Humans of UAntwerpen

02/05/2019
🖋: 

Kunstenaar of topsporter, bejaarde of ondernemer, geen enkele soort ontspringt de dans. Je wordt op een dag wakker met de intense drang om je bij Universiteit Antwerpen in te schrijven. Het gevolg: zo veel vreemde vogels dat het uitzonderlijk wordt om normaal te zijn. Elke maand zetten wij een bijzondere student in de kijker.

Simon Fivez is student taal- en letterkunde, al zal hij zichzelf eerder muzikant dan student noemen. Het grootste deel van zijn dagen is hij namelijk frontman bij de band Oriens, de universiteit komt op de tweede plaats. Simon omschrijft zijn band zelf als "een alternatieve rockband met wat Pink Floyd- en Queens of the Stone Age-vibes. Een beetje rock en een beetje experimenteel". De mannen van Oriens zien het professioneel en dus slijt Simon zijn dagen liever in het repetitiehok of op het podium dan in de aula. 

 

van amateurproject tot professionele band

Toen Simon zestien jaar was, startte hij met zijn broer en een paar vrienden een bandje, gewoon voor het plezier. Toen in 2016 gitarist Tim zich bij de bende voegde en Oriens deelnam aan Humo's Rock Rally, werd het snel een stuk professioneler. Sindsdien zijn ze enorm geëvolueerd. "In de afgelopen jaren namen we een cd'tje op, produceerden we enkele videoclips en traden we al zo'n 200 keer op", vertelt Simon.

De bandleden van Oriens hebben grote ambities. "Ik kan nog niet verklappen wat we gaan doen, maar er komt veel nieuws aan in 2019", aldus Simon. "Gelukkig zitten we allemaal op dezelfde golflengte en neemt iedereen de band heel serieus. Dat helpt."

 

meer dan alleen muziek maken

In een band zitten, daar kruipt veel werk in. Simon licht toe: "Hoeveel dat precies is, wisselt van week tot week. We zitten bijvoorbeeld elke zondag van vijf tot twaalf uur 's avonds te repeteren. In een band zitten is meer dan muziek maken alleen, zo moeten we bijvoorbeeld ook met ons management communiceren. Een tijd geleden zetelde ik in de jury van het festival twintig achttien, ook dat hoort erbij. Verder doen we onze sociale media ook helemaal zelf." 

Simon is ook op andere manieren met muziek bezig: "Op maandag geef ik een hele dag les in de Nieuwe Muziekschool in Mortsel, en op dinsdag en woensdag volg ik zelf muziekles. Ik wil namelijk na mijn studie taal- en letterkunde graag toegelaten worden tot het Conservatorium."

"De combinatie van al dat muzikale werk en studeren is natuurlijk niet vanzelfsprekend. Eigenlijk zie ik mijn studies bijna nooit als prioriteit", aldus Simon, "alleen bij grote taken of tijdens de examens maak ik veel tijd voor school." Daarom heeft Simon ervoor gekozen om zijn master te spreiden over twee jaar.

Benieuwd naar Simons band? Je kan ze op Facebook vinden onder @oriensband of beluisteren via YouTube of Spotify.

 



kunst op de campus

01/05/2019
🖋: 

Soms kan kunst bevreemdend werken. Meer dan eens kunnen we ons afvragen wat een kunstwerk nu eigenlijk is, wat het moet voorstellen en of het zelfs kunst is. Welk verhaal moeten we erin lezen? De campussen van UAntwerpen staan vol kunstwerken, maar of er veel studenten zijn die ze goed bekijken valt te betwijfelen. dwars vliegt er echter in en belooft je dat vijf minuten eerder opstaan om de pareltjes op de universiteit toch eens goed te bekijken, helemaal de moeite waard is.

Een monochrome witte vlakte strekt zich voor ons uit. Achteloos zoeken we naar iets. Iets? Iets wat niet in een object te vinden valt. Bij elke stap die we zetten, laten we een spoor achter. We volgen het ruisen van de zee maar zien hem niet. Enkel de slepende groeven van het zilte komen en gaan, ontmoeten ons netvlies als een herinnering die spoedig zal vervagen. Eric Fourez neemt ons mee naar een witte hallucinante woestijn waarbij hij zijn affectie voor de natuur blootlegt. Kunst kan zoveel dingen zijn. iedereen heeft een eigen opinie. Je ziet het of je ziet het niet. En zelfs als je het ziet, zíe je het dan wel echt?

 

onderbelicht

Vraag je je weleens af wat sommige mensen zo interessant vinden aan een doek met wat vegen op? Waarom staren mensen toch naar een paar gekleurde vlakken? De kunst dummy vind het waarschijnlijk niet indrukwekkend en misschien zelfs lachwekkend. ‘Dat kan ik toch ook!’ klinkt het al snel. Maar diep vanbinnen weet je dat je niet hetzelfde ziet als de ontwerper en al die mensen die geboeid over een wit doek staan te praten. Zij zien een verhaal. Een statement. Een gedicht. Neem bijvoorbeeld Mondriaan, bekend door De Stijl, een werk bestaande uit niet meer dan zwarte lijnen met gele, rode en blauwe vlakken. Elke lijn en elk vlak zijn bewust neergezet. Het zijn essenties van objecten. Dat wat overbodig was, liet hij vallen. Hij zag een landschap of stilleven en reduceerde dit tot enkel de ultieme basis overbleef, zowel in kleur als in vorm. Alles is te reduceren tot een kern. Dit proces is goed te volgen in zijn boom-schilderijen: het eerste werk is een nog herkenbare boom, al dan niet expressionistisch afgebeeld, het laatste is niet meer te herkennen zonder naamplaatje. Toch is het nog steeds een boom, althans, het startpunt was een boom.

