De vraag of TikTok een kunstvorm is, zal nog wel een tijdje op een hoongesnuif vallen – iedereen weet dat het enige dat in de buurt komt, Vine-imitaties zijn. Toch werd vijftien jaar geleden allicht hetzelfde gezegd over de talloze YouTube-filmpjes die om-ter-obscuurste humor poogden te etaleren. Van YouTubePoop met Samson en Gert thema tot Llama’s in hats met hun vleesdraken van dode babyhandjes. De donkere kant van YouTube wordt een decennium later nog steeds bezocht, niet zelden vergezeld door een pretsigaret.
Veel is te danken aan pionier David Firth. Hij was met Jerry Jackson en Burnt Face Man aanvankelijk niet meteen te onderscheiden van de rest van het contentplatform Newgrounds.com, waar toen vooral schetenhumor in gebrekkig geanimeerde filmpjes de plak zwaaiden. Toch zouden het de op zijn nachtmerries gebaseerde animaties zoals het groteske Dog of Man en de absurdistische post-apocalyptische avonturen van Salad Fingers op YouTube zijn die een eerste aanzet gaven aan een genre waarvan velen ten onrechte menen dat het slechts willekeur is.
Firth wordt aangevuld door Michael Cusack, die mogelijk nog een slechtere kwaliteit van animatie aanlevert. Vooral You Only Yolo Once is relevant. De naam geeft niet enkel een beeld van hoe oud die video’s eigenlijk zijn, maar ook waarover ze handelen: een gitzwarte en cynische cartoon over de feestcultuur die Cusack duidelijk op de korrel neemt. De personages zijn ontiegelijk oppervlakkig; brutale onthoofdingen en tijdens de seks uiteenspattende lichamen kunnen op bijval rekenen van joelende fratboys. Opvallend is dat dat ene filmpje nu, tien jaar later, een min of meer coherente serie is geworden in YOLO: Crystal Fantasy. Cusack ontwikkelt ondertussen andere animatieseries, in minstens even bevreemende stijl.
Een andere beruchte YouTubeserie die een decennium later opnieuw het leven in werd geroepen is Don’t Hug Me I’m Scared. Joseph Pelling en Becky Sloan hervatten het grondidee van het YouTube-origineel: een kinderlijk aandoende poppenshow, waar elke aflevering objecten antropomorf worden gemaakt om vrolijke kinderliedjes te brengen die steevast ontaarden in existentiële horror. Ik bingede de hele serie.
Waar Firth speelt in het associatief veld van de eigen nachtmerries en Cusack agressief om zich heen slaat, slagen Pelling en Sloan erin om jou als kijker zelf te laten spelen in hun onlogische wereld. Er is weinig houvast, maar toch druppelt er inhoud door de absurde en zwartkomische situaties heen. Geen oppervlakkige willekeur, maar een (on)heldere kritiek jegens de naïeve beeldvorming waarmee kinderen bevuild worden. De serie doet je inzien hoe die restanten onze blik nog lang na onze kindertijd beperken. Zonder een antwoord te bieden, nemen ze je bij de hand door een thematische reis waarin je heerlijk kan verdwalen.
- Login om te reageren