Op dit moment studeren 1.275 Nederlanders (of 8,5 procent van de totale studentenpopulatie) aan onze universiteit, dat zijn 141 meer Nederlandse inschrijvingen dan een jaar geleden. Dat aantal zal volgens de Nederlandse Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), de Universiteit Antwerpen en het Ministerie van Onderwijs enkel nog maar groter worden.

 

Harde knip en langstudeerboete

Het nieuwe Nederlandse systeem is beduidend strenger dan het Vlaamse. Zo werd de ‘langstudeerboete’ voor uitlopers ingevoerd; wie meer dan één jaar extra nodig heeft om zijn of haar bachelor of master af te werken, is de Nederlandse staat voortaan 3.000 euro per jaar verschuldigd. Ook pendelen wordt voor uitlopers een stukje duurder. Voorts is de basisbeurs voor masterstudenten flink verlaagd; vanaf september bedraagt die beurs nog 35 procent van het huidige bedrag. Daarnaast hanteert men de ‘harde knip’; de master mag pas aangevat worden indien de bachelor volledig is afgerond. Niet alleen de langstudeerders moeten betalen, ook de veelstudeerders mogen diep in de geldbeugel tasten. De Nederlandse overheid subsidieert slechts één bachelor- en één masteropleiding. Wie een extra bachelor of master wil aanvangen, zal het volledige bedrag moeten ophoesten. Kortom, redenen genoeg om de Belgische grens over te steken.

 

Geen Nederlanders lokken

Volgens de LVSb mag “Vlaanderen zich klaar maken voor een golf van studenten die het hier niet meer kunnen betalen, maar wel de intelligentie hebben om te studeren.” De Universiteit Antwerpen is zich bewust van de Nederlandse verandering, maar zal haar campagnes in Nederland niet opvoeren. “Wij blijven op dezelfde manier in Nederland campagne voeren als de voorgaande jaren”, aldus Sonia Brunel van de Dienst Studie-informatie. “De Universiteit Antwerpen staat, net zoals de meeste Vlaamse universiteiten en hogescholen, op een bachelorbeurs in Eindhoven en een beurs over masters in Maastricht.” Ook de specifieke folder, ‘Nederlanders in Antwerpen’ blijft ongewijzigd.

 

Wie gaat dit betalen?

Net zoals de gehele overheid staat ook Onderwijs voor een moeilijke besparingsoefening. Op de vraag hoe de kosten van de Nederlandse studenten worden opgevangen, kan men kort zijn: niet. “We kunnen geen studenten weigeren omwille van het vrij verkeer van studenten die een beroepsopleiding volgen”, zegt Bieke Volcke kabinetsmedewerker Onderwijs. “Het Europees Hof van Justitie heeft in 1985 gevonnist dat het gehele hoger onderwijs, als beroepsonderwijs, onder het principe van het vrij verkeer valt.” De vraag blijft of deze Nederlandse trek naar het zuiden betaalbaar blijft, want de studiefinanciering van 8,5 procent Nederlandse studenten aan de Universiteit Antwerpen wordt immers betaald met Vlaams belastinggeld. In het kader van Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO), zitten de ministers van Onderwijs tweejaarlijks samen. “Het zou goed zijn om dat thema eens op tafel te leggen”, zegt Volcke. De kabinetsmedewerkster zal de financiering van de Nederlandse studenten op de agenda van de semestriële vergaderingen van de directeurs-generaal hoger onderwijs plaatsen. Het ‘probleem’ met de Nederlanders wordt dus van naderbij bekeken, maar oplossingen zijn nog niet voor morgen. In tussentijd zal de Universiteit Antwerpen de Nederlanders met open armen ontvangen.

In deze editie neemt CapitAnt de aandelen van AB Inbev en Apple Inc. onder de loep. Allebei kwamen ze de afgelopen tijd vaak in het nieuws met enkele opmerkelijke zaken. Zo voerde AB Inbev prijsverhogingen door en kende de koers een waanzinnige stijging. Apple kreeg dan weer een nieuwe CEO.

 

Anheuser-Busch InBev

Anheuser-Busch InBev is wereldwijd een leidinggevende bierbrouwer en behoort tot ‘s werelds top-5 van consumptiegoederenbedrijven. Het bedrijf telt ongeveer 115.000 medewerkers en focust zich meer en meer op de emerging makets*. Hun portfolio omvat meer dan 200 biermerken, waarvan er drie toonaangevend zijn: Budweiser, Stella Artois en Beck’s. Met een verwacht dividend van 1,28 euro in 2011 en stabiele inkomsten is AB InBev een relatief veilige investering. Analisten zijn doorgaans bijzonder positief over bedrijf en management. Met 22 koopadviezen en slechts twee verkoopadviezen lijkt de enige weg voor het aandeel AB InBev die naar boven. Ook de impact van een economische vertraging zal beperkt blijven aangezien het verlangen naar een frisse pint moeilijk te temperen is.
Het aandeel bereikte vorige maand zijn hoogtepunt, wat we duidelijk op de grafiek kunnen zien. Afgelopen jaar kende het een waanzinnige hausse. Wat opvalt is dat dit in contrast staat met de trend die de Bel-20 kenmerkte. Daar was namelijk sprake van een aanzienlijke daling het afgelopen jaar. Enkel in de laatste twee maanden kende de beursgraadmeter** een serieus herstel.
Op de grafiek van AB Inbev vallen nog een aantal zaken op. Zo kende de koers midden november een aanzienlijke stijging die het gevolg was van sterke derde kwartaalresultaten. Deze resultaten kwamen vlot boven de verwachtingen van de analisten uit, waardoor het aandeel de lucht in schoot. De beter dan verwachte resultaten zijn te danken aan de prijsverhogingen die AB Inbev doorvoerde voor supermarkten, waardoor de winst dus toenam. Eind januari maakte het bedrijf bekend dat het ook de bierprijs ging verhogen voor cafés. De toekomst moet dus uitwijzen of de vraag naar bier voldoende prijsinelastisch*** is. Dit is het geval wanneer een verhoging in de bierprijs zich niet zou vertalen in een daling van de omzet van AB Inbev.

 

Apple Inc.

Als Amerikaans elektronicabedrijf (dat geen introductie behoeft), behoort Apple Inc. tot een van de topaandelen onder de NASDAQ (National Association of Securities Dealers Automated Quotations). Deze beurs, die begon als eerste elektronische beurshandel in de wereld, bevat voornamelijk aandelen van technologische bedrijven.
Op 1 januari 2009 werd het Apple-aandeel voor 90 USD verhandeld. Vandaag betaalt men maar liefst 490 USD om een steentje bij te dragen aan de legende. Een stijging van ruwweg 550 procent in deze voorbije drie jaar van economische onzekerheid doet niemand hen na. Op 24 augustus, trad Steve Jobs af en werd Tim Cook benoemd tot nieuwe CEO van Apple. Het eerstgenoemde meesterbrein overleed op 5 oktober 2011 op 56-jarige leeftijd aan kanker. Deze tragische gebeurtenis wijzigde echter niets aan de exponentieel-stijgende lijn van Apple. Sterker nog, het vertrouwen in het bedrijf lijkt rotsvast.
Apple heeft een unieke geschiedenis in het lanceren van overtuigende producten. Daarenboven blijft het zijn afzetmarkten uitbreiden en behaalt het een concurrentieel voordeel met buitengewone groei en winstgevendheid. De analisten geloven dat het bedrijf perfect is gepositioneerd om winsten te ontlenen aan zijn diverse productportfolio. Op lange termijn worden groeipercentages waargenomen die tussen 18 en 30 procent liggen, met een gemiddelde van 21,2 procent. Unaniem wordt er gesteld dat de sterkte van het merk en zijn strategie om easy-to-use producten te creëren ervoor zal zorgen dat de groei nog enkele jaren zal duren. Het onevenaarbaar succes van Apple wordt herhaaldelijk bevestigd in de adviezen van ettelijke financiële websites: “Buy!”

