Het waren vragen zoals deze die Piet Colruyt er jaren geleden toe leidden zijn functie als architect bij Colruyt Groep te verlaten en van start te gaan met een eigen investeringsfonds voor sociale ondernemingen. Vandaag is hij een van dé gezichten van sociaal ondernemerschap in Vlaanderen.

Het verhaal van Nathalie Vanderik is, hoewel ze een verschillende achtergrond heeft, analoog te noemen aan dat van Piet. Ook zij was architecte en ontdekte op haar 46ste dat haar passie bij gezonde voeding lag en niet bij architectuur. Daarom voorziet ze de wereld met haar onderneming I just love breakfast al enkele jaren van lekkere granola’s. Dat doet ze in samenwerking met een sociale werkplaats. Voedsel genoeg dus voor een goed gesprek.

Piet

Wanneer ik spreek over 'een sociale onderneming' lijkt dat voor sommigen contradictorisch. Een sociale onderneming is namelijk een organisatie die met winstoogmerk probeert om een zo groot mogelijke maatschappelijke impact te hebben. Het lijkt alsof de ondernemerswereld in België bestaat uit twee aparte planeetjes die zelden met mekaar praten. Aan de linkerkant van die wereld vind je de vzw’s. Zij vormen een planeetje waarop je niet mag spreken over ‘winst’, omdat dat een vuil woord is, waarop er onder de bewoners een bikkelharde strijd woedt om subsidies. Reis je naar de andere kant van ons ondernemerswereldje, dan kom je uiteindelijk uit op de pure for profit bedrijven. De populatie op dit planeetje bestaat uit cijferwezentjes die sociale innovaties met dezelfde Return on investment-maatstaf meten die ze gebruiken voor reguliere investeringen.

Met deze voorstelling wil ik niet zeggen dat de ene manier goed is en de andere slecht of dat de ene groep realisten zijn en de andere dromers. Want beide bezitten tools om hun maatschappelijke impact zo groot mogelijk te maken. Het jammere van dit verhaal is dat de wezens van beide planeten zelden met elkaar praten. Waarom proberen we geen snelweg aan te leggen tussen beide planeetjes? Ze zouden er beide erg veel baat bij hebben.

Nathalie

Inderdaad! Ik denk dat het mijn taak als ondernemer is om in beide werelden op verkenning te gaan en souvenirs te verzamelen voor mijn eigen project. Zoals Piet aangeeft is hier een aanzienlijke rol weggelegd voor grote bedrijven. Als kleine speler moet ik soms compromissen sluiten op delen van mijn visie waar grotere bedrijven veel makkelijker fundamentele stappen in kunnen nemen. Ik droom ervan om mijn product volledig biologisch te maken en tegelijkertijd ook  fairtrade met een grote sociale impact, goedkoop maar toch evengoed winstgevend. Dat is jammer genoeg momenteel niet mogelijk. Je kan niet onmiddellijk al je doelen waarmaken. Daar moet je realistisch in zijn en kunnen zeggen: “Kijk, dit is mijn droom maar vandaag kan ik daar enkel nog maar stap één van zetten”. Het komt erop aan om stilaan meer te groeien en een steeds groter deel van je visie waar te maken, in plaats van alles tegelijkertijd te willen volbrengen.

Piet

Daarom geloof ik ook zo fundamenteel in uitwisseling tussen de twee planeetjes. Ik weet zelf ook niet wat de beste manier is. Het kan best zijn dat je de meeste sociale impact hebt door als beursgenoteerd bedrijf systematisch te experimenteren met nieuwe initiatieven.

Voor mij wel fundamenteel van belang is dat geïntegreerde model, waarbij je hoofdactiviteit zelf je sociale impact genereert. Kijk bijvoorbeeld naar Microsoft dat een deel van zijn winst gebruikt om een oplossing voor malaria te vinden. Op zich een fantastisch initiatief natuurlijk. De impact van een sociale onderneming moet naar mijn mening echter net voortkomen uit zijn hoofdactiviteit zelf. Hoe meer omzet je dus genereert, hoe meer sociale impact je hebt. Microsoft gebruikt het geld uit de verkoop van zijn computers om in een heel andere sector nuttig werk te verrichten. Hun businessmodel blijft echter hetzelfde. Als we echt vooruit willen, dan moet de kern van je bedrijf sociaal zijn.

Nathalie

Het jammere is dat de drempel om te ondernemen in België gigantisch is. Het is op zich al een herculeaanse taak om een bedrijf uit te grond te stampen in België, laat staan om daarnaast je project nog te voorzien van een sociale focus. Het creëren van een kader waarin startende ondernemers die uitdaging willen aangaan is bij uitstek een opdracht voor de overheid. Subsidies kunnen een deel van dat antwoord zijn. Vandaag de dag wordt daar echter te onbedachtzaam mee omgegaan en het mag geen standaard antwoord zijn. Je moet als ondernemer verder durven kijken en proberen zo snel mogelijk zelfredzaam te zijn.  
 

We hebben vooral nood aan veel meer goede voorbeelden van sociale ondernemingen. Laten we tonen dat dit echt een werkbaar model is en je perfect winst kan maken terwijl je ook een sociale bijdrage levert! Hoe mooi is dat eigenlijk? Natuurlijk hebben wij als bedrijf met een sociale focus af te rekenen met een heleboel extra uitdagingen, net omdat we met een sociale werkplaats samenwerken. Dat is onvermijdelijk en daar wil ik zeker niet rooskleurig over doen.

I just love breakfast is dan ook niet opgestart vanuit het idee een sociale onderneming te zijn. Ze is ontstaan uit mijn frustratie dat de voeding die we op dit moment consumeren totaal niet meer transparant is. We hebben vaak geen idee wat er precies inzit, van waar het komt of wie het gemaakt heeft. Dat is toch vreemd? Daarnaast stelde ik ook verbaasd vast dat heel de gezondheidshetze volstrekt doorgeslagen is: we zullen eerder dingen eten, die we vies vinden maar waarvan we denken dat ze gezond zijn, dan iets dat we echt lekker vinden. Komaan jongens! Laat ons nu gewoon een lekker bioproduct maken waarvan iedereen weet hoe het gemaakt is en wat erin zit. Ik zag mezelf aanvankelijk totaal niet als sociaal ondernemer maar wilde  iets veranderen aan de manier waarop we ons tegenover onze voeding verhouden. Toen ik merkte dat ik niet naar de overheid moest kijken om die taak op te nemen ben ik het zelf maar gaan doen.

