars Von Trier. Uiteindelijk loopt alles toch hoopvol af voor haar, in een sobere maar heel indrukwekkende slotscène. in de stortende regen verzoent ze zich met haar nieuwe echtgenoot. Dat onweer midden in de prachtige barokke, toch wat duffe zaal was zo overweldigend dat ik er nu nog koude rillingen van krijg.

Kortingen

Je moet in het begin wel wat wennen aan de conventies. Alles wordt uiteraard gezongen, waardoor het tempo een stuk lager ligt dan in de gemiddelde film. Ook de acteerstijl is veel uitbeeldender, zeg maar gerust pathetischer. De mensen op de scène kennen hun vak, de muziek was heel mooi, met veel elementen uit de Slavische volksmuziek, en als je eens echte diva's van de oude stempel bezig wil zien, dan moet je het zeker eens proberen. We hebben als student trouwens recht op een hele hoop kortingen. De last minute -26, het jongerenabonnement voor 4 of 5 voorstellingen met korting tot 75%, daarnaast onze cultuurcheques natuurlijk, en dan nog de opera-explorer-dagen.

Zo kan je op 5 maart in de Antwerpse Vlaamse Opera de Salome-explorer volgen: je wordt wegwijs gemaakt in de wereld van de opera als gebeuren en als genre, en betaalt 10 euro inclusief een kaartje voor de voorstelling.

Lees het gerust eens na op de website: www.vlaamseopera.be

Hoe is de stad op het idee van een eigen stadstekenaar gekomen?

Swa Dielen We hadden een stadsdichter. Tom Lanoye is dat een jaar geweest. Maar in heel België was er geen stadstekenaar, dat was een onbestaande functie. De stad Turnhout had een berichtje in een krant gezet over de benoeming van een stadstekenaar. Toen werd gezegd: “Maar die hebben wij ook, dat is Swa Dielen, die doet dat al zoveel jaren, alleen heeft er nooit iemand bij stilgestaan de titel stadstekenaar toe te kennen naar analogie met de stadsdichter.” Zo is het gebeurd.

tekenaar met een motorzaag

U bent autodidact en toch weer niet?

Dielen Vanaf dat ik het me zelf niet herinner, tekende ik al. In hovenierspak (Swa werkte voorheen bij de groendienst, nvdr.) maakte ik cartoontjes voor publicaties van de stad terwijl de boterhammen werden opgegeten. In 1996 heb ik mijn directie voor de keuze gesteld: wil je iemand die met een motorzaag werkt of wil je een tekenaar. Dan heb ik mijn werkpak uitgedaan en ben ik bediende geworden. Ik ben dan op een bepaald moment op een kantoor gaan zitten tussen tuinarchitecten en burgerlijk ingenieurs als de man die de bladeren bijeen rijfde. Na verloop van jaren moest ik een bijscholing volgen en dan heb ik gekozen voor schilderen, omdat ik alleen nog maar tekende. Ik heb een volledig jaar academie gedaan en gespreid over de twee volgende jaren deeltijds cultuuronderwijs.

Waren die tekeningen altijd eerder aan de humoristische kant?

Dielen In de periode voorafgaand aan de academie wel. Dat was altijd mannekesbladachtig, Jommeke en Suske en Wiske, die trend.

En de opdrachten van de stad nu?

Dielen Die zijn allesomvattend. Nu ben ik bijvoorbeeld bezig aan een soort uithangbord voor de speel- en sportcel van de stad Antwerpen. Die heeft een opslagplaats: containers van drie op zes meter. In die containers zit hun materiaal en de zijkant ervan willen ze gebruiken als uithangbord. Die container is één grote cartoon. Er krijgt iemand een trap tegen zijn hoofd van een kind op een schommel en zijn gebit vliegt uit. Een ander struikelt en zijn hondje hangt in de lucht... Tegelijkertijd ben ik dan pentekeningetjes aan het maken van bloemblaadjes van tien op tien.

Zit er een Antwerps accent in uw werk?

Dielen Ik teken niet specifiek over Antwerpen. Het kan wel zijn dat als ik een figuurtje neem, dat dat iemand van de Antwerpse stadsdienst is. Iemand met een borstel, de straatveger. Dan heeft die dat pakje aan van onze vriend Van Beirendonck. Maar dat kan net zo goed iemand uit Limburg zijn. Wat ik wel regelmatig teken, zijn onze politieke figuren en stadstaferelen. In mijn cartoons zijn die toch al ettelijke keren teruggekomen.

Urbanus met de natte vinger

Voor u komt het er dus vooral op aan om zo breed mogelijk te kunnen werken?

