De koninklijke zangvereniging Arti Vocali voert op vrijdagavond 3 december 2004 het bekende Requiem van Mozart op in de Sint-Carolus Borromeuskerk te Antwerpen. Het koor staat onder leiding van Dirk De Nef, die tevens ook al twaalf jaar dirigent is van ons eigenste universitaire koor. Ik ging om een woordje uitleg vragen over Mozart, het Requiem en het koor.
Mozart: Wie, wat en hoe?
Wolfgang Amadeus Mozart werd geboren in 1756 te Salzburg, Oostenrijk. Hij was de zoon van Leopold Mozart en Anna Maria Pertl. Al op zeer jonge leeftijd toonde hij een grote muzikale aanleg. Mozarts vader moedigde dat talent sterk aaan. Wolfgangs eerste composities voor klavier dateren van 1761, hij was toen nog maar vijf jaar oud! Mozart overleed op 35-jarige leeftijd in Wenen.
Geboorte van een dodenmis
In de zomer van 1791 kreeg Mozart vreemd bezoek. Een vreemdeling, die anoniem wilde blijven, wenste een requiemmis of dodenmis te bestellen. Blijkbaar wou hij daar verder niet al te veel woorden over kwijt. Het enige dat hij erbij vermeldde was, dat het een mis ter herinnering aan de echtgenote van een onbekende edelman was. Mozart nam de opdracht aan en het voorschot trouwens ook, aangezien hij op dat moment in financiële moeilijkheden zat. Hij werd toen al gekweld door de ziekte die hem uiteindelijk ook fataal zou worden. Het project moest hij echter al snel onderbreken door noodzakelijke werkzaamheden aan zijn laatste opera en de opvoering daarvan. Toen hij weer aan het requiem kon beginnen, was hij al ernstig ziek. Voor hij stierf kon Mozart nog enkele aanwijzingen aan zijn leerling Franz Xavier Süssmayr geven over de manier waarop de compositie voltooid moest worden. Het werd Mozarts laatste stuk.
Zomaar ‘‘een' dodenmis?
Het requiem is een onderdeel van de katholieke eredienst, eigenlijk een mis voor de doden. Veel componisten lieten zich door dit thema inspireren en hebben het vaste stramien en de bijhorende Latijnse teksten voorzien van muziek. De vorm van de mis is zo oud als het katholieke geloof zelf, en de teksten hebben zowel voor de gelovige als voor de ongelovige een hoog ritueelgehalte. ‘Het Requiem van Mozart is een prachtig werk dat iedere mens die graag zingt ooit wel eens wil zingen. Ondanks de eerder droevig-plechtige ondertoon doet het zanger en publiek zinderen van zang- en luistergenot. Het is een fantastisch stuk dat niemand onberoerd laat,' vertelde mij Eva De Nef uit 2de lic. Germaanse – dochter van de dirigent en zelf lid van het koor. Het Requiem wordt traditioneel uitgevoerd door een orkest, een koor en vier solisten(sopraan, alt, tenor en bas).
Do-Re-Mi...
Wie na het lezen van dit artikel de zangkriebels in de buik voelt en ook deel wil uitmaken van het koor, kan altijd terecht bij Dirk De Nef. Smeer je stembanden en stuur een mailtje naar dirkdenef@skynet.be. Toegangskaarten voor het concert van Arti Vocali in de Sint-Carolus Borromeuskerk op 3 december 2004 zijn ook bij hem of op het nummer 03/2406448 te verkrijgen.
Met dank aan Eva en Dirk De Nef.