 

Verklarende woordenlijst

* Emerging markets: Dit zijn landen waar een grote groei voor verwacht wordt in de toekomst. Hierdoor ligt het risico maar ook het verwachte rendement van beleggingen in deze markten hoger.

** Beursgraadmeter: In de hele wereld worden de beurzen geanalyseerd op basis van beursindexen. In België wordt hiervoor de BEL-20 index gebruikt. De BEL-20 is gebaseerd op twintig aandelen die als de belangrijkste en meest representatieve Belgische waarden worden beschouwd.

*** Prijs(in)elasticiteit: De procentuele verandering van de gevraagde hoeveelheid van een goed als gevolg van een procentuele prijsverandering van dat goed, noemt men de prijselasticiteit oftewel de prijsgevoeligheid. Er is sprake van een elastische/inelastische vraag als de verandering in gevraagde hoeveelheid relatief groter/kleiner is dan de relatieve prijsverandering.

Van alle buurten in de stad is vooral het Schipperskwartier de laatste tien jaar opvallend geëvolueerd. De rosse buurt trekt niet langer enkel hoerenlopers en (slaap)dronken zeemannen aan. Stadsbewoners en toeristen voelen zich steeds meer aangetrokken door het opgesmukte Falconplein en zijn omgeving. Het kantoor van Payoke representeert als geen ander de creativiteit en levendigheid die je hier vindt. Aan de muren hangen kunstwerkjes naast een portret van koning Boudewijn. Payokes godmother Sörensen ontvangt ons op een bijpassende ongedwongen manier. Sörensen werkte ijverig mee aan de verandering. “Ik wilde dat mensen hier onder gezonde omstandigheden konden werken en leven zoals elke werknemer. We kunnen prostitutie helemaal verdringen zodat we het niet meer kunnen zien of we kunnen het aanvaarden en een plek geven.” Wanneer je Villa Tinto passeert, is het duidelijk dat het de tweede optie is geworden. Het engagement met de wijk is diepgeworteld. “Ik woonde hier en zag dat het beleid niet klikte met de mensen. Een prostituee, die ik had leren kennen, moest op een bepaald moment stoppen met werken omdat haar straat werd gesloten. Ik vond dat oneerlijk. Die verontwaardiging vormde de start.”

 

Aan de keukentafel

Al snel kreeg Sörensen steun van het Instituut voor Tropische Geneeskunde. “Voor hen was het moeilijk om contact op te bouwen met de prostituees, maar wel belangrijk in het kader van hun aidsonderzoek. Wij hadden contact omdat die meisjes gewoon bij mij thuis rond de tafel zaten. Op een bepaald moment zagen we dat er veel buitenlandse meisjes kwamen. Ik ben dan onder andere in Ghana beland omdat we zagen dat die vrouwen niet uit heaven kwamen vallen. Zo zijn we stelselmatig al die groepen beginnen behandelen: actieve prostituees, slachtoffers van mensenhandel, jongeren in de prostitutie, enzovoort. Daarna zijn we begonnen met het hele luik rond hoe eruit te stappen, ondanks het feit dat ik het niet veroordeel als je in de prostitutie blijft. Ik ben ook in de politiek gegaan om daaraan te werken. We hebben nu voor een Europese richtlijn gezorgd zodanig dat slachtoffers van mensenhandel overal dezelfde rechten krijgen. De zogenaamde Payoke-regeling, geschreven aan mijn keukentafel (lacht).”

 

Hoog bezoek

In 1992 krijgt Payoke bezoek van koning Boudewijn. Hij praat met enkele vrouwen en spreekt zijn waardering uit. Een doorbraak. “Vóór het bezoek van de koning was ik echt verdoemd. Ik ben dikwijls gaan lopen voor de politie, nu zitten ze hiernaast koffie te drinken. We werken zeer nauw samen met hen en met justitie. Wij zijn een trio: de ene kan niet zonder de andere. Dat willen we nog verbreden, bijvoorbeeld naar toekomstige werkgevers. Daarom werken we ook samen met de faculteit TEW. Mensen moeten weten dat uitbuiting ook vlakbij kan gebeuren, niet enkel in de rosse buurt of in een louche cafeetje. Mensenhandel is niet alleen seksuele exploitatie.” Al blijft dat natuurlijk een belangrijk aandachtspunt. De taboesfeer rond prostitutie is verminderd. Is er een groot verschil met vroeger? “De relaties zijn veranderd. Ik denk dat je tegenwoordig heel gemakkelijk in een circuit kan terecht komen terwijl je het niet beseft. We willen hier graag de aandacht op vestigen zodat ook studenten dit inzien.” Je zou het niet verwachten, maar Sörensen heeft geen opleiding gevolgd in de sociale sfeer. Ze studeerde kunst. “Ik wou geen sociale maar een culturele organisatie oprichten omdat ik vind dat je met cultuur een andere benadering krijgt, minder belerend en stigmatiserend. Door creatief te zijn, kan je jezelf ontwikkelen. Dat is een rijkdom die niemand je kan afpakken.”

 

Thaïse soep als ontbijt

Sörensen kende niet alleen triomfen. Ze ontving ook ernstige dreigementen. “Ik heb geluk dat ik een echtgenoot heb die mij heel goed steunt en kinderen die het boeiend vonden dat er allemaal meisjes in ons huis sliepen. ’s Morgens Thaïse soep en dan met een verbrande maag naar school.” Het huiselijke leven en de organisatie gaan duidelijk hand in hand. “Wij willen laagdrempelig zijn zodat mensen kunnen binnenkomen zonder schroom of schaamte. Dat is de idee. De politie komt ook naar hier. Momenteel zitten ze samen met een slachtoffer in de keuken. We willen die vrouwen laten zien dat de politie geen vijand is maar een partner.” We raken onder de indruk van Sörensens bevlogenheid. De organisatie die ooit begon als het project van één persoon, telt nu meer dan een dozijn vaste medewerkers. Of ze ooit gedacht had dat ze zo veel impact zou hebben? “Ik dacht dat in één jaar alle problemen opgelost zouden zijn. Nu zijn we 25 jaar verder en ik zie nog meer problemen. (lacht) De bedoeling was om eigenlijk niet meer nodig te zijn, maar ondertussen zijn we een instituut geworden. In alle landen richt ik Payokes op. Op hun manier want in Arabische landen moet je het op een Arabische manier doen. We werken niet vanuit de instelling dat wij het allemaal beter weten. Wij leren ook heel veel van hen. In Syrië bijvoorbeeld, waar we vorig jaar hebben gewerkt, zeggen de mensen: al pakken ze ons nu alles af, we weten wat we kunnen en we werken ondergronds verder. Dat waren de laatste woorden voordat ik ben buitengezet. Dan denk ik: ‘dat zit goed.’”

 

 

Meer info: www.payoke.be

Al in het begin van het eerste semester wordt duidelijk dat geen van de verkiesbare hoogleraren het zou opnemen tegen rector Verschoren. In dwars 68 ontkennen de genoemde tegenkandidaten dat ze het rectorschap voor de komende vier jaar ambiëren. In de wandelgangen wordt gefluisterd dat geen enkele kandidaat zijn of haar vingers durft verbranden aan een waarschijnlijke nederlaag, om zo in 2016 een gooi te doen naar het ambt van rector – al dan niet met steun van Verschoren. Ook bij de officiële kandidaatstelling in december komt er geen wit konijn uit de hoed tevoorschijn. Peter Reynaert, voorzitter van het departement Wijsbegeerte, zegt dat hij indien hij gewoon hoogleraar zou zijn, zich voor de vorm wel kandidaat zou stellen. “Het gaat mij om het principe”, zegt Reynaert. “Ik ben zeker geen tegenstander van het huidige beleid, maar een tegenkandidaat had wel voor een open debat gezorgd.” Reynaert heeft ook enkele collega's gepolst over een mogelijke kandidatuur, maar geen van hen voelde zich geroepen om deel te nemen aan de verkiezingen. Zonder tegenkandidaat zijn de verkiezingen een formaliteit. “Maar dit zijn geen echte verkiezingen”, vindt Reynaert.