 

overbelicht

Natuurlijk heeft elke kunstenaar zijn eigen verhaal. Op de tweede verdieping in gebouw R hangen twee representatieve schilderijen van autodidact Eric Fourez genaamd Sporen. Bij een eerste aanblik lijken het, bruut gezegd, witte doeken met zwarte vegen, maar in werkelijkheid zijn het hyperrealistische werken van overbelichte foto’s. Fourez' muze is de natuur, in het bijzonder de zee. Beide werken tonen de sporen die het tij achterlaat in het zand, net na het terugtrekken van het water. Rust, kalmte en vrede spreken in zijn werk op zo’n desolate en minimalistische manier dat je kan wegdromen tot in het limbo van je geest. Als je maar lang genoeg blijft kijken, is het net een poëtische meditatievorm waarbij je een inkijk krijgt in de kunstenaars waarneming. We zien zíjn interpretatie van de zee. Zo simpel en sereen dat er amper een penseel lijkt bevuild.

“De waarheid is altijd te vinden in eenvoud, en niet in de verscheidenheid en verwarring van de dingen.” - Isaac Newton



kunst op de campus

25/04/2019
🖋: 

Soms kan kunst bevreemdend werken. Meer dan eens kunnen we ons afvragen wat een kunstwerk nu eigenlijk is, wat het moet voorstellen en of het zelfs kunst is. Welk verhaal moeten we erin lezen? De campussen van UAntwerpen staan vol kunstwerken, maar of er veel studenten zijn die ze goed bekijken valt te betwijfelen. dwars vliegt er echter in en belooft je dat vijf minuten eerder opstaan om de pareltjes op de universiteit toch eens goed te bekijken, helemaal de moeite waard is.

Elke vrijdag spoed ik mij naar C.204 op de Stadscampus. De Agora binnen, twee verdiepingen omhoog langs een wenteltrap, waarvan één kant van de treden gevaarlijk smal is en die menig student al tot een gênante val heeft gebracht, ondertussen al mijn medestudenten voorbijschietend die schijnbaar minder dringend in hun les moeten zijn. Of misschien ben ik gewoon allang te laat. Enigszins verstopt is de aula zeker, maar eenmaal gearriveerd heet een zilverkleurige astronaut me vrolijk welkom. In mijn nog half slapende toestand beeld ik me in dat het me in al zijn glanzende glorie succes wenst, maar al snel zeg ik het werk weer vaarwel – mijn les roept me. Big Astro van Paul Van Hoeydonck is wellicht niet het bekendste kunstwerk op de campus, maar toch zeker een dat bekeken mag worden. Het is ook niet het enige werk van de kunstenaar op de universiteit: op Campus Drie Eiken en Campus Middelheim staan respectievelijk Lucifer en Krokodil.

Paul Van Hoeydonck is een Belgisch kunstenaar, geboren in 1925 en nu wonende te Wijnegem. Hij is medeoprichter van G58 Hessenhuis, een groep kunstenaars die avant-gardistische tentoonstellingen organiseerde in het Hessenhuis. Deze oorspronkelijk dertig kunstenaars uit het Antwerpse waren niet gebonden door een manifest, maar maakten wel stuk voor stuk abstracte kunst, van lyrisch tot geometrisch. Kunst werd bevrijd en tot de essentie herleid. In de tweede helft van de jaren vijftig van de vorige eeuw is Van Hoeydonck doorgebroken met zijn abstract en monochroom werk. Pas sinds de jaren zestig kreeg zijn werk echter zijn kenmerkende dimensie, namelijk de ruimtevaart. Aanvankelijk was dat niet meer dan een verre droom voor de mensheid en voor Van Hoeydonck in het bijzonder, maar in 1961 was het dan echt zover. Het gaat zelfs nog verder: hij is de enige kunstenaar met een werk op de maan. In 1971 nam de bemanning van Apollo 15 het beeldje Fallen Astronaut mee en is het daar geplaatst.

In dat licht kan Big Astro dus zeker een representatief werk genoemd worden. Het betreft een reliëf op plaat dat een astronaut voorstelt en op mensengrootte is gemaakt. Het is een indrukwekkend kunstwerk waaruit de verwondering om het kunnen van de mens spreekt. In 2019 kunnen we ons verbazen om een foto van een zwart gat, maar in 1970, toen Van Hoeydonck het werk maakte, was de exploratie van de ruimte heel nieuw en al helemaal verbazingwekkend. De Franse criticus Pierre Restany noemde Van Hoeydonck de archeoloog van de toekomst. Big Astro beaamt dat alleen maar: mijn vrijdagse vriend de astronaut straalt een optimistisch toekomstperspectief en een geloof in de wetenschap uit – passend voor een universiteit. Bouwen wij immers allemaal niet mee aan de toekomst? Big Astro denkt van wel.

 


einde van een begin

25/04/2019
🖋: 

Het hoesje van een sappige komkommer, een bakje van zoete druiven en een kunststof folie om een tijdschrift te beschermen. Ook al willen we minder plastic kopen, de supermarkten maken het ons niet gemakkelijk. Bij winkels als Robuust zijn de producten voor studenten niet te betalen en kotbazen kunnen weinig enthousiasme opbrengen om de fietsenstalling te vervangen door een moestuin. Barbie had gelijk, life is plastic. Kunnen we dan echt niet meer zonder? We nemen de proef op de som. Twee auteurs, dertig dagen, nul plastic. De komende vier weken zullen zij hun ervaringen met jullie delen.

 

Suzanne
Het is al tijd om de laatste dagen af te tellen, en stiekem vind ik dat jammer. Ik kom nog steeds nieuwe uitdagingen tegen, nu voel ik bijvoorbeeld hoe het is om in Selena's schoenen te staan. Deze week besteed ik veel tijd bij vrienden en familie en andere mensen vragen om rekening met mijn project te houden is geen eitje. Vooral niet rond pasen. Zelfs het verzoek om niets voor mij te kopen en me mijn eigen eten, drinken en zeep te laten regelen, valt niet altijd goed.