Piet

Daar gaat het nu net om! Veel sociale ondernemers vertrekken vanuit een verontwaardiging over een reëel sociaal probleem en stellen vast dat niemand er iets aan doet. Het zijn mensen die de handen uit de mouwen steken in plaats van te klagen en de eisen van de overheid dat die het oplost. Dat vind ik erg mooi.

Nathalie

In Vlaanderen wordt erg negatief gekeken naar ondernemingen en winst wordt beschouwd als iets vies. Om een bedrijf te runnen heb je nu eenmaal geld nodig, dat is het jammere. Ondernemen is duur! Ik ben enorm verschoten van hoeveel kapitaal je moet bezitten voordat je zelfs nog maar van start kan gaan. Sociaal ondernemen is niet onmiddellijk rendabel, maar moet dat echt?

Piet

Ik geloof ook niet dat elke vzw vanaf nu een sociale onderneming moet worden en proberen winst te maken. Er zijn nog steeds tal van organisaties die hun opdracht gewoonweg niet kunnen vervullen zonder beroep te doen op subsidies en dat is totaal geen probleem. Maar sommige activiteiten zouden wel in een marktlogica kunnen passen, al dan niet voor een deel gesteund door de overheid. Ik heb echter het gevoel dat vooral aan de rechterkant van het spectrum, in de for profit sector, ze te hard doorgeslagen zijn naar hun extremen en dat ze te hoge rendementsverwachtingen aangekweekt hebben.

Benieuwd naar wat UCSIA in 2018 nog organiseert? Neem hier zeker een kijkje!
 

Alexander Mertens 

Open Vld Antwerpen 
MA Internationale Betrekkingen & Diplomatie

Hoe bevalt de combinatie van je politieke ambities en een universitaire opleiding?
Heel goed! Ik vind dat universitaire studies de vrijheid bieden om daarbuiten ook met andere zaken bezig te zijn. Daarnaast sluiten mijn opleiding en politieke ambities goed bij elkaar aan.

Wat heb je bereikt waar je erg trots op bent?
Enkele maanden geleden lanceerde ik het idee om, in navolging van Amsterdam en Londen, ook in Antwerpen een jongerenburgemeester te verkiezen, dit om de kloof tussen jongeren en politiek te verkleinen. Ondertussen is het idee ook officieel opgenomen in ons partijprogramma en zijn we volop bezig met het uitwerken van de praktische kant.

Wat hoop je in de toekomst nog te bereiken?
Burgemeester worden van de mooiste stad van het land (lacht).

Giuliana Chirinos  

Groen Deurne
MA Politieke communicatie (werkstudente)

Wat heeft je doen besluiten om de gemeentepolitiek in te gaan?
Ik heb vrijwilligerswerk gedaan bij ngo’s en vond het tijd om mijn maatschappelijk engagement naar de politiek te vertalen. Ook het besef dat er amper diversiteit bestaat in het politieke landschap heeft me gestimuleerd om deze stap te zetten.

Wat is jouw grootste politieke blunder tot nu toe?
Met de voorstelling van de stadskandidaten en het verkiezingsprogramma van Groen werd ik even op het podium geïnterviewd. Daarvoor was ik toch wat zenuwachtig en kwam ik even niet uit mijn woorden. Maar ik heb een goed excuus: Nederlands is niet mijn moedertaal.

Hoe bevalt de combinatie van je politieke ambities en een universitaire opleiding? 
Het is een kwestie van timemanagement en prioriteiten stellen. Het wordt wel complexer als je, zoals in mijn geval, ook nog een gezin en een baan hebt. Maar mijn motto is: er is een tijd voor alles en voor alles is er een oplossing.

Kim Beeckmans 

Sp.a Beveren
BA Geschiedenis

Hoe voelt het om politiek betrokken te zijn als student?
Het voelt vooral heel leerrijk aan. Door zowel de interne vergaderingen van de partij te volgen als de gemeenteraad en de daarbij horende fractievergaderingen kom je dingen te weten over je eigen gemeente die je anders waarschijnlijk nooit zou weten.

Wat hoop je te bereiken? 
Ik hoop dat ik ooit in de gemeenteraad kan zetelen. Voor mij is vooral het gemeentelijke niveau van belang, aangezien je daarbij veel dichter bij de mensen staat. Maar als het me lukt om daar een positief verschil te brengen, dan wil ik wellicht mijn pijlen richten op een zetel in het Vlaams of federaal parlement. 

Wat gaat sp.a concreet betekenen voor ons studenten?
Ik zou graag een grotere focus zien op het psychische welzijn van jongeren. Dit wil ik bijvoorbeeld bereiken door als gemeente nauwer te gaan samenwerken met organisaties als het JAC (Jongeren Advies Centrum) of door het oprichten van een wijkgezondheidscentrum met een voordelig betalingssysteem voor mensen die het minder breed hebben.

Cedric Cornelissen 

Vlaams Belang Antwerpen 
BA Toegepaste psychologie

Wat heb je bereikt waar je het meest trots op bent?

Ik heb een sterke en bruisende jongerenafdelingen van Vlaams Belang Antwerpen heropgericht, nadat die 15 jaar lang stil lag.

Waar denk jij dat de meeste mogelijkheden liggen voor je gemeente, en waar de grootste bedreigingen?

In Antwerpen is er de mogelijkheid dat er een coalitie gevormd zou worden tussen Vlaams Belang en N-VA. Dat zou de oplossing zijn om bedreigingen van de linkerzijde van het politieke spectrum tegen te houden.

