Je bent net afgestudeerd als fotografe aan het KASK in Gent en je krijgt de kans om met een beurs in het buitenland verder te studeren. Je kan kiezen uit een aantal landen, waaronder Israël, wat kies je dan? Ine Dehandschutter – de fotografe van de foto’s op de volgende pagina’s – koos onmiddelijk voor Israël.
Ine Dehandschutter Ik wou het conflict in het Midden Oosten begrijpen. Het oorspronkelijke idee was om drie maanden te studeren in Israël, uiteindelijk is het twee jaar geworden. In april 2003 ben ik met het openbaar vervoer rondgetrokken van Turkije naar Syrië, Libanon en Jordanië. Zo kon ik het conflict ook beter leren kennen, al begrijp ik het nog altijd niet helemaal.
Kende je jongeren van beide kanten?
Dehandschutter Ja, dat maakte wat gebeurde begrijpelijker maar dat betekent nog niet dat ik het goedkeur. Anderzijds was het wel vervelend dat elk gesprek na tien minuten over politiek ging. Soms vielen beide kanten me op net hetzelfde aan. Ik heb op een gegeven moment een Palestijnse vriend en een Israëlische vriendin elkaars telefoonnummer gegeven en ze zijn beginnen bellen. Ze wilden wel afspreken maar dat lukte gewoon niet, een Palestijn geraakt niet tot in Jeruzalem en voor een Israëliër lijken de Palestijnse gebieden onveilig.
Hoe voelde het bij een checkpoint?
Dehandschutter De toestanden daar zijn heel vernederend en lastig. Dan begrijp ik soms heel even de aanslagen van de Palestijnen. De typische fierheid botst daar als een jongen van 18 een man van 68 beveelt al zijn kleren uit te doen. Het is daar vaak een kwestie van oorzaak en gevolg. Ik heb wel eens ruzie gemaakt of op een diplomatische manier gereageerd, meer kan je niet doen. Israëlische jongeren hebben legerdienst van hun 18 tot hun 21. Wat moet die jonge knaap aan dat checkpoint doen met een groot geweer in zijn handen, bang door alle verhalen die hij gehoord heeft? Volgens mij zit de enige oplossing in het onderwijs en de jeugd. Palestijnse kinderen van 5 tot 13 jaar hebben nu alleen negatieve ervaringen met Israëli's, ze kennen alleen de soldaten. Een Palestijnse vader vroeg me ooit: "Wat moet ik aan mijn kinderen vertellen als zij alleen het slechte zien?" Iedereen kent wel iemand die problemen had met de soldaten.
Voelde je dan geen angst om naar die oorlog te trekken?
Dehandschutter Telkens ik de bus op stapte dacht ik de eerste drie seconden: waar ga ik zitten om een aanslag te overleven? Ofwel keek ik thuis de hele dag televisie ofwel vertrok ik. Je let anderzijds wel op, meestal voel je de situatie wel komen. Ik ben trouwens geen oorlogsfotograaf, vanop 500 meter afstand kon ik ook foto's trekken. Maar ik ben een paar keer moeten vluchten en ik heb gevaarlijke situaties meegemaakt. Zo zat ik 's nachts in een vluchtelingenkamp toen de tanks binnenreden en begonnen te schieten. Dan ga je niet naar buiten om foto's te trekken, je blijft gewoon binnen. Toen ik even terug in België verbleef hoorde ik dat er een bom was ontploft op een markt die ik regelmatig bezocht. Ik heb direct vrienden gebeld om te horen of ze ongedeerd waren in plaats van in te storten omdat ik daar had kunnen zijn. Uiteindelijk is de kans op een ongeval met de wagen groter dan dat je omkomt door een bomaanslag.
Hoe gaat er aan toe in het dagelijkse leven in Israël?
Dehandschutter Eigenlijk is Israël redelijk westers, het voelde zelfs raar om te gaan studeren in "de 53ste staat van de VS", hoewel het land ontegensprekelijk ook veel van het Midden-Oosten heeft. Israeli's lijken veel meer op Palestijnen dan ze zelf willen. Palestina is een heel andere cultuur, het echte Midden-Oosten. Het gaat er wel anders aan toe dan we hier soms denken, op televisie zien wij en ook de Israëli's alleen maar aanslagen. Maar dat nieuws is maar een heel klein stukje van het leven in Israël, dat is alleen wat de media laten zien. Ik heb daar twee jaar geleefd en ik heb nooit een aanslag meegemaakt. Ik leefde daar zoals hier, ik ging naar school en ik zat 's avonds op café.