Door mijn huisgemaakte kaas te presenteren heb ik wel wat positieve gevoelens weten los te maken én een persoonlijke doel bereikt. Twee dagen later vond ik in Nederland in papier verpakte kaas en was de kaascrisis definitief verleden tijd. Een uitgebreid paasontbijt dat ik via ToGoodToGo van een hotelbuffet mocht inladen in een kartonnen doosje, maakte mijn week al helemaal goed.

 

Huisgemaakt kaasje

 

Terugkijkend op de afgelopen weken ben ik geschrokken van hoeveel plastic ik gebruikte. Ik wilde dit project beginnen als een aanklacht tegen het systeem. Niet om mensen te vragen plastic te laten liggen, maar om te laten zien dat het in de wereld die wij hebben opgebouwd verdomd lastig is. Grotendeels is dat waar, maar ondertussen heb ik ook de andere kant van het verhaal ontdekt. Het plasticvrije leven is niet altijd duur of moeilijk. Verse producten, rijst, pasta en de meeste dranken zijn met een beetje moeite plasticvrij te krijgen. Het enige wat ik daarvoor nodig had, was een aanleiding om er actief naar te zoeken. Genoeg laaghangend fruit dus. Dat zal ik ook in mijn koopgedrag meenemen nadat dit project afloopt.

Mijn angsten voor verhongering waren wel terecht. Ik ben een kilo afgevallen. Misschien valt een kilo mee, maar het laat wel zien dat er niet veel plasticvrij ongezond eten te vinden is. Na een paar weken had ik zelfs zo’n behoefte aan iets ongezonds dat ik ter compensatie energiedrank begon te drinken. Er zijn nog genoeg andere kleine dingen, zoals het frisse gevoel van tandpasta en de yoghurt rechtstreeks uit de supermarkt kopen, die ik mis en die maken dat ik de laatste dagen aftel. 

 

Selena
Een maand geen plastic. Toen Suzanne me vroeg om mee te doen stemde ik gelijk toe. Het is goed voor het milieu en I like a challenge, dus waarom niet? Nou, de eerste twee weken waren tricky. Overal ligt het zondigen op de loer: een chipje snaaien tijdens een feest, een koffietje drinken bij een vriendin. De balans vinden was soms moeilijk. Waar trek je immers de grens tussen wat wel en wat niet binnen jouw verantwoordelijkheid valt? Ondanks het zoeken waren er meteen zichtbare resultaten. Het is bizar om te zien hoeveel plastic je in je eentje kan besparen op korte tijd. Om vervolgens te bedenken dat de meeste mensen dagelijks zo veel plastic niét besparen, is surrealistisch. 

Om dit project door te zetten zou het fijn zijn contact te hebben met mensen met soortgelijke levensstijlen. Dit project was onmogelijk geweest als ik geen tips en tricks had kunnen uitwisselen met Suzanne. Pogingen om mijn leefomgeving te inspireren om mee te doen waren weinig succesvol. Ik merkte dat veel mensen denken dat hun impact te klein is om het de moeite waard te laten zijn. En ergens begrijp ik dat heel goed, want grote bedrijven als Unilever en Coca-Cola hebben veel meer macht dan wij. Toch creëert vraag aanbod en bovenal creëert het vermijden van plastic peace of mind. Het geeft voldoening om ergens je best voor te doen en niet "hersenloos" te consumeren. 

Het grotere bewustzijn over waar producten vandaan kwamen en wat er precies in zat, maakte dat ik meer plezier had van wat ik wél kon gebruiken. Seizoensproducten, bijvoorbeeld, zijn minder vaak in plastic verpakt omdat lokale producten minder ver hoeven te reizen. Aankomende tijd ga ik proberen steeds meer een no waste policy te hanteren in mijn huis. Volgende week zou ik graag een wormenhotel maken. Met de zegen van mijn huisgenoot, natuurlijk.

 


de morele grenzen van ouderschapstesten

17/04/2019
🖋: 

Een moeder kan erop vertrouwen dat haar kinderen echt haar genen dragen. Voor de kinderen en de vader is dat vertrouwen eerder blind. Het is nochtans niet moeilijk meer om met een DNA-staaltje van ouder en kind een ouderschapstest te doen. De vraag is of dit altijd wel zo'n goed idee is. Voor je het weet sta je middenin een mijnenveld van persoonlijke gevoelens, ethische dilemma's en juridische kwesties. Over die laatste konden we enkele vragen voorleggen aan professor Frederik Swennen, docent familierecht aan UAntwerpen.

beeld je in...

Je had altijd graag zelf kinderen gehad, maar hebt nooit de vrouw kunnen vinden die met jou aan dat avontuur wou beginnen. Op een dag las je dat er een tekort was aan spermadonors. Langs die weg heb je dan toch enkele biologische nakomelingen voortgebracht. Hoewel je het spijtig vindt dat je ze niet zelf kan opvoeden en zien opgroeien, heb je besloten dat het het beste is dat ze hun wettelijke vader als enige vader zien. Je wilt dus anoniem blijven.

 

Of een ander verhaal:

Je ouders zijn getrouwd toen je drie was. Op de vroegste foto’s die er van jou zijn, staat enkel je moeder. Als je hiernaar vraagt, klinkt het antwoord als een uitvlucht: vader was vaak weg voor het werk. De verschrikkelijke waarheid is dat je moeder seksueel misbruikt is, jij bent het resultaat. Die waarheid willen ze jou besparen en zelf ook liefst vergeten.

