UAntwerpen-student Frederik (21) is al vier jaar redder in zwembaden van de provincie Antwerpen. In tegenstelling tot wat velen denken, houdt dit werk meer in dan alleen op een stoel zitten en roepen: "Je mag niet lopen!". Hij wordt geconfronteerd met verschillende soorten situaties: van agressieve bezoekers en verwondingen tot verloren zwembrillen en lockers die niet willen openen.

verdrinkende kinderen

De belangrijkste taak van een redder is om op elk moment alert te zijn en het overzicht te bewaren. Zo merkte hij op een keer dat een onbegeleid kind slagzij maakte en onder haar zwemband terecht kwam. Zoals het een echte redder betaamt, sprong hij in het water en kon hij haar bovenhalen.

"Ik vind het een leuke studentenjob omdat het variërend werk is en ik er verschillende mensen mee ontmoet. Ik kan babbeltjes doen met bezoekers, de andere redders en soms ook met bekende topsporters die komen trainen. Wat mij nog aanspreekt in de job, is dat ik er mensen mee kan helpen."

Als redder maakt Frederik soms ook eigenaardige gebeurtenissen mee. "Op een dag was er een bezoeker die ik meerdere keren na elkaar kort zag flauwvallen. Toen ik hem vroeg wat er was, herinnerde hij er zich niks meer van en zei hij dat hij verstoppertje speelde met zijn zoon. Het was echt een hele rare situatie. Mijn collega en ik vermoedden dat hij een hersenbloeding had, maar hij geloofde ons niet en wilde naar huis rijden. Gelukkig hebben we hem op andere gedachten kunnen brengen, want dat zou niet veilig geweest zijn."

redderscursus

Niet iedereen kan zomaar redder worden. Je moet eerst slagen voor een toelatingsproef met zwemoefeningen om aan de cursus te mogen deelnemen. Als je na deze cursus met theorie, praktijk en EHBO voor het examen slaagt, mag je als redder beginnen. Alle redders moeten zich ook jaarlijks verplicht bijscholen.

"Een van de minder leuke kanten aan dit werk is dat we soms met onbeleefde of agressieve mensen moeten omgaan. Het is belangrijk om dan kalm te kunnen blijven. Sommige ouders houden hun kinderen niet in het oog en gaan ervan uit dat wij ze wel zullen opvissen als ze in de problemen komen. Dat is frustrerend."

Elke dag als redder is anders en je maakt heel wat mee in een zwembad. "Ooit was er een man buitengezet omdat hij te dronken was, maar hij bleef met zijn drank rondhangen in de buurt. Op een moment was hij zo dronken dat hij viel en zich verwondde aan de scherven van zijn fles. Enkele redders moesten hem toen verzorgen terwijl de hulpdiensten onderweg waren."

Bijna, bijna konden we van 'door de eeuwen heen' spreken. Als Nederland een paar jaar sneller was geweest. Vanaf 1 april 2001 konden koppels van hetzelfde geslacht trouwen in Nederland, daarmee zetten ze een trend in die ondertussen al meerdere landen hebben gevolgd. Amper twee jaar later was het namelijk al onze beurt. Op 13 februari 2003 stond ook ons land het toe om als man met iemand van hetzelfde geslacht te trouwen. Het eerste daadwerkelijke huwelijk viel op 6 juni in Kapellen. Twee vrouwen stapten samen in het huwelijksbootje. 

we beginnen op gang te komen

Twee jaar later finaliseerden nog eens twee landen hun wetsvoorstel rond het homohuwelijk: Spanje en Canada, het eerste niet-Europese land. In Canada verging de invoering vlekkeloos, in enkele staten was het homohuwelijk ondertussen al twee jaar ingevoerd. Zo’n grote overgang voor het land was het dus niet. Sommigen associëren Canada ook direct met ijshockey, elanden en veel te vriendelijke mensen, we hadden dan ook niet anders verwacht. In Spanje was er echter wat meer tegenstand. De conservatieve partij en de Katholieke Kerk van Spanje zagen dit liever niet gebeuren en protesteerden dan ook hevig. Ondanks deze protesten stemde het merendeel van het parlement toch voor. Liefde overwon en het wetsvoorstel werd geratificeerd. 

In 2006 was het de beurt aan het eerste en nog steeds enige Afrikaanse land, namelijk Zuid-Afrika. Al in 2005 startte het parlement het onderzoek of de afkeuring van het homohuwelijk niet inging tegen de Zuid-Afrikaanse grondwet. Blijkbaar duurt het lang om in je wetboek te controleren of iets niet tegendraads is met je grondwet, want pas op 14 november 2006 keurde het land het wetsvoorstel goed dat op 30 november ook effectief van kracht ging. We gaan ineens drie jaar verder in de tijd, plots zijn we 2009 (de magie van het tijdreizen). Ook dit jaar kozen twee landen voor de goedkeuring van het homohuwelijk: Noorwegen en Zweden. In beide landen verliep de overgang probleemloos, de Scandinaviërs zijn dan ook een beetje de Canadezen van Europa.

en we gaan wat sneller

2010 was een goed jaar voor het homohuwelijk. Maar liefst drie landen lanceerden het homohuwelijk. Dit gebeurde in Portugal, IJsland en Argentinië, dat daarmee het eerste Zuid-Amerikaanse land is. In Portugal voerden ze eigenlijk al campagne vanaf de jaren ’90, maar ze zijn er pas in 2010 uitgeraakt. Daarna was de ellende nog niet gedaan, de adoptiewet ging pas zes jaar later in door tegenwerking van de Katholieke Kerk die opnieuw roet in het eten kwam strooien. IJsland en Argentinië hadden beiden minder problemen. In IJsland stapte de premier Jóhanna Sigurðardóttir zelf in het huwelijksbootje met haar vrouw op de dag dat het homohuwelijk werd ingevoerd. Zo was ze de eerste regeringsleider wereldwijd die in een homohuwelijk trad.

Ondertussen zitten we in 2012, het jaar van Denemarken. De legalisering was aanvankelijk enkel van kracht in Denemarken zelf en niet in Groenland en de Faeröer, zelfstandige staten die binnen het Deense Koninkrijk vallen. Groenland volgde in 2016, hoewel ze het homohuwelijk eigenlijk al in 2010 wouden invoeren. De Faeröer volgde een jaartje later. Als een land (Groenland) met maar vier verkeerslichten al gelijkheid in het huwelijk heeft…

we zetten een plotse sprint in

Toen kwam 2013. Of het ook een goed wijnjaar is, weet ik niet, maar het was wel een uitstekend jaar voor het homohuwelijk. Niet minder dan vier landen kozen voor de gelijkheid in het huwelijk. Brazilië, Frankrijk, Uruguay en Nieuw-Zeeland vierden feest. Vooral de heisa in Frankrijk zal je je misschien nog herinneren. Daar werd er nog lang betoogd tegen het wettelijk maken van adoptie door koppels van hetzelfde geslacht. De andere overgangen verliepen een stuk vrediger. We pakken 2015 er ineens bij. Ook in Luxemburg was het de regeringsleider die meteen zelf op de knie ging voor zijn man. Ierland was dan weer het eerste land ter wereld waarin er over de gelijkheid in het huwelijk werd beslist door een volksreferendum. Meer dan zestig procent van de bevolking stemde ‘ja’. Dan de VS, ook een land waarvan je de legalisering nog wel van zal herinneren. Vooral omdat het land er zelf heel hard mee uitpakte, hoewel het pas het zeventiende land was waar er voor marriage equality werd gekozen. 

Zuid-Amerika doet het goed, in 2016 koos ook Colombia voor het homohuwelijk. In 2011 had het land al besloten dat de illegaliteit van het homohuwelijk tegen hun grondwet inging, maar door problemen in de politiek was er lange tijd onzekerheid over of het nog wel gelegaliseerd zou worden. En, zoals ik al zei, zijn dat soort onderzoeken blijkbaar moeilijk. In 2016 veegde het Hooggerechtshof echter alle twijfels van tafel en voerde het homohuwelijk in.

