waar kies je voor in de kiesweek?

kiesweek voor dummies

Voor we graven naar de de strategie en de democratische waarde van de kiesweek willen we eerst even achterhalen wat ze nu eigenlijk inhoudt. “De kiesweek is de periode waarin opkomende praesidia de studenten overhalen om op hen te stemmen”, vertelt Jelte, voormalig PR en Cultuur bij Klio. “Ze krijgen drie dagen de tijd om zich te presenteren met als doel op de vierde dag het gros van de studenten overtuigd te hebben. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd om stemmen te ronselen en studenten plezier te laten maken. Zo wordt de kiesweek een soort van interactieve manier om je voor te stellen en je visie over volgend academiejaar kenbaar te maken.” 

Het is de bedoeling dat de clubs verbinding zoeken met de studenten.

– Marnik Aerts, voorzitter Unifac

Daarnaast zijn er de tegenpraesidia. "Die bestaan meestal uit voormalige praesidiumleden of studenten die niet werden aangenomen bij het opkomende praesidium. “Ze zijn er meer voor de lol", duidt Jelte. "Dat zijn de ouwe rotten die lol maken en de boel een beetje boycotten, in de overtuiging dat de meeste studenten hen beter kennen dan de opkomende praesidia.” Hoe zit dat dan bij de overkoepelende studentenverenigingen? Marnik geeft aan dat het niet de gewoonte is dat er bij Unifac een tegenvoorzitter is. “Bovendien zou er geen tijd zijn om dit ook nog te organiseren,” voegt hij toe.

achter de schermen

In tegenstelling tot de andere studentenverenigingen komt Unifac niet op met een volledig praesidium. Hun campagne draait enkel om het verkiezen van een nieuwe voorzitter. Marnik, huidig voorzitter van Unifac, legt uit: “Unifac brengt enkel een voorzitter aan met de vraag of de studenten hem/haar willen steunen. Zodra die verkozen is, krijgt de voorzitter tot 1 mei tijd om zijn/haar team samen te stellen op basis van sollicitaties. De nieuwe voorzitter bepaalt wie er aangenomen wordt.”

We diepen het verschil tussen de studentenverenigingen en hun overkoepelende grote broers nog wat verder uit. Marnik verklaart nader: “Het is de bedoeling dat de facultaire clubs de studenten rechtstreeks aanspreken. Daarom is het belangrijk dat het volledige praesidium daar verkozen wordt. Unifac heeft veel minder rechtstreeks contact met de studenten. Bij ons is net het contact met de clubs belangrijk. Unifac heeft ook een heel ander engagement dan gewone praesidia.” Daarnaast beargumenteert hij: “Een heel nieuw team verkiezen tijdens de kiesweek zou ook gewoon te zwaar zijn. De andere evenementen die Unifac organiseert vragen al enorm veel inzet.”

Op de Buitencampus is er geen gemeenschappelijke kiesweek zoals die in het Stad.

– Bianca Adam, voorzitter ASK-Stuwer

Unifac en ASK-Stuwer, de overkoepelende vereniging van de buitencampus, verschillen onderling sterk. Zo is er op de buitencampus geen sprake van een stemming op Blackboard en is er geen gemeenschappelijke kiesweek. "Sommige clubs hebben wel een kiesweek, maar die vallen niet altijd tegelijkertijd." verteld Bianca Adam, de huidige voorzitter van ASK-Stuwer. "Die van Biomedica viel bijvoorbeeld voor de paasvakantie en er zijn er ook enkele in de week daarna." Desondanks zijn er overeenkomsten. Zo worden de verkiezingen van ASK-Stuwer, net als die van Unifac, intern gehouden. "Het huidige praesidium stemt dan voor het bestuur. Daarna kunnen nieuwe mensen zich aanmelden en solliciteren tijdens verkiezingsmomenten. Enkel mensen die het volgende jaar ook in het praesidium blijven kunnen op op hen stemmen" licht Bianca toe. 

is het gras groener aan de overkant? 

