Jef Van Steenbergen is een bijna doodnormale student Rechten aan de UA, was het niet dat hij een niet alledaagse sport beoefent. Jef is boogschutter en zal ons land vertegenwoordigen op het Europees Kampioenschap alwaar hij zal mikken naar een ticket voor Athene. Gedreven door het Olympisch vuur gaan we op zoek naar de geest van het boogschieten. We maken echter ook kennis met de keerzijde van de medaille. Het leven als topsporter is hard. Het gaat lang niet meer enkel om het prestige van de gouden plak. Sport is business. We spraken met een insider en maakten kennis met de agenda van het BOIC (Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité).
Hoe kwam je op het idee te gaan boogschieten?
Jef Van Steenbergen Het is me met de paplepel ingegeven. Mijn vader baatte vroeger een wapenwinkel uit en mijn grootvader was een fervent jager. De schietsport zit ons in het bloed. Ik ben er als het ware ingerold.
In enkele woorden, wat is boogschieten?
Van Steenbergen Er bestaan verschillende disciplines die zowel indoor als outdoor beoefend worden. Bij het outdoor schieten op doel moet je trachten een pijl van op 70 meter afstand in een roos te mikken, die ongeveer de grootte heeft van een cd. Er wordt met twee types bogen geschoten, de ‘compound’ en de ‘recurve’ of klassieke boog. Deze laatste is de enige die gebruikt wordt op de Olympische Spelen.
Topsport
Dankzij het statuut van topsporter kan je de sport met je studies combineren, valt dat mee?
Van Steenbergen Over het statuut zelf ben ik zeer tevreden. De aangeboden mogelijkheden zijn erg ruim en er is een goede begeleiding vanuit de universiteit. Tevens kunnen in overleg met de professoren examens verschoven worden zonder dat andere studenten daarbij benadeeld worden.
Toch lijkt het me een veeleisende keuze.
Van Steenbergen Het is inderdaad een zeer zware combinatie. De sport kost me punten. Om op olympisch niveau te trainen dien je een 600-tal pijlen per week te schieten. Alleen dat neemt al een 9-tal uren in beslag. Reken daar de fysieke oefeningen en verplaatsingen bij en je komt al gauw aan 30 uren sport per week.
Je hebt toch nog enige vrije tijd?
Van Steenbergen Niet veel alleszins. Twee weekends per maand neem ik deel aan wedstrijden en mijn studies op zich vergen een hoop werk. Desalniettemin heb ik nood aan een andere uitlaatklep dan de sport.
De Spelen
Je neemt deel aan het EK en kan zo een ticket versieren voor de Olympische Spelen in Athene. Hoe schat je je kansen in?
Van Steenbergen Voor de Olympische Spelen worden 64 schutters geselecteerd, waarvan er 30 een reële winstkans hebben. Het zal dus zeker geen gemakkelijke opdracht worden.
Is de spanning in de aanloop naar de Spelen voelbaar in de wereld van het boogschieten?
Van Steenbergen De huidige situatie is verre van optimaal. Dit heeft echter verschillende redenen. De prestatie-eis is zeer hoog. Er wordt koortsachtig gestreefd naar medailles en daarbij vergeet men steeds vaker waar het in de sport eigenlijk om draait. Ik zou niet meer spreken van een echte olympische gedachte. De Olympische Spelen worden te vaak als lokmiddel gebruikt. Als sportmens dien je binnen de lijnen te lopen, anders geraak je er niet. Wanneer je echter mensen behandelt als ezels gaan ze zich ook zo gedragen. Dit is natuurlijk mijn mening, ik voel het alleszins zo aan.
Stiefmoederlijk
Heeft België reële medaillekansen op de komende Spelen?
Van Steenbergen In België zijn er enkele topspelers, gevolgd door een grote groep liefhebbers. Op weg naar de top worden echter vele schutters stiefmoederlijk behandeld. Het BOIC selecteert veelbelovende sporters, die worden belast met zeer zware trainingsschema’s. Je kent het spreekwoord “alles voor de sport”. Maar soms gaat het echt te ver. Velen beginnen totaal afgezonderd te leven, focussen zich enkel op hun prestaties en verliezen zo het contact met hun omgeving. Ze worden opgehemeld in hun streven naar de top. Wanneer dan blijkt dat ze toch dat tikkeltje te min zijn, blijft er vaak alleen een grote leegte achter. Dit kan niet lang meer blijven duren.
Het gaat dus duidelijk de verkeerde kant op met de Belgische schietsport?
