Rubiks kubuswedstrijden: be there or be square!

Het kan verkeren: de kleurrijke draaipuzzel leek na de eighties in de ogen van velen ten dode opgeschreven als een hype die ongekende hoogtes bereikte, maar al snel van de radar verdween. Na het ontstaan van het internet kreeg de kubus echter nieuw leven ingeblazen. Online konden speedcubers namelijk algoritmes en andere tips en tricks met elkaar delen om de kubus nóg sneller op te kunnen lossen, en zo groeide ook de honger naar een échte heropleving van de Rubiks kubus. In 2003 werd dan ook voor het eerst na 20 jaar nog eens het wereldkampioenschap Rubiks kubus georganiseerd, een traditie die zich sindsdien elke twee jaar zou herhalen.

opgelost in 6 seconden

Anno 2018 is deze online community uitgegroeid tot een heuse subcultuur op het internet. Via Facebookgroepen en Youtubefilmpjes delen speedcubers hun snelste tijden, nieuwe algoritmes, stellen ze vragen of kondigen ze nieuwe wedstrijden aan, en door dit online aspect is deze hobby heel toegankelijk en internationaal. De allersnelsten lossen de normale 3x3-kubus op in zo'n 6 seconden. Neem maar eens een kijkje op de Youtubekanalen van de Australiër Feliks Zemdegs, Amerikaans wereldkampioen Max Park of de Duitser Sebastian Weyer, en je zult versteld staan van wat zij in hun mars hebben.

een wereldwijde rage

Buiten het tweejaarlijkse wereldkampioenschap worden er wekelijks overal ter wereld Rubiks kubuswedstrijden georganiseerd. Deze vinden doorgaans plaats in eetzalen of sporthallen, en alle resultaten worden online gepubliceerd op de website van de officiële overkoepelende organisatie, de World Cube Association. In 2017 waren er wereldwijd 924 wedstrijden met een totaal van bijna 40.000 deelnemers. Dit lijkt niet spectaculair veel, maar in 2007 waren dit er respectievelijk nog 53 en 1500, om een idee te geven van de stille opmars van het speedcuben. Zo vonden er onlangs ook voor het eerst wedstrijden plaats in Armenië, Bulgarije, Nepal en Liechtenstein.

Het opzet van zo’n wedstrijd is simpel en wereldwijd identiek: elke speedcuber heeft de keuze om deel te nemen in verschillende categorieën. Deze variëren van de normale kubus van drie lagen tot grotere varianten met zeven lagen, van pyramidevormige puzzels tot het oplossen van de kubus met één hand of geblinddoekt. Je krijgt per categorie vijf pogingen om de puzzel op te lossen. Van deze vijf tijden wordt de gemiddelde tijd berekend en de deelnemer met de snelste gemiddelde tijd wint de overeenkomstige categorie.

iedereen mag en kan het 

Om aan een wedstrijd deel te mogen nemen, moet je niet voldoen aan bepaalde kwalificaties, het kunnen oplossen van de puzzels volstaat. Dat dit enkel voor genieën weggelegd is, is een grote misvatting, want dit is ondertussen gemakkelijker dan ooit geworden. Op Youtube vind je namelijk talloze tutorials om de kleurrijke kubus op te lossen. Daarna is het enkel nog een kwestie van de getoonde algoritmes na te apen tot je ze vanbuiten kent en je ze zonder spiekfilmpje kan toepassen.

ook populair in België

Onlangs organiseerde ik met een paar mede-speedcubers zo'n officiële wedstrijd in Wijnegem. In totaal waren er bijna 100 deelnemers, wat het tot een van de grootste wedstrijden in België tot nog toe maakte. De inschrijvingslimiet werd overigens al na minder dan twee weken bereikt, de hype is dus ook hier voelbaar. Net door de kleinschaligheid van deze hobby trekt zo'n wedstrijd al snel buitenlanders aan. Zo waren er naast een 30-tal Nederlanders ook Britten en Hongaren aanwezig.

Zelf heeft de Rubiks kubus mij al tot in onder andere Groot-Brittannië, Parijs en Praag gebracht en leerde ik telkens een hoop nieuwe mensen kennen vanuit alle hoeken van de wereld. En hoewel het steeds dezelfde puzzel is die je keer op keer oplost, vervelen doet speedcubing nooit.