Nu komen we aan in het huidige jaar: 2017. Al drie landen hebben dit jaar voor het homohuwelijk gekozen. Begin dit jaar, in maart, ging Finland voor de overstap naar het huwelijk voor twee mensen van hetzelfde geslacht. In de zomer was het dan de beurt aan Malta, zij vervolledigden het  hele proces in juli. Begin oktober heeft ook Duitsland het homohuwelijk gelegaliseerd. Merkel wist dit lange tijd tegen te houden, maar liet uiteindelijk toch een stemming toe in het parlement. Een stemming waarin ze overigens ‘Nein’ stemde. Jammer genoeg voor haar, mocht het niet baten. De meerderheid stemde ‘Jawohl’ en de rest is recente geschiedenis.

wat mogen we verder verwachten?

Zoals er in de inleiding van dit artikel al staat, heeft ook Australië via een referendum beslist om het homohuwelijk legaal te maken. De regering daar heeft beloofd om er zo snel mogelijk werk van te maken, ze gaat zelfs proberen om het proces voor het einde van het jaar nog rond te krijgen. Al een geluk moeten ze de grondwet niet meer controleren.

Ook in Taiwan zit het er al een tijdje aan te komen. In mei 2017 werd beslist dat het onvermogen voor holebi’s om te trouwen ingaat tegen de Taiwanese grondwet. Ze hebben nu twee jaar de tijd om het te voltooien, daarmee zouden ze het eerste Aziatische land zijn.

Voor zij die denken ‘huh, en het Verenigd Koninkrijk?’: wel, in de meeste delen van het VK is het homohuwelijk gelegaliseerd, enkel Noord-Ierland loopt nog achter. Omdat Noord-Ierland echter wel deel is van het land, staat het land nog niet hierboven in de lijst. Hopelijk komt daar snel verandering in. Dit is ook het geval in Mexico, waar je in enkele staten al wel kan trouwen als holebi, maar nog niet overal.

Zoals je kan zien hebben we sinds het begin van deze eeuw toch al een hele evolutie meegemaakt, maar we zijn er nog lang niet. Als je bedenkt dat er 196 landen zijn, dan is 25 toch een belachelijk laag aantal. Bovendien zijn er nog steeds landen waar homoseksualiteit bij wet verboden is of waar er zelfs nog de doodstraf op staat. Laten we dus hopen dat de juiste trend zich blijft doorzetten.

benodigdheden voor een mooie examenvoorraad

voor de granola

- 500 gram havervlokken
- 300 gram voorverpakte notenmengeling (bijvoorbeeld; amandelen, cashewnoten, walnootpitten en hazelpitten)
- Zonnebloempitten
- Pompoenpitten
- Lijnzaad
- Chiazaad
- Maïsolie
- Honing
- Griekse yoghurt

mogelijke toppings

- Vers fruit naar keuze
- Chocoladevlokken
- Gezonde confituur

- Rode vruchten of bosvruchten in diepvries
- Chiazaad

bereiding

granola

1. Verwarm de oven voor op 180°.
2. Maal de notenmengeling fijn.
3. Voeg de fijngemalen notenmengeling samen met de havervlokken in een mengkom.
4. Voeg de overige noten en zaden – in totaal een goed hand vol – toe.
5. Voeg een scheut maïsolie en honing toe.
6. Bekleed een bakplaat met bakpapier en spreid het mengsel hierop uit in een mooie laag.
7. Zet het mengsel gedurende 25 minuten in de oven terwijl je het af en toe omroert.
8. Laat de granola afkoelen en bewaar deze nadien in een luchtdichte bewaardoos.

gezonde confituur (zonder toegevoegde suikers)

1. Zet een steelpannetje met daarin 150 gram diepvriesfruit op het vuur.
2. Voeg 2 eetlepels chiazaad toe en laat zachtjes inkoken.
3. Voeg eventueel honing toe naar smaak.
4. Laat de confituur afkoelen en bewaar deze in een luchtdichte bokaal.

afwerking

1. Vul een bowl met de gepaste hoeveelheid Griekse yoghurt.
2. Strooi hier een mooie laag granola overheen.
3. Indien je graag nog een extra smaak toevoegt zijn zowel chocoladevlokken, confituur, als je lievelingsfruit de perfecte combinatie.

Steek gerust een beetje tijd in de creatie van jouw perfecte bowl! Dit kan een echt relax moment betekenen tijdens de zware examenperiode en misschien levert het ook wel fijne Instagramfoto’s op!

Smakelijk!

TAYLOR SWIFT
REPUTATION
10 november 2017
pop
****/*****

Kanye wie? Calvin wie?

Net zoals bij Red haalt Swift in Reputation de mosterd bij haar dagelijkse leven. Dit keer is het haar - u raadt het al - reputatie in de media die ze op de voorgrond plaatst. Haar beroemde twisten met Kanye West en zijn eega Kim Kardashian komen uitgebreid aan bod in het nummer This Is Why We Can’t Have Nice Things. There I was giving you a second chance / But then you stabbed in the back while shaking my hand / And therein lies the issue / Friends don’t try to trick you / Get you on the phone and mind-twist you. Voor wie zich het voorbije jaar niet bezighield met de kommer en kwel van celebrity’s: Swift verwijst hier naar Kanye’s single Famous, waarin hij rapt: I feel like me and Taylor might still have sex / Why? I made that bitch famous. Taylor was woedend, Kim Kardashian plaatste op Snapchat een deel van het telefoongesprek met Taylor die Kanye waarin ze toestemming gaf om haar naam in een song te gebruiken. Taylor reageerde met een tweet waarin ze schreef dat ze niemand toestemming gaf om haar een bitch te noemen. Drama.

Swift staat erom bekend dat ze al haar ex-lieven meedogenloos ontleedt in haar songteksten. Ook DJ Calvin Harris en Thor-acteur Tom Hiddleston ontsnappen daar niet aan. Harris wordt in I Did Something Bad afgeschilderd als een narcist die Swift zonder moeite rond haar vinger draait en er is een toespeling naar zijn single This Is What You Came For, waaraan Swift heeft meegewerkt. But if he drops my name, then I owe him nothing / And if he spends my change, then he had it coming. Gorgeous zou dan weer een verwijzing zijn naar haar overspel met Hiddleston. And I got a boyfriend, he’s older than us / He’s in the club doing I don’t know what / You’re so cool it makes me hate you so much.

donkerroze kitten

In tegenstelling tot haar oudere albums klinkt Reputation een stuk donkerder. Waar Swift al in 1989 experimenteerde met synthesizers en pop onder het oog van Max Martin, die ook al Britney Spears groot maakte, gaat Swift hier volledig de kant van de synth-pop op. Voor het eerste deel van het album werkt ze samen met Max Martin, voor het tweede deel steunt ze vooral op de hulp van Jack Antonoff. Taylor experimenteert daarbij vooral met haar eigen stem. In Delicate speelt ze op de achtergrond haar eigen stem af, wat voor een volledig andere perceptie zorgt. Haar stem is ook een mooie aanvulling op de piano en past erg goed bij het geluid dat de synthesizer produceert. In … Ready For This en End Game doet Swift een poging tot rappen. In Look What You Made Me Do snauwt ze zelfs dat de oude Taylor dood is. Het probleem? Swift is geen boze leeuwin, meer een kwade kitten die haar voorouder probeert te imiteren.