 

“Shame and scandal in the family” is van alle tijden. Met een beetje creativiteit zijn er een hoop manieren te bedenken waarop de leden van een gezin niet de verwachte biologische relatie met elkaar hebben. Adoptie, ei- of zaadceldonatie, nieuw samengestelde gezinnen enzovoort zorgen gelukkig zelden nog voor schandaal. Ook over promiscuïteit, al dan niet in het geheim, zijn de meningen soms verdeeld. Het eindresultaat is hetzelfde: een kind of ouder stelt zich vragen over hun biologische relatie. Dan rijst natuurlijk de vraag wat je daarmee doet.

De vanzelfsprekende oplossing is het gewoon te vragen. Maar als je denkt dat iemand je niet de waarheid verteld heeft, dat gaat hun antwoord op jouw vraag vermoedelijk evenmin vertrouwen inboezemen. Erger nog, aan je ouders of partner vragen of ze je hebben voorgelogen kan jullie relatie ernstig beschadigen.

 

DNA-testen

Een meer betrouwbare oplossing zijn ouderschapstesten gebaseerd op DNA. Zo’n test kost nog maar een paar honderd euro en in principe kan je die zelfs in het geheim doen zonder je familiale relaties in gevaar te brengen. Dan botsen we natuurlijk op morele en legale kwesties. Volgens professor Swennen kan je in België vrij een ouderschapstest laten doen, maar alle betrokkenen moeten hun toestemming geven. Je mag dus niet zomaar in het geheim staaltjes laten testen. In sommige gevallen kan het gerecht wel tussenbeide komen: “De familierechtbank kan een test bevelen in een procedure om het ouderschap vast te stellen, maar men kan niemand dwingen daadwerkelijk mee te werken. De rechtbank kan wel uit een ongegronde weigering afleiden dat iemand iets te verbergen heeft en bijvoorbeeld besluiten dat hij dan wel de verwekker moet zijn. De rechtbank kan dan – zonder de toestemming van de betrokkene – wel een DNA-test bevelen op een patiënt die buiten bewustzijn is (dement of in coma) en op een lijk (en zelfs: een lijk laten opgraven).”

Als je het met je eigen geweten kan verzoenen, kan je wel naar het buitenland trekken. De regels verschillen van land tot land, dus kan je een test laten doen in een land waar de regels minder strikt zijn. Aan zo’n vrijwillige test kan wel geen enkel juridisch gevolg verbonden worden.

 

brandende vragen

Het verlangen om de waarheid te kennen over je familie is heel begrijpelijk. De anonieme donorvader en de misbruikte moeder hebben natuurlijk een ander perspectief. Hebben kinderen het recht om hun biologische ouders te kennen? Of primeert het recht op privacy of persoonlijke autonomie van de ouders? Professor Swennen laat ons weten dat de Europese rechtspraak inderdaad een recht toekent aan kinderen om hun biologische ouders te kennen. Dit botst momenteel wel met de bescherming van anonieme donoren die in België bestaat.

Nu ons ethisch kompas goed en wel verward is, wordt het tijd voor een laatste scenario: een vader ontdekt dat het kind dat hij opvoedt niet het zijne is. Kan hij zich aan zijn wettelijke plichten als ouder onttrekken? Dit is mogelijk volgens professor Swennen, maar niet vanzelfsprekend. Ten eerste moet de ouderschapstest aan hoge kwaliteitseisen voldoen, dus best afgenomen zijn door een universitair centrum. Ook moet de vader zijn vaderschap voor de rechtbank betwisten binnen het jaar na de ontdekking van de waarheid. Dan nog kan de rechtbank oordelen dat hij de wettelijke vader blijft als hij zich lang als vader heeft gedragen.

Het lijkt erop dat biologisch ouderschap een onderwerp is waarbij mensen soms benadeeld, gefrustreerd of teleurgesteld zullen achterblijven. Misschien moeten we verplichte DNA-testen invoeren voor de hele bevolking om dit probleem uit de wereld helpen. Dan kunnen we, met de staat als grote broer, op weg naar een brave new world.



met stoute schoenen aan

17/04/2019
🖋: 

Het hoesje van een sappige komkommer, een bakje van zoete druiven en een kunststof folie om een tijdschrift te beschermen. Ook al willen we minder plastic kopen, de supermarkten maken het ons niet gemakkelijk. Bij winkels als Robuust zijn de producten voor studenten niet te betalen en kotbazen kunnen weinig enthousiasme opbrengen om de fietsenstalling te vervangen door een moestuin. Barbie had gelijk, life is plastic. Kunnen we dan echt niet meer zonder? We nemen de proef op de som. Twee auteurs, dertig dagen, nul plastic. De komende vier weken zullen zij hun ervaringen met jullie delen.

 

Suzanne
Ik ben geen geen big spender. Als ik eens iets in het centrum nodig heb, ren ik snel de noodzakelijke winkels in om naar buiten te lopen met niets meer dan ik van plan was te halen. Deze week besteedde ik echter twee keer mijn tijd aan het kopen van kleding en twee keer zonder succes. 

Afgelopen weekend was een goede vriendin op bezoek in Antwerpen en wilde ze samen een cadeautje kopen om mijn verjaardag te vieren. Het zou niet de eerste keer zijn dat ze lingerie voor mij kocht en ik was blij met haar plan. Lingerie van een vriendin krijgen is misschien nog wel leuker dan van mijn vriend. De lingeriezaak die we binnen stapte was een grote teleurstelling. Blijkbaar verpakken wij vrouwen onze private parts ook dagelijks in plastic.

