twilight

de foto's van Gregory Crewdson

16/01/2023
🖋: 

Een tijdje terug ging ik naar de Antwerp Academy Art Book Fair. Ik was niet erg geïnformeerd toen ik er naartoe vertrok: in mijn straat hing een affiche van het evenement en het klonk als een leuk weekenduitje. Ik werd bij aankomst positief verrast. In tegendeel tot mijn verwachting leek de boekenmarkt wel oneindig te zijn. Wel degelijk een leuk weekenduitje dus; oneindig snuisteren tussen zowel nieuwe als oude en zowel mainstream als niche kunstboeken.

Ik kocht als eerste een boek waarin 365 foto’s stonden van hetzelfde konijn met steeds een ander voorwerp op zijn hoofd, want dat vond ik grappig. Daarna deed ik een echt koopje! ik scoorde voor maar zeven euro een fotoboekje over punk in Antwerpen. Toen ik in de laatste hal kwam trok een fotoboek mijn aandacht: een dwarsliggerformaat met een absurde foto op de cover. Het boek, Twilight, draagt dezelfde naam als de serie foto’s van Gregory Crewdson, en bevat daarnaast een essay van Rick Moody over de reeks. Ik moest heel lang wachten om te betalen, maar nadat het eindelijk lukte, was ik euforisch, want de cover had me echt geïntrigeerd. Daarop ligt een vrouw in een gitzwarte vloeistof te drijven, midden in een woonkamer die me door de belichting doet denken aan een horrorfilm.

De foto’s van Gregory Crewdson zijn bizar. Zijn serie Twilight is een verzameling van in scène gezette foto’s die het leven in small-town America zouden moeten evoceren. Wel, als dat het leven is in Amerika, dan wil ik daar liever niet naartoe. Hoewel zijn foto’s me intrigeren, hebben ze toch eerder een schrikwekkend aspect. De dystopische wereld die Crewdson weet te creëren heeft een horrorachtige schijn, door de belichting die bijna altijd iets onheilspellends heeft en de vorm aanneemt van een blauwe schemering. Ook de bizarre taferelen die in beeld gebracht worden dragen hierbij toe.

Een specifieke foto die deze bevreemdende effecten goed illustreert, is de foto Untitled (Beer Dreams). In een woonwijk waar veel te veel auto’s geparkeerd staan op een oprit, staat een figuur in de schijnwerper. Er schijnt één straal blauwachtig licht op de in rook gehulde figuur, waardoor het bijna lijkt alsof er buiten het beeld een ufo rondzweeft. Dat is dus die onheilspellende absurditeit die steeds terugkomt in de serie.

Rick Moody vergelijkt dit effect met een twilight sleep: een slaap die door morfine geïnduceerd wordt en gebruikt wordt bij bevallingen. Daarnaast is er ook de vergelijking met de twilight state: een dromerige toestand waarin men geen greep heeft op de realiteit, voorkomend bij epilepsie, hysterie en schizofrenie, en soms opgewekt met verdovende middelen. Deze beschrijvingen omvatten de foto’s uit deze serie voor mij heel goed. Ik denk dat de cover me daarom zo hard aantrok; het was een absurd tafereel, maar ik kon niet meteen beschrijven wat me nu precies aantrok. Ik denk dat het die twilight state is; een glimp van een paranormale wereld die ik nog niet kende en waarschijnlijk ook nooit zal begrijpen.