kort haar bij oudere vrouwen: esthetische of ideologische coupe?

Ik zat bij mijn grootmoeder voor het zondagavonddiner, zoals een goede Vlaamse kleinzoon dat doet. Ik keek om me heen en een besef overspoelde me. Geen enkele van mijn tantes heeft haar dat langer is dan 5 centimeter; mijn moeder ook niet. Onmiddellijk begon er een video in mijn hoofd te spelen, met daarin elke “oudere” vrouw die ik ken. Zij hebben (op een paar uitzonderingen na) ook allemaal kort haar. Ben ik op een ongeschreven Vlaamse regel gestoten?

Regels over het haar van vrouwen bestaan namelijk overal. In veel sociale groepen mogen vrouwen hun haar niet tonen, om niet te sensueel over te komen.  Daarnaast worden jongere vrouwen die hun lange haren afknippen al snel bestempeld als lesbiennes, of als minder vrouwelijk.

Time schrijft dat in de Romeinse en Griekse oudheid vrouwen traditioneel al lang haar hadden en mannen kort. Zo schrijft de apostel Paulus al in zijn brief naar de Corinthiërs dat een man met lang haar zich zou moeten schamen. De idee dat vrouwen lang haar moeten hebben en mannen kort bestaat dus al enige tijd. Maar waarom knippen ouderen vrouwen het dan kort?

Volgens The Guardian gaat deze keuze terug naar de middeleeuwen: lang haar werd toen vooral gedragen door oude vrijsters, en courtisanes. Anderen zeggen dan weer dat lang haar gelijkstaat aan frivoliteit, en kort aan serieuze zaken. De keuze is dan aan de oudere vrouw: wil je gezien worden als een frivool persoon, of word je liever serieus genomen? Je haar kort knippen is dan geen zaak meer van esthetiek, maar een keuze die gemaakt wordt door de dominante ideologie in een samenleving.

Als samenleving zien wij dus vrouwen die er vrouwelijk (als dat al bestaat) uitzien met hun lange lokken, als frivool. Kort gehaarde vrouwen kunnen we echter makkelijker serieus nemen. Is dit een van de symptomen van een samenleving die een afkeer heeft van het vrouwelijke? Ik denk alvast van wel.