De tweede teleurstellende shopervaring kwam doordat ik zelf een misstap heb gemaakt. Zelfs nieuwe werkkleding heb ik nog niet gekocht, omdat ieder zwart shirt dat ik de afgelopen weken gezien heb wel aramide, polyamide, polyethyleentereftalaat of wat voor kunststof dan ook bevat. Maar bij het leren paar schoenen dat ik in mijn handen had, heb ik geen seconde nagedacht om de rest van de materialen te bekijken. Eenmaal thuis zag ik het pas: de zolen waren van kunststof.

Om de berg tegenvallers nog iets te vergroten, heb ik mijn plannen van week twee niet kunnen waarmaken. Selena wees vorige week al op de te betalen prijs voor plasticvrij eten, en als je toch niet veel meer uit wilt geven, dan kamp je met de te betalen tijd. Het kaas maken is er niet van gekomen en ook mijn jacht op toiletpapier heb ik niet intensief kunnen voortzetten. Gelukkig was er toch een lichtpuntje in mijn week. Mijn vriend maakte mij gelukkig met een kilo natriumbicarbonaat, het middel dat in week twee mijn plasticvrije leven al een stukje makkelijker maakte. In karton verpakt en blijkbaar te koop bij een van de grotere Belgische supermarkten. Hoe romantisch is dat?

 

Selena
Ik ben nu al een week in het mooie Wenen. Ook hier zet ik onze missie voort, maar wel met de luxepositie dat de ouders van mijn lief veel koken en boodschappen doen. Aangezien ik niet het huishouden over kan nemen, is mij een grote last ontnomen, maar wanneer ik toch in de supermarkt ben, let ik natuurlijk op. Zo kwam ik tot de hartverwarmende realisatie dat de gouden combinatie voor elke chillsessie: pizza en ijs, meestal gewoon in karton verpakt worden.

Dan zijn er nog de touristische tripjes die ik onderneem. Treinkaartjes en museumtickets zijn gelukkig van papier en koffiebarretjes en eettentjes leveren over het algemeen ook geen problemen op. Zelfs op de paasmarkt bij Schönbrunn kreeg ik mijn knödel in een bamboe bakje. Toch kwam ik een enkele keer wel voor een nare verassing te staan. Zo ging ik naar een hippe veganistische burgerzaak, die bekend staat als super milieuverantwoord. Uitgerekend daar kregen we een plastic vork bij ons eten. Toen mijn vriendin de meneer achter de kassa vriendelijk doch dringend vroeg of hij ook ander bestek had, was dit niet het geval. Toen ze hem vroeg waarom, gaf hij aan dat hij dat niet wist en dat hij ook maar gewoon zijn werk deed. Fair enough. De burgers, die overigens erg lekker waren, hebben we maar met onze handen gegeten. 

In tegenstelling tot Suus had ik deze week meer geluk met winkelen. Normaal koop ik mijn kleding vrijwel altijd tweedehands. Mijn afgetrapte adidasjes vielen echter van ouderdom uit elkaar en waren hard aan een welverdiend pensioen toe. Het was tijd voor een rigoureuze aankoop: gloednieuwe sneakers. Ik twijfelde of ze wel plastic-vrij waren, maar kon op het internet achterhalen dat ze van stof en rubber gemaakt zijn. Een gelukje! Daarnaast vieren twee van mijn beste vriendinnen deze maand hun verjaardag en moest ik op cadeautjesjacht. Voor de een heb ik een zoutlamp gekocht in een stenenwinkel die niets in verpakking verkocht. Opgerold in kranten en feestelijk verpakt met overpriced pakpapier met kattenprint was dit een prima cadeau. Voor de ander kocht ik een organicup. Gelukkig vind je die bij drogisten hier al vanaf tien euro, waar je ze bij de Kruidvat in België alleen van duurdere merken kan kopen. Ik geef toe dat het geen heel sexy cadeau is, maar wel een manier om onze plasticvrije missie te verspreiden en tegelijk mijn geweten over de boodschappen wat op te klaren. 
 

 


kunst op de stadscampus

17/04/2019
🖋: 

Soms kan kunst bevreemdend werken. Meer dan eens kunnen we ons afvragen wat een kunstwerk nu eigenlijk is, wat het moet voorstellen en of het zelfs kunst is. Welk verhaal moeten we erin lezen? De campussen van UAntwerpen staan vol kunstwerken, maar of er veel studenten zijn die ze goed bekijken valt te betwijfelen. dwars vliegt er echter in en belooft je dat vijf minuten eerder opstaan om de pareltjes op de universiteit toch eens goed te bekijken, helemaal de moeite waard is.

Sinds 1986 heeft Vlaanderen een decreet dat de integratie van kunst in gebouwen van openbare diensten en van door de overheid gesubsidieerde inrichtingen, verenigingen en instellingen, regelt. Een klein percentage van de bouwkosten moet zo worden besteed aan het integreren van een kunstwerk. Dit kunstwerk moet deel uitmaken van het gebouw en mag dus niet verwijderd kunnen worden. De bouwheer hoort een levend kunstenaar aan te wijzen die vervolgens zijn opdracht zal uitvoeren. Een goed voorbeeld hiervan is de sculpturale arm, reikend naar de hemel op het binnenplein van de bibliotheek van Humane Wetenschappen. Touch the clouds van Luk Van Soom Is een bronzen beeld uit 2007. Het is gebaseerd op een van de meest gekende schilderingen uit de geschiedenis van de barok: Michelangelo’s Schepping van Adam, een fresco dat al eeuwen het plafond in de Sixtijnse kapel siert. Twee vingers, amper verwijderd van elkaar, vlak voor het begin van alle bestaan. Letterlijk reikt Adam naar God om van hem de levensvonk te ontvangen. Maar figuurlijk zien we de mens die streeft naar het goddelijke.