 

Vreemde verkiezingsdatum

Vooraleer rector Verschoren als enige kandidaat bekend is, berichten wij in dwars 69 dat de verkiezingen tijdens de eerste week na het reces zullen plaatsvinden. Hier moet dwars de hand in eigen boezem steken. Op dat moment ziet dit blad immers geen graten in de voorgestelde datum. Nu maken wij die bedenkingen wel. De vastgelegde datum moedigt studenten niet aan om actief deel te nemen aan de verkiezingen. Vanaf 15 december 2011 kunnen zij zich immers kandidaat stellen om deel uit te maken van het kiescollege. Vlak voor Kerstmis zijn de meesten echter druk in de weer met paperdeadlines en nakende examens. Wat blijkt, aan geen enkele faculteit zijn er meer dan acht kandidaten (het maximale aantal voor studenten) om te zetelen in het kiescollege. Hierdoor zijn voorverkiezingen overbodig. Toen de Raad van Bestuur de planning voor de verkiezingen opmaakte, werd geen rekening gehouden met de krokusvakantie. “Vermits vele personeelsleden van de krokusvakantie gebruik maken om op vakantie te gaan, en een groot deel van het kiescollege dus niet de kans had om zijn stem uit te brengen, hebben wij aan de Raad van Bestuur voorgesteld de verkiezingen te vervroegen”, stelt Serge Simon, voorzitter van het centraal stembureau (CSB). Simon wil echter benadrukken dat de datum niet bewust nadelig is gekozen voor de 16.000 studenten. “Op dat moment heeft niemand aan dit aspect gedacht. Ook de studenten die in de Raad van Bestuur zetelen, hebben hierover niets aangemerkt.” Met de participatie van de studenten in het achterhoofd vindt Simon het verplaatsen van de verkiezingen over vier jaar tot enkele weken na de krokusvakantie “een perfecte suggestie.” Al ligt de beslissing bij de Raad van Bestuur.

 

Nergens voorverkiezingen

Niet alleen bij studenten is er weinig animo om als kiesman of –vrouw te fungeren. Aan geen enkele faculteit zijn er meer kandidaten dan plaatsen voor het kiescollege, waardoor nergens voorverkiezingen plaatsvinden; noch onder studenten, noch onder bijzonder en assisterend academisch personeel, noch onder het administratief of technisch personeel en ook niet onder het Zelfstandig Academisch Personeel (ZAP) met een benoeming van minder dan 50 procent. Waarvoor het huidige kiescollege kiest, is geheel onduidelijk. Vermits niet alle plaatsen in het kiescollege worden opgevuld, verliezen personeel en studenten aan electorale invloed. Indien alle plaatsen ingevuld zouden zijn, dan is deze groep goed voor 30,4 procent van de stemmen. Dit jaar is dat slechts 20,4 procent voor de hele groep en bij studenten slechts 6,3 procent van de mogelijke 11,1 procent. Ter vergelijking: het electorale gewicht van de studenten bedroeg in 2008 nog 12,4 procent. Door het gebrek aan voorverkiezingen is een krachtig signaal – pro of contra Verschoren – uit een of andere hoek onmogelijk.

 

Geen debat tot na verkiezingen

Pas nadat het kiescollege op 27 januari werd gevormd, liet Verschoren van zich horen. In een algemene e-mail somt hij alle zaken op die hij heeft verwezenlijkt en verwijst naar zijn 99 pagina's tellende beleidsnota uit 2009. Zoals te lezen staat in de eerste paragraaf van de e-mail mogen alle kiezers “van een kandidaat-rector een persoonlijke en expliciete beleidsvisie verwachten.” Het was allicht logischer en democratischer geweest om die mail te versturen vóór het kiescollege was samengesteld. Want behalve het ZAP met een benoeming van minstens 50 procent kan niemand nog een stem uitbrengen om alsnog iets te veranderen aan de verkiezingsuitslag.

 

De participatie van de universiteit was zeker niet de hoogste, maar ligt wel in het verlengde van vorige verkiezingen. “Van de 506 stemgerechtigden hebben uiteindelijk 424 (83,79 procent) een stem uitgebracht. In 2008 was dat nog 88,2 procent. Aangezien er dit jaar slechts één kandidaat was, mogen we dat een succes noemen”, aldus Serge Simon. Voorts kan de CSB-voorzitter meedelen dat “de verkiezingen volgens de regels verlopen zijn.” Besluitend blijft het pijnlijk dat de Universiteit Antwerpen haar enige moment in vier jaar tijd om een breed en fundamenteel debat te voeren, heeft gemist.

‘I’d Rather Dance with You’ van Kings of Convenience. Omdat rustige, vrolijke deuntjes van twee jongens uit Noorwegen de Belgische winter kunnen opfleuren. (Marlies Verhaegen)

‘A Real Hero’ van College feat. Electric Youth. Hoe de film ‘Drive’ boordevol intertekstualiteit zit. Ook die andere autofilm ‘Black Moon Rising’ werd door Electric Youth van een score voorzien. (Floris Geerts)

‘Thickfreakness’ van The Black Keys. Een drummer, een gitarist en een stevige blues; meer heb je niet nodig. (Benjamin Theys)

‘On A Plain’ van Nirvana. What the hell am I trying to say? ... I love myself better than you. (Alex Pina)

‘Mr. Blue Sky’ van Electric Light Orchestra. Niet enkel in Obama’s playlist, maar ook in de mijne. (Yannick Waumans)

‘The Treme Song’ van John Boutté. Themanummer van de gelijknamige heerlijke reeks. (Elien Verschueren)

‘Iris’ van Goo Goo Dolls. M 24j zkt vr om ‘City of Angels’ te kijken. Haalde het nipt van ‘Livin' On A Prayer’ van Bon Jovi. (Yannick Dekeukelaere)

‘Trololo’ van Eduard Khill. Pop uit de Sovjet-periode, hohohohoooo. (Maarten Decaluwe)

'History of Bad Men' van The Melvins. Hard als een steenpuist. Plaats koptelefoon ter hoogte van genitaliën voor perfecte luisterervaring. (Max Neetens)

Toen Europees president Herman Van Rompuy enkele maanden geleden het boek ‘Geluk. The World of Happiness’ als nieuwjaarsgeschenk aan een hele resem wereldleiders bezorgde, werd daar wat meewarig over gedaan. Het imago van Van Rompuy zal de indruk van een erg zachtmoedig gebaar in de harde wereld van de internationale politiek ongetwijfeld versterkt hebben. Toch is het op de agenda zetten van een moeilijk te vatten concept als ‘geluk’ allesbehalve ongepast, laat staan overbodig.

 

Een recent onderzoek van de universiteit van Cambridge naar het geluk van de Europeanen – ‘Flourishing Across Europe’ – toonde aan dat slechts 18 procent van de Belgen zichzelf als gelukkig beschouwt. Dat is bitter weinig, zeker vergeleken met de Deense 40 procent. Ook betreurenswaardig is dat elk jaar 1.100 Vlamingen zelfmoord plegen. Verhoudingsgewijs scoort in Europa enkel Finland slechter. Onze maatschappij levert blijkbaar geen gelukkige mensen op. De aan de UGent verbonden psycholoog Paul Verhaeghe duidde tijdens zijn speech voor het stakingsdebat ‘We Strike Back’ vorige maand het neoliberalisme aan als het probleem. Het neoliberalisme is volgens hem de enige dimensie die onze maatschappij bepaalt; het is een gif dat het slechtste in ons naar boven haalt. Volgens de neoliberale ideologie wordt de mens gezien als manager van zichzelf en concurrent van de ander, een ideologie die door het competentieonderwijs ondertussen werd geïmplementeerd. Dat in Vlaanderen jaarlijks vijfduizend studenten psychologische hulp zoeken, bevestigt Verhaeghes visie. Faalangst, stress en depressies komen onder studenten steeds vaker voor. Eind december nog, met de examens en de winter voor de deur, berichtten de Vlaamse media uitvoerig over twee studenten die uit het leven stapten. Hoewel wij hun redenen niet kennen, moeten hun keuzes toch tot nadenken stemmen. Reflectie is ook wat Herman Van Rompuy beoogde toen hij zijn geluksboek – niet toevallig geschreven door voormalig leerkracht en Klasse-bezieler Leo Bormans – cadeau deed.