Wat gaat Vlaams Belang betekenen voor ons studenten?
Tot op vandaag is het aanbod aan cantuszalen miniem, en de bierprijs blijft maar omhoog gaan. Burgemeester De Wever heeft veel beloofd, maar is voor de student weinig nagekomen. Het is dan ook mijn doel om deze beloftes naar de student toe waar te maken.

Gerwin van der Linden

PVDA Antwerpen 
BA Toegepaste Taalkunde Engels-Spaans

Hoe voelt het om deel uit te maken van de toch relatief kleine groep van politiek geëngageerde studenten? 
Het voelt helemaal niet aan als zo'n kleine groep! Als ik om me heen kijk zie ik heel wat studenten die zich kandidaat stellen, of actief meewerken aan de campagne van een partij. Ik denk dat het politiek bewustzijn van studenten vaak wordt onderschat.

Wat is jouw grootste politieke blunder tot nu?
Discussies proberen te voeren tijdens het feesten en zo een pint over je heen krijgen. Niet aan te raden.

Wat heb je bereikt waar je het meest trots op bent?
Met de strijd voor studentenhome Ten Prinsenhove afgelopen jaar hebben we heel wat studenten bereikt met onze boodschap. Want ook op de universiteit wordt het beleid steeds meer gevoerd in functie van het geld, van 'goede investeringen', en steeds minder in functie van de studenten zelf. Daar bieden wij een constant weerwoord tegen.

Arthur Govers

Lijst Paars (Volt + Piratenpartij)
Alumnus BA Geschiedenis 

Hoe bevalt de combinatie van je politieke ambities met een universitaire opleiding? 
Slecht, ik heb zeven jaar over mijn bachelor gedaan. Daar zijn veel oorzaken voor, maar campagne voeren is daar zeker één van.

Wat heb je bereikt waar je het meest trots op bent?
Ik ben degene die het initiatief genomen heeft om met Volt op te komen als lijst Paars. Dat is toch iets concreets waar ik trots op kan zijn. 

Wat gaat Lijst Paars betekenen voor ons studenten?
Ik zou graag de aanwezigheid van studenten in ’t Stad formaliseren en natuurlijk de bierprijs verlagen. Het cultuurfestival Calamartes mag trouwens ook meer aandacht krijgen vanuit de burgersamenleving, daar kan de politiek concreet aan bijdragen.

Herman Quintelier

CD&V- Antwerpen en -Hoboken
Rechten
 
Hoe bevalt combineren van je politieke ambities en een universitaire opleiding?
Ik zou niet kunnen zeggen of het combineren van die 2 zaken schering en inslag is. Er komt wel wat bij kijken. Maar het is een betrokkenheid die zeker de moeite waard is. Zolang je alles maar goed inplant en je het dik naar je zin hebt, komt het allemaal wel goed.

Waar denk jij dat de meeste mogelijkheden liggen voor België/je gemeente, en waar liggen de grootste bedreigingen?
Een van de grootste bedreigingen in Antwerpen die het stadsbestuur te vaak onderschat of negeert is het al maar groeiend parkeerprobleem in Antwerpen, die alleen maar tot meer frustratie en verzuring van onze stad zal leiden. De uitbreiding van betaalbare parkings in het stad en de districten zouden hier een oplossing kunnen bieden.

Wat is jouw grootste politieke blunder?
Toen ik deelnam aan de interne bureauverkiezingen van Jong-CD&V, moesten we ons voorstellen in het hoofdkwartier van CD&V. Aangezien het mijn eerste keer was dat ik überhaupt voor een volwassen publiek sprak, viel ik meteen stil en stotterde ik door de pijnlijkste 5 minuten van mijn leven door. Sindsdien ging het natuurlijk wel beter. De eerste keer gaat altijd wat stroef hé.

Hugo Quintelier

CD&V- Antwerpen en -Hoboken
BA Rechten

Wat heeft je doen besluiten de gemeentepolitiek in te gaan? 
Mijn broer, Herman Quintelier, is ook verkiesbaar bij de CD&V. Hij heeft mij de eerste stap in de politiek doen zetten. Toch was het Europese Parlementslid, Tom Vandenkendelaere, die mij heeft doen inzien hoe interessant de politiek echt is.

Waar liggen valkuilen voor je gemeente? 
Waar ik voor vrees is dat we niet iedereen een optimale levenskwaliteit bieden en daardoor mensen uit gaan sluiten. Niet enkel de armen zullen armer worden, maar ook de rijken zullen hier op termijn de effecten van ondervinden. 

Wat hoop je te bereiken? 
Mijn droom is om van Hoboken, de gemeente waar ik woon, een voorbeeldige gemeente te maken

Michiel Hendrickx 

Sociaal Werk (AP Hogeschool) 
PVDA Kapellen 

Wat is jouw grootste politieke blunder tot nu?
Ik ben opgegroeid in een rechts gezin waar het dikwijls ging over Vlaanderen en de Islam. Zonder al te veel druk van mijn ouders ben ik hier ook heel hard in meegaan, tot mijn veertien noemde ik mijzelf dan ook zonder schroom een racist. Pas in de laatste jaren van het secundair ben ik beginnen nadenken over de problemen van onze maatschappij en ik kwam al snel tot de conclusie dat Vlaanderen of de immigratie weinig te maken hebben met de problemen waar gewone werkende mensen mee geconfronteerd worden.

Wat hoop je te bereiken?
Ik geloof dat er enkel verandering kan komen van onderuit, vandaar dat ik vooral de stem wil vertegenwoordigen uit de verschillende volkswijken. Het gaat dus niet zozeer om een goede campagne voeren maar om effectief de wereld te verbeteren door de mensen op te laten komen voor hun rechten.

Wat gaat de PVDA betekenen voor ons studenten?
Wij zijn voor een democratisch Hoger Onderwijs, dat wil zeggen een universiteit en hoge school die zo toegankelijk mogelijk is. Lage inschrijvingsgelden, studentenkoten aan betaalbare prijzen, kalender op maat van werkende en geëngageerde studenten en vooral tegen de voorgestelde hervormingen van het hoger onderwijs, waarin verder studeren als een voorrecht voor de welgestelde wordt gezien.