We traden even buiten de grenzen van onze universiteit om deze gedachten voor te leggen aan de Leuvense overkoepelende studentenvereniging LOKO. De Leuvense tegenhanger van Unifac en ASK-Stuwer vertegenwoordigt iedereen die studeert in Leuven en dus niet enkel de studenten van de universiteit zelf. Hoe pakken zij de verkiezing van een nieuw bestuur aan, gezien het grote aantal studenten dat ze moeten vertegenwoordigen? Pieterjan Vaneerdewegh, voorzitter van LOKO, geeft ons meer uitleg. “Het bestuur en alle mandatarissen worden verkozen door onze algemene vergadering (AV). Die bestaat uit alle Leuvense kringen die rechtstreeks door hun studenten verkozen zijn. Hoe meer studenten een kring vertegenwoordigt, des te meer stemgewicht in onze AV. We hebben dus een getrapt systeem waarbij niet alle studenten stemmen, maar enkel hun vertegenwoordigers.”

Opkomende teams worden bijna altijd verkozen.

– Jelte van Damme, voormalig PR en Cultuur, Klio

Het probleem van onrechtstreeks contact met studenten hebben ze bij LOKO dus al elegant opgelost. Maar hoe wordt het bestuur van LOKO zelf dan juist samengesteld? Pieterjan verklaart: “Bij ons komt iedereen individueel op voor een bepaalde functie, behalve de voor- en ondervoorzitter die wel als team kunnen opkomen. Als er meerdere kandidaten voor een bepaalde functie zijn, kiest opnieuw de AV wie het wordt.”

democratisch verantwoord?

Het kiessysteem in Antwerpen ziet er dus erg anders uit. Om verkozen te raken moet tien procent van de studenten gestemd hebben. Van die stemmen moet het opkomende praesidium de meerderheid halen. Praesidia moeten zich bewijzen. Als ze de kiesdrempel niet halen moet er opnieuw campagne worden gevoerd. "Al worden de opkomende teams bijna altijd verkozen", merk Jelte op. “Als de studenten van de faculteit en het departement echt niet akkoord gaan met het nieuwe praesidium, dan kunnen ze blanco of op een tegenpraesidium stemmen. Zolang je blanco stemt is de kans groter dat de 10% kiesdrempel wordt gehaald en wordt je stem niet genegeerd. Als je op een tegenpraesidium stemt, kunnen die de mantel doorgeven aan een officieel praesidium."

De vraag die nu rijst is of het kiessysteem van Unifac en ASK-Stuwer wel zo democratisch is. Zoals Marnik zelf al aangaf, heeft Unifac als overkoepelende organisatie een andere functie en doelstelling dan andere studentenverenigingen. Door zich alsnog in het geweld van de kiesweek te storten en alle studenten te laten meestemmen, bereiken ze misschien niet de kern van hun doelgroep, namelijk de vertegenwoordigers van de facultaire clubs. Desondanks kruipt er heel wat tijd in de organisatie van een kiesweek. Tijd en energie die misschien meer impact zou kunnen hebben wanneer Unifac een verkiezingssysteem op poten kan zetten, waarbij al haar bestuursleden afzonderlijk verkozen kunnen worden.

Bij ons komt iedereen individueel op voor een bepaalde functie.

– Pieterjan Vaneerdewegh, voorzitter LOKO Leuven

Zou de kiesweek niet meer tot haar recht komen als ze haar democratische potentieel uitleeft door individuen verkiesbaar te stellen? Is ze wel zo nuttig zolang ze dat niet doet? Het idee achter de kiesweek lijkt op het moment meer een kennismaking met de verschillende studentenclubs dan een strak democratisch verkiezingssysteem. Marnik concludeert: “Als er geen kiesweek zou zijn, zouden studenten helemaal niks weten over studentenclubs. Het is de bedoeling dat de clubs verbinding zoeken met de studenten.” 

Met die kennis in ons achterhoofd kunnen we niet anders dan blijven genieten van de activiteiten, de freeloads en de spotgoedkope feestjes.