als de grenzen van het menszijn vervagen

De vragen van het origineel krijgen in Blade Runner: 2049 opnieuw vorm. Wie zijn we, wat maakt ons tot mensen? Welke rol speelt herinnering daarin? Maar vooral: wat gebeurt er als de grenzen van het menszijn vervagen? In een tijd van digitale doorbraken is identiteit een rekbaar begrip. Steeds vaker liggen ons heden en verleden besloten in data. Echtheid is relatiever als herinneringen niet langer het domein zijn van onze gevoelens, maar vastgelegd worden in kunstmatige woorden en beelden. In de toekomstige wereld van Scott ging die observatie al een stap verder: replicants, mensgemaakte robots, zorgden ervoor dat begrippen als echtheid en menszijn verder aan erosie onderhevig raakten.

Villeneuve gaf in een recent interview al aan dat de vragen van Scott hem meer intrigeerden dan de antwoorden. Als Blade Runner de grenzen tussen mensen en replicants (lees de internetdiscussies over Harrison Fords Deckard er maar eens op na) al liet vervagen, zou 2049 de kijker dan het licht laten zien? Met iedere stap in het plot van deze film wordt dat twijfelachtiger. Villeneuve revitaliseert op sterke wijze het werk van Scott, zonder daarin altijd voor de gemakkelijke weg te kiezen. Verwijzingen naar het verleden zijn zelden onthullend van aard. Tóch krijgt Blade Runner in het licht van 2049 een heel andere dimensie. Dit is geen namaak, maar een eerbetoon. Een eerbetoon dat ook weer zodanig op zichzelf staat dat 2049 (met name visueel) aan het origineel kan tippen.

Wie naar 2049 gaat, bezoekt immers geen film, maar een wereld. De melancholische tonen van de herkenbare score brengen het soort rust in de film dat veel hedendaagse blockbusters volledig vreemd is. Benjamin Wallfisch en Hans Zimmer doen een respectabele poging de sound van grootmeester Vangelis weer op te roepen. Ook hier geldt dat imitatie niet altijd schadelijk is. De betoverende beelden worden naar een hoger niveau getild door de tonen die eigen zijn aan de wereld van Blade Runners en replicants. 2049 duurt erg lang, maar die speelduur loont uiteindelijk wel. Althans, voor diegenen die zich mee kunnen laten slepen door de verstillende sfeer die de leegtes en de stiltes van het beeld met zich meebrengen. Hoe verder de film vordert, hoe verder ieder besef van tijd en ruimte haar verre vlucht vervolgt.

Klik hier voor de trailer.