De oude Taylor is niet dood, nee, ze ligt ergens in coma en wordt aan het einde zachtjes wakker gekust. Ze is in de eerste plaats nog altijd een geniale songwriter, die ook dit keer alles zelf schreef. Dat moet zelfs haar grootste vijand haar nageven. In de zachte pop-ballade Call It What You Want bezingt ze haar nieuwste lover Joe Alwyn als iemand die van haar houdt ondanks alle roddels die het koppel omringen. Verrassend is wel dat Swift, die in haar doorbraak Love Story nog zong over een prins op het witte paard, nu uitdrukkelijk laat weten dat ze dit keer niet gered hoeft te worden. Op het laatste nummer, New Year’s Day, laat Swift zelfs de synthesizers achterwege. Enkel begeleid door de piano, die ze zelf bespeelt, en een nauwelijks hoorbare gitaar op de achtergrond, zingt ze zachtjes en dromerig over een liefde die zelfs na de grote kus op oudejaarsnacht bij haar blijft. Eens onschuldige romanticus, altijd de onschuldige romanticus, al drinkt ze nu whisky en bier.

Frankrijk is in logische termen de favoriet. Zij hebben het thuisvoordeel in Rijsel, al is dat wel dicht genoeg bij de Belgische grens. In die zin moet het mogelijk zijn voor Belgische supporters om af te dalen en het kot te doen ontploffen. Ze hebben tevens op basis van de ATP-ranglijst het sterkste team. Die ranking op papier kan echter op het veld vervagen als het gaat om een van de grootste knikkers van het tennisseizoen. België heeft alvast twee grote troeven; de vice-wereldkampioen David Goffin en monsieur Daviscup Steve Darcis. Als er nu één speler is die zijn niveau van ATP-50 naar ATP-10 kan optrekken is het Steve The Shark wel, met dit jaar al zeges tegen onder andere Sasha Zverev en Kohlschreiber. Goffin heeft dan weer recente overwinningen tegen Nadal en Federer aan zijn riem kunnen hangen. Daar komt nog bij dat de Fransen mogelijks geen beroep kunnen doen op hun topdubbelteam, want Pierre Hugues-Herbert is geblesseerd moeten stoppen tijdens de groepsfases van de Masters deze week. Als het kan, dan kan het alleszins nu voor de Belgen. Onze voorspellingen:

Pouille vs Goffin

Pouille kan het Goffin heel lastig maken, de jonge Fransman beschikt over een compleet slagenarsenaal en is net als bijna alle Fransen een adrenaline-junkie. De voetbalsfeer en het chauvinisme zijn allemaal factoren die Pouille kunnen stimuleren tot een van de beste shotmakers van de nieuwe lichting. Hij bewees ook al met zijn overwinning tegen Nadal vorig seizoen in staat te zijn om grootse matchen af te werken. Anderzijds liet hij tegen diezelfde Nadal een matchpunt liggen in Shanghai dit jaar. Laat het een voorbode zijn. Onderlinge confrontaties zijn wel sterk in het voordeel van Pouille (0-3), maar tegen Federer stond Goffin ook op 0-6, maar nu dus op 1-6. Laat ook dit een voorbode zijn. Wij voorspellen winst van Goffin in 5 sets.

Tsonga vs Darcis

Nog nooit stonden deze twee spelers tegen elkaar. Meer contrasterend kunnen speelstijlen alvast niet zijn, wat de mogelijkheid geeft dat deze match geen pareltje zal worden. Tsonga worstelde het hele seizoen met zijn vormpeil, maar wist er wel een sterk najaar met onder andere winst in Antwerpen uit te persen. Darcis komt dan weer net uit blessuretijd en ook al is hij gespecialiseerd om met zijn slice het spel te vertragen en het geduld van de andere op de proef te stellen, ik zie hem niet in staat om Tsonga omver te werpen. Wij voorspellen winst van Tsonga in 3 sets.

de dubbelmatch

Een echte voorspelling maken is hier wat moeilijk, omdat er op dit moment niet geweten is welke twee dubbelteams worden opgesteld. Normaliter kan Frankrijk rekenen op meesterduo Mahut-Herbert, maar met die laatste in de lappenmand zijn vervangingen goed mogelijk. In zo’n scenario zouden wij op Tsonga-Gasquet opteren. Welk scenario ook, we zie de Belgen de dubbelmatch niet winnen, ongeacht of coach Johan Van Herck Goffin-Darcis opstelt, of De Greef-Bemelmans. Wij voorspellen winst voor Frankrijk in 4 sets. 

Pouille-Darcis

Deze zouden we zo graag simpel te voorspellen noemen. Normaal wint Pouille dit altijd gebaseerd op ranking en bereikte resultaten dit jaar. We zouden dit  heel graag losjes willen tegenspreken door aan te geven dat er niks te doen zal zijn tegen Daviscup-mirakel Steve Darcis. Probleem is echter die voorbije blessure van Darcis, waar zijn toch al wat oudere lichaam zo vatbaar voor is met het bijhorend tekort aan matchritme. Probleem is dat niet alleen Darcis, maar ook Pouille, een adrenaline gestuurd wezen is. Probleem is tevens dat Pouille tragere speltypes kan beheersen. Maar uiteindelijk verwachten wij toch dat het grote probleem voor Frankrijk wordt dat, ondanks al de mogelijke problemen die Darcis winst kunnen ontnemen, Darcis toch zijn bovenaardse zelve gaat zijn. Nog meer dan tegen Zverev of tegen Milman, gaat hij de match van zijn leven spelen en de winst naar zich toe trekken in een buitengewone vijfsetter. Parce que il est monsieur coup Davis, alors!

Tsonga-Goffin

Ik houd het hier lekker kort. Goffin haalt die beker gewoon binnen. Tsonga wordt eraf gemept. Einde.

Resultaat : 3-2 winst voor België

Vuriger dan ooit zet ze de strijd voor een groenere toekomst voort. Een strijd waarin we de mantra’s van weleer vervangen door frisse, nieuwe ideeën, waarin we streven naar meer verbinding in plaats van populistisch te verdelen maar vooral: een strijd waarin we ijveren voor meer punk. Steeds vaker betekent dat gewoon respectvol met elkaar omgaan. Respect is de nieuwe punk, en punk is verre van dood.

“We leven in heel turbulente tijden waarin kwetsen de norm lijkt te zijn. Vroeger was schofferen iets voor punkers, zo hard mogelijk roepen om je onvrede over het establishment te uiten. Vandaag werkt dat proces net omgekeerd: hoe harder je taalgebruik, hoe meer media-aandacht je krijgt. Politici zijn zich daar erg goed van bewust. De nieuwe punker is net iemand die respectvol met de ander omgaat, vertrekt vanuit wederzijds begrip in plaats van meteen de confrontatie op te zoeken.”

Gewone mensen doen het systeem draaien,

ondanks alle uitdagingen waar we voor staan.

klimaat

“Dat respectvol omgaan met mensen wiens mening je niet meteen deelt is altijd fundamenteel voor mij geweest. Elke dag verbaas ik me over wat ik heb mogen bereiken. Mijn leven is heel anders gelopen dan je zou vermoeden als je enkel naar de statistieken had gekeken. Een meisje uit een arm migrantengezin dat universitaire studies afrondt was zeer onwaarschijnlijk. Die successen dank ik aan mensen die ondanks mijn achtergrond toch onzelfzuchtig voor mij vochten, omdat vechten toen gewoon het juiste was om te doen. Hetzelfde speelt met de opwarming van de aarde: we moeten ertegen vechten, gewoon omdat dat het juiste is om te doen.”

“Hoop is ergens voor vechten omdat het goed is, niet alleen omdat het kans op slagen heeft. Klimaatverandering is daar het voorbeeld bij uitstek van. Je kan ofwel verzuchten dat het toch tevergeefs moeite en we het gevecht al lang verloren hebben. Dat verandert echter niets! Laten we integendeel samen durven vechten om het klimaat te keren. We zijn het aan onszelf verplicht”.”

