Stem jong. Eenvoudiger kan haast niet. U wil niet kiezen voor een van die gevestigde waarden, vergrijsd en cynisch? U stemt liever op een frisse jongeling? Onervaren uiteraard, maar misschien weten zij wat leeft bij de jeugd. dwars legde zeven jongeren op de rooster uit de zeven partijen die allicht de kiesdrempel zullen halen. Stem jong.
Philippe De Backer (30 jaar)
Voorzitter Jong Vld, eerste opvolger op de Europese lijst van Open Vld, doctoraatsstudent Biotechnologie (UGent)
Biotechnologie en politiek, het is wat anders. “Die politieke interesse is er altijd al geweest. Ik ben als student bij het LVSV gegaan (Liberaal Vlaams StudentenVerbond, nvdr.), zat in de raad van bestuur en las heel wat boeken over economie en politiek.” De drijfveer van Philippe De Backer: “Met mensen dingen in beweging brengen en wegen op het maatschappelijk debat. Zo hebben we als studenten met het LVSV een pro-stem voor het migrantenstemrecht voorgedragen op het congres van Vld, dat toen jammer genoeg is weggestemd.”
Jong Vld wil wel vaker sneller gaan dan haar moederpartij: “Met de jongeren zijn we de voortrekkers geweest in dossiers als de internationale vrijhandel en de afschaffing van de landbouwsubsidies, die ons eten paradoxaal genoeg duurder maken en de ontwikkeling in de derde wereld afremmen. Als we het beter weten dan de ‘oude rotten’ bij Open Vld, laten we zeker van ons horen. Door ons, jongeren, een stem te geven, kiest de partij ook voor de toekomst – wat bij andere partijen minder het geval is.”
Wat die kopstukken en jonge politici gemeen hebben, volgens De Backer, is het ‘Europese denken’. “De financiële crisis heeft een Europese oplossing nodig, géén reddingsplan onder het motto ‘eigen volk eerst’. Partijen als de N-VA en het VB, maar ook sp.a en CD&V hebben steeds een nationale reflex in dit dossier. De uitdaging van de 21ste eeuw is een internationale uitdaging: thema’s als de globalisering, het milieu, migratie behoeven een internationale aanpak.”
De Backer gelooft in de Europese kwaliteiten van het trio Guy Verhofstadt, Annemie Neyts en Dirk Sterckx. Zelf kan hij als opvolger niet verkozen worden voor Europa. Het is wachten totdat iemand uit het Europees parlement stapt. “Gebeurt dat, dan ga ik heel hard werken en me extra toeleggen op de politiek.”
Olivier Peeters (25 jaar)
29ste plaats effectieven op de Antwerpse Vlaams Belang-lijst voor de Vlaamse verkiezingen, parlementair medewerker Kamerfractie Vlaams Belang, afgestudeerd als bachelor in de Journalistiek (Plantijn Hogeschool)
“Vlaams Belang is hét alternatief”, vertelt Olivier Peeters. “We hebben nooit deel uitgemaakt van de politieke coalities die keer op keer in de fout zijn gegaan.”
Toch moet het Vlaams Belang niet noodzakelijk een oppositiepartij blijven volgens Peeters. “Onze kiezers en ons programma worden buitenspel gezet door het cordon sanitaire. Eigenlijk is het een vorm kiezersbedrog. Kijk naar Denemarken of Oostenrijk, daar lukt het wel om coalities te vormen met extreem-rechtse partijen.”
Peeters schaart zich volledig achter het programma van het Vlaams Belang. Gevraagd om er toch één punt uit te lichten, benadrukt hij het belang van de Vlaamse onafhankelijkheid. “Het kunstmatige België is constant in crisis. De oplossing ligt nochtans voor de hand: Vlaamse onafhankelijkheid.”
De vorige Vlaamse verkiezingen was Vlaams Belang nog Vlaams Blok. Niet veel later veranderde de partij van naam na een veroordeling voor racisme. “We zijn toen genekt door het Belgische establishment die een politieke partij monddood wilde maken. We zijn echter vrijgesproken door de burger. Die heeft ons toen een historische score bezorgd.”
Racistisch zou Peeters zijn partij zeker niet noemen. “We zijn weliswaar wat extremer in sommige standpunten dan de traditionele partijen, maar daarom zijn we nog niet racistisch. Wie zegt waar het op staat, wordt vandaag al te snel bestempeld als racistisch. De veroordeling van de partij was nadien wel een deel van ons succes.”