Philippe Kussé 

N-VA Wilrijk
Alumnus MA Political Science

Wat heeft je doen besluiten de gemeentepolitiek in te gaan? 
Waar ik er vroeger genoegen mee nam om enkel over politiek te praten, is tijdens mijn universitaire carrière steeds meer de behoefte ontstaan om ook zelf aan politiek te doen, onder het motto ‘als je een probleem ziet, probeer het dan eerst zelf op te lossen’.

Wat is jouw grootste politieke blunder tot nu toe?
Ik heb mij ooit laten meeslepen in een discussie op Facebook. Deze ontaarde al snel in een samenspanning van mensen van de andere kant van het politieke spectrum, met als enige doel mij om mij verwijten en beschuldigingen naar het hoofd te slingeren. Ik heb geleerd dat éénmalig op een post reageren zeker kan, maar verdere discussies in persoon gevoerd moeten worden om escalaties als deze tegen te gaan.

Wat hoop je te bereiken?
Ik denk dat ik met mijn jeugdige ideeën veel kan betekenen voor de Wilrijkenaars en wil graag verkozen geraken voor de districtsraad.
 

Olivier Coppens 

Groen Schoten 
MA Sociaal Werk 

Hoe bevalt het combineren van je opleiding en je politieke ambities? 
Ik neem mijn politieke ambities ook heel serieus, de lijn trekken tussen politiek en school is voor mij steeds een moeilijke oefening. Als je veel tijd steekt in je politieke zaken wil je er ook resultaat mee boeken, echter is een diploma belangrijker. School gaat altijd voor op de momenten dat het er toe doet.

Wat heb je bereikt waar je trots op bent? 
Met onze jongerenpartij hebben we ervoor gezorgd dat de jongeren weer konden voetballen op één van onze voetbalveldjes. Het gaf zeer veel voldoening te zien hoe blij ze er mee waren.

Wat hoop je in de toekomst te bereiken? 
Ik hoop vooral invloed te hebben op het jeugdbeleid en de omgang met groene openbare ruimte. Het Schotense jeugdbeleid is zeker niet slecht, maar op bepaalde punten ben ik het fundamenteel oneens. Ik ben er bijvoorbeeld zeker van dat we beter met onze openbare ruimte kunnen omgaan. 

In dit verre verleden werden de arme boeren van het Graafschap Vlaanderen niet al te respectvol behandeld door hun Franse oversten. Zoals dat gaat, was de aanleiding voor het conflict steeds hoger wordende belastingen. Wie een speer kon vasthouden (en zich van zijn geliefde schermpje kon losmaken), sloot zich aan bij een van de milities. Vechten, vechten, vechten, en daar is uiteindelijk de beslissende veldslag. Fransen en Vlamingen stonden aan weerszijden van een beek, wachtend op het verlossende aanvalsbevel. Zonder sociale media – dat weet u natuurlijk – overwonnen de Vlamingen. Maar hoe zou dat geweest zijn als Facebook, Twitter en Instagram ook toen al de levens van menig burger beheersten?

We volgen Koenraad, Willem en Marcel tijdens deze beslissende momenten. Zij zijn slechts drie van de vele boerenjongens die opgetrommeld werden om te strijden voor de eer van Gent. Echt enthousiast zijn ze niet, daar in die loopgraven zijn zo weinig stopcontacten en je kan maar een gelimiteerd aantal powerbanks in je broekzakken stoppen. Dat betekent geen constante stroom aan hilarische memes en verloren ‘streaks’ op snapchat, de enige strijd waar ze al ervaring mee hebben. Marcel, die zich door zijn vele volgers een influencer waant, neemt de slag wél serieus. Forest, de app die dat boompje laat groeien als je lang genoeg niet op je gsm kijkt, helpt hem gefocust te blijven. “Koenraad, stop met candycrushen, daar is het nu niet de moment voor!” galmt van achter de frontlijn. Ter verdediging kan Koenraad enkel aanbrengen dat het hem niet lukt de meldingen af te zetten en hij dus heel de tijd aanbiedingen krijgt. Als hij nu niet verder speelt en de kist met goud unlocket, verloopt het aanbod!

Willem maakt zich zorgen. Zijn batterij is bijna plat, zijn laatste tweet werd zo goed als genegeerd. “Goed als ik even naar de basis loop? Daar –” Marcel drukt zijn hoofd hardhandig naar beneden. Willem wordt op het nippertje niet doorzeefd door pijlen. Een aantal soldaten werpen zich op de pijlen die in de gracht zijn beland. Ze moeten de pijlen zo snel mogelijk doormidden breken, het zijn ‘smart arrows’. Mét gps, tracking device en zeurderige pestberichten van de Fransen. Het gerucht gaat dat ze ook alles zien dat rond hen gebeurt en ze zouden zelfs een microfoontje hebben dat alles afluistert, maar dat is nog niet bewezen.

Hun gsm’s trillen, de commandant stuurt hen een mededeling: timers opzetten en binnen exact drie minuten recht springen en de beek oversteken. De Fransen zouden ten onder gaan. Nog niet echt gewend aan hun smartphones, ging het hier jammerlijk mis. De timers gaan niet gelijktijdig af, er ontstaat algemene verwarring en enkele soldaten lopen zonder de rest al over de bruggetjes naar de overkant. Zij moeten eraan geloven, maar de achterblijvers weten hierna met behulp van een plan-app een beter moment uit te kiezen en slagen er dan toch in naar de overkant te geraken. De Fransen worden vervolgens mooi gestructureerd in de pan gehakt, mede mogelijk gemaakt door de vriendelijke sponsoring van Slack, een app die helpt op heldere manier met grote groepen te communiceren.

Het moet gezegd dat de soldaten op dat moment hun steentje bijdroegen en ze niet dachten aan scores, dm’s en ringtones. Eyes on the prize, de Fransen moesten weggeruimd worden. Na zichzelf verzekerd te hebben dat iedere snoodaard het loodje had gelegd, werden uiteraard wel de nodige selfies getrokken. Met het zwaard stoer naar voren en een voet heldhaftig op een gesneuvelde. Taggen deden ze niet, zo veel respect hadden ze wel voor de familie van de gevallene. Naar huis teruggekeerd tafelden deze krijgers nog lange tijd na over hun heldendaden, mét foto’s en filmpjes voor het kleine grut.