Zal aanpassen aan een verraderlijk klimaat binnen pakweg twintig jaar onvermijdelijk zijn, of kunnen we het tij nog volledig keren?

“Ja. Het kàn nog, en het moet. De uitdaging om het klimaat nog te keren is immens, dat besef ik ook. We moeten als samenleving fundamentele keuzes durven nemen, de politieke moed hebben bestaande oplossingen te implementeren. Vaak blijken die oplossingen zelfs nog geld op te brengen. Ondertussen is gebleken dat ecologie eerder een economische opportuniteit is die jobs creëert, in plaats van een kost. Vandaar dat ik kwaad word door de valse tegenstelling die minister Schauvliege ons voorschotelt, alsof economie en ecologie elkaar tegen zouden spreken.”

“Het is opmerkelijk vast te stellen dat het niet klassieke politici, maar gewone burgers zijn die in deze ecologische sprong het voortouw nemen. Laten we als politici die participatie van burgers omarmen in plaats van ze tegen te werken. Kijk bijvoorbeeld naar het proces van de klimaatzaak die de regering nu schandelijk aan het vertragen is. Gewone burgers slepen de regering voor de rechter omdat deze tekort komt aan haar klimaatdoelstellingen. Welke boodschap zend je dan naar de bevolking, door hen hierin met man en macht tegen te werken?”

bandbreedte

"Wij hebben maar een beperkte ‘mentale bandbreedte’, de capaciteit om verstandige beslissingen te nemen en op lange termijn te plannen. Elk moment dat je je ergens op moet focussen, gebruik je een deel van die bandbreedte. Dat is de reden waarom armoede soms leidt tot een tunnelvisie. Mensen die in armoede leven hebben dagelijks af te rekenen met een chronisch gebrek aan geld, waardoor enkel morgen telt. Zorgen dat je morgen eten hebt, onderdak hebt en je kinderen naar school kunnen gaan. Volgende week is nog ver weg."

“In Antwerpen zijn er heel wat mensen bij wie die bandbreedte veel beperkter is. Bij sommigen is dat omdat ze vastzitten in de ratrace, bij anderen omdat ze leven in armoede. Voor elk van hen heeft dit echter desastreuze gevolgen op hun levenskwaliteit. Het is de taak van het volgende stadsbestuur om de bandbreedte van hun inwoners te vergroten, in plaats van te verkleinen. Dat laatste gebeurt tegenwoordig nog te vaak. Het gaat om het creëren van ademruimte voor de stad, letterlijk en figuurlijk.”

turbulente tijden

In uw boek ‘Respect is de nieuwe punk’ geeft u aan dat we tegenwoordig lijken te vergeten om écht met elkaar te praten. Vaak staat discussiëren synoniem voor ruziemaken en beledigen. We moeten terug leren respectvol met elkaar om te gaan. Is dit herleren een taak van de politiek of moeten we het onszelf als burgers weer eigen maken?

“We leven in turbulente tijden, die een aantal politici heel handig gebruiken om mensen tegen elkaar op te zetten. Verdeel en heers. We hebben vandaag meer dan ooit nood aan een verbindend verhaal, van alle burgers samen. In plaats daarvan worden mensen steeds vaker gewoon weggezet in categorieën om elkaar te diskwalificeren, zodat men het niet meer moet hebben over de inhoud. Populisme is verre van verslagen.”

“De manier waarop we als samenleving debatteren is het voorbeeld bij uitstek van hoe vernietigend zo’n discours kan zijn. Dat is een verantwoordelijkheid die politici moeten erkennen en op zich nemen. Je kan hard met elkaar in debat gaan, fundamenteel van mening verschillen, maar je moet steeds blijven erkennen dat aan de andere kant van de tafel een mens van vlees en bloed zit. Het is pas op die manier dat we ook echt verder kunnen gaan. Zonder dialoog kunnen we de gigantische uitdagingen die ons in deze eeuw te wachten staan nooit aanpakken. We moeten het samen gaan doen.”

de doeners

“Ik word heel hoopvol wanneer ik de straat op ga en met gewone burgers praat. Je voelt echt dat veel mensen de bullebakkerij, die zo aanwezig is in het publieke debat, kotsbeu zijn. Dat opbod om ter luidste, om ter hardste, spreekt weinigen nog aan. Ik stel dan jammerlijk vast dat onder de grootste roepers ook heel wat politici zijn.”

“Gewone mensen doen het systeem draaien, ondanks alle uitdagingen waar we voor staan. Zij zijn de doeners in onze samenleving. Ze durven zich nog voor deze samenleving in te zetten, onzelfzuchtig, gewoon omdat dat het juiste is om te doen. Het zijn mensen die respectvol omgaan met elkaar, en ondanks meningsverschillen toch zoeken hoe we als samenleving samen vooruit geraken. In hun engagement reiken ze de hand naar politici en nodigen ze hen uit om partner te zijn. Die hand wordt soms bewust weggeslagen met het verwijt dat ze zich te veel moeien.”

Als je vandaag niet bezig bent met het klimaat,

geef je eigenlijk niet om de mensen die op de aardbol leven.

“Kijk bijvoorbeeld naar Borgerhout. De burgemeester geeft verstek wanneer hij uitgenodigd wordt door de wijk om samen te kijken hoe ze van die buurt een fijnere en leefbare plek kunnen maken. Ja, wat doe je dan? Dan is het je als politicus enkel nog maar te doen om je eigen verhaal, om de media-aandacht zonder dat de rest je nog interesseert. Er is een groot contrast tussen je verantwoordelijkheden als politicus, en wat je daadwerkelijk doet. Het lijkt wel alsof mensen die streven naar verbinding en respectvol met elkaar omgaan, als uitschot bestempeld worden, en dat er getracht wordt hen zoveel mogelijk te vermijden.”

ongelijkheid

“We hebben dringend nood aan een verbindend discours. Dat begint in ons taalgebruik, maar uiteindelijk heeft het te maken met de groeiende sociaal-economische ongelijkheid wereldwijd. Donald Trump, bijvoorbeeld, is daar louter een symptoom van, zeker niet de oorzaak. Mensen voelen zich in de steek gelaten door het establishment en slaken een wanhoopskreet. Het is veelzeggend dat op de conventie van Davos, zowat de jaarlijkse hoogmis van iedereen die rijk of machtig is, nu voor het eerst een professor uitgenodigd wordt om te spreken over het basisinkomen."

"Er zijn zoveel verliezers in dit ongebreidelde globaliseringsmodel, dat merkt men eindelijk ook in Zwitserland. Het is tegelijk ook de reden waarom we overal ter wereld een gigantische opkomst zien van het populisme. Steeds meer mensen zien in dat het nu of nooit is in het keren van het tij, we moeten aan de goede kant van de geschiedenis staan.”

journalistiek

Gelooft u nog in de kracht van traditionele journalistiek?

“In tijden van fake news en social media geloof ik er meer in dan ooit tevoren. Nieuws wordt tegenwoordig te vaak in makkelijk verteerbare brokken geserveerd, in hypes waar we dan drie dagen over blijven discussiëren tot de volgende hype eraan komt. Wat we nu vooral nodig hebben is slow news, degelijke onderzoeksjournalistiek waar veel research aan voorafgaat, en begrip kan verschaffen in de ons omringende werkelijkheid.”

Ze analyseert lange termijnprocessen, en tracht evoluties te ontwaren binnen de samenleving. Journalistiek in deze vorm heeft vooral veel tijd nodig, zowel voor de journalist om ze te schrijven, als voor de lezer om haar te verwerken. Het is de enige mogelijkheid om voorbij te gaan aan de oppervlakkigheid van sommige nieuwsberichten, en echte diepgaande kennis op te bouwen over de staat van onze democratie en de wereld.

We hebben meer dan ooit samenwerking nodig.