Het lijkt alsof Vlaams Belang zich maar op twee thema’s concentreert: de Vlaamse onafhankelijkheid en het vreemdelingenbeleid. “Niet waar”, volgens Peeters. “In ons programma hebben we ook aandacht voor de economische crisis, de dalende koopkracht of kernenergie. Veel van die zaken moeten voor ons wel een Vlaamse bevoegdheid worden.”
Met een 29ste plaats op de lijst van effectieven verwacht Peeters niet verkozen te geraken. Maar dat deert hem niet. “Door op de lijst te staan, schaar ik mij volledig achter het project dat het Vlaams Belang naar voor schuift. Ik wil de waarden van de partij helpen verwezenlijken.”
Seppe De Blust (21 jaar)
gemeenteraadslid in Antwerpen, 26ste plaats op de Antwerpse sp.a-lijst voor de Vlaamse verkiezingen, masterstudent Sociologie (UA)
“Er is nood aan een partij die durft regeren”, stelt Seppe De Blust. “Zonder sp.a krijgen we een rechts-conservatieve regering die minstens bestaat uit de partijen die nu regeren op federaal niveau. De afgelopen twee jaar hebben we gezien dat dat niet werkt.”
Verontwaardiging en het gevoel dat het beter kan, dat zijn de drijfveren van De Blust om aan politiek te doen. “Ik wil mijn verantwoordelijkheid opnemen voor een betere samenleving”, aldus De Blust. “Dat is al zeer lang geleden begonnen: van de leerlingenraad in het middelbaar over het in opstand komen tegen mijn ouders tot uiteindelijk de politiek zelf.”
De Blust koos, na twijfels over Groen!, voor sp.a. “Bij sp.a luisteren ze naar iedereen en ligt de focus niet op één branche.” Niettemin hecht De Blust veel belang aan milieu en energie, ook als voortzetting van het sociaal vraagstuk. “We moeten solidair zijn met de volgende generatie en de wereld niet smerig achterlaten”, legt hij uit. “Daarnaast zijn het vandaag de sociaal zwakkeren die de hoogste energiefactuur hebben en het meeste last van de opwarming van de aarde.”
De economische crisis is een belangrijk thema in de campagne. Sterk onderwijs is, naast betrouwbare banken, stevige solidariteit en slim investeren, één van de vier peilers waarmee de sp.a de crisis hoopt te kunnen oplossen. Vooral onderwijs vindt De Blust interessant. “Hoger onderwijs moet betaalbaar zijn voor iedereen, niet alleen de studies, maar ook de koten.” Over het huidige systeem voor de financiering van het hoger onderwijs is hij best tevreden. De overheid zou nog moeten bijspringen voor wie zich geen banaba of manama kan veroorloven. “Deze opleidingen mogen meer kosten. Niet iedereen moet specialiseren, maar iedereen moet wel de kans krijgen.”
Met lijstnummer 26 staat De Blust op een onverkiesbare plaats. Zijn enige ambitie voor juni is een linkse regering, of toch één met een linkse stem. “Ik denk niet in postjes: de politiek is zo onvoorspelbaar. Ik wil gewoon mijn rol blijven spelen.”
Kristof Calvo y Castañer (22 jaar)
nationaal voorzitter van Jong Groen!, 1ste opvolger op de Antwerpse Groen!-lijst voor de Vlaamse verkiezingen, masterstudent Politieke Communicatie (UA)
Als je Kristof Calvo vraagt waar zijn politiek engagement vandaan komt, kan hij daar kort en krachtig op antwoorden: “Aan groene politiek doen is niet alleen leuk, maar ook broodnodig.” Calvo is verontwaardigd over de manier waarop de traditionele partijen omgaan met de uitdagingen van de toekomst, met name de klimaatopwarming, de armoede en de economische crisis. “Je moet radicaal durven veranderen. Alleen bij de groenen vind ik dat idee van system change terug.”
Wat de groenen nog meer in petto hebben, zijn drie centrale thema’s voor de komende verkiezingen: groene economie, levenskwaliteit en iedereen telt mee. Volgens Calvo zou de focus vooral op groene economie liggen. “De enige manier om de crisis te lijf te gaan, is het geweer van schouder veranderen”, legt hij uit. “Massaal investeren in de groene sectoren van de toekomst dus.” Nochtans stelt Calvo dat beleidsdeelname geen doel op zich is voor Groen! “Mee regeren is enkel interessant als je groot genoeg bent. Bovendien is een groene stem in de oppositie ook noodzakelijk.” Niettemin vindt hij dat de ambitie er moet zijn om mee te regeren. “Sommige partijen beweren dat ze ‘nu zeker’ nodig zijn om een centrum-rechtse regering te vermijden. Wat zo’n regering betekent, hebben we echter de voorbije vijf jaar gezien, met zo’n partij in de regering (sp.a, nvdr).”
