S-Town: a world of proleptic decay

Dit is geen podcast om met een half oor te beluisteren terwijl je gedachten ergens tussen het avondeten en je eerstvolgende paper zweven. Al vanaf de eerste zin eist S-Town je volledige aandacht op. Brian Reed, een producer van de moeder aller podcasts This American Life, krijgt een excentrieke mail van een nog excentriekere restaurateur van antieke klokken. De mail, waarin de restaurateur beschrijft hoe zijn hele dorp een moord geheim lijkt te houden, is het begin van een lange correspondentie die eindigt in Reeds bezoek aan het bewuste dorp in Alabama.

Het verhaal doet je aandacht even snuffelen in zijn slaap, maar het is de stijl van de podcast die hem opnieuw klaarwakker maakt. Brian Reeds achtergrond bij This American Life en Serial is duidelijk aanwezig in de zorgvuldigheid waarmee het verhaal wordt uitgerold en de manier waarop hij karaktertrekken kan blootleggen in enkele, puntgave zinnen of een juist gekozen audiofragment. Subtiele verwijzingen naar het overkoepelende thema van tijd en verval voeden je vermoedens over duistere onderstromen die zich onheilspellend roeren onder de oppervlakte van het verhaal. Op het einde van de eerste aflevering weet je dat dit verhaal en deze personages onder je huid zijn gekropen en zich met stevige weerhaken hebben verankerd.

Als tegengewicht voor die duisternis gebruikt Reed humor zoals een fotograaf zijn flitser. Even worden alle hoeken van het verhaal helverlicht en blijf jij achter met een glimlach en sterretjes in je ogen. Of een brede grijns, zoals wanneer de consequente negativiteit van het hoofdpersonage wordt beschreven (“What a beautiful butterfly! – Yeah we don’t have as many butterflies as we should have this year, that’s something else that disturbs me …”). Het zware zuiderse accent van het hoofdpersonage draagt daar enkel toe bij, al moet je soms wat moeite doen om te verstaan waar hij precies over aan het klagen is. Waar Serial soms zo ingewikkeld werd dat je extra schema’s en tijdlijnen moest opzoeken om het verhaal te kunnen volgen, blijft S-Town, onder andere door deze humor, veel lichtvoetiger en helderder.

Ondertussen tikt de klok verder en lijken de makers van S-Town met behulp van de personages een spel te spelen met de luisteraar. Welke achterliggende agenda heeft het hoofdpersonage? Welke rol spelen de mensen uit het dorp in dit verhaal? Is er daadwerkelijk een moord gepleegd? Je wordt als luisteraar de hele aflevering lang in het ongewisse gelaten terwijl metaforen en plotwendingen tipjes van de sluier oplichten. Het enige dat je zeker weet, is dat in een dorp als S-Town alles mogelijk lijkt.

Brian Reeds contactpersoon in S-Town beschrijft het dorp als 'a world of proleptic decay'. Proleptic, als in using a word or phrase in anticipation of it becoming true. Dat doet je met een donker voorgevoel ergens ter hoogte van je navel afvragen in wat voor kronkels het verhaal zich de volgende zes afleveringen zal ontvouwen. Ga ervoor zitten en geniet van de paradoxale schoonheid van S-Town.

Alle afleveringen van S-Town zijn online beschikbaar. Ook Serial en This American Life kan je gratis online beluisteren.