Luk Van Soom beeldhouwde enkel de essentie: een reikende arm en een verlangende blik vol beloftes. Vanuit één standpunt is het een perfecte driedimensionale kopie van zijn inspiratiebron. Maar door de verandering van locatie verandert ook de context van het beeld. Van religie is geen sprake meer. God wordt vervangen door lucht, wolken en hemellichamen. De Sixtijnse kapel wordt een universiteit. Nu streeft het naar kennis. Kennis in zijn complete aanwezigheid die onmogelijk te vatten is, net als de wolken waar Adam naar reikt. Het is er altijd, vlak boven ons hoofd, vlak onder onze neus. Nooit volledig te doorgronden. Net zoals een visnet nooit de zee kan vatten, maar enkel de vis. Desalniettemin blijven we steeds meer kennis verzamelen. We zijn opzoek naar een homo universalis, een die we enkel creëren in de ideale droom.

 

wist je dat…

Wie goed oplet zag het misschien al. Zeer merkwaardig is de tweeslachtigheid van het beeld. Aan de voorkant zien we Adam, maar als we om het beeld heen lopen veranderen zijn korte haren in lange lokken. Ondanks dat Van Soom teruggrijpt naar de barok, laat hij ook zijn hedendaagse kant zien. Gelukkig kunnen vrouwen vandaag studeren en hebben ze evenveel recht op kennis als ieder ander. Althans in België. Maar om geen overhaaste conclusies te trekken kan het natuurlijk ook dat er iets misging bij de kapper.

 


burgerschapsvorming op weg naar volwassenheid

17/04/2019
🖋: 

De verkiezingen komen er weer aan, wat het gebruik van bepaalde woorden met rasse schreden lijkt te doen toenemen, zoals ‘democratie’ en de variant ‘democratische waarden’. Ook de woorden ‘integratie’, ‘verantwoordelijkheid’ en ‘burgerschap’ komen in verhitte discussies wel eens bovendrijven. Actief deelnemen aan de maatschappij wordt dan ook van iedereen verwacht, maar hoe komt dit tot stand? Zoals bij zoveel dingen geldt: jong geleerd is oud gedaan. Burgerschapseducatie is in, en dat zag ook Leo Pauw.

 

Het begrip 'burgerschapseducatie' wordt in hedendaagse debatten op regelmatige basis bovengehaald. Een kleine zoektocht op het internet levert de volgende definitie op: het "biedt leerlingen kennis, vaardigheden en inzicht aan om geïnformeerde burgers te worden die zich bewust zijn van hun rechten, plichten en verantwoordelijkheden." Het klinkt misschien vanzelfsprekend dat kinderen die het onderwijs doorlopen, dit automatisch in hun rugzakje meekrijgen om het de rest van hun leven met zich mee te dragen. Toch is de realiteit complexer en dient deze burgerschapsvorming meer expliciet in het curriculum opgenomen te worden.

Zo kondigde Universiteit Antwerpen onlangs aan dat ze haar studenten wil opleiden tot bekwame hooggeschoolden die “naast professionele verantwoordelijkheden ook een maatschappelijke rol kunnen opnemen”. Vanaf het academiejaar 2019-2020 zal hierop ingezet worden door middel van een korf van verbredende vakken, die geïntegreerd zullen worden in alle bacheloropleidingen. Meer daarover in dwars 122, voor nu focussen we op de voorgaande onderwijsstadia.

 

de eerste stappen

Ook scholen in verschillende landen hebben immers de opdracht hun leerlingen klaar te stomen voor een actieve deelname aan de maatschappij, al dan niet expliciet opgelegd ‘van bovenaf’. Allemaal makkelijk gezegd, maar hoe komt deze fameuze burgerschapsvorming tot stand? In Vlaanderen zijn scholen dan wel bij wet verplicht hiervoor inspanningen te leveren, maar hoe ze hieraan invulling geven verschilt van school tot school. Het Gemeenschapsonderwijs (GO!) nam de voortrekkersrol op zich voor de verankering van ‘burgerschap’ in het curriculum, door vanaf september 2018 hierover een specifiek vak uit te rollen over heel Vlaanderen. Ook Hilde Crevits, minister van Onderwijs, ijverde al voor extra aandacht voor burgerschap in de nieuwe eindtermen.

De eerste kinderstappen zijn met andere woorden gezet op het pad der volwassenwording van de burgerschapseducatie. Eens over de landsgrenzen heen kijken, en wie weet wel leentjebuur spelen, kan onder het mom van ‘ken je buren’ (in Antwerpen met haar beduidend aantal Nederlandse studenten vrij letterlijk te nemen), onze kijk op de zaak alleen maar ten goede komen.

 

gluren bij de noorderburen

Bij onze noorderburen zijn scholen sinds 2006 wettelijk verplicht om een bijdrage te leveren aan ‘burgerschapsvorming’, waaronder de persoonlijke, sociale en maatschappelijke vorming van hun leerlingen begrepen wordt. Een decennia later werd er aan de alarmbel getrokken door de inspectie en Onderwijsraad: de burgerschapseducatie bleek een moeilijke puber te zijn, die zonder duidelijke doeleinden en een samenhangend aanbod navenant gedrag begon te vertonen. Er was nood aan discipline en duidelijkheid. Hieraan werd gehoor gegeven door een wetsvoorstel op tafel te toveren met aangescherpte doelstellingen, dat het burgerschapsonderwijs terug op de rails moet krijgen.