Gevraagd naar wat hij onmiddellijk zou veranderen, kiest hij voor een investeringsprogramma in sociale huisvesting. “Het aandeel sociale huisvesting bedraagt in Vlaanderen nog geen 6%, veel lager dan in onze buurlanden. Dit moet voor mij de eerste beslissing van de Vlaamse regering worden.” Ook het onderwijs krijgt een belangrijke plaats. “Wat je vandaag beslist over hoger onderwijs, bepaalt je samenleving van morgen en overmorgen. Ik zie twee grote uitdagingen: vermindering van de studiekosten en meer begeleiding en omkadering van zwakkere studenten.”
Als eerste opvolger kan Calvo niet verkozen worden; hij krijgt een zitje in het Vlaams Parlement als één van de effectief verkozenen zijn ambt niet opneemt. “Ik ben nog erg jong, dus niet ongeduldig. Maar zolang ik plezier beleef aan mijn politiek engagement, wil ik dat verderzetten. Het lijkt een huizenhoog cliché, maar politiek is echt een microbe.”
Demi Braet (28 jaar)
provinciaal voorzitter Jong Gezond Verstand (LDD), mogelijk kandidaat op de Antwerpse LDD-lijst voor de Vlaamse verkiezingen (lijst nog samen te stellen), afgestudeerd als gegradueerde in de Rechtspraktijk (Karel De Grotehogeschool), klerk/syndicus
Of er te weinig vrouwen zijn in de politiek? Demi Braet weet het zo niet. “Er is vooral nood aan bekwame vrouwen in de politiek. Maar het is moeilijk om een baan, een huishouden en een politieke carrière te combineren.”
Toch doet Braet aan politiek. Ze zet zich in voor Lijst Dedecker (LDD). “LDD heeft een echt liberaal gedachtegoed. De partij bekijkt het beleid vanuit een economische invalshoek: de staat als een bedrijf. En zo moet het ook, volgens mij. De huidige generatie beleidsmakers heeft dat te weinig gedaan. Ons landje is daardoor in de problemen gekomen. Verandering is nodig.”
Braet denkt daarbij onder meer aan de sociale zekerheid. “Ik kan u een lijstje geven met mensen die van het systeem profiteren: al tien jaar niet werken en toch een uitkering krijgen. Dat moet gedaan zijn.”
“Politici moeten leren hun beide voeten op de grond te houden”, vindt Braet. “Ze moeten meer naar de bevolking luisteren. Dat doen we bij LDD. We pleiten bijvoorbeeld voor meer referenda. We willen het bestuur dichter bij de burger brengen.”
De peilingen zijn goed voor LDD. Braet verwacht dan ook veel van deze verkiezingen. “Twee jaar geleden haalden we kiesdrempel al. Toen dreef de partij nog op puur idealisme. We hadden zelfs nog nooit campagne gevoerd. We moesten mensen affiches leren plakken. Die verkiezingen werden een groot succes.”
Lijst Dedecker is meer dan die achternaam. “Jean-Marie is ons boegbeeld. Maar LDD is een partij met een eigen programma en een eigen studiedienst. Het is niet alsof Jean-Marie alles bepaalt.”
Uitgesproken politieke ambities koestert Braet niet. Wel hoopt ze op het beleid te kunnen wegen. “Of dat nu als politicus is, of door actief engagement binnen de partij, dat maakt me niet uit.”
Matthijs Pietrala (21 jaar)
19de plaats op de Oost-Vlaamse N-VA-lijst voor de Vlaamse verkiezingen, bachelorstudent Industrieel Ingenieur (Karel De Grotehogeschool)
“Ik wil mezelf gewoon een Vlaming kunnen noemen. Dat heeft nu te vaak nog een negatieve bijklank”, vertelt Matthijs Pietrala. “België werkt overduidelijk niet meer. De huidige federale regeringsploeg zwakt de communautaire problemen af. Dat doet de problemen echter niet verdwijnen. Het kan zo niet meer verder.”
Pietrala heeft een dubbel gevoel over de breuk met kartelpartner CD&V en het vertrek uit de federale regering. “Jammer, dat zeker. Door het kartel kregen we de kans om vanuit de regering heel wat te realiseren. In de praktijk viel dat echter enorm tegen. Ik denk dat N-VA er op het juiste moment is uitgestapt.”
