‘Werkloosheid op recordpeil’, ‘Arbeidsmarkt krijgt volle laag met vertraging’. Koppen die er niet om liegen en somber stemmen, zeker indien je nieuw bent op die arbeidsmarkt. Hoe ziet het er voor jou uit wanneer je bent afgestudeerd? dwars sprak met twee alumni over hun ervaringen met jobhunten en vroeg hen om sollicitatietips die jou straks een handje kunnen helpen op de arbeidsmarkt.
De werkloosheid onder jongeren neemt toe; de crisis eist haar tol en treft ook hen die net zijn afgestudeerd. Dat een diploma werkzekerheid biedt, klopt in zekere mate nog steeds. Statistieken leren dat hoogopgeleiden makkelijker een baan vinden dan mensen die niet verder hebben gestudeerd. Goed bezig dus! In 2012 studeerden 14 204 Masterstudenten af in Vlaanderen. Een jaar later was 91,9 procent aan het werk. Toch is er veel verschil per afstudeerrichting. Volgens dezelfde studie van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) zijn de vijf studiegebieden die het meeste kans bieden op werk: tandheelkunde, gezondheidszorg, geneeskunde, farmaceutische wetenschappen en industriële wetenschappen. Een jaar na afstuderen zoekt 0 tot 2,2 procent van de afgestudeerden nog een baan. Studierichtingen die het minst aansluiten op de noden van de arbeidsmarkt zijn: audiovisuele en beeldende kunst, archeologie en kunstwetenschappen, muziek en podiumkunsten, geschiedenis en taal- en letterkunde. Daar schommelen de percentages werklozen na 12 maanden tussen 24,3 en 11,2 procent.
Vers op de arbeidsmarkt
Hoe doen afgestudeerden van deze universiteit het zoal? Wij zochten er twee op en vroegen hoe het hen vergaat als starters. Pieter Maas studeerde vorig jaar af aan de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen, Abbas Rahman verliet op hetzelfde moment de Faculteit Farmaceutische en Biomedische Wetenschappen.
Wat is jullie studieverleden?
Pieter Ik heb eerst een professionele bachelor Toegepaste Psychologie gevolgd op Lessius, en daarna een master Sociaal Werk op de Universiteit Antwerpen. Na het ASO wist ik dat ik iets met mensen wilde doen. Ik hielp graag mensen met problemen en ik vond dat dat mij goed af ging. Daarom heb ik voor de bachelor in de toegepaste psychologie gekozen. Ik studeerde verder omdat ik het gevoel had nog niet helemaal klaar te zijn voor het werkveld. Ik wilde meer bagage hebben om in de arbeidsmarkt te stappen.
Abbas Na mijn bachelor Biomedische Wetenschappen had ik de keuze tussen zes afstudeerrichtingen. Ik ben heel nieuwsgierig en leergierig en koos voor deze onderzoeksrichting om te weten te komen hoe dingen in elkaar steken en hoe het menselijk lichaam werkt. In mijn laatste jaar specialiseerde ik me in de Klinische Wetenschappen.
Hoe verliepen jullie studies?
Pieter In de bachelorjaren moeizaam. De motivatie was er wel, maar ik wist niet hoe ik het moest aanpakken en daarom heb ik lessen in het leren studeren gevolgd. Daar heb ik veel aan gehad, ook tijdens mijn master.
Abbas Redelijk vlot maar ik kwam er na mijn Bachelor achter dat ik mijn toekomst niet aan de labotafel zag en dus koos ik als afstudeerrichting Klinische Wetenschappen. Die geeft meer dan de andere subrichtingen uit op kantoorbanen in de industrie. Het draait er immers om producten waarop alle proeven al zijn uitgevoerd, bijvoorbeeld medicijnen die reeds ontwikkeld en getest zijn op dieren en na een gunstige evaluatie op menselijke proefpersonen klaar zijn voor de markt.
Had je tijdens je studies al een beeld van de mogelijkheden later, en wat je wilde worden?
Pieter In het begin had ik geen beeld van de mogelijkheden voor mijn sector. Maar dankzij stages leerde ik die beter kennen. Toegepaste Psychologie is erg breed. Ik had dan ook niet gedacht dat ik zou doen wat ik nu doe.
Abbas Studenten biomedische wetenschappen worden voorbereid op het voeren van onderzoek en vinden traditioneel banen als laborant. Velen doctoreren ook. Bij mijn thesisonderwerp hoorde een stage bij een farmaceutisch bedrijf maar eigenlijk wist ik voordien al dat dat niet de kant was die ik verder wou opgaan.
Hoe ben je na het afstuderen aan de zoektocht naar een baan begonnen?
Pieter Ik ben eerst de grote vacaturebanken afgegaan, en ontdekte daarna de meer specifieke databanken voor sociaal werk.
Abbas Ik reageer vooral op vacatures op de sites van bedrijven zelf.