“We zitten op een kantelpunt in de geschiedenis waar zowel fast als slow news een rol in spelen. Breaking news is niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven, korte berichtgeving op het moment zelf zal altijd nodig blijven. Je moet daarna als journalist een stap terug kunnen nemen en zoeken naar de bredere context waarin die gebeurtenis ingebed is. De taak van journalistiek is om een beter begrip te krijgen van de wereld. Daarvoor moet ze durven doordringen tot de grond van de zaak en is juist die trage manier van werken essentieel.”

“Je mag als journalist zeker stelling innemen en actief op zoek gaan naar de waarheid. Vanzelfsprekend schrijf je dat vanuit een bepaald engagement. Journalisme is meer dan enkel droog de objectieve feiten neerpennen. Dat hoeft geen probleem te zijn, zolang je maar duidelijk maakt waar de objectieve feiten eindigen en jouw eigen interpretatie begint.”

strijd voor de minderheid

Klopt het dat u als pubermeisje eens een kantoor van Vlaams Belang binnengestapt bent?

“In een vlaag van rebellie ben ik inderdaad gewoon eens binnengestapt in zo’n winkeltje, omdat mijn oog was gevallen op een T-shirt met in grote letters ‘Eigen volk eerst!’ op. Die wilde ik wel! Verweest stamelde de verkoopster dat het niet echt hun bedoeling was dat ik, als moslimmeisje met hoofddoek, zo’n shirt kocht. Toen ben ik maar naar buiten gegaan, zonder T-shirt, maar dapperder dan ooit tevoren."

“Dergelijke gebeurtenissen sterken me enkel maar in mijn engagement voor alle minderheden. Dus niet enkel voor mensen met een allochtone achtergrond of vrouwen omdat dat nu toevallig mijn eigen verhaal is. Het is dan ook onmogelijk om tegen racisme te zijn, zonder je tegelijkertijd ook in te zetten voor holebirechten of gendergelijkheid. Al die vormen van discriminatie gaan uiteindelijk over hetzelfde mechanisme: een kleine groep mensen die een ander wil onderdrukken op basis van uiterlijke kenmerken. Al te vaak wordt er gereageerd door de schuld van de discriminatie op de ene of andere manier toch mee op het slachtoffer te steken: een slachtoffer van racisme heeft te weinig zijn best gedaan; een vrouw droeg te uitdagende kledij; een homo gedroeg zich te opvallend. Discriminatie gaat in essentie om machtsverhoudingen, ontkenning van de ander zijn menselijkheid, om maar niet over inhoudelijke zaken te hoeven spreken."

een pleidooi

“Geef in deze turbulente tijden niet toe aan populisme en verdeeldheid. De toekomst is veel te onzeker om ons in te graven in onze eigen loopgraven. Het water stijgt er te snel. We hebben meer dan ooit samenwerking nodig. Laten we de hand naar elkaar uitsteken en ons ervan bewust zijn dat de keuzes die we nu maken, gevolgen dragen voor vele generaties na ons. Laat dat niet de soort erfenis zijn die we achterlaten. Die aarde draait wel door, zelfs zonder de mensheid. De reden dat ik groen politicus ben geworden, is: ik geef om de planeet omdat ik geef om mensen. Als je vandaag niet bezig bent met klimaat, geef je eigenlijk niet om de mensen die op die aardbol leven.”

“We zitten op een kruispunt in de koers die we met onze samenleving nemen: ofwel bouwen we samen verder aan het uitbreiden van de collectieve bandbreedte ofwel wordt die zo klein dat er van levenskwaliteit nauwelijks nog sprake is. Dat is ook mijn boodschap aan jullie als studenten: zet je schouders onder lokale initiatieven, ga het debat aan met diegenen waar je het niet mee eens bent en probeer iets bij te leren. Je hoeft niet in de professionele politiek te zitten om er een betekenisvolle bijdrage aan te leveren. Vecht, niet omdat het kans op slagen heeft, maar gewoon, omdat het goed is.”

VERLEDEN Beste Sinterklaas

Zoals elk jaar ben ik weer heel braaf geweest. Ik heb mijn ouders zeker twee keer geholpen bij het huishouden en heb mijn schoenen volgepropt met worteltjes en frisse pintjes. Hopelijk krijg ik als beloning alles wat op mijn lijstje staat. Het is niet veel. Gewoon meer snoep dan ik opkan en alles wat met Lego te maken heeft. Sorry dat we geen schoorsteen hebben, maar Zwarte Piet vindt wel een manier om binnen te geraken. Mijn mama zegt trouwens dat het gaat regenen dus pas op als u met Slechtweervandaag over de daken rijdt. Ik kan haast niet wachten tot mijn woonkamer vol ligt met alles wat ik maar wil.

HEDEN Beste Sint

Al zolang als ik mij kan herinneren, vult u elk jaar mijn woonkamer met alles wat ik niet nodig heb, maar wel wil. Maar dan kreeg ik het verontrustende nieuws te horen dat u niet bestaat. Hoe moet ik in hemelsnaam reageren wanneer de persoon die mij tijdens de eerste tien jaar van mijn leven dolgelukkig maakte, nooit echt was? Ik hielp mijn ouders zodat er in uw grote boek zou staan dat ik braaf ben geweest. Hopelijk blijf ik even braaf nu ik me niet meer moet verheugen op een beloning van een goedheilig man. Het is ongetwijfeld de mooiste leugen die mijn ouders ooit hebben verteld. Ondanks de leugen ben ik nog altijd niet zeker of u nu echt bent of niet. Er wordt mij al enkele jaren verteld dat u een verzinsel bent, maar toch stond er vorig jaar op 6 december een kratje Cara en een pakje sigaretten voor me klaar. Alweer iets wat ik niet nodig had, maar wel graag wou. En er zijn nog talloze kinderen die er heilig van overtuigd zijn dat u even echt bent als de klimaatverandering. Kinderen zijn nu niet bijster slim, maar zouden ze het allemaal fout hebben? Ik denk dat alleen Bart Peeters het juiste antwoord kent. 

TOEKOMST  Beste Sint-Nikolaas 

Ik vond het jammer om te horen dat uw werknemer na lang twijfelen toch nog ontslag heeft genomen. Niet weten welke huidskleur je hebt is uitzonderlijk stresserend, dus een burn-out was bijna onvermijdelijk. Ik wens meneer Piet het beste toe. Er moet wel gezegd worden dat de dierenrechtenorganisatie correct was in zijn beslissing om uw paard in beslag te nemen. Het dak is geen plek om een paard te laten rondlopen en het een naam geven als Slechtweervandaag is ronduit vernederend. Ik heb vernomen dat hij tegenwoordig Eenmooiezondagochtend genoemd wordt. Desondanks wens ik u veel succes met het rondbrengen van uw veganistisch snoepgoed.

Onzichtbare gezichten, want anonimiteit is essentieel. Als mensen bellen, chatten of mailen naar Zelfmoordlijn 1813, weten ze nooit met wie ze spreken. Deze anonimiteit verlaagt de drempel voor de oproeper om zijn verhaal te doen en niet het risico te lopen met iemand uit zijn omgeving te moeten praten. Het biedt de beantwoorder ook de bescherming niet herkend te worden door een oproeper of mensen uit zijn omgeving.

suïcidaliteit in Vlaanderen

Drie zelfdodingen per dag, dat is een hoog cijfer. Het aantal geregistreerde pogingen ligt op 28, het effectieve aantal pogingen wordt nog hoger geschat. Voor zelfmoord binnen West-Europa is België een koploper, naast Finland. Wat vooral opvalt, is dat het aantal in ons land dubbel zo hoog is als in Nederland. Hiervoor zijn verschillende redenen. Een eerste verklaring hiervoor zou de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg zijn. Daarnaast is er ook meer taboe rond het zoeken van psychische hulp en schijnen Nederlandse jongeren efficiënter te communiceren over hun problemen in vergelijking met hun Vlaamse buren.

