UANTWERPEN GEEFT LIJST FOSSIELE ONDERZOEKEN VRIJ

Het gegeven dat universiteiten samenwerken met de fossiele industrie heeft aan Angelsaksische en Nederlandse universiteiten tot hevige protesten geleid in de afgelopen jaren. En niet zonder gevolg, de protesten leidden ertoe dat universiteiten openheid hebben geboden over de lopende fossiele onderzoeken en ertoe werden aangezet om samenwerkingen met de fossiele industrie uit te faseren of nog slechts te laten plaatsvinden onder strenge voorwaarden. Aan de Belgische universiteiten leeft het debat voor- alsnog niet. UAntwerpen liet in april nog aan dwars weten geen formeel standpunt in te nemen.

Dat universiteiten niet met de tabaksindustrie in zee horen te gaan, voelt iedereen minstens intuïtief aan. Wat dan gezegd van fossiele concerns als ExxonMobil die zich al decennia van dezelfde misleidende technieken bedienen? Waarbij zij al die tijd wetenschappelijke bevindingen hebben geminimaliseerd en ontkend en miljarden hebben verdiend met het beschadigen van het leefmilieu, terwijl ze al sinds de jaren zeventig alle
kennis hadden over klimaatverandering? Kunnen zij bij academisch – vaak klimaatgerelateerdonderzoek betrouwbare partners zijn? En wat is dan net hun agenda? Scharen zij zich plots achter een klimaattransitie? Of is het toch eerder greenwashing? Willen ze gebruik maken van de geloofwaardigheid van universiteiten om die op hen te laten afstralen? Wegen ze op de onderzoeksagenda van universiteiten om zo klimaatonderzoeken in een bepaalde richting te duwen? En wat is het effect op de geloofwaardigheid van academisch onderzoek en universiteiten als instelling? Het zijn vragen die een grondige, publieke reflectie verdienen aan onze universiteit en die niet los kunnen worden gezien van het hele financieringssysteem waarbij de afhankelijkheid van externe financiers toeneemt en ongewenste beïnvloeding niet imaginair is.

Om de werkelijke impact te kennen van de fossiele industrie, is het nuttig om ook zicht te krijgen op de onderzoeken en samenwerkingen van de afgelopen jaren, alsook op informele samenwerkingen. Denk bij die laatste aan bedrijfsuittappen of lezingen zoals de door UAntwerpen georganiseerde Kekulé-cyclus waar sprekers van Bayer en BASF, bedrijven die ook onderzoek financieren, mogen komen opdraven. En om verder te kijken dan UAntwerpen alleen. UAntwerpen heeft een overzicht gegeven van fossiele samenwerkingen. De andere universiteiten kunnen nu niet achterblijven.