Geen zichzelf respecterend blad zonder buitenlands nieuws, dachten wij. Elke maand bieden we daarom een buitenlands student de kans zijn visie op de actualiteit te delen. Gebukt onder een enorme schuldenlast en talloze manifestaties is Portugal het volgende land dat meegesleurd wordt door de eurocrisis. Daniel Cerejo, redacteur bij Jornalismo Porto Net: “Het samenhorigheidsgevoel onder de Portugese inwoners is sterker dan ooit. Maar het is er om de verkeerde redenen.”
Waar Portugal vroeger een Europese grootmacht was, een leider in wereldontdekkingen, lijkt het nu meer op een heksenketel. De economische recessie duurt. Samen met Griekenland, Spanje, en Italië, lijdt nu ook Portugal onder de bezuinigingen doorgevoerd door binnenlandse regeringen en de Europese Unie. Bij haar bezoek aan Lissabon wordt de Duitse bondskanselier Angela Merkel op vijandige manier ontvangen. Spandoeken dragen de tekst “Hitler Go Home.” Het ratingagentschap Fitch behoudt een negatief uitzicht op de kredietscore van het land. De Portugezen zelf uiten hun woede: Lissabon, Coimbra en Porto gaan gebukt onder protestacties. Meer bezuinigingen moeten de economie versterken. De Portugese premier Pedro Passos Coelho ziet zijn populariteit krimpen. Volgens hem kan dit lange aanpassingstraject enkel behaald worden als er een sociale consensus bereikt wordt. De Portugese inwoners zullen, net zoals in andere Zuid-Europese landen, hun steentje moeten bijdragen tot de heropbouw van de economie. Allemaal goed en wel, maar met een groeiend werkloosheidsaantal, momenteel op en rond 871.000, is de opdracht moeilijker dan voorgesteld wordt. De regering is van plan een reeks fikse besparingen door te voeren. De belastingen op inkomen, eigendom, brandstof en voertuigen worden verhoogd. Ook wordt gesneden in pensioenen en werkloosheidsuitkeringen. Voldoen aan de voorwaarden van internationale geldschieters is nu het allerbelangrijkste. De schuld terugdringen, dat is wat telt.
Het kookpunt wordt bereikt op 14 november. Duizenden ontevreden inwoners verzamelen voor het Portugese Parlement in de hoofdstad Lissabon. Ramen worden ingegooid, agenten worden aangevallen, mensen worden gearresteerd. Men ziet zijn eigen toekomst en die van zijn familie vervagen. Volgens de Portugese minister van Financiën Vitor Gaspar bevindt het land zich in een situatie waar de ruimte om te manoeuvreren steeds kleiner wordt. De Europese trojka, een reeks afgevaardigden van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds, legt een besparingspolitiek op wegens het niet opvolgen van richtlijnen van de Eurozone. De voorzitter van de trojka, José Manuel Barroso, voorziet een som van €78 miljard euro voor de Portugese regering in ruil voor die strenge besparingen. Het blijkt eerder een symptoombestrijding dan een doeltreffende oplossing. Het is geen verrassing dat de publieke opinie over de trojka cynisch is. “De verdoemenis in met trojka, wij willen ons leven terug", dragen talloze banieren en affiches. Een polarisatie blijkt zich op te stellen in het land. Een polarisatie die snel kan kantelen naar een breuk binnen de regering en het volk. Een breuk die er misschien al is.
Voorwaarden voldaan
Na maandenlange strubbelingen, protestacties en laksheid lijkt Portugal nu toch het hoofd boven water te houden. Volgens een inspectie van de Europese trojka voldoet de Portugese regering aan de voorwaarden om noodleningen aan te vragen. Het begrotingstekort is teruggeschroefd naar vijf procent van het bbp dit jaar en 4,5 percent voor het komende jaar. Portugal kruipt zo langzaam maar zeker uit het dal van de crisis. Er is weer hoop op herstel in de toekomst. Niet dat het Portugese volk zich daar veel van aantrekt. Ja, de besparingen volgen de correcte lijn - althans volgens het Internationaal Monetair Fonds. De burgers zelf zien de toekomst van hun land nog altijd somber in. Premier Pedro Passos Coelho wordt door velen uitgeroepen tot hofnar van Angela Merkel. Ook de Portugese zakenkrant Dario Economico heeft geen goed oog in wat er komen zal. “Merkel heeft van Portugal een economische Frankenstein gemaakt”, koppen ze. Duitsland en in het bijzonder Angela Merkel blijkt zo de schuld te hebben afgeroepen over het Europa van de 21ste eeuw. Een tendens waaraan wordt vastgehouden.
Spanje kant zich tegen Merkel. Italië keert zich tegen de bondskanselier en de technocraat Mario Monti, die laatste ziet het besparingsplan als de enige redding van Europa. Griekenland vervalt in een stadium waar enkel het Orakel van Delphi hun redding kan leveren. De Grieken verschuiven zo het evenwicht steeds meer naar andere landen, want als één land ten onder gaat, volgt de rest. Duizenden mensen schuiven aan voor een job. Studenten met een diploma vergooien hun toekomst. Europa verandert langzamerhand in een slepende centrumrechtse supermacht en de verdeeldheid tiert welig. De economische crisis verandert de Europese Unie in een grote boksring: Noord-Europa tegen Zuid-Europa. Elke staat in economische problemen leent om te lenen, om te lenen. Paradoxaal? Go figure. We zullen maar geloven wat er allemaal gedaan en gezegd wordt. Polytheïsme, monotheïsme, Obamaïsme, Merkelisme, of zelfs Van Rompuyisme; dat doet er allemaal niet meer toe. Terwijl Portugal zich uit de verdoemenis helpt, zakt Griekenland steeds verder weg. Europa zal verder blijven bestaan. Europa moet verder blijven bestaan. De heilige euro is onze redding.
Wij danken Daniel Cerejo, redacteur bij Jornalismo Porto Net voor zijn inzending.