 

Van wereldleiders naar Vlaamse studenten en terug, het lijkt misschien vergezocht, maar dat is het niet. De hervorming van het Europese hoger onderwijs naar de flexibele bachelor-masterstructuur heeft als gevolg dat heel wat studenten een geïndividualiseerd traject volgen. Zoals de term al doet vermoeden, maken studenten zo steeds vaker niet dan wel deel uit van een groep. Deze vaststelling moeten beleidsmakers meenemen wanneer zij willen dat universiteiten in de toekomst meer dan competentiefabrieken zijn.

 

In zijn beleidsverklaring uit 2009 die rector Verschoren naar aanleiding van de rectorverkiezingen heropviste, staat dat de universiteit “psychosociale ondersteuning van de student als persoon volgens zijn eigen omstandigheden en problemen” moet aanbieden. Die voorzieningen zijn inderdaad broodnodig, maar ze voorkomen depressie, stress en faalangst niet. Werken aan een warm, inclusief verhaal doet dat wel. Een begin van dat verhaal is het actief betrekken van studenten bij de werking van de universiteit. Jammer genoeg, zo blijkt uit de artikels op de volgende pagina’s, heeft de universiteit op dat vlak nog werk voor de boeg.

Mannen, proficiat met jullie nieuwe plaat. Het is een pareltje geworden. Is het de plaat geworden die jullie wilden maken?

Jonas Govaerts (gitaar) Onze vorige plaat was goed als debuutplaat, maar achteraf gezien vonden we de klank niet altijd even geslaagd. We hebben hier en daar wel wat kritiek op wat we gemaakt hadden. Op de nieuwe plaat klinkt alles, wat mij betreft, zoals het moet klinken.

Younes Faltakh (zang, gitaar) Zeker weten. De nieuwe plaat klinkt veel gevarieerder dan de vorige. Het geheel is ook veel beter qua sound, productie en zeker qua spel. De drums van Jimmy klinken meer doorleefd en het basspel van Yorgos is gewoon beter.

 

Jullie hebben ondertussen ook een aantal shows gespeeld bij onze noorderburen. Amsterdam en Rotterdam passeerden reeds de revue. Last gehad van opdringerige Oranje-supporters?

Govaerts Integendeel, wij zijn de opdringerige mensen. Wel was er een heel uitbundige man die helemaal vooraan stond, waarschijnlijk de plaatselijke dorpsidioot.

Yorgos Tsakiridis (bas) Wij krijgen ook heel veel aandacht van jonge, vrouwelijke fans. Dus het valt al bij al goed mee.

Govaerts (droog) Dat moet je erbij nemen, hé. Faltakh Die jonge vrouwen komen onze cd’s dan kopen en vragen soms een handtekening.

Tsakiridis ... op hun lichaam.

Govaerts (wijst naar Tsakiridis) Op ùw lichaam, ja.

Faltakh Het gebeurt wel eens dat we tieten moeten signeren. Heel leuk om te doen.

Tsakiridis We hebben gemerkt dat we ook een ouder publiek aantrekken.

Faltakh Het gaat vooral om mannen die ouder zijn dan dertig en vrouwen die jonger zijn dan zestien. Toch een bizarre doelgroep die wij aanspreken.

 

Tango dansen op de nieuwe plaat

Komen jullie families ook kijken?

Tsakiridis Jazeker. Mijn mama en mijn zus komen regelmatig naar onze shows. Achteraf krijg ik dan berichtjes waarin botweg staat: “Het was heel oké.” Mijn mama houdt niet van de hardste nummers, maar ze is tolerant. Ik heb ook gehoord dat ze met onze cd in de auto naar het werk rijdt. Een waarlijk griezelig beeld.

Govaerts Mijn ouders dansen de tango, en zij hebben een nummer gevonden waarop ze de milonga (een muziekvorm en dansstijl waaruit de tango is ontstaan, nvdr.) konden dansen. Ik vermoed dat het de hidden track van onze nieuwe plaat was. Het ligt naar het schijnt aan het ritme. (droog) Dat zal dan te wijten zijn aan de voorgeprogrammeerde beat.

Tsakiridis Ze heeft zich wel een hernia gedanst op dat nummer. Maar zo'n dingen neem je erbij. Voor familie moet je iets over hebben.

 

Naast Nederland maakten jullie reeds gezellige uitstapjes naar Frankrijk, Duitsland en Engeland. Het buitenland loopt dus ook warm voor jullie sound. Hoe zit het met Amerika?

Govaerts (droog) In Amerika. Daar hebben we nog niet gespeeld.

Tsakiridis We kregen wel ooit de kans om naar Austin te vliegen om op SXSW (jaarlijks muziek-, film- en interactief mediafestival in Texas, nvdr.) te spelen. We hebben er toen voor gekozen om dat niet te doen, we waren nog volop bezig met het drukke tourschema van onze debuutplaat. Het leek ons geen logische keuze. Maar goed, misschien dit jaar? Wanneer is dat, SXSW?

Faltakh In april, denk ik.

Govaerts Misschien zou het nu voor ons interessanter zijn. We willen dat ook een beetje strategisch aanpakken.

Faltakh Onze nieuwe plaat is momenteel nog niet uit in Amerika dus optredens zijn nog niet aan de orde.

Govaerts We werken nu met een nieuw management en een nieuw platenlabel (Live Nation en Pias, nvdr.). Zij zijn die dingen aan het bekijken. Kijk, het heeft geen nut om in Amerika de pannen van het dak te gaan spelen als niemand na de show onze cd kan kopen. In Nederland is ‘I'm Under the House, I'm Dying’ al wel uit, dus daar kunnen we wel naartoe. De enkele shows die we daar hebben gedaan, waren heel plezant.

Faltakh In Frankrijk is de release gepland op 2 april. Duitsland en Engeland zullen moeten wachten tot na de zomer.

Tsakiridis We hebben ooit eens de kans gekregen om in Afghanistan te gaan optreden voor de Belgische paracommando’s. Jammer dat dat niet doorging, want dat zou fantastisch geweest zijn. Waarom is dat nu weer niet doorgegaan? Waren daar te veel gewillige, jonge vrouwen?

Govaerts Het was er ronduit te gevaarlijk. Er was sowieso al wat oproer, en toen we op het punt stonden te vertrekken escaleerde alles.

Tsakiridis Eigenlijk hadden we schrik om ondergepist te worden door die para’s. Dat was het probleem.

Govaerts Met een beetje geluk is er binnenkort een nieuwe oorlog en worden we opnieuw gevraagd (lacht).

Tsakiridis Iran, here we come!

 

Bold or not to bold

De titel ‘I’m Under the House, I’m Dying’ verwijst naar het moment wanneer je je erbij neerlegt dat je zal sterven. Een gevoel dat zeer sterk leeft bij honden. Waren er nog kanshebbers?

Govaerts We hadden een heel blad vol. ‘Ricardo!’ vonden we ook een hele goeie.

Faltakh Het Romeinse cijfer twee vond ik ook goed. Er waren er nog veel, maar de meeste ben ik ondertussen vergeten.

Faltakh Neemt niet weg dat er veel gediscussieerd is op café. Daar zijn we nu eenmaal goed in.