Een stage staat heel mooi op je cv. De werkervaring, bijgeleerde vaardigheden en connecties die je er opdoet, kunnen de zoektocht naar een job heel wat gemakkelijker maken. Ook bedrijven laten graag stagiairs onbetaald voor hen werken omdat dat goedkoper is. 

De voordelen van een stage klinken heel aantrekkelijk, maar er is ook een keerzijde van de medaille. Wanneer studenten onbetaald stage lopen, hebben ze geen inkomen voor deze periode. Toch maken ze kosten zoals voeding, kledij, een gsm-abonnement, een pc en eventueel huur. Voor iemand met een gevulde spaarrekening of gulle ouders is dat geen probleem, maar wie het financieel minder breed heeft kan dit moeilijk bekostigen. Voor hem is een onbetaalde stage geen optie.

stages binnen de opleiding

“De universiteit is zich bewust van dit probleem en probeert daarom zo veel mogelijk stages in te bouwen in het curriculum”, vertelt Ann De Schepper, vicerector van het departement Onderwijs van de UAntwerpen. “De studenten worden er niet voor betaald, maar krijgen wel 6, 9 of 12 credits in ruil voor een succesvolle stage.” In de masters Vertalen, Rechten, Conservatie-Restauratie, Biologie en Chemie, Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Toegepaste ingenieurswetenschappen en Geneeskunde zijn deze stages verplicht. In andere masters zijn ze facultatief en slechts enkele richtingen bieden geen stages aan binnen de opleiding.

“Stages dienen om bij te leren en niet omdat een bedrijf een gratis werkkracht zoekt.”

Vrijwillig een onbetaalde stage lopen wanneer dat niet aangeboden wordt door de opleiding, is volgens Ann niet nodig: “We raden zulke stages nooit expliciet aan. De competenties die worden aangeleerd in de richting, zouden voldoende moeten zijn om werk te vinden.” De universiteit probeert daarrond meer bewustmaking te creëren en informeert ook studenten over de gevaren van onbetaalde stages op bijvoorbeeld het Talent Forum. 
Een verbod op onbetaalde stages buiten het curriculum, zoals Frédéric Piccavet het voorstelt, vindt de universiteit niet nodig. “Studenten hebben het recht om tijdens hun vrije tijd een stage te lopen als ze dat willen. Het is dan hun eigen keuze”, legt Ann De Schepper uit. “Bovendien bieden de studentenverenigingen AIESEC en Capitant stages aan die wel betaald worden.”

het leven van een onbetaalde stagiair 

UAntwerpen-alumna Silke vond na haar studies geen werk en kreeg telkens te horen dat ze niet genoeg ervaring had. Met als doel haar cv bij te schaven, besloot ze om onbetaald stage te lopen. “Wat ik daar vooral heb opgepikt is de algemene werkervaring: het leven in dat ritme, zien hoe een bedrijf werkt, leren plannen, over telefoonvrees geraken, zakelijke e-mails schrijven, meer assertiviteit en werken met collega’s,” vertelt ze. De keerzijde van haar stage was het minderwaardigheidsgevoel. “Je bent eigenlijk een werkkracht maar je krijgt daarvoor niets in ruil: geen geld, geen begeleiding en vaak zelfs niet gewoon wat dankbaarheid.” 

laatst gewijzigd op 07/03/2019

Of de geruchten waar zijn dat op de muur van een Franse grot de tekening van een Patience spelende homo erectus werd aangetroffen, kunnen we niet hardmaken, maar dat het spelletje ouder is dan de straatstenen staat vast. Eenzaamheid is van alle tijden, weet u. Wie 'Patience' – of Solitaire in de VS en Canada – googelt en de eerste de beste wiki-pagina opent, komt er snel achter dat Napoleon naar verluidt verslaafd was tijdens zijn ballingschap. "Gezwets en gezwans", knort grootmoe in café Sport wanneer ze de boek kaarten schudt en een spelletje openlegt, "Napoleon was een berucht Kleurenwiezer. En in ballingschap, bij gebrek aan drie vrienden, trok em aan zijne flosh ja, en niks anders!"

Aldus grootmoe, maar de ontwikkeling van Patience stond niet stil. De ongetwijfeld ietwat door een slag van de molen getroffen Lady Adelaide Cadogan schreef in 1874 het boek Illustrated Games of Patience. Of ze dat deed om een acuut gebrek aan gezelschap in te lossen, weet niemand, maar The Spectator kreeg evenwel meelij en wijdde meer dan tien jaar later, op 31 december 1887, een kort stukje aan de publicatie van Cadogan. De Britse krant wist te vertellen dat 'de onversaagde Cadogan 30 spelletjes had opgenomen van Duitse makelij, die telkens voorzien waren van een illustratie, de regels en een verklaring van de verschillende termen.' Dat de redactie van de krant een decennium wachtte om Cadogans bijdragen aan de Patience-geschiedenis in de bloemetjes te zetten, wijten wij aan een oorlog waar Engeland toen ongetwijfeld in verwikkeld was.

Muurschilderingen, Napoleon, grootmoe en Lady Cadogan ten spijt, kunnen we met zekerheid vaststellen dat Patience vandaag virtueel hoge toppen scheert in de app-hitlijsten op laptops en gsm's. Dat is te danken aan een Amerikaans genie met een iets minder geniale naam, Brad Fregger. In 1987 bedacht hij Solitaire Royale, het eerste Solitaire-computerspelletje voor de technologische koelkasten die toen in zwang waren. De legende wil dat er meer varianten van Solitaire bestaan dan zes generaties Pokémon, maar Fregger liet er slechts acht opnemen in zijn gloednieuwe game. Klondike is daarvan de meest bekende en vermoedelijk de variant die de meeste mensen leggen wanneer ze aan Solitaire denken.