Van Steenbergen Zo scherp zou ik het niet stellen. Er moet uiteraard een solide organisatie zijn en strenge regels zijn dan vaak onontbeerlijk. Het is en blijft tenslotte voor een deel ‘business’. Maar daarbij wordt een belangrijk deel al te vaak uit het oog verloren. De geest van de sport is stilaan maar zeker aan het verdwijnen. Dat wordt dan ook cash betaald in prestatieverlies.
Wanneer je mensen behandelt als ezels, gaan ze zich ook zo gedragen.
Is er volgens jou een oplossing voor deze penibele situatie?
Van Steenbergen Volgens mij is het beter een solide basis van gemotiveerde sporters uit te bouwen dan enkele opkomende talenten de hemel in te prijzen en daarbij de overgrote meerderheid van de schutters in de vergeetput te stoppen. Teveel mensen worden op dit ogenblik stiefmoederlijk behandeld met als gevolg dat de doorstroming naar de top niet meer verzekerd is. Misschien levert deze manier van werken niet direct resultaat, maar op langere termijn zal het volgens mij minstens evenveel medailles opleveren.
De kick
Heb je een speciale band met de sport? Geeft het je nog steeds een kick een wedstrijd te winnen?
Van Steenbergen Uiteraard. Voor mij is het boogschieten een soort meditatie. Perfecte harmonie van lichaam, geest en boog zijn nodig voor het perfecte schot. Je laat de pijl los en je weet op dat ogenblik dat het een voltreffer is. Toch blijf je hem volgen door je vizier. Gedurende de vlucht staat de tijd stil, tot de pijl in het doelwit ploft. 10 punten. Het is natuurlijk geen exacte wetenschap. Je dient je volledig over te geven, jezelf volledig te concentreren.
Krijg je veel erkenning van je supporters?
Van Steenbergen Het boogschieten is in België zeer miskend. Er wordt zo goed als geen media-aandacht aan geschonken. Ik apprecieer de weinige waardering enorm, bewondering voor je prestaties is immers zeer aangenaam. Het blijft echter maar sport. Zelf heb ik veel meer bewondering voor de vele vrijwilligers die bijvoorbeeld met kerstavond maaltijden bereiden voor de daklozen.
Is het een kostelijke zaak om te beginnen boogschieten?
Van Steenbergen Je aansluiten bij een club kost ongeveer 50 euro. Je kan dan materiaal van de club gebruiken en kennismaken met de sport. Na een zestal maanden kan je dan zelf professioneel materiaal kopen. Een degelijke uitrusting, inclusief boog, kost je een 6 à 700 euro. Hiermee ben je wel een drietal jaren zoet. Voor topmateriaal betaal je zo’n 1500 euro.
Is het moeilijk om te leren schieten?
Van Steenbergen Alle begin is moeilijk, dat is in de schietsport niet anders. Teveel mensen zijn direct gefocust op prestaties en komen dan vaak van een kale reis thuis. De training verloopt in verschillende fasen. Je begint te schieten op korte afstand. Vervolgens ga je via de 25- naar de 70-meterroos. Om deze te beheersen zijn toch minimum drie jaar training vereist.
Welke trofeeën staan er reeds in je kast?
Van Steenbergen Bij de jeugd haalde ik 4 maal de Belgische titel. In 1998 en 1999 werd ik zowel in- als outdoorkampioen. In 1997 won ik het Europese junior-circuit. Bij de volwassenen werd ik 13de op het EK en 25ste op het WK. In 2003 eindigde ik als 4de indoor en 3de outdoorschutter. Dit jaar behaalde ik de 2de plaats op het Belgische indoorkampioenschap.
Je behaalde ook een wereldrecord?
Van Steenbergen Inderdaad, in februari 1999 behaalde ik tijdens de kwartfinales van het Belgisch kampioenschap op de 18-meterroos het maximum van de punten. Met elk van de 12 pijlen schoot ik 10 punten en behaalde zo een totaal van 120 punten. De maximumscore. Dit record kunnen ze me nooit meer afnemen. Dat is een van de hoogtepunten van mijn carrière.
Wat zijn je ambities en plannen voor de toekomst in de sportwereld?
Van Steenbergen Ik wil op Belgisch topniveau blijven presteren. Door mijn rechtenstudie heb ik echter niet de mogelijkheid me perfect voor te bereiden op de absolute topevenementen zoals de Olympische Spelen. Op het EK wil ik trachten bij de eerste 16 te eindigen en zo toch kwalificatie voor de Spelen af te dwingen.