Solliciteren moet je leren?
Pieter Ja. Voor de een gaat het vlotter dan voor de ander maar ik weet zeker dat iedereen zich erin kan verbeteren. Ik heb van een projectbegeleider van Job Plus een paar bladzijden gekregen met vragen die tijdens sollicitatiegesprekken vaak terugkomen. Dat was écht geweldig om te hebben. Maar solliciteren leer je ook gewoon door te solliciteren.
Abbas Je leert de aanpak van aanwervers wel kennen en zo kan je jezelf bijsturen. Ik stuurde een vijftigtal brieven uit en werd negen keer op gesprek uitgenodigd. Zoals elke werkzoekende werd ik ook door de VDAB uitgenodigd. Ze zeiden me dat ik veel initiatief toonde en zo verder moest gaan.
Hoe verliep het ontvangen van feedback?
Pieter Na gesprekken kreeg ik altijd feedback. Als ik alleen een brief had gestuurd, dan kreeg ik meestal een standaard afwijzing terug. Ik heb ook soms zelf teruggebeld voor meer verduidelijking. Dat raad ik iedereen aan om te doen. Niet alleen voor tips, maar om te horen dat het niet per se aan jou ligt. Dat helpt de moed er in te houden.
Abbas Op de brieven krijg je sowieso een standaard reactie: 'te hoog gekwalificeerd', 'niet het juiste profiel', of de dooddoener: 'niet genoeg ervaring'. In het begin geloof je dat van die ervaring, maar het kan toch niet voor elk van die jobs belangrijk geweest zijn? Wat ik vooral frustrerend vind is dat zelfs na een gesprek soms een onpersoonlijke standaard afwijzing volgt. Ik heb een paar keer gebeld voor feedback. De ene keer was het bedrijf nog niet klaar om te reageren, de andere keer kreeg ik enkel het antwoordapparaat aan de lijn.
Heb je jouw werkeisen moeten bijstellen?
Pieter Ik had bepaalde verwachtingen waar het werk aan moest voldoen, maar ik heb mijn opties verbreed. Ik had lang gestudeerd, dus ik wilde ook niet het eerste beste. Het werk wat ik nu doe past perfect binnen de voorwaarden die ik na mijn studie had gesteld. Daar heb ik veel geluk mee gehad.
Abbas Ik heb mijn perspectief vergroot. Jobs waarvoor een universitair diploma vereist is, zonder specificatie van hetwelke, daarvoor solliciteer ik nu ook. En voor dingen waar uitdrukkelijk bij staat dat het een beginnersfunctie is.
Wat doe je nu?
Pieter Ik ben nu diversiteitsmanager van drie sportclubs in Antwerpen. Ik help die clubs bij het uitstippelen van hun diversiteitsbeleid. Sportclubs worden geconfronteerd met verschillende doelgroepen en het valt niet altijd mee om iedereen te bereiken. Ik ondersteun hen inhoudelijk. Het is een heel gevarieerde baan en ik ben er erg blij mee. Het is wel een contract voor één jaar, dus de kans is niet onbestaande dat ik volgend jaar weer zal moeten solliciteren. Maar aan de andere kant kan ik hier nu wel veel leren en netwerken en dat netwerk is in de sociale sector erg belangrijk.
Abbas Ik volg via afstandleren een opleiding tot milieucoördinator aan het Instituut voor Permanente Vorming aan de UGent. Ook probeer ik bij de dienst burenbemiddeling van de Stad Antwerpen wat vrijwilligerswerk te doen. Verder nu en dan nog eens solliciteren.
Nog tips voor de studenten die straks de arbeidsmarkt op moeten?
Pieter Blijf tijdens het solliciteren en tijdens je studies bezig met bijbaantjes, vrijwilligerswerk, cursussen, enzovoort. Alles wat je kunt voorleggen maakt je een sterkere kandidaat. Houd ook contact met andere werkzoekenden. Gedeeld leed is half leed. Je kunt ook ervaringen uitwisselen, elkaar motiveren en tips geven. Je motto moet zijn: “ik kan dit en ik verdien dit”. Niet bij de pakken neerzitten, maar volhouden. Op de universiteit worden trouwens sollicitatietrainingen aangeboden aan ongeveer twintig euro voor een paar lessen. Het is een klein bedragje om te investeren in jezelf en in het verkrijgen van een baan die je graag zou uitoefenen.
Abbas Denk goed na over het onderwerp van je thesis, want werkgevers verkrijgen via die thesis een indruk van jouw interessegebieden. Laat je niet ontmoedigen. Houd jezelf ondertussen nuttig bezig. Je bent niet de eerste of de laatste die geen job vindt. Werk vind je niet enkel via vacatures maar ook via mensen. Wees tijdens het solliciteren jezelf. Het bedrijf dat jou begrijp en aanneemt is ook het bedrijf waarvoor je echt wil werken.