Govaerts (na even nadenken) Ik vind ‘After you, Mozart’ nu ook echt wel goed klinken. Ach, er komen nog platen.

Govaerts De bijdrage van Yorgos was ‘Burger Time’.

Tsakiridis Amper waar. Ik houd mijn werk en privéleven strikt gescheiden.

Govaerts Het was nochtans in jouw handschrift geschreven (algemeen jolijt).

 

Terug ernstig nu: ‘I’m Under the House, I’m Dying’ moet qua in your face-gehalte niet onder doen voor de vorige plaat, maar ze klinkt wel een pak verfijnder. Zijn jullie muzikaal gegroeid?

Faltakh Ik zou niet durven beweren dat we betere muzikanten zijn. We zijn wel veel strenger voor onszelf geworden.

Tsakiridis Ons eerste album klonk bij momenten heel bot.

Govaerts De songs zijn alleszins beter geworden. Dat heeft natuurlijk ook voor een groot deel te maken met de productie (de nieuwe plaat werd geproducet door Das Pop en gemixt door Dave Sardy, nvdr.). Die opgekuiste klank heeft weinig te maken met muzikaliteit. We hebben ook wel meer inspraak gehad tijdens de opnames zelf. Vooral Younes stond meer op zijn strepen.

Faltakh Jij hebt anders ook wel veel gezegd.

Govaerts Ja, maar niks nuttigs. Ik vind dat we alleszins geen slechtere muzikanten zijn geworden. We vinden onze nieuwe plaat beter dan onze debuutplaat en dat ligt wel degelijk aan ons.

 

Een paar weken geleden hebben jullie op jullie Facebook-profiel de bekendste scène uit de film ‘Der Üntergang’ gepost, weliswaar met een nogal vrije en hilarische ondertiteling. Wiens idee?

Govaerts Ik neem de verantwoordelijkheid op mij. Ik verveelde me. Ik wou dat al lang doen en nu had ik de uitgelezen kans. De andere bandleden vond het te flauw.

Faltakh Ik had het sowieso beter gekund.

Tsakiridis Ik vond het lettertype van de ondertitels niet zo mooi.

Govaerts Yorgos heeft zijn thesis aan de Universiteit Antwerpen geschreven over lettertypes in de hedendaagse literatuur.

Faltakh ‘Arial: bold or not to bold’.

 

In het bewuste filmpje wordt het woordje ‘Stalin’ ondertiteld met ‘Milow’. Verklaar jullie nader.

Faltakh Onze drummer Jimmy lijkt nogal op Milow.

Tsakiridis Wij beschouwen onszelf een beetje als een underdoggroep binnen het Vlaamse muzieklandschap. Dan is het leuk om af en toe een steek uit te delen. Maar we zoeken zeker geen ambras.

Govaerts Ik denk ook niet dat Milow er wakker van ligt. ‘Stalin’ bestaat uit twee lettergrepen, ‘Milow’ ook. Het kwam gewoon goed uit.

 

Samenwerking met Kanyé West

Het filmpje bevestigt de geruchten dat jullie regelmatig te vinden zijn in het Antwerpse studentencafé annex bruine, artiestenkroeg Kassa 4. Ligt Antwerpen jullie na aan het hart?

Faltakh Gisterennacht zaten we nog in de Kassa 4. De geruchten kloppen dus.

Govaerts Wij wonen allemaal in Antwerpen. Verder spelen ze alleen in de Kassa 4 het nummer ‘Evil’ van Interpol zestien keer na elkaar. Dat is gewoon een feit.

Tsakiridis Maar wat wil dat zeggen?

Govaerts Dat ik dat bijvoorbeeld in Gent nog nooit heb meegemaakt. Maar goed, ik ben het momenteel zelfs een beetje beu hier in Antwerpen. Ik zit voor mijn werk ook veel in Brussel en we hangen af en toe rond in Gent met de gasten van Das Pop. Die afwisseling ligt mij wel. Het is tof om terug veel te spelen en andere steden te bezoeken. Je kan niet altijd in de Kassa 4 zitten.

Tsakiridis Eigenlijk zijn wij helemaal niet zo bekend in Antwerpen, of het mag wat meer zijn (lacht). In Antwerpen herkennen ze ons eerder van zat over straat kruipen dan van onze muziek. Ik spreek nu wel niet voor de hele groep. Mensen zien mij soms in de Zoo zwaaien naar dieren die niet terugzwaaien. Zo vergeten ze al snel dat je geniale muziek maakt.

Govaerts Het voorbije weekend van Yorgos: Kai-Mook die niet wilde terugzwaaien (lacht).

Faltakh Je muzikale populariteit merk je voornamelijk als je live gaat spelen. We proberen ook niet te veel op te treden in Antwerpen. De clubs waar we spelen zitten momenteel goed vol en niet alleen hier.

Govaerts In Rotterdam was de zaal van 250 man volledig uitverkocht, alleen voor ons. Het is zalig omdat je weet dat dat niet alleen mensen zijn waarmee je regelmatig op café zit.

 

Jullie debuutplaat kreeg lovende kritieken. De nieuwe doet het ook niet slecht in de pers. Is het niet moeilijk om met beide voeten op de grond te blijven?

Faltakh Integendeel, het is heel simpel.

Govaerts De saldo's van onze bankrekening houden ons op de grond. We worden ook niet voortdurend aangeklampt. Dat helpt. We zijn gelukkig als we onze muziek live kunnen spelen. De nieuwe plaat is ondertussen al verleden tijd voor ons.

 

Om af te sluiten: Een tijd geleden postte Kanye West jullie nogal provocerende videoclip van ‘Blonde Fire’ op zijn blog. Is er een samenwerking in de maak?

Govaerts Wij vinden hem al wat passé om eerlijk te zijn. Dat zou slecht zijn voor ons imago.

Tsakiridis Hij heeft ons wel een tijd geleden uitgenodigd op zijn show in Parijs. Zijn nieuwe single ‘Niggas in Paris’, die gaat over ons.

Faltakh Er komt binnenkort wel een 7” vinyl single van ons uit in samenwerking met Tim Vanhamel en Drums Are For Parades naar aanleiding van de Record Store Day (de jaarlijkse dag van de onafhankelijke platenzaak, nvdr.).

 

We kijken er naar uit.

De Bromvlieg repeteert in wat de minst gezellige repetitieruimte in Vlaanderen moet zijn: de onbestemde keldervertrekken onder de resto in de Koningsstraat. Fel, genadeloos licht en koude, harde vloeren maken het de acteurs hier niet gemakkelijk. Vooraleer er gerepeteerd kan worden, wordt het administratieve luik afgehandeld. Séverine, een oudgediende bij de Bromvlieg, legt iedereen uit hoe de ticketverkoop in zijn werk gaat. Dat is geen verloren moeite, zo blijkt. Een belangrijk deel van de inkomsten haalt de Bromvlieg immers uit de tickets. Het logistieke gedeelte (zalen en techniek) en het promomateriaal worden door de universiteit gefinancierd. De steun van de universiteit was er vanaf het begin, zo’n zes jaar geleden, toen een groepje filosofiestudenten een stuk maakte. Wat een eenmalig streven was, werd een artistieke studentenvereniging met jaar na jaar vers bloed. Voorzitter Grag beschrijft hun doelgroep: “Studenten met weinig of geen ervaring die toch theater willen maken.” De Bromvlieg is er dus voor zij die het als een springplank zien naar de ‘echte’ theaterwereld, maar evengoed voor iemand die gewoon eens wil proeven van het leven op de planken. Elk jaar kunnen regisseurs stukken voorstellen die zij graag willen opvoeren. Een jury van ‘Bromvlieg-intimi’ en buitenstaanders selecteert. Dit jaar zijn er financiële middelen voor vier producties: twee grote en twee kleine. Ik volg vandaag de twee ‘kleintjes’.