Aanleiding genoeg voor Leo Pauw, als pedagoog al ruim dertig jaar actief in het onderwijs en de onderwijsadvisering, om in zijn pen te kruipen voor het essay ‘Burgerschapsvorming op weg naar volwassenheid’. Het boekje biedt “een grondige analyse op basis van meer dan tien jaar ervaring in praktijk, én geeft richting aan een hoopvol perspectief voor dit ‘lastige’ onderdeel van de vorming van onze jeugd”, voor iedereen die geïnteresseerd is in de thematiek van burgerschap, gaande van leraren, schoolleiders, jongerenwerkers, wijkagenten, pedagogisch medewerkers, onderzoekers tot schoolbestuurders. Als Belg vormden de niet uitgelegde afkortingen PO, VO, SO en MBO tijdens het lezen een kleine struikelblok, maar verder was de tocht door het betoog eentje zonder te veel vallen en opstaan. De obstakels op bestuursniveau zullen door dit schrijfsel niet ineens wonderbaarlijk verdwijnen, wel reikt het stof tot nadenken aan en wordt een zeker bewustzijn gecreëerd.

 

de zes tot succes?

De problematiek van een tanend burgerschapsonderwijs wordt helder beschreven, waarbij vaak gerefereerd wordt naar het programma van De Vreedzame School (momenteel op 950 Nederlandse basisscholen in gebruik). Niet toevallig, aangezien Pauw de initiatiefnemer en ontwikkelaar is van dit schoolbreed programma voor sociale competentie en democratisch burgerschap. Op papier leest het alvast als een mooi initiatief, dat uitgelegd wordt als een programma dat de klas en de school beschouwt als “een leefgemeenschap, waarin kinderen een stem krijgen en leren wat het betekent om een ‘democratisch burger’ te zijn.” Burgerschap is dan ook geen vak zoals een ander, waarbij de doelen simpelweg te gieten zijn in het kunnen van 1+1=2; het gaat eerder over een complex geheel van kennis, vaardigheden, houding en waarden.

Hiervoor zijn volgens Pauw enkele belangrijke condities voor succesvol burgerschapsonderwijs onontbeerlijk: (1) heldere doelen zijn een must, net als (2) een curriculum dat deze doelen operationaliseert met leerlijnen door de leerjaren heen, waarbij (3) de school als betekenisvolle oefenplaats voor de burgerschapscompetenties fungeert. Daarnaast (4) dient de school ook een expliciet morele omgeving te zijn, waarnaast (5) de ouders en de buurt mee de handen in elkaar slaan om een samenhangende opvoedgemeenschap tot stand te brengen. (6) Toetsing en evaluatie van de opbrengsten maken het tenslotte helemaal ‘af’.

Over alle 6 voorwaarden wijdt hij verder uit en vervolgens stipt hij (mogelijke) problemen en/of moeilijkheden aan. Is dit dan dé feilloze succesformule voor een geslaagd project van burgerschapseducatie? Pauw geeft alvast nog enkele (vooral theoretische) aanbevelingen mee zodat de burgerschapsvorming veilig de overstap kan maken van de soms woelige jaren van adolescentie naar volwassenheid. Benieuwd of het Nederland lukt, en hoe België – en meer bepaald UAntwerpen met haar korf-vakken – het op haar beurt gaat klaarspelen. Wordt ongetwijfeld vervolgd.

 

Verder lezen? Je kan het boek onder andere bestellen bij uitgeverij EPO.
Technische gegevens: I9789088508783 - € 12,50 - 72 pagina's - paperback - SWP - 2018

 


poetspaniek en papierproblemen

12/04/2019
🖋: 

Het hoesje van een sappige komkommer, een bakje van zoete druiven en een kunststof folie om een tijdschrift te beschermen. Ook al willen we minder plastic kopen, de supermarkten maken het ons niet gemakkelijk. Bij winkels als Robuust zijn de producten voor studenten niet te betalen en kotbazen kunnen weinig enthousiasme opbrengen om de fietsenstalling te vervangen door een moestuin. Barbie had gelijk, life is plastic. Kunnen we dan echt niet meer zonder? We nemen de proef op de som. Twee auteurs, dertig dagen, nul plastic. De komende vier weken zullen zij hun ervaringen met jullie delen.

 

Suzanne
Door afgelopen week zo intensief met verpakkingen bezig te zijn geweest, werd ik me ook steeds bewuster van mijn herbruikbare producten. Ik wil graag overstappen op siliconen herbruikbare vershoudfolies, en hoop mijn plastic containers eens ze opgebruikt zijn te vervangen door weckpotten. Ook een grote zak natriumbicarbonaat staat op mijn verlanglijst, maar bestellen zit er helaas nog niet in. Het risico dat wat ik koop in plastic verpakt aankomt, is namelijk vrij groot.

De laatste week eindigde ik met drie grote zorgen: tandpasta, kaas en wc-papier... Laat ik beginnen met het goede nieuws. Ik heb een tandpastavervanger gevonden: de 200 gram natriumbicarbonaat, ook wel bakpoeder genoemd, die ik nog in huis had. Het is smerig en zout, maar mijn tanden voelen wel fris en schoon. Je kan er meer mee poetsen dan enkel je tanden. Ik liet deze week mijn glazen fles olie stuk vallen. De hele keukenvloer was er mee besmeurd en alle schoonmaakmiddelen in huis waren met plastic verpakt. Wonder boven wonder waren heet water, een dweil en bakpoeder alles wat ik nodig had om de vloer weer vetvrij te maken. Blijkbaar kun je nog veel meer met dit spul, dus zodra de angst voor plastic in de levering geweken is, haal ik een paar kilo in huis.

Het wc-papierprobleem lijkt echter onoverwinnelijk. In winkels, online, ik weet niet meer waar ik kijken moet. Een euro per rol en dat met een online bestelling waarvan ik nog altijd de angst heb dat het in plastic geseald voor mijn deur beland. Andere papiersoorten mag je dan weer niet doorspoelen. Iemand stelde me voor om zoals in verre oorden mijn linkerhand voor afvegen en rechterhand voor eten te gebruiken, maar dat kan ik er niet voor opbrengen. Zelfs niet in de naam van een goed experiment.

