In België heeft iedereen één stem. In de loop van de twintigste eeuw hebben we besloten dat dit het eerlijkst was. Voordien zijn er ook systemen geweest waarbij wie geleerder of machtiger was meer stemmen had dan anderen. Wie vandaag denkt geleerder of belangrijker te zijn dan zijn medeburgers, kan zijn stem misschien een beetje zwaarder laten doorwegen door creatief gebruik te maken van de voorkeurstem.
De eigenlijke functie van een voorkeurstem is om de volgorde van kandidaten op een lijst te beïnvloeden. Zonder voorkeurstemmen zou een partij die drie zetels wint, die zetels naar de bovenste drie kandidaten van de lijst moeten laten gaan. Als bijvoorbeeld de tiende persoon op de lijst een hoop voorkeurstemmen heeft binnengehaald kan hij of zij de persoon op de derde plaats vervangen. Tot daar klopt alles perfect.
Je kan ook meerdere voorkeurstemmen uitbrengen binnen dezelfde lijst. Bij het berekenen van het aantal zetels die een partij in de wacht sleept, tellen al die voorkeurstemmen tezamen als één stem. Je kan je partij dus niet bevoordelen door alle bolletjes op de lijst te kleuren. Dit heeft voor de zetelverdeling min of meer hetzelfde effect als gewoon op de lijst stemmen, dus je kan jezelf de moeite van het kleuren besparen.
Maar het verdelen van zetels is niet het enige gevolg van een verkiezing. Er is ook nog de diarree van media-aandacht die ermee gepaard gaat. WeWhebben lang en hard gezocht, maar niets wijst erop dat de media corrigeren voor meervoudige voorkeurstemmen. Als alle kiezers van de hypothetische hackerpartij alle bolletjes gaan kleuren, dan denken de media dat alle hackerkandidaten bijzonder populair zijn.
Zal dit het politiek landschap hertekenen? Natuurlijk niet. Als er georchestreerde campagnes zouden georganiseerd worden om dit te doen, dan zullen de media dit wel in de gaten krijgen en de voorkeurstemmen gaan herschalen op basis van het aantal stemmen op de partij − waardoor jouw favoriete kandidaat misschien juist minder in de kijker komt. Hoe het ook zij, de bolletjes kleuren van je favoriete kandidaten is altijd een goed idee, en misschien kan een paar extra bolletjes kleuren ook geen kwaad.
- Login om te reageren