Even een weetje tussendoor: Fregger was overigens naar eigen zeggen de man die Tetris van de Russen stal en aan het Amerikaanse volk gaf. Deze en andere avonturen van de inmiddels 77-jarige Prometheus kan je op fregger.com raadplegen. Boek hem ineens voor een voordracht!

Terug naar ons teerbeminde Solitaire. Uitmuntend in eenvoud en toegankelijkheid zal het eeuwig bestaan, zeker nu Microsoft het kaartspel standaard op zijn computers aanbiedt. Maar wij geven voorkeur aan de real deal, de Lady Cadogan-deal, de deal van grootmoe. Neem dus een boek kaarten bij de hand, laat Shithead, Zweeds Pesten en Schoppenboer-fret-em-op voor wat ze zijn, zonder je af en leg een rustig potje Solitaire.

Ze worden ervan beschuldigd steeds in de weg te lopen, op de meest ongepaste momenten te slapen op de cursus en dat ze steeds willekeurige objecten van de bureaus stoten. Dit wordt gezien als iets storend. Als iets dat de stress en vermoeidheid alleen maar erger maakt. Het onderstaande artikel zal bewijzen dat katten en studeren evengoed samengaan als katten en kleine kartonnen dozen. 

ze bedoelen het allemaal wel goed

Dat ze veel aandacht nodig hebben, is alom geweten. Deze aandacht kan ook gegeven worden vanuit je bureaustoel. Als er een kat op je bureau komt liggen omdat ze aandacht nodig heeft, kan ze dienen als een lichtjes uitgevallen stressbal. Aaien tijdens het studeren werkt rustgevend. Katten geven ook motiverende kopjes om je aan te moedigen. Dat doen ze misschien niet bewust, maar het komt wel zo over. De motiverende woorden van ouders eindigen geregeld met "Doe nog maar eventjes verder. Je bent er bijna. Het komt wel goed", en nog meer van dat soort halve leugens. Van een kat moet terug beginnen studeren. Een kat liegt niet over je mentale of fysieke gezondheid. Een kat moedigt je aan door gewoon tegen je been aan te lopen zonder daar verder een drama rond te maken.

Ze zorgen er ook voor dat je je stress ergens kwijt kan: Iedereen kent het gevoel wel dat het even echt niet meer gaat en dat alles op de grond gooien de meest logische oplossing lijkt. Wanneer je kat op zo'n moment beslist om een van je fluostiften zonder enige reden op de grond te laten vallen, werkt dat therapeutisch. Je ervaart een soort catharsis die de stressgevoelens wegneemt, zonder dat je in klassieke werken hoeft te lezen hoe Oedipus zijn moeder alle hoeken van de kamer wilt laten zien. In het slechtste geval zijn ze op een heel passief agressieve manier aan het duidelijk maken dat ze honger hebben. Zelfs dan is dat niet zo erg want uiteindelijk is het ook belangrijk dat je zelf goed gevoed en gehydrateerd blijft. 

Tweederangs aandacht geven en er de nodige liefde en motivatie voor terugkrijgen. Veel meer dan dat hoef je voor een kat niet te doen.  Honden kunnen ook best leuk zijn, maar ze zijn veeleisender. Eén keer met een bal gooien kan een aangename afleiding zijn, maar die bal wordt wel steeds teruggebracht. Hetzelfde met de verplichte wandelingen die gemaakt moeten worden. Even naar buiten gaan is rustgevend, maar dat kan al snel een tijdje duren en de inhoud van de plastieken zakjes gaan je paper niet voor de deadline afkrijgen. Al kan het wel gebeuren dat de prof de inhoud van de paper vergelijkt met de inhoud van dat zakje als je te veel wandelingen met de hond maakt. Honden zijn ook altijd zo blij. Een kat deelt tenminste jouw haat voor alles tijdens de blok. De eindeloze vreugde van een hond kan misschien voor sommigen aanstekelijk zijn, waardoor ze zich ook beter voelen, maar niet alles wat positief en overdraagbaar is, hoeft aangenaam te zijn.

studenten en katten zijn niet zo verschillend 

Samen met je kat de wereld haten, helpt om in de examensfeer te blijven en er heelhuids door te komen. Katten zijn trotse dieren. Ondanks dat ze door de eeuwen heen van vrije dieren in huisdieren zijn veranderd, zijn het nog altijd de perfecte jagers. Een student verandert ook in een huisdier dat af en toe gevoederd moet worden. Als een kat zijn trots kan behouden en nog steeds op kleine vogeltjes kan jagen, kan een student ook het hoofd hoog houden en nog een pagina omslaan. Sommige honden zijn door gepruts met de evolutie veranderd van het perfecte roofdier tot een overgewaardeerde pantoffel. Ze zijn gehoorzaam geworden. Ze hebben hun trots opgeofferd door alles te doen wat hun baasje zegt om eten te kunnen krijgen en dat is allemaal, zoals Kanye West het zou zeggen, hun eigen keuze.

Een kat zou zich niet verlagen tot zo een niveau. Krijgt een kat geen eten, dan gaat ze eerst in de zon liggen om daarna te jagen. Net als een student die elke vorm van sociale media afgaat om een samenvatting te vinden nadat ze ontdekt hebben dat ze een belangrijke les geskipt hebben. 

We leven in de 21e eeuw en hergebruiken is hip. Vintage winkels schieten als paddenstoelen uit de grond. Oude muziek wordt massaal gesampled en gebruikt om tot nieuwe creaties te komen. Hoewel we het nog niet altijd even goed doen, is recycleren tot op zekere hoogte deel geworden van onze dagelijkse routine. Misschien is het tijd om deze nieuwe gewoontes ook toe te passen op andere aspecten van ons leven. Op taal bijvoorbeeld, en dan vooral op de woorden die in de vergetelheid verloren dreigen te geraken. Iets meer dan een jaar geleden publiceerde dwars al een artikel over het Verdwijnwoordenboek. Achter deze mysterieuze titel gaan 750 woorden schuil die de afgelopen 150 jaar in onbruik zijn geraakt. Het artikel werd beëindigd met een oproep enkele woorden te doen herleven. Nu, een jaar later, lijkt mij dat hier nodig gehoor aan gegeven moet worden. 

verdwenen of verdwaald? 