De Vlaamse Overheid wil deze cijfers natuurlijk naar beneden halen en heeft hiervoor Het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie in het leven geroepen. De gezondheidsdoelstellingen houden in dat tussen 2000 en 2020 het aantal zelfmoorden gedaald zou moeten zijn met 20 procent. Er kan heel voorzichtig gezegd worden dat dit aan het lukken is. Tussen 2000 en 2014 is bij mannen het aantal suïcides gedaald met 23 procent, bij vrouwen is dit 10 procent. Om het streefdoel te halen, wordt er voor de volledige bevolking aan universele preventie gedaan. Daarnaast is er ook specifieke preventie, waarbij wordt gekeken naar risicodoelgroepen. Ook is er een geïndiceerde preventie, bij personen die reeds suïcidale gedachten of gedrag vertonen.

kwetsbare bevolkingsgroepen

Sommige groepen zijn vatbaarder voor suïcidaliteit dan andere. De grootste risicogroep zijn mannen boven de 75 jaar. In het algemeen is er tussen de 40 en 60 jaar eveneens een piek te zien. Dit is de actieve bevolkingsgroep, waarbij een link wordt gemaakt met de economische crisis. Holebi’s en transgenders vormen ook een kwetsbare groep, bijna driekwart van deze personen gaf aan wel eens zelfmoordgedachten te hebben gehad. Andere risicogroepen zijn gedetineerden, personen met autisme en werklozen.

Je kunt mensen alleen maar handvaten aanreiken,
ze moeten die zelf grijpen en zich vastklampen.

Als we mannen en vrouwen vergelijken zijn er enkele opvallende verschillen. Het aantal zelfmoorden ligt aanzienlijk hoger bij mannen, het aantal suïcidepogingen is veel hoger bij vrouwen. Oudere mannen hebben veel last van eenzaamheid. Het aantal pogingen bij vrouwen is vooral sterk te zien bij jonge meisjes, die vaak nog in de puberteit zitten.

luisterend oor

Het Centrum ter Preventie van Zelfdoding is de organisatie achter de Zelfmoordlijn 1813. Dit is niet enkel een nummer waar je naar kan bellen, maar ook een e-mail sturen of chatten is mogelijk. Toch verloopt bijna 80 procent van alle oproepen via de telefoon. Dit zijn er vorig jaar 11 478 geweest. Een groot team van vrijwilligers staat 24/24 beschikbaar om oproepers te woord te staan. Mensen kunnen altijd bellen, maar jammer genoeg is het soms zo dat de lijnen bezet zijn. Dan kan er gekozen worden om bijvoorbeeld doorgeschakeld te worden naar Tele-Onthaal. Zelfmoordlijn 1813 zou graag 100 procent van de oproepen beantwoorden, daarom zijn ze altijd op zoek naar nieuwe vrijwilligers.

Chat en e-mail zijn populair onder jongeren, telefoonoproepen worden door een brede leeftijdsgroep gebruikt, vooral tussen de 30 en 60 jaar. Als vrijwilliger kun je zelf kiezen met welk medium je begint. Naarmate je langer bezig bent, zou je ook verschillende media kunnen combineren.

handvaten aanreiken

"Als hulpverlener is het belangrijk om altijd in gedachten te houden dat je je best kan doen, maar niet meer.", licht onze anonieme vrijwilliger (AV) toe. "Je kunt mensen alleen maar handvaten aanreiken, ze moeten zelf reiken en zich vastklampen. Daarna is het een lange klim naar boven. Aan de rand staan helpende handen, soms zijn dat er veel, soms maar een paar. Onze collega-hulpverleners, psychologen of huisartsen staan sowieso klaar, maar niet iedereen heeft vrienden of familie. Een sterk sociaal netwerk is een beschermende factor, maar je kunt er niet van uit gaan dat de oproeper dat effectief heeft.”

Een gesprek kan op veel verschillende manieren verlopen. Uit het jaarverslag is gebleken dat vier procent van de oproepen bestaat uit een zelfmoordpoging die aan de gang is. De helft van de oproepen bestaat uit het praten met een persoon die zelfmoordgedachten heeft. Een kwart van de oproepers heeft effectief een zelfmoordwens en nog een kwart van de personen heeft al een concreet plan. "Je krijgt dus te maken met verschillende soorten personen, die in verschillende fases van het suïcidaal proces zitten", aldus de vrijwilliger AV.

licht schijnen

De gemiddelde duur van het zelfmoordproces bij jongeren is 29 maanden. Dit verloop is bij iedere persoon anders en zeker niet altijd zichtbaar voor de omgeving. Dit komt pas tot uiting wanneer degene effectief over zelfmoord praat, of wanneer er suïcidaal gedrag wordt vertoond. Wanneer dit zichtbaar zal zijn, hangt af van persoonskarakteristieken en sociale kenmerken.

Je zoekt een weg, trekt de tunnel open
zo kan er weer licht binnen schijnen.

"Wanneer je werkzaam bent als vrijwilliger, is het belangrijk dat je in kan schatten waar iemand in het proces zit. Je schat in hoe acuut de situatie is, omdat veiligheid altijd voorop gaat", vertelt AV. "Het verloop van een gesprek varieert telkens, qua lengte en qua inhoud. Samen met de oproeper probeer je tijdens het gesprek een weg te zoeken uit de tunnel. Soms slaag je daarin en kan die tunnel worden opengetrokken, zodat er weer licht kan binnen schijnen."

spreken is goud

“Een ding dat zeker is, is dat praten over zelfmoord de kans erop zeker niet verhoogt. Stille pijn kan een tantaluskwelling zijn. Mensen die contact opnemen met de Zelfmoordlijn 1813 hebben er vaak nog met niemand over gepraat", voegt AV toe. "Ze zijn bang voor reacties uit hun omgeving, schamen zich voor veroordeling. Bij ons kunnen ze terecht om al hun gevoelens en gedachten te bespreken in een veilige, niet veroordelende omgeving.”

Denk je aan zelfmoord en heb je nood aan een gesprek, dan kan je terecht bij de Zelfmoordlijn op het nummer 1813 of via www.zelfmoord1813.be

Heb je interesse om vrijwilliger bij de Zelfmoordlijn 1813 te worden? Laat het weten via https://www.zelfmoord1813.be/vrijwilligers

Wanneer iemand zich opgeeft als proefpersoon, is dat vaak voor een fase 1-onderzoek. Deze onderzoeken bestaan eruit om medicatie te testen op een groep gezonde vrijwilligers. Of, zoals Vanessa Desmedt van de Pfizer Clinical Research Unit het verwoordt: “Uitsluitend gezonde personen met een minimumleeftijd van achttien jaar, een gezonde levensstijl, de juiste instelling en betrokkenheid worden in rekening gebracht.” Aan de hand van dergelijk klinisch onderzoek krijgen onderzoekers informatie over de reactie en verdraagzaamheid van het lichaam op een medicijn en de eventuele nevenwerkingen.

Indien iemand lijdt aan een bepaalde aandoening zoals alzheimer, diabetes en kanker is deelname aan klinisch onderzoek uiteraard ook mogelijk. Bij deze groep patiënten wordt onderzocht of de medicatie het beoogde effect bereikt en welke dosissen het meest geschikt zijn.

Men neemt vrijwillig deel en kan hierdoor ieder moment uit de studie stappen, maar indien men dit doet zijn de resultaten voor ons ook waardeloos.

