pilaarbijter

het laatste woord

12/10/2021

Je zal het maar voorhebben: het ligt op het puntje van je tong en toch kan je er niet opkomen. Dat ene woord ontglipt je keer op keer. Ook dit jaar schiet dwars alle schlemielen in zulke navrante situaties onverdroten te hulp. Maandelijks laten we ons licht schijnen op een woord waar de meest vreemde betekenis, de meest rocamboleske herkomst of de grappigste verhalen achter schuilgaan. Deze editie ontmaskeren we de pilaarbijters. 

Heb je even tijd om naar me te luisteren? Er moet me iets van het hart! Kom, ik schenk je een glas in en dan zetten we ons in een hoekje waar niemand ons kan horen. Ken je zo van die mensen die doen alsof ze perfecte schepselen zijn? Alsof ze welgeteld elke regel opvolgen en zelfs dode letters weer tot leven wekken? Nooit ofte nimmer hebben ze iets ondernomen wat ook maar in de buurt komt van een ethische misser, o nee, dat zouden ze nooit doen. En dit hele gesprek? Daar krijgen ze vast een hartaanval van. Wat gemeen toch allemaal! Enigszins teleurgesteld schudden ze hun hoofd, want ze hadden beter van ons verwacht, beter gehoopt misschien, maar stiekem weten ze dat dit ook betekent dat zij moreel superieure mensen zijn. Een erg zware last. 

Tot je hen in een privékamer tegenkomt. Dan! Dan gaan de sluizen open, geloof me maar. Geen regel blijft overeind, geen persoon blijft onaangetast door hun gal. De buren met die huilbaby zijn vreselijke mensen, maar kan je geloven dat ze hebben geklaagd dat hun feestje te luid was? Pfft! Afval op de grond gooien is een schande, maar als de vuilnisbak toch een beetje ver staat, maakt één papiertje of peuk op de grond niet uit. Hun kan nooit iets verweten worden, maar iedereen zal het horen als er iets gebeurt wat hun niet aanstaat. En geen greintje zelfreflectie, hè? Wat een pilaarbijter. 

Aanvankelijk doelde de scheldnaam pilarenbiter vooral op een gelovige die zich overmatig godsdienstig gedroeg, het type dat de voeten kuste van elk Jezusbeeld in de buurt. Na verloop van tijd werd het algemener gebruikt en fungeert het als iets gemenere versie van ‘schijnheilige’. Een pilaarbijter doet zich braver voor dan die in werkelijkheid is, inclusief de nodige dosis veroordelende blikken en commentaar. Die religieuze betekenis heeft het woord nog niet helemaal van zich afgeworpen, dus het kan maar al te goed gebruikt worden voor mensen die zich op zondag in de kerk bevinden en op maandag de eerste steen werpen, alle eigen zonden vrolijk negerend. 

Laten we nog een glas erbij nemen voor mijn levensbelangrijk advies. Vertrouw de pilaarbijters, de farizeeërs, de hypocrieten, de schijnheiligen en de huichelaars van de wereld niet. Je hebt er een gezellig gesprekje mee over een goedkoop glas wijn en dan schrijven ze het nog even op in een roddelblad ook. Tot zover de vertrouwelijkheid. Pfft. Waar gaat het naartoe met de wereld …