“Het Vlaams Parlement is veel meer de natuurlijke habitat van de N-VA”, vervolgt Pietrala. “Een groot deel van het N-VA-programma is integraal overgenomen door de Vlaamse regering. Een goed voorbeeld is het integratiebeleid.”
Zelf verwacht Pietrala niet in dat Vlaamse Parlement te zetelen. “Ik sta op de negentiende plaats op de lijst. Het zou misschien wat vroeg zijn. Ik ben nog maar 21 jaar. Laat me eerst afstuderen. Dan zie ik wel of ik nog ambities heb in de politiek.” Pietralas politieke engagement komt voort uit zijn ervaring als hoofdmonitor op de speelpleinwerking in Kruibeke. “Daar kwam in aanraking met het lokale jeugdbeleid. Het boeide me.” Hij wil zich echter niet vastpinnen op de lokale politiek. “Logisch ook, de thema’s die ik belangrijk vind, leven op alle bestuursniveaus.”
Voor deze verkiezingen heeft hij in ieder geval al een paar duidelijke standpunten naar voor gebracht. “Onderzoek en ontwikkeling zijn erg belangrijk. Vlaanderen moet zich opwerken tot een heuse kenniseconomie. Daarin moet de overheid flink investeren.”
“Internationalisering is belangrijk, maar het mag niet ten koste gaan van de Nederlandse taal”, vervolgt hij. “Het Nederlands moet de voertaal blijven in het hoger onderwijs. Dat neemt niet weg dat iedereen de kans moet krijgen om internationale ervaring op te doen.”
Jolijn Janssens (24 jaar)
parlementair medewerker van senator Pol Van Den Driessche (CD&V), 12de plaats op de Antwerpse CD&V-lijst voor de Vlaamse verkiezingen, afgestudeerd als Master PSW (UA)
Als jonge politica gedijen in het huidige politieke klimaat is niet evident: “Veel mensen hebben hun vertrouwen in de politiek verloren, in alle partijen. We moeten laten zien dat we in zeer moeilijke omstandigheden wel degelijk zaken konden realiseren, zoals het veilig stellen van de spaarcenten en de opstelling van een gedegen toekomstpact voor Vlaanderen.”
Jolijn Janssens weerlegt de reputatie van CD&V als besluitloze meeholpartij. “Het toekomstplan voor 2020, dat we hebben uitgetekend en dat van Vlaanderen een topregio wil maken, zal moedige beslissingen en compromissen nodig maken. Consensus maakt niet populair, maar is noodzakelijk.”
Als socioloog stelt Janssens sociaal-maatschappelijke vraagstukken die door de financiële crisis naar de achtergrond verdwenen, voorop. “Betaalbare huisvesting voor jongeren en alleenstaande moeders, maar ook de garantie op een leefbaar pensioen staan met een grote stip in het programma van CD&V.” In haar eigen campagne ijvert Janssens liever voor “kleine, levendige” onderwerpen, zoals meer sport op school en begeleiding en financiële ondersteuning voor jongeren met psychische problemen.
Of CD&V beter af is zonder N-VA is een “delicate” vraag. “Ik had liever samen blijven optrekken met hen, dan bleven we ook de absolute numero uno in Vlaanderen. Nu zullen we waarschijnlijk wel wat stemmen verliezen. Zeker nu Bart De Wever sympathie heeft gewonnen met De Slimste Mens, ondanks zijn pokerachtige look. Maar onze partij is sterk genoeg om zonder kartel de leiding in Vlaanderen te behouden.”
Speculaties en wensen voor een coalitie zijn nog vaag. “Daar is het veel te vroeg voor. Al denk ik dat de huidige Vlaamse ploeg het uitstekend heeft gedaan en dat zij de steun van de meerderheid van de Vlamingen verdient. Afwachten hoe de sp.a het doet en hoe hoog de man uit Oostende afklopt." Maar over coalitiepartners zijn de meningen binnen de partij nog zeer uiteenlopend. Te vroeg dus.
Of Jolijn Janssens De Slimste Mens ter Wereld wil worden? “Voorlopig niet, om te vermijden dat ik door zo’n show in de bekendheid gekatapulteerd word en vervolgens diep val. Misschien als ik meer ervaring heb.”
Minister worden? Dat lacht ze weg. “Ik ben nog maar net aan mijn politieke carrière begonnen. Ik wil nu gewoon meer dan vijfhonderd stemmen halen en daarna zien we wel.”