Na de eerder genoemde, bestaan er ook fase 3- en fase 4-onderzoeken. Fase 3-onderzoeken worden uitgevoerd op grotere groepen vrijwilligers. Er wordt tevens gebruik gemaakt van placebogroepen. De onderzoekers willen aantonen dat het medicijn een verbetering is tegenover de reeds bestaande middelen. Ten laatste vindt fase 4-onderzoek plaats wanneer het product reeds op de markt verkrijgbaar is. Ze garanderen verdere opvolging, spoort eventuele zeldzame bijwerkingen op en onderzoekt of het middel ook effectief is om andere ziektes en aandoeningen te bestrijden.

een prikje hier, een prikje daar

Heel ver hoef je niet te lopen om deel te nemen aan klinisch onderzoek. Onze universiteit heeft namelijk haar eigen Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties (CEV), dat gelegen is op Campus Drie Eiken. Hier houden ze zich uitsluitend bezig met vaccinstudies, die overigens allemaal zijn goedgekeurd door het Ethisch Comité van UAntwerpen/UZA. “Iedereen kan deelnemen aan onze studies, zowel studenten en personeel van UAntwerpen als familie en buitenstaanders. Dit indien de persoon voldoet aan de voorwaarden van de specifieke studie”, verklaart prof. Pierre Van Damme, voorzitter van de vakgroep VAXINFECTIO.

Het CEV organiseert op de Campus infosessies per nieuwe studie, waarin al de nodige informatie wordt verschaft. Ook krijgen geïnteresseerden de gelegenheid om al een eerste afspraak te maken. Prof. Van Damme vult aan: “Afhankelijk van de studie is de eerste consultatie een langere screening. Voorts worden ook al de criteria en het toestemmingsformulier overlopen, volgt er een eerste bloedafname en wordt het aantal visites gepland.”

De studies bestaan uitsluitend uit korte visites van een halfuur tot een uur, perfect doenbaar tijdens een tussenuur. De vergoeding voor je deelname schommelt rond de vijftig euro per visite. Bij een studie van vijf visites heb je dus zonder al te veel moeite 250 euro op zak. Zo’n vergoeding wordt ook telkens door het Ethisch Comité goedgekeurd: voor een recent onderzoek naar een nieuw poliovaccin, waarbij je enkele weken in quarantaine doorbracht, werd een vergoeding van meer dan €8000 goedgekeurd. Veel heeft dus te maken met de tijd die je aan het onderzoek besteedt. Wel belangrijk volgens prof. Van Damme: “Men moet weloverwogen en met de juiste intenties aan de studie beginnen en neemt vrijwillig deel. Uit de studie stappen is zo op ieder moment mogelijk maar indien men dit doet zijn de resultaten voor ons ook waardeloos.”

de farmareuzen

Naast centra gespecialiseerd in het onderzoek naar vaccins bestaan er uiteraard ook nog allerlei andere instanties die zich bezighouden met de ontwikkeling van medicatie. Zo beschikt de Clinical Research Unit van Pfizer over ruime ontspanningsfaciliteiten waaronder een biljart-, bioscoop- en studiezaal. Met name van de studiezalen wordt naarstig gebruik gemaakt: “Studenten die deelnemen aan onze studies genieten meestal van de rustige omgeving om te studeren”, verklaart Vanessa Desmedt.

Het aspect klinisch onderzoek is bij het grote publiek, studenten incluis, nog steeds onvoldoende gekend.

En óf die studenten aanwezig zijn: “We kunnen stellen dat hun aantal in onze database tussen de vijftien en twintig procent ligt. Veel van hen blijven – eens ze aan het werk zijn – verder deelnemen aan onze studies." Een exponentiële groei van studenten merkten ze bij Pfizer gedurende de afgelopen 25 jaar echter niet op. Dit heeft volgens Vanessa Desmedt meerdere redenen: “Enerzijds dienen studenten vandaag de dag steeds vaker fysiek aanwezig te zijn in de les, wat hen ervan weerhoudt om zich te kunnen engageren voor een studie. Anderzijds is het aspect klinisch onderzoek bij het grote publiek, studenten incluis, nog steeds onvoldoende gekend.” Niet onbelangrijk: net zoals bij andere onderzoekscentra biedt Pfizer een financiële vergoeding aan, die berekend is in functie van de duur en het ongemak die de tests met zich meebrengen.

de proefpersonen

Wout (26) nam deel aan klinische studies via SGS, die voornamelijk plaatsvonden in het Stuivenberg ziekenhuis: “Aan een biopsie naar het onderzoek van bloedstolling hield ik twee kleine littekens over. Dit werd wel vooraf meegedeeld bij de uitgebreide briefing.” Een serieuzer onderzoek waar hij aan deelnam was dat naar Alzheimer. Hierbij werd hersenvocht afgetapt via een katheter aan de ruggengraat.

“De eerste studie die ik deed was met een mobiele MRI. Na het injecteren van een vloeistof ging men na of er zo een beter beeld te verkrijgen was”, vertelt Daniel (23). Hij was voornamelijk proefpersoon in de vakanties en nam deel aan enkele onderzoeken van vier tot zeven dagen. Later werkte hij ook nog mee aan een onderzoek in verband met astmamedicatie. “Per onderzoek waaraan ik deelnam, verdiende ik rond de 1000 euro.”

Iemand die in totaal 10.000 euro heeft verdiend aan haar deelnames bij medische onderzoeken is Anna (26). “En dat alleen door gewoon een pilletje te nemen en dan in het ziekenhuis te verblijven. Dat geld was makkelijk verdiend, want ik kon ondertussen studeren en tv-series kijken”, zegt ze hierover. “Je wordt veel én uitgebreid gescreend; ze voeren bloed-, ademhalings- en harttesten uit, maar bijvoorbeeld ook of je positief test op drugs. Eigenlijk wordt alles getest waardoor ik ook steeds wist dat ik kerngezond was!” Wel stelt ze dat het voor vrouwen niet altijd even eenvoudig blijkt deel te nemen: “anticonceptie is niet steeds toegelaten bij alle medicatie, dus vrouwen worden snel geweigerd bij de selectie”.

Per onderzoek waaraan ik deelnam, verdiende ik rond de 1000 euro.

Welke voordelen er verbonden zijn aan je deelname? “Het is praktisch dat je op je vergoeding 0% belastingen betaalt en dat de uren die je erin investeert niet meetellen voor je studentenuren”, laat Wout nog weten. Ook Anna heeft goede herinneringen aan de studies waaraan ze deelnam: “Het schept een band als je drie weken binnen zit met dezelfde mensen. Ik heb er twee goede vriendinnen aan over gehouden!”

(on)verantwoord

Het kan weleens door je hoofd spelen: "Is het wel verantwoord om je lichaam aan te bieden aan de wetenschap, puur voor het geld?" Kristien Hens, bio-ethicus, ziet hier echter geen graten in: “Ik denk dat het niet zo erg is dat de motivatie om aan goed onderzoek mee te doen uit solidariteit, een handje geholpen wordt door een redelijke vergoeding voor tijd en verplaatsing. Dit natuurlijk steeds als het onderzoek degelijk en waardevol is en de participanten niet aan onnodig risico worden blootgesteld. Daar dienen ethische comités voor.”

De studenten die we interviewden spreken overwegend positief over de onderzoeken. Vergeet echter niet dat er altijd risico's aan dit werk verbonden zijn en negatieve ervaringen kunnen voorkomen. Zo vertelt een student, die anoniem wenst te blijven, ons dat hij ooit een katergevoel van drie dagen overhield aan een onderzoek. Hoewel je er de geneeskunde mee helpt, is de keuze aan jou. Weeg je het geld af tegen de persoonlijke risico's?