 

Workshop ‘Ontdek jezelf’

Regisseur Dries en zijn acteursploeg werken in de restocatacomben aan ‘Binnen’. De groep begint met een opwarming. Lichamen kronkelen over de grond en al snel klinkt het gegalm van oerkreten door de ruimte. Ondertussen trekt een andere groep theatermakers zich terug in de Stille Ruimte voor een workshop ‘Ontdek jezelf’. De kelderruimte begint meer en meer op de ontspanningsruimte van een gekkenhuis te lijken. De mentale gezondheid van de personages in ‘Binnen’ is eveneens alles behalve stabiel. Dries baseerde zijn tekst op de film ‘Kynodontas’ waarin een vader de rest van zijn gezin volledig van de buitenwereld isoleert. “Dat fysieke isolement is natuurlijk heel interessant om op toneel te brengen”, vertelt Dries. “Ik hoop dat mijn stuk mensen aan het denken zet over hoe belangrijk je opvoeding en sociaal contact is voor je wereldbeeld.” De goedlachse Dries en zijn bevallige assistente Lotte geven rustig en tactvol regie-aanwijzingen. Of het soms niet moeilijk samenwerken is? “Neen, mijn acteurs zijn engeltjes!” lacht Dries. En hij meent het nog ook.

 

Constructieve meningsverschillen

Ik wil wel eens zien of de acteurs van Birgit, de regisseur van de andere kleine productie, ook zo'n engeltjes zijn. Omdat de ruimte onder de resto al is ingepalmd, verkastte de groep naar meer comfortabele oorden. Ik vind hen terug in de grote living van een bevriende theaterliefhebster. Hier werkt het gezelschap aan ‘Outro’. Ze lieten zich inspireren door de eenakter ‘Huis Clos’ van Jean-Paul Sartre en voegden gaandeweg steeds meer eigen elementen toe. Ze schrijven en maken de soundscape zelf. Op dit moment sleutelen ze gewapend met bier en chocolade aan de teksten. Het ziet er gezapig uit, maar collectief creëren is vaak erg intens. De mensen in deze groep hebben hun pluimen al op andere plekken verdient en zijn erg gedreven. Zouden de ego's soms botsen? Als ik vraag of er soms ruzie is, valt een stilte. “We hebben enkel constructieve meningsverschillen”, grapt Maarten, de jongste en rumoerigste van de hoop. Birgit en Dries werken op verschillende manieren. Dries is meer gestructureerd terwijl het productieproces van Birgit eerder organisch verloopt. Wat ze gemeen hebben, is dat ze het publiek niet graag een boodschap willen opdringen. “Dat wil echter niet zeggen dat ik de toeschouwers niet aan het denken wil zetten,” vertelt Birgit, “Eigenlijk is 'Outro' net het resultaat van een grote denkoefening, namelijk zet drie totaal verschillende mensen in een ruimte waar ze niet uit weg kunnen en zie wat er gebeurt." Wat de acteurs op het geïmproviseerde podium brengen, geeft blijk van humor en gevoeligheid. De bewoners van de flat, annex repetitieruimte, druppelen binnen en nemen stilletjes plaats als publiek. Er gaat immers niet elke dag een try out in je living door. Er wordt geprobeerd, geproefd en goedgekeurd.

 

Wat het meeste bijblijft na het bekijken van deze repetities is de tomeloze energie van jonge mensen met een passie. Het zijn geen ultraprofessionele producties en de acteurs blijven niet altijd overeind, maar dat is niet zo belangrijk. Wie denkt dat studenten zich niet meer kunnen engageren en niets hebben te vertellen, krijgt hier ongelijk. En dat is wel belangrijk.

Rector Verschoren, allereerst proficiat met uw overwinning in de verkiezingen. Wat zijn de speerpunten van uw beleid de komende vier jaar?

Alain Verschorens Het beleid wordt verder gezet in dezelfde richting. De financiële sanering van de universiteit, bijvoorbeeld. Vier jaar geleden ben ik begonnen met een deficit van vijf miljoen euro op jaarbasis, een bom geld. Nu, ik heb de definitieve cijfers nog niet, maar het ziet ernaar uit dat we op een positieve balans van twee miljoen staan. Dat wil niet zeggen dat alles is opgelost. De besparingsmaatregelen die worden genomen omwille van de economische crisis, worden zowel genomen door het ministerie van Onderwijs als door onszelf. We zijn nu financieel beter gewapend, maar ik ga het de komende jaren nog rustig aandoen om mogelijke schokken op te vangen.

 

Naar professoren toe wordt de nadruk gelegd op onderzoek. Meer publicaties, meer citaties, meer geld?

Verschoren Dat is een situatie waar ik zeer ongelukkig mee ben. Een goede professor is iemand die in het verleden leeft: hij blinkt uit in zijn vak en wil die kennis doorgeven. Anderzijds word ik gesqueezed door het financieringsdecreet waar we mee zitten opgescheept. We worden door de overheid voor 45 procent vergoed op grond van onderzoek. Men telt botweg het aantal publicaties, citaties en doctoraten.

 

Maar u schrijft wel acht nieuwe vacatures uit voor onderzoeksprofessoren.

Verschoren Het aantal professoren krimpt inderdaad in. Het ministerie beseft nu dat het aantal studenten stijgt, maar het aantal professoren niet, dat is nefast voor de kwaliteit van het onderwijs. Die acht worden aangenomen via het tenure track-stelsel, waarbij men na tien jaar onderzoek zonder boe of bah doorgroeit naar het onderwijs.

 

Is dat niet vreemd, dat de lerarenopleiding aan de universiteit de laatste jaren steeds zwaarder werd, terwijl professoren zonder enige opleiding voor de aula mogen staan?

Verschoren Je neemt mensen aan op basis van hun onderzoekskwaliteiten. Hoewel ze soms niet in staat zijn om les te geven, worden ze nadien ingezet in het onderwijs. Dat klopt niet helemaal. Er moet een evenwicht zijn. Onderzoek moet je doen in je jonge jaren, daar moet je niet mee beginnen als je vijftig bent – maar die onderzoeksprofessoren moeten ook ervaring opdoen in het onderwijs. Zij moeten bijscholing volgen, zodat ze, wanneer ze later worden ingezet in het onderwijs, weldegelijk les kunnen geven. En er is bijscholing voorzien, maar als je alleen onderzoek doet en er geen tijd voor is, dan is dat achteraf problematisch.

 

Vooral Letteren en Wijsbegeerte krijgt klappen. Vindt u niet dat de Humane Wetenschappen steeds meer en meer aan belang verliezen op die manier?

Verschoren Ook de faculteit Wetenschappen deelt in de klappen, hoor. Kijk, een universiteit zonder sterke Humane Wetenschappen is geen universiteit maar een fabriek. Een van de zaken waar Humane Wetenschappen een rol kan spelen, is in maatschappelijke problemen: rechtszaken, economie enzovoort.

 

En wat met de Geesteswetenschappen?

Verschoren Dat is exact hetzelfde, denk ik. Ik heb zelf heel lang getwijfeld tussen Wiskunde studeren of Taal- & Letterkunde. Ik hecht persoonlijk heel veel belang aan de Humane Wetenschappen. Met ons financieringsdecreet kunnen we echter niet anders dan publicaties tellen. Ik vind het fantastisch dat het nog steeds kan dat mensen de tijd nemen om echt door te denken over hun discipline, of dat iemand een boek over Louis Paul Boon wil schrijven van 1.200 bladzijden, en dat grondig doet. Alleen is het zielige van de zaak dat zo’n boeken dan niet meetellen voor het financieringsstelsel. Dan ondermijn je jezelf omdat je een wetenschappelijke inspanning hebt gemaakt. Dat is een verloedering van het onderzoek.

 

Hoe wil u dat veranderen?

Verschoren We kunnen daar enkel iets aan veranderen door politiek in te werken op het financieringsdecreet. Men zou op allerlei niveaus moeten beseffen dat het schrijven van een boek, ook in het Nederlands, een bijdrage aan de wetenschap is.

