Op 28 april betoogt een bont amalgaam middenveldorganisaties tegen de hoge studiekost. Gangmaker is de Waalse studentenkoepel (FEF). Vanuit liberale hoek klinkt er scherpe kritiek.
De studiekost van een kotstudent bedraagt jaarlijks tussen de 10.000 en de 12.000 euro. Een student die thuis woont, komt er iets goedkoper vanaf: tussen de 6.000 en 7.000 euro.
De Waalse studentenkoepel FEF becijferde die studiekost. Naast studiegebonden uitgaven als handboeken en studiemateriaal bracht het FEF ook kledij, voeding en zelfs ontspanning in rekening.
Onder het motto ‘ResPACT’ voert FEF campagne om beleidsmakers duidelijk te maken dat het hoger onderwijs te duur is. De studiekost moet dalen. De Vlaamse Vereniging voor Studenten steunde ResPACT, maar voert nu niet meer actief campagne.
De slogan ResPACT verwijst naar het Pact van New York, een VN-pact uit 1966 waarin de ondertekenende landen, waaronder België, zich verbinden tot “een geleidelijke invoering van kosteloos onderwijs.” Zo moet het hoger onderwijs toegankelijk worden voor iedereen. Een van de organisaties die zich achter ResPACT schaart is de linkse studentenbeweging Comac. Sim Dereymaeker van Comac Antwerpen: “We willen vooral een debat op gang brengen met ResPACT: ons onderwijs is te duur. Bovendien stijgen de kosten jaar na jaar.”
“De belangrijkste doelstelling is een toegankelijk hoger onderwijs”, vervolgt Dereymaeker. “Kinderen van laaggeschoolde ouders vatten minder vaak hogere studies aan dan kinderen van hooggeschoolde ouders. Uit onderzoek blijkt dat de studiekost een belangrijke reden is om af te zien van hogere studies. Wij willen dat hoger onderwijs een volledig recht is en geen voorrecht van bepaalde sociale lagen.”
Dereymaeker erkent dat een kosteloos hoger onderwijs de staat heel wat geld zou kosten, maar dat moet niet ten koste gaan van de belastingbetaler. “De overheid kan heus wel besparen op een aantal minder noodzakelijke uitgavenposten.”
ResPACT lijkt vooral op steun te kunnen rekenen van linkse organisaties zoals Jong Groen! en Animo. De liberale studentenvereniging LVSV is niet te vinden voor een kosteloos hoger onderwijs.
Bij monde van voorzitter Nicolas Engelmann laat LVSV weten: “We vinden het lovenswaardig dat de ResPACT-campagne probeert de participatie van kansengroepen in het hoger onderwijs te bevorderen. We zijn echter tegen het overhevelen van de studiekosten naar de belastingbetaler.”
“Die studiekosten lijken ons veel te hoog ingeschat. Niet enkel de prijs van studeren wordt in rekening gebracht. Ook eten, feesten en vervoer komen daar nog bij. Dat moet de belastingbetaler gaan vergoeden zonder dat daar de garantie tegenover staat dat de student daadwerkelijk iets presteert.”
“Bovendien wordt er geen aandacht besteed aan de stijging van de kwaliteit van het onderwijs. Kansengroepen komen dan wel in het hoger onderwijs terecht, maar het niveau zal lager liggen door de grotere instroom. Rijkeren zullen dan meer gaan betalen voor private instellingen waar wel kwaliteit gegarandeerd wordt. En daar zijn kansengroepen dan weer de dupe van.”
LVSV doet een tegenvoorstel. Engelmann: “Schrap de belastingen voor hoger onderwijs. Zorg ervoor dat het budget bij de ouders en de student blijft. Zij kunnen dan met hun eigen geld naar een hogere onderwijsinstelling stappen. Als die instelling onvoldoende kwaliteit aanbiedt, kan de student gewoon nog ergens anders gaan studeren. De competitie die er ontstaat tussen de instellingen zal de kwaliteit alleen maar ten goede komen.”
Toch wil LVSV de kansengroepen niet buitenspel zetten. “In het Amerikaanse model kunnen bekwame kansenstudenten rekenen op beurzen en fondsen, en zijn er zelfs bedrijven die de studies betalen. Dat lijkt me geen gek model om in België te introduceren”, aldus Engelmann.