REWIND Het enige verhaal dat ik in vele vormen heb gezien, zonder het boek zelf ooit nog herlezen te hebben, is het dagboek van Anne Frank. Ik was elf toen ik het las en wat ik me slechts nog herinner, is dat het me zo persoonlijk aansprak, omdat haar ontboezemingen me heel herkenbaar en hedendaags voorkwamen.
PAUSE Anne schrijft in het begin dat ze zich niet kan voorstellen dat iemand later geïnteresseerd zou zijn in haar schrijfsels, maar: “papier is geduldiger dan mensen”, vindt ze. Over het eerste zou ze geen gelijk krijgen, over het tweede helaas wel. Het valt me nu op hoe grappig ze is. Hoe ongelofelijk goed ze schrijft voor haar leeftijd. Wat had ze in die jaren dan ook anders te doen dan een beetje lezen, schrijven en aardappelen schillen? Steeds meer nemen de sfeer onder de onderduikers, de schaarste en de ontwikkelingen in de jodenvervolging de hoofdrol in. De angst groeit terecht en Anne schrijft op haast journalistieke wijze verslag. Ze is zich er erg bewust van dat het elk moment afgelopen kan zijn, maar hoop doet leven wanneer ze hoort over de aanslag op Hitler.
PLAY In de laatste alinea schrijft Anne hoe ze in gezelschap nooit de kant van zichzelf kan laten zien die ze wil laten zien, zonder dat ze zich daarin afgewezen voelt. Haar extreme situatie leent zich er bij uitstek voor om tot de vele diepe zelfreflecties te komen, hoewel ik dit toch niemand zou aanraden. Je gaat dit boek tenslotte niet lezen omdat je zo benieuwd bent hoe het ook al weer afliep.