De politieke barometer in België bereikte even geleden een nieuw dieptepunt. Op 6 november trokken 12.000 manifestanten naar Brussel om hun onrust over het regeerakkoord te uiten. Pijnpunten waren de indexsprong en de vermogenswinstbelasting. Naar aanleiding van deze nationale betoging zei Zuhal Demir (N-VA) in het federaal parlement dat het de taak is van de regering om haar beleid aan de bevolking uit te leggen. dwars nodigde haar uit om dit daadwerkelijk te doen.
kritiek langs links en rechts
De indexsprong zal leiden tot een koopkrachtverlies van ongeveer 3 miljard euro, dat is een jaarlijks verlies van 1.000 euro per werknemer. Moet die koopkracht in tijden van economische malaise niet juist gewaarborgd worden?
Zuhal Demir Sta mij toe uw vraagstelling om te keren. Ik hoor nooit iemand praten over de koopkrachtwinst van duizenden euro’s per jaar voor iedereen die een baan vindt. Wij mikken op activering en solidariteit. Wij willen dat zoveel mogelijk mensen via de arbeidsmarkt betrokken worden bij het maatschappelijk leven. De hervormingen die wij willen realiseren, dienen om onze sociale welvaart sterker te maken, slagkrachtig te houden en om de vergeten mensen mee op te nemen en niet langer uit te sluiten van het maatschappelijk leven.
De regering blijkt er zelf van uit te gaan dat de lastenverlaging die bedrijven uit de indexsprong halen niet zal worden geïnvesteerd. Ze rekent er immers op dat de vennootschapsbelasting door deze maatregel volgend jaar met 215 miljoen euro zal toenemen. Is dat verenigbaar met het discours van investeringen in innovatie en werkgelegenheid?
Demir Het is vreemd dat winst en tewerkstelling worden gezien als elkaars vijanden. Ik zeg: als de loonkosten dalen, krijgen de bedrijven meer zuurstof en nemen ze meer mensen in dienst. Een lastenverlaging is ook gunstig voor het investeringsklimaat. De voorbije jaren hebben de hoge Belgische loonkosten buitenlandse investeringen weggejaagd. Buitenlandse bedrijven schrikken ervan dat ze 252 euro moeten betalen om een Belgische werknemer 100 euro koopkracht te kunnen geven. Dat is een Europees record, het gemiddelde is 186 euro. Een daling van de loonkosten is absoluut noodzakelijk om de Belgische koopkracht te blijven garanderen.
Ook langs de zijde van de ondernemers klinkt er kritiek. VOKA zegt dat de lastenverlaging die de indexsprong creëert niet genoeg is om de loonkostenhandicap van België te herstellen; er zou nog 6,2 miljard extra belastingverlaging moeten worden doorgevoerd om een gunstig ondernemingsklimaat te creëren.
Demir De indexsprong is één. We willen tegen 2019 ook de patronale bijdragen laten dalen van ongeveer 33 procent naar 25 procent. Zelfs partijen ter linkerzijde betwisten niet langer dat de lasten op arbeid bij ons veel te hoog zijn. De lasten moeten dus omlaag, zonder evenwel de budgettaire toestand en het evenwicht in de begroting uit het oog te verliezen.
de rijkentaks: tot op heden een mysterie
Binnen de Zweedse coalitie zelf lijkt verdeeldheid de toon te voeren. CD&V staat open voor een 'rijkentaks' en even geleden zei ook minister Van Overtveldt dat die taks te overwegen viel. Later werd die mogelijkheid resoluut van tafel geveegd. Kunt u hieromtrent duidelijkheid scheppen?
Demir Het debat daarover wordt eerst in de regering gevoerd. We zetten in op drie principes: correcte belastingheffing, lagere lasten op arbeid en geen stijging per saldo van de belastingen. Elke tax shift moet daaraan voldoen. Vorige legislatuur voerde de regering Di Rupo al eens een rijkentaks in, die binnen het jaar weer werd afgevoerd omdat hij praktisch niet uitvoerbaar bleek. Je kunt een vermogenswinstbelasting niet zomaar van de ene op de andere dag opleggen. Voor je het weet voer je een extra belasting in voor de gewone spaarder terwijl de echt vermogenden de grens over trekken.
Ook de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) pleit voor een tax shift; de belastingdruk moet verschoven worden richting hogere belastingen op consumptie, vervuiling en vermogenswinsten. Deze laatste zijn volgens de organisatie in België ‘erg laag’.
Demir De discussie over de tax shift is vooral ontstaan omdat arbeid in België veel te zwaar belast wordt. We hebben een lage werkzaamheidsgraad en dat betekent dat de 64 procent van de beroepsbevolking via de RSZ het gros van de sociale zekerheid financiert. Een globale tax shift is op zich belangrijk, al was het maar omdat de basis van de taxatie daarmee verbreedt. Bovendien pleit de OESO ook voor een sanering van de overheidsuitgaven. Met een overheidsbeslag van 54,4 procent van het BBP zal er maar echt sprake zijn van een verlaging van de belastingdruk op arbeid als de overheid efficiënter werkt. Volgens het begrotingstraject dat Di Rupo in 2011 neerlegde bij de Europese Commissie zou dit jaar het begrotingstekort nog maar 0,8 procent van het BBP bedragen. De realiteit is dat het begrotingstekort voor 2014 op 3 procent zal uitkomen. Deze regering moet bijgevolg nog 11 miljard euro saneren.
Met verve heeft Zuhal Demir de beleidsbeslissingen van de Zweedse coalitie uitgelegd. Even moeten we een zure appel doorbijten, en dan wacht ons een betere toekomst. Hoe wrang de appel volgens de Belgische bevolking smaakt, zullen we op de nationale stakingsdag van 15 december te weten komen.