Een van deze stille helden is een heus cultfenomeen binnen de opleiding Engelse Taal- en Letterkunde geworden. Boven de meestgebruikte samenvattingen van deze studenten prijkt mysterieus de naam: Eline de Mey. Zij vertelt dat ze haar uitgebreide samenvattingen altijd maakte als manier van studeren. “Als ik die documenten dan toch op mijn pc heb staan, waarom zou ik ze dan niet gewoon online zetten zodat ook iemand anders er iets mee is?”, zegt Eline.

sharing is caring

Zo goed als elke opleiding heeft tegenwoordig een Facebookpagina en/of Dropbox. Dat is dan ook waar Eline haar samenvattingen deelde. Zo kreeg ze er meteen wat voor terug: mensen beantwoordden haar vragen en ze kon gebruik maken van andere gratis samenvattingen die gedeeld werden. “Ik deed het ook niet om er iets terug voor te krijgen”, maar ze vult aan dat er ook wel eens studenten bij waren die haar samenvattingen voor lief namen. Een brutale student durfde haar zelfs te sturen: “Wanneer is uw samenvatting voor [een gigantisch vak] af?”

Aan het verkopen van samenvattingen heeft ze nooit gedacht. Sterker nog, ze is er tegen. “Toen ik merkte dat er ook een site was waar samenvattingen tegen betaling verkocht kunnen worden, heb ik ze daar ook gratis op geplaatst als klein (waarschijnlijk non-effective) protest”, vertelt ze.

Haar samenvattingen worden drie jaar later nog steeds gebruikt en de term ‘redder in nood’ zal waarschijnlijk al door veel Taal- en Letterkundestudenten uitgesproken of getypt zijn. “Vorige week kreeg ik nog een bericht van een meisje dat ik nog nooit gezien heb, dat me wilde bedanken voor een samenvatting van drie jaar geleden. Zoiets maakt mijn dag echt megagoed.”

Een rechtenstudente, die anoniem wenst te blijven, verdient wél een zakcent aan haar samenvatkunsten. “In onze richting heerst wel een solidariteitsgevoel: zo helpen we elkaar als er onduidelijkheden zijn en posten we examenvragen, bijvoorbeeld. Maar er is ook een soort consensus dat als je ergens heel hard aan werkt, je er wel iets voor in de plaats mag krijgen.”

Zelf begon ze met samenvattingen aanbieden in haar eerste jaar. “Ik was een beetje teleurgesteld door de kwaliteit van de bestaande samenvattingen, waardoor ik er dan maar zelf heb gemaakt. Ik merkte dat die het redelijk goed deden: als je goede punten haalt op school, en mensen weten dat, zijn ze ook geneigd om je studiemateriaal te vertrouwen. Best logisch, eigenlijk.”

Of ze er veel aan verdient? “Dat hangt sterk af van het vak. Sommige samenvattingen zijn uniek omdat ze erg veel tijd hebben gekost of omdat je ervoor naar de les hebt moeten gaan. Die zijn vanzelfsprekend iets meer waard.”

samenvattingscultuur

Toch heeft niet elke opleiding zo’n cultheld. Gelukkig kunnen studenten dan meestal wel terecht bij hun faculteitsclub. Elke club die we spraken heeft een Dropbox of ander platform om samenvattingen te delen. Deze worden stuk voor stuk gekeurd en zijn allemaal gratis. “Als faculteitsclub zijn we verantwoordelijk voor alle studenten van de faculteit TEW en willen we hen dus ook allemaal gratis kunnen aanbieden,” laat Wikings-NSK ons weten.

Elke studierichting gaat gepaard met een andere ‘samenvattingscultuur’. Dat ligt soms aan de lesstof en soms aan de studenten. Bij WINAK en Translatio is bijvoorbeeld niet zoveel vraag naar samenvattingen. Studenten van respectievelijk Informatica en Toegepaste Taalkunde moeten hun leerstof vaak dagelijks toepassen en hoeven tijdens de examens meestal niet uit samenvattingen te blokken. Bij kleine richtingen, zoals Biologie, ontstaat een soort natuurlijke solidariteit doordat iedereen elkaar kent. De praeses van Fabiant, de faculteitsclub van die richting, zegt dan ook dat daar eigenlijk nooit aantekeningen verkocht worden. 

Maar er is ook een soort consensus dat als je ergens heel hard aan werkt, je er wel iets voor in de plaats mag krijgen.

Als er dan geen materiaal verkocht wordt, vinden studenten andere manieren om elkaar te steunen. Zo beheren veel clubs de Facebookgroepen van hun studie, waar studenten elkaars vragen beantwoorden. Winak heeft dan weer een eigen wiki, “den Tuyaux”, waar studenten examenvragen van de afgelopen jaren terug kunnen vinden. Solidariteit alom, lijkt het wel. “Wanneer ze toch een kleine prijs vragen, is er veel werk in die samenvatting gekropen en hopen ze hiervoor toch enige vergoeding te krijgen”, vertelt de tutor van PSW.

de keerzijde

Dat er niet overal begrip is voor studenten die hun samenvattingen te koop aanbieden, bewijst het verhaal van Melanie, studente Taal- en Letterkunde. Zij maakte twee jaar geleden samen met een vriendin een samenvatting, en bood die aan in ruil voor een andere samenvatting. Toen bleek dat niet iedereen die kon geven, stelde ze voor dat ze hem ook konden kopen in Quickprinter. Dat stuitte in de Facebookgroep van Taal- en Letterkunde al snel op hevig protest. Ruilen begrepen de meesten nog wel, maar betalen? Dat vond iedereen een brug te ver.

Zelf schrok Melanie van die reactie: “Ik heb altijd veel samenvattingen aangeboden, terwijl andere mensen daar niets voor terugdeden. Die keer hadden we er abnormaal veel werk in gestoken – eigenlijk hadden we met zijn tweeën een nieuwe cursus gemaakt. Omdat we daardoor minder tijd hadden voor andere vakken, verwachtten we wel iets in ruil.” Als het van Melanie afhangt, zouden meer mensen notities, samenvattingen of dergelijke moeten delen. “Er zou een soort regel moeten zijn: als je zelf materiaal aanbiedt, dán mag je ook nemen. En daarbij: hoe erg is het nu om een paar eurootjes te betalen, als je daardoor niet zelf geen samenvatting meer moet maken?”.

de vrije (samenvattings)markt

Iemand die een tamelijk breed perspectief heeft op het samenvattingslandschap, is Arne, medewerker bij Quickprinter. Hij biedt samenvattingen aan van de faculteiten aan de Stadscampus, met uitzondering van Letteren en Wijsbegeerte. “Waarom die laatsten niet bij ons aangeboden worden? Dat is, denk ik, iets wat zichzelf in stand houdt. Studenten TEW weten al vanaf hun eerste jaar dat ze voor een samenvatting naar ons moeten komen, waardoor ze later ook zelf materiaal gaan aanbieden hier."

Ondergaan die samenvattingen een kwaliteitscontrole? “Dat niet,” zegt Arne, “maar dikwijls kun je de kwaliteit wel snel afleiden op basis van enkele kenmerken. Wordt hij veel verkocht? Dan kun je er vanuit gaan dat hij het goed doet. Ook studenten die al eerder een succesvolle samenvatting binnenbrachten, kunnen rekenen op het vertrouwen van hun medestudent. Een waterdichte methode is dat niet, natuurlijk. Dat weten de meeste studenten ook wel: als je voor een examen studeert, mag je niet op één samenvatting alleen vertrouwen."

Sommige samenvattingen hebben op die manier een heuse bestsellerstatus gekregen. “Dan zie je dat studenten na een eerste les massaal naar hier komen om een specifieke samenvatting te halen. We merken ook de volgende tendens: hoe minder goed of uitgebreid de cursus is, hoe populairder de samenvatting. Studenten hebben graag een soort kapstok voor als ze gaan noteren in de les.”

Examenvragen posten, samenvattingen weggeven of er een kleine som voor vragen ... wat de norm is in elke faculteit, verschilt enorm. Een ding hebben we wel gemeen: die examens, daar helpen we elkaar wel doorheen.