Woorden veranderen van betekenis, of belanden in het Verdwijnwoordenboek omdat ze vervangen worden. Zoals Bob Dylan in 1964 al zong: “the times they are a-changing” en daarmee ook het taalgebruik. Waar men vroeger nog sprak over een ‘zoopje’, wanneer iemand een slokje sterke drank nam, doen we nu massaal adjes en verdwijnen hele glazen als sneeuw voor de zon. 
Andere woorden zijn simpelweg niet meer van toepassing. Zo ook de ‘paprentenier’: “jeugdige persoon die van de opbrengst van een erfenis kan rentenieren of anderszins voldoende middelen heeft om niet te hoeven werken.” Na de toegenomen studieschulden, de crisis van 2007 en de torenhoge belasting die op erfenissen betaald moet worden, lijkt dit figuur even historisch als koning Arthur. 

is passé wel oké? 

We leven in een snel veranderende wereld, binnen een culturele context waar de ene hype de andere snel opvolgt. De wereld verandert en taal verandert mee. Daar ben ik me van bewust en ik wil mezelf dan ook niet de jas van belerende 'archaïst' aanmeten. Maar wanneer je ontdekt dat nieuwe woorden niet altijd even veelbelovend lijken, kan dat lastig zijn. Naast het Verdwijnwoordenboek, heeft Van Dale ook een Nieuwe-Woordenboek uitgebracht. 'Amandelhockey' (tongzoenen), 'himbo' (mannelijke bimbo), 'chineesrestaurantsyndroom' en 1245 andere nieuwe woorden hebben hiermee officieel hun plekje in de taalgeschiedenis verworven. Maar zijn dit werkelijk waardige vervangers voor de prachtige woorden die we dreigen te verliezen?

Het een hoeft het ander natuurlijk niet uit te sluiten. We kunnen ons heus aanpassen aan deze eeuw en tegelijkertijd onze romantische alter ego’s koesteren. Hoewel, sommige woorden uit Van Dale's Nieuwe-Woordenboek lijken rechtstreeks uit een Black Mirror-aflevering geplukt te zijn. Zo heb je ‘digizerk’: “grafzerk met een digitaal videoscherm waarop een filmpje of een diapresentatie van de overledene kan worden afgespeeld.” Een uitvinding als de ‘DNA-douche’: “apparaatje boven de uitgang van een winkel waaruit de winkelier met een afstandsbediening een markeerspray kan vernevelen op een verdachte van winkeldiefstal, op grond waarvan de politie de verdachte met een speciale uv-lamp kan opsporen.” En ten slotte nog het Orphan Black-waardige concept ‘godgen’: “genetisch bepaalde aanleg tot religiositeit.” 

recycleren kan je leren 

Misschien is het tijd een stapje terug te doen, even achterom te kijken en te zien of we wat afgedankte woorden kunnen hergebruiken. Dan kom je er al snel achter dat veel woorden die dagelijks gebruikt worden, vervangen kunnen worden door veel leukere alternatieven. Bijvoorbeeld: wanneer de vrouw in een relatie de broek aan heeft, is het wellicht een idee om te weer te spreken over haar 'pantoffelregiment' in plaats van haar zonder mededogen een manipulatieve heks te noemen.  
Ouders die op hun kinderen zijn uitgekeken, zouden misschien beter het veel mooiere 'donderkind' kunnen gebruiken, in plaats van iets kortafs als ‘etter’. 
In plaats van een vreemde jongedame een 'rare' te noemen, zouden we kunnen gaan voor het mythische ‘feniksmaagd’, afkomstig uit een tekst van Joost van den Vondel en van toepassing als een meisje erg 'zeldzaam' is. 

Waarom zouden we onze energie steken in het overnemen van nieuwe woorden, als er zo veel leukere alternatieven voor het oprapen liggen? Deze zwijmelgeest staat in ieder geval te lillebenen door alle nieuwe oude mogelijkheden. Om wervelziek van te worden! Een voordrink waarin je geen booze meeneemt maar zwijmeldrank, dat klinkt toch als een plan? Zowel het Verdwijn- als het Nieuwe Woordenboek zijn te vinden in de bibliotheek van de Universiteit Antwerpen. Voel je nog geen aanritseling om haar open te slaan? Bij deze een quiz om ons collectieve geheugen wat wakker te schudden.

de grote verdwijnwoordenquiz

1. Wat is de betekenis van het woord geitenfuif? 
A. Een net dat gebruikt werd om geiten in de wei bij elkaar te drijven
B. Een feest van meisjesstudenten
C. Een bijeenkomst van professoren, met betrekking tot de grijze baardjes die in de negentiende eeuw door deze mannen gedragen werden

2. Hoe werd een koket meisje ook wel genoemd? 
A. Draaigatje 
B. Bordeelbrok 
C. Dauwel 

3. Wie noemde men ook wel bitterneus? 
A. Een wijsneus
B. Ironische benaming voor dichters die zeer met zichzelf en hun pennevruchten ingenomen zijn
C. Iemand die te veel bittert; een bittertje drinkt en daar een rode neus aan overhoudt

4. Wat ben je als je besjoecheld bent? 
A. Belazerd 
B. Koppig 
C. Ongedurig

antwoorden

Antwoord 1: 
B. Een feest van meisjesstudenten

Antwoord 2: 
A. Draaigatje. 

Antwoord 3: 
C. Iemand die te veel bittert.

Antwoord 4: 
A. Belazerd. Afkomstig van het Duitse beschummelt 

Paterson: poëzie en patronen

Paterson leeft in patronen. Hij toert dagelijks hetzelfde rondje met zijn dorpsbus, laat zijn hond uit en drinkt dan een pintje in z’n stamcafé. Ondertussen is hij gelukkig met Laura, die op haar beurt weer gelukkig is met haar creatieve zwart-witdecoraties. Eigenlijk is alles en iedereen gelukkig. Wat is dan in vredesnaam het ergste dat gebeuren kan? Misschien het einde van de creativiteit. Het einde van het grote scheppen, van woorden en ideeën in dat simpele notitieboekje. Poëzie. Een identiteit op wit papier. Maar ook het einde van die identiteit kan voor Paterson een nieuw begin zijn. Jim Jarmusch (Night on Earth, Only Lovers Left Alive) speelt in dit prachtige drama met de kleine kantjes van het menszijn, de wereldwonderen in de marge. Een film waarin niks gebeurt was nooit zo mooi.