 

Is er na het schrappen van professoren vorig jaar in het departement Wijsbegeerte nog een toekomst voor die opleiding?

Verschoren Absoluut. De geschrapte leerstoelen bij Wijsbegeerte hebben te maken met besparingsmaatregelen. Mijn voorganger heeft samen met alle decanen een allocatiemodel (bepalend voor de basisfinanciering en omkadering van faculteiten en departementen, nvdr.) goedgekeurd. Wij namen aan dat dit het ideale model was, wat niet zo bleek te zijn. Het model is scheefgetrokken, maar we kunnen het niet omgooien terwijl we ons doorheen de besparingen en crisis worstelen. Dan doen we onszelf pijn. Wat we op korte termijn gedaan hebben, is het huidige model aftoppen. Het is nog even op de tanden bijten.

 

Last van fantoomvakken

In uw verkiezingsmail aan heel de universiteit zegt u dat de opleidingen aantrekkelijker moeten worden. Hoe bent u dat van plan?

Verschoren We moeten de studenten zich laten aanpassen aan opleidingen, en zorgen dat ze studies volgen die hen liggen. Bij infodagen leggen we met handen en voeten uit hoe zwaar bijvoorbeeld de opleiding Diergeneeskunde is, maar steeds weer krijgen we studenten die hier zitten omdat ze thuis een pony hebben. “Ik wil iets doen met diertjes”, krijg je dan te horen. Wat we ook kunnen doen, is de programma’s aanpassen. Ik heb mijn bedenkingen bij het flexibiliseringsdecreet. De student heeft het recht om vakken te nemen die bij zijn persoonlijkheid passen, maar hier en daar mag er ferm bijgeschaafd worden. We kunnen bijvoorbeeld meer keuzevakken aan het begin van een opleiding plaatsen, en tijdens de master eerder clusters aanbieden.

 

U wil ook het aanbod aan vakken per faculteit verminderen.

Verschoren Ja. Er zijn honderdvijftig vakken aan de universiteit waar per jaar slechts één of geen studenten zich voor inschrijven. Als je een personeelslid hebt met twintig van zo’n ‘fantoomvakken’ en geen tijd meer voor onderzoek. Daar moet je paal en perk aan stellen. Het aantal keuzevakken moet gereduceerd, dan kunnen we ook het lessenrooster versterken. De vraag is: moeten we een volledig pakket aanbieden? Binnen Taal- & Letterkunde is ervoor gekozen om de richting Italiaans stop te zetten. Dat is jammer, want ik vind Italiaans een hele mooie taal. Anderzijds, als je op masterniveau slechts drie studenten of minder hebt – zoals de voorbije vier jaar – moet je die richting dan aanbieden?

 

Is het geen contradictie dat u het vakkenpakket wil reduceren, maar tegelijkertijd vol voor de tweejarige master gaat?

Verschoren Dat is geen tegenspraak. Als we de fantoomvakken bestrijden, hebben professoren en hoogleraren sowieso meer tijd voor vakken die essentieel zijn, in plaats van voor vakken die geen kat volgt. Let ook: de maatschappij is vragende partij. Zìj vindt de basisopleiding te beperkt. Het officiële excuus is dat het wordt opgelegd door Europa, maar dat is niet helemaal waar. Wat Europa zegt, is dat de bachelor een volwaardig diploma moet zijn, maar je moet maar eens proberen om met enkel een academisch bachelordiploma aan de bak te komen.

 

Wederom zitten we bij de financiering, want de eerste jaren zal de tweejarige master niet gefinancierd worden door de overheid. Hoe wil u dat oplossen?

Verschoren Alle faculteiten die het vijfde jaar hebben aangevraagd, hebben een programma voorgelegd aan de raad van het bestuur waarin zij melden dat ze het met het huidig personeelsbestand zouden aankunnen.

 

U heeft als voorzitter van de VLIR (de Vlaamse Interuniversitaire Raad nvdr.) de datum waarop de tweejarige masters ingevoerd worden verlaat, maar wel pas na studentenprotest en actie van de studentenraad. Waarom bent u niet meer pro-actief geweest?

Verschoren Ik ben wat de VLIR betreft altijd proactief geweest. Ik heb steeds gezegd dat we de studenten niet mogen confronteren met een fait accompli. Mijn protest werd echter niet gehoord door de andere rectoren. Ik was net zeer opgetogen met de studentenacties, dat was een goed signaal. De VLIR moest dat ernstig nemen.

 

Hoe zou in uw ideale wereld het hoger onderwijs gefinancierd worden?

Verschoren Moeilijke vraag. Idealiter is er een systeem waarin het hoger onderwijs nog serieuzer wordt genomen en we echt een percentage van het bnp krijgen. Waar ik zelf voor pleit, is dat er kosten worden geëlimineerd. Bijvoorbeeld studenten die hun jaar over doen, dat kost heel veel geld. Als we hen beter begeleiden, besparen we enorm veel.

 

Dus ingangsexamens.

Verschoren Ik ben wars van echte toegangsproeven, zeker omdat iemand er op zijn achttiende nog niet helemaal klaar voor is, en een jaar later wel. De juiste opleiding voor de juiste student zou veel helpen. In het begin van het jaar zitten de lokalen voller dan zes weken later, en het is onnozel om dan geld te moeten steken in meer ruimte.

 

Ziet u al die besparingen zitten zonder een verhoging van het inschrijvingsgeld?

Verschoren Ja, absoluut. Ik denk dat we vooral moeten rationaliseren, bijvoorbeeld door middel van digitalisering, dat zou al enorm veel manuren uitsparen. We moeten ook beter samenwerken met de andere associaties. We moeten eens ophouden in Vlaanderen met elkaar dood te concurreren. Leuven en Gent zìjn concurrentie, maar op masterniveau kunnen we perfect collaboreren. Het is te gek voor woorden dat er in Vlaanderen op vijf plaatsen dezelfde opleiding wordt gegeven en dat er in elk van die opleidingen acht man zit.

 

In Nederland ligt het inschrijvingsgeld veel hoger. Dit jaar zijn 8 procent van de UA-studenten Nederlander, volgend jaar ligt dat naar alle waarschijnlijkheid nog hoger. Kort door de bocht betaalt Vlaanderen opleidingen van de Nederlandse intellectuele elite.

Verschoren Klopt. Dat is het nadeel van het systeem. Er kan in een vrij Europa vrij gestudeerd worden, en dat is een financieel nadeel. Maar dat motiveert mij niet om het inschrijvingsgeld te verhogen.

 

Niemand is klaar voor de inkanteling

Over de inkanteling. De richtingen die erbij komen zijn misschien meer professioneel dan academisch, maar u zei vier jaar geleden dat de universiteit nog nadrukkelijker academisch moest worden en de hogescholen nadrukkelijker professioneel.

Verschoren En dat doen we ook. De hogeschoolopleidingen die de facto een academische kern hebben, komen naar hier. De hogescholen houden de puur professionele richtingen over. Wij hebben trouwens ook professionele opleidingen. Geneeskunde is in se een professionele opleiding.

 

Is de universiteit klaar voor de inkanteling?

Verschoren Nee. Leuven ook niet, en Gent ook niet; Hasselt, Brussel, niemand is klaar. Maar waren we klaar voor de fusie, voor de financiële problemen? Nee. We hebben nog niet alle middelen die we nodig hebben, maar we beginnen er gewoon aan. We vergaren alles wat we kunnen. Er zijn vele zaken nog niet vastgelegd. Een aantal collega’s van de hogeschool gaan overkomen, anderen behouden liever hun huidig statuut. Wat zijn daar de criteria voor? Want àls ze overkomen, gaan ze beoordeeld worden volgens universitaire criteria. Dan worden ze afgerekend op doctoraten, publicaties en citaties en daar zijn sommigen niet op voorbereid.