Maar zoals ik al zei, geef ik niet op. Ik ga een manier vinden om plasticvrij mijn billen af te vegen. Daarnaast heeft het missen van kaas en het succes met mijn yoghurt heeft me de motivatie gegeven om het toch te gaan proberen. Ik ga kaas maken! Laat ik de laatste twee weken als excuus gebruiken om me in dat soort persoonlijke mini-projecten te verliezen.

 

Selena 
Hoewel de eerste anderhalve week eigenlijk vrij vlekkeloos verliep, kreeg ik het tegen woensdag plots erg benauwd. Mijn afwasmiddel en het wc-papier waren op. En ik geef het toe, ik heb gezondigd en beide gekocht. Suzanne vond op het internet wc-papier dat geheel zonder plastic geproduceerd is, maar zelfs als we een pak zouden delen waren we allebei iets meer dan 20 euro kwijt geweest. Dat kan (en wil) ik me momenteel eigenlijk niet veroorloven. Ik realiseerde me helaas te laat dat je schoonmaakmiddel prima zelf kan maken. Azijn blijkt bijvoorbeeld een wondermiddel te zijn. Je kan het als wasverzachter gebruiken en het is in een paar eenvoudige stappen om te toveren tot allesreiniger.

Op het afwasmiddel en het wc-papier na, doe ik het toch redelijk goed. Bij de verpakkingsloze winkel heb ik azijn, koffie, quinoa, yoghurt en nootjes gekocht. Vooral die laatste twee had ik gemist! Het probleem van verpakkingsvrije winkels is en blijft wel dat ze prijzig zijn. Ik ben bang dat ik, alle optimisme daargelaten, steeds meer tot de conclusie kom dat plasticvrij leven niet voor iedereen mogelijk is. Voor ons studenten is er qua geld en tijd wel wat speling. Door keuzes te maken is het haalbaar. Wat minder drinken op café scheelt bijvoorbeeld al tijd en geld. Voor een alleenstaande ouder die niet geweldig verdient, daarentegen, ben ik bang dat dit een ander verhaal is. Maar, zoals mijn vader wel eens zei: "Tijd is prioriteit". 

Aankomende paasvakantie ben ik in Wenen. Een verpakkingsloze vakantie zou in principe haalbaar moeten zijn. Ik ben echter te gast bij de ouders van mijn lief en zal niet in mijn eentje het huishouden kunnen bestieren of de boodschappen over nemen. Enfin, ik ga doen wat ik kan. Eventueel een goede plasticvrije taart bakken om indruk te maken op schoonmama en -papa? 

 


10/04/2019
🖋: 
Auteur

When thinking about yoga several images probably pop into your mind about this ancient art. These images are most likely based on the way we practice and interpret yoga nowadays. Well, put your prejudice aside, and continue reading this article. We found yoga instructor Robbie prepared to talk to us and discovered some zensation in ourselves.

Mischievous as we are, we start by asking what yoga exactly is. “When you read a book about yoga, it will tell you that yoga is an ancient system about mental and physical practices which provides you with guidelines for living a meaningful life”, Robbie says. He continues by telling us that the practice of yoga arose thousands of years ago as a system of liberation. “People’s lives and the world they lived in were very different back then. Yoga was more of a mental practice, reaching a higher consciousness in the early ages.”

“Today people think that yoga is mainly a physical practice”, Robbie says. “Based on the postures they see in magazines for example, people would say: ‘I can’t do yoga because I’m not flexible.’ But the physical part is just a small aspect of traditional yoga”, he emphasizes. “The world today focuses more on people’s physical appearance, so the image of yoga is also focused on that.” He tells us that yoga is so much more than that. “If we get too attached to the physical part, there’s a risk we lose the connection with the essence of yoga.”

 

doors that open

And that is exactly why we students should practice yoga, for example when we experience stress during the exam period. “Yoga is great for that, it will help you work out that tension. The power of yoga is to purify, cleanse, purify, and to de-stress. If you start doing yoga, there’s always a reason why you are drawn to the practice in the first place”, he tells us. “Even if you don’t have a particular reason, there’s a question in your mind. You can always talk to a teacher and ask how you can find an answer to your question through yoga. It doesn’t matter why you practice yoga as long as you remember the essence of the teachings. Each and every personal purpose is valuable. Yoga might open other doors for you.”

“There are so many problems we might face: relationships, exams, money, etc. It’s natural that these challenges come our way and we should learn how to cope with them”, says Robbie. “When practicing yoga for a while, a profound inner transformation begins to take place. You are being reminded over and over again that you shouldn’t take your life so seriously. Instead of reacting straight away, you just take a bit of time and you realize that you have choices. We learn to accept that there are a lot of things that are beyond our control. There are quite a few things we can alter and change such as the way we breathe, move, hold our body in space and the people we surround ourselves with. Many people don’t realize that.”

 

more and more tools

As mentioned before, there is also a physical aspect to yoga. “We tend to sit a lot and the way we sit is not really great for our spine, shoulders and neck”, says the yoga instructor. “Yoga helps us change these and other habits, the way you breathe, the way you talk, basically the way you do everything in life. It’s definitely not only about what you do on the mat.” According to Robbie you’ll get more and more tools if you are dedicated to the practice.

Robbie tries to incorporate this yoga mindset into his classes. At the studio where he works, these essential teachings play a big role as well. “We still like to remind people why we do the practice and provide them with the essential teachings of yoga, we have that responsibility. We wanted to keep those ancient practices and incorporate them in a contemporary setting.” And so the yoga mindset can be found within the yoga studio. “Everyone is welcome, regardless of your occupation, your age, your interest, sexual orientation, political view, as long as you accept diversity.”

 

For those who have become curious about yoga, UAntwerp offers yoga classes for Plus Pass holders. If you’re inspired by Robbie’s words, you can join a class at Yyoga in Antwerp.