After the Storm: niet iedereen kan worden wie hij zijn wil

Misschien moet je vader zijn om After The Storm écht te kunnen voelen, begrijpen. Maar ook als je dat niet bent, is er alle reden deze film toch te gaan kijken. De eerste zin die Hirozaku Kore-eda op script zette was de volgende: ‘’Het is niet zo dat iedereen kan worden wie hij of zij wilde zijn’’. After the Storm gaat over een vader die met dat gevoel worstelt. Een baan hebben maar vrezen dat het niet genoeg is. Een zoon hebben maar denken dat je niet genoeg voor hem doet. Het verleden zien, terugkijken, en dan spijt hebben. Dat resulteert is een subtiele, klein uitgespeelde en ontroerende film over het heldendom van de zelfverklaarde anti-held. Omdat de Japanse regisseur van deze film (veel) meer moois maakte, op de valreep nog een bonustip: Like Father, Like Son (2013).

Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring: het leven en boeddha

Koppel begrippen als ‘rust’, ‘vrede’ en, vooruit, ‘zen’ aan religie en je komt snel bij het boeddhisme uit. Deze film met veel te lange titel (en de Koreaanse is nog erger, Google maar) is een ode aan de cyclus van het leven en is vooral de moeite door de prachtig verstillende natuurbeelden en de kalme manier waarop het verhaal verteld wordt. Locatie is een drijvende boeddhatempel in een berggebied waar de tijd stilstaat. Een jonge leerling groeit op onder de hoede van een oude leraar. Eens zal hij oud worden en de rol van zijn meester overnemen. Een dubbele agenda is er niet: deze vorm van cinema komt recht uit het hart.

The Straight Story: toeren op een grasmaaier

Een oude man reist 360 km op zijn gammele grasmaaier om zich met zijn broer te verzoenen. That’s about it. Uitnodigend klinkt zo’n premisse misschien niet, maar The Straight Story (het zit ‘m in de naam) is één van de meest pure en goudeerlijke verhalen die hun weg naar het doek vonden. De anders zo markante David Lynch reflecteert in dit ingetogen drama op sterfelijkheid, familierelaties en de zin van het leven. Die ‘zin’ zit  vooral in de reis: de wil om op stap te gaan, nog onbewust van de schoonheden die je onderweg aan zult treffen.

Pan’s Labyrinth: sprookje voor gevorderden

Begin 2018 konden jullie allemaal in de bioscoop gaan genieten van The Shape of Water, de stomme-schoonmaakster-wordt-verliefd-op-geschubd-onderwatermonster-film die naar de Oscars kwam om te zien en te overwinnen. Fantasymeester Guillermo del Toro maakte zijn magnum opus echter al een goede tien jaar eerder. In Pan’s Labyrinth heeft de jonge Ofelia alle reden om uit de werkelijkheid te ontsnappen: anno 1944 is haar tirannieke stiefvader een militair schaakstuk van de Spaanse dictator Franco.

Verwacht dus een pittig atypisch sprookje. Dat Ofelia gespeeld wordt door een (toen) tienjarig meisje, weerhoudt Del Toro er niet van om geweld zeer grafisch in beeld te brengen. Niet iedere filmkijker zal bestand zijn tegen de verschijning van de Pale Man, een grotesk filmmonster dat (het zal eens niet) z’n tijd graag vult met het verorberen van kinderen. Kijk je voorbij de macabere details, dan stuit je op een sprookjeswereld die adembenemend is vormgegeven. De weelderige soundtrack is de kers op de taart.

Filmmoment: een broeierige zomeravond, een zo groot mogelijk scherm. Voor de zekerheid: geen popcorn!

Nuovo Cinema Paradiso: liefde voor en door het beeld

Als klein jongetje ontdekte Salvatore de magie van de cinema. In de plaatselijke bioscoop mocht hij de filmrollen vasthouden die een gouden duo vormden met de projector. Toen hij iets ouder was, besprak hij met vaderfiguur Alfredo de toppen en dalen van het leven. Nog later ontdekt hij dat hij in zijn gedachten telkens weer terugkomt bij zijn eerste liefde: zij is een bron van melancholie, een ongrijpbare droom. Een levend teken van de dingen die buiten onze wil voorbij kunnen gaan. Uiteindelijk is Cinema Paradiso niet alleen een film over (de liefde voor) film, maar ook een hartverwarmende reflectie op het leven zelf.

Filmmoment: een warme nazomeravond, een goed glas wijn.

20th Century Women: California Dreamin'

In het zonnige Zuid-Californië klinkt de muziek van de Talking Heads over speelse coming-of-age perikelen. Een jonge tiener heeft geen mannen in zijn omgeving nodig om een man te worden. Een moeder en haar dochters vinden hun weg in een tekenend generatieconflict. Mike Mills (bekend van de film Beginners) schetst een levensecht tijdsbeeld met warme kleurtinten en slim gemonteerde archieffilmpjes. Veel grijpbaarder wordt ze niet, die eindeloze zomer.

Filmmoment: als de zon fel schijnt, want dat doet 'ie in de film ook.

Dazed & Confused: leven tot de zon komt

De laatste dag high school, het startsein voor de zomer. Dazed and Confused heeft geen groots verhaal, geen majestueuze drie-actstructuur. In plaats daarvan worden grenzen opgezocht, en overschreden. Vlugge zomerliefdes ontstaan en vervliegen weer. De film is een nacht, van vallende avond tot ochtendgloren. Er wordt geblowd, gepraat – nergens over gepraat – en rockmuziek klinkt uit de autospeakers. En ohja, herken jij de jonge punkversie van Matthew McConaughey?

Filmmoment: als je dan toch ooit overwoog een jointje te roken, doe het dan bij deze film.