Dielen Dat is gewoon zo gegroeid en ik vind dat schitterend. Er zijn ook andere voorbeelden van tekenaars die breed werken. Jan Boschaert bijvoorbeeld. Hij is een schitterende tekenaar, maakt als scenarist van Urbanus de Verniste Vernepelingeskes, maar hij maakt ook schilderijen in olieverf. Kamagurka, juist hetzelfde, die heeft ook geëxposeerd met olieverfschilderijen, die in de verte doen denken aan Picasso. Hij kan dus wondermooi tekenen, maar tezelfdertijd maakt hij hetgeen in Humo staat, op computer dan nog wel. Het is niet omdat je dat allemaal doet, dat je in niets goed bent.

Wie zijn uw voorbeeldfiguren?

Dielen Franquin, van onder anderen Guust Flater, vind ik schitterend. Hij tekende ook andere dingen die veel luguberder waren, de zwarte humor. Ook Reiser, een Franstalige Belg. Hij tekent in een bepaalde stijl, redelijk grof. Qua tekenstijl is Franquin verzorgd, terwijl Reiser werkt met een stift die helemaal uitgepluisd is. Hij trekt een lijn en gaat dan letterlijk met de natte vinger heel slordig te werk. Voor het serieuze werk is Albrecht Dürer een ongelooflijk voorbeeld. Ook de pentekeningen van Pieter Bruegel de Oude zijn een bron van inspiratie.

Zijn kak eruit persen

De stadsdichter zondert zich af om zijn werk te doen, doet u dat ook?

Dielen Nee, hier gebeurt alles. Als een idee, dat helemaal in mijn hoofd zit, er uit moet, heb ik maagpijn, hoofdpijn, dan voel ik me ongemakkelijk. Dan ga ik naar de winkel en haal een voorraad van een week. Vervolgens doe ik de deur dicht beneden en dan ben ik vertrokken. Dan doe ik niets anders meer, dan moet het eruit. Krampachtig wringen en zweten, vloeken en vechten.

U zou uzelf een oor afsnijden.

Dielen Alstublieft. Dat is een goede vergelijking. Die mens had dat ook, maar dan heel extreem. Ik weet van collega's dat dat algemeen is. “Hoe plezant dat tekenen is”. Dat is dus eigenlijk absoluut niet zo.

Een soort van catharsis om daarna even opgelucht te kunnen zijn?

Dielen Neen, want geen enkel kunstenaar is ooit tevreden over zijn eigen werk, nooit, jamais. Zo was er Renoir, impressionist, die een werk verkocht had en op een bepaald moment loopt hij bij die mensen aan. Terwijl de huisvrouw koffie aan het zetten was, was meneer Renoir aan zijn eigen schilderij aan het schilderen. Maar die mensen hadden dat schilderij wel gekocht, dat was van hen. Uiteindelijk hebben ze hem echt zijn penselen moeten afnemen. Het is nooit af, het is nooit goed.

Het is u dus niet om uzelf onsterfelijk te maken dat u het doet?

Dielen Toch wel, iedereen wil “zijn kak achterlaten”. Hoewel het mijn hoofddoel niet is, komt het er voor een groot stuk bij kijken. Iedereen wil erkenning voor zijn werk. Die krijg je pas als iemand anders je werk ziet. Anders valt de boom in het bos en als er niemand is, maakt hij dan lawaai? Als ik morgen doodval, ben ik niet helemaal dood.

Walgelijke hype

Vindt u het gerechtvaardigd dat er soms gigantische bedragen worden neergeteld voor schilderijen?

Dielen Dat is een ander paar mouwen. Tijdens de periode van het modernisme kwam er niets meer binnen. De galerijen zijn dan schilders, waar ze voordien “scheer jullie weg” tegen riepen, beginnen promoten. “We hebben een nieuwe kunstenaar ontdekt, Jean Pierre Gogleman”. Door slinkse "truken" hebben ze hun eigen markt gecreëerd. En zo een werk is nu geen vijf frank en half meer waard. Hetzelfde geldt voor Van Gogh, die heeft nooit een schilderij verkocht, daar is nooit iemand in geïnteresseerd geweest. Hoe komt het dan dat zijn zonnebloemen nu wel in de miljarden gaan? Dat is walgelijk. Als de kunstpaus, Jan Hoet, mijn werk geweldig zou vinden, dan ben ik gelanceerd. Maar is het dan om wat ik doe? Neen, dan is het omdat Jan Hoet het zegt. Hij kan iemand maken en iemand kraken en dat is link. Dan gaat het niet meer over kunst, maar over poen.