 

Wanneer wil u de inkanteling volledig functioneel op poten hebben staan?

Verschoren Het vertrouwen erin zou ik graag gerealiseerd zien tegen het einde van mijn tweede mandaat. We zullen er nog altijd niet helemaal uitzijn, maar als we de koers volhouden, dan zijn we er tegen 2023.

 

De voorbije jaren had u het steeds over vijftienduizend studenten halen. Het leek wel een natte droom. Het zijn er zestienduizend geworden. Hebben we dat aantal te snel bereikt?

Verschoren Ja en nee. Dat was een natte droom, maar ik ben geen fetisjist. We wilden vijftienduizend studenten omdat dat op mondiaal niveau wordt gezien als het aantal studenten van een middelgrote universiteit. Je merkt dat ook: we worden meer au sérieux genomen. Ik denk dat we het nodig hadden. Het onderwijslandschap wordt momenteel volop herschapen. We waren te klein om daar een grote rol in te kunnen spelen. Nu kunnen we met een vuist van zestienduizend man op tafel slaan.

 

Actievere studentencultuur

Het studentenleven aan de Stadscampus krijgt rake klappen. Ondertussen mogen er ook geen studentenactiviteiten meer georganiseerd worden op de Ossenmarkt. Gaat u daar iets aan doen?

Verschoren Daar is volop overleg over. Studentenstewards die een oogje in het zeil moesten houden, komen er alvast niet. Dat was een absurd idee. De burgemeester wil Antwerpen profileren als studentenstad en dat brengt nadelen met zich mee. Daarin is een gedeelde verantwoordelijkheid. Men mag studenten niet overladen met alle zonden van Israël. Op de Ossenmarkt lopen ook andere mensen rond.

 

U vindt het democratisch systeem aan de universiteit zeer belangrijk. Moet de cultuur van die universiteit dan niet aangepast worden, zodat studenten actief deelnemen aan het beleid?

Verschoren De studenten krijgen de kans natuurlijk, maar die cultuur is inderdaad afwezig. Er zijn meer dan genoeg mandaten, in de studentenraad bijvoorbeeld, maar de kansen worden niet genomen. Nu, deze verkiezingen waren natuurlijk niet heel belangrijk zonder tegenkandidaat, maar dan nog waren er nergens verkiezingen voor kiesmannen.

 

U heeft uw beleidsmail dan ook pas na de bekendmaking van de kiescolleges verstuurd. Had dat niet andersom gemoeten?

Verschoren Ja en nee. Bij de vorige verkiezingen was dat zo, maar hoe wil je dat er kiescolleges gekozen worden als men niet weet wie de kandidaten zijn?

 

Dan zat u dus fout, want u deed net hetzelfde. Had u de mail niet twee weken vroeger moeten versturen?

Verschoren Nee. Ja. (wikt zijn woorden) Ik wilde nadenken over de tekst voor ik hem op papier zette. Om die cultuur te promoten kunnen we attesten geven aan studenten die zich inzetten voor de universiteit.

 

Dat zei u vier jaar geleden ook.

Verschoren Maar de mensen komen ze niet halen! Iemand die achteraf een professionele aanbeveling wil van mij, krijgt dat meteen mee.

 

Houdt de Universiteit Antwerpen voldoende rekening met het niet-academische studentenleven? Ik denk aan plekken voor studentikoze activiteiten, polyvalente ruimtes.

Verschoren Er is inderdaad weinig ruimte. Ik hoop dat als er nieuwe gebouwen bijkomen daar ruimte voor zal zijn. Binnenkort heb ik daar, in samenwerking met de stad, meer over te zeggen.

 

Het studentenhome op de campus Middelheim (CMI) wordt ook geschrapt, zonder alternatief te voorzien. Wordt er niet te veel op de lange baan geschoven?

Verschoren Het concept van het studentenhome is dat we de mogelijkheid bieden aan studenten met financiële moeilijkheden om op kot te gaan. Het kan niet de bedoeling zijn, zoals nu, om studenten tegen een vriendenprijsje een kamer te laten huren. Studenten die het nodig hebben, zullen we financieel zoveel mogelijk bijpassen, maar er komt dus geen studentenhome op CMI. Het is wél een schande dat het home op CMI niet al lang is afgebroken. Trouwens, is het dan zo erg om in de stad op kot te zitten? Nogmaals: als het voor bepaalde studenten te duur zou zijn, dan zal de universiteit bijpassen waar nodig.

 

Nog een laatste vraagje: blijft Johan Meeusen uw vice-rector?

Verschoren (denkt na) Ja.

 

Rector Verschoren, bedankt voor dit gesprek.

Hoe spannend en verrassend de vorige verkiezingen in 2008 verliepen, des te duidelijker is de nakende stembusgang. Rector Alain Verschoren is namelijk de enige kandidaat om de rectorambt aan de Universiteit Antwerpen van 2012 tot 2016 op te nemen. Bij het Centraal Stembureau meldde men deze ochtend dat er slecht één kandidatuur was binnengelopen. Hoewel het geen grote verrassing was, is rector Verschoren opgetogen met de verdubbeling van zijn ambtstermijn. “Dit beschouw ik als een teken van vertrouwen”, aldus Verschoren. Enkele maanden geleden werd duidelijk dat er weinig animo was om het op te nemen tegen de huidige rector. In het begin van dit academiejaar benadrukten de getipte kandidaten Ria Janvier en Paul Van de Heyning dat zij zich niet zouden mengen in de zogenaamde ‘Strijd om de Middelheimlaan’. Professor Van den Heyning formuleerde het in dwars 68 als volgt: “Het is aan de huidige rector om een bilan op te maken met een zelfevaluatie en een overzicht van de verdere acties, vooruitzichten en visies op de verschillende vlakken. Het is dan aan de academici om dit goed te keuren of te desavoueren.” Vermits geen van de academici zich geroepen voelt om de handschoen tegen de 58-jarige Verschoren op te nemen, mag dit gezien worden als een blijk van vertrouwen aan het adres van de zetelende rector.

 

Pro forma naar de stembus

Naar alle waarschijnlijkheid zal huidig rector Alain Verschoren zichzelf opvolgen. Voor het zover is, volgen komende maanden nog pro forma verkiezingen. Vanaf vandaag (16 december) kunnen de verschillende faculteiten hun kiescolleges samenstellen aan de hand van voorverkiezingen. Die colleges moeten in de week van 13 februari 2012 Alain Verschoren dan opnieuw verkiezen. Het is nu aan Verschoren om 50 procent van de stemmen te halen. Indien Verschoren die 50 procent niet weet te verzamelen, dan volgt een tweede stemronde met alweer Verschoren als enige kandidaat en indien nodig een derde of een vierde. Toen Emiel Lambrechts in 1995 aan de KU Leuven kandidaat-rector was, zei hij het volgende: “Rectorverkiezingen zijn belangrijk omdat ze het enige moment zijn waarbij er op brede schaal een fundamenteel debat over de universiteit wordt gehouden.” Zulk fundamenteel debat wordt dit jaar aan de Universiteit Antwerpen onthouden. Anderzijds is nu al duidelijk dat het beleid van professor Verschoren de komende vier en een half jaar zal worden voortgezet.

 

Een mail sturen zal volstaan

Proficiat professor, u volgt wellicht uzelf op als rector. U bent immers de enige kandidaat. Wij nemen aan dat dit goed nieuws is voor u, niet?

Alain Verschoren Inderdaad, omdat één termijn van vier jaar veel te kort is om alle plannen, die onze ploeg heeft, te realiseren. Ik moet wel zeggen dat dit een vreemde situatie is. Dat ik de enige kandidaat ben, beschouw ik als een teken van vertrouwen voor mezelf en de hele ploeg waarmee het beleid voeren. Anderzijds moet ik nog wel herverkozen worden.

 

Moet u als enige kandidaat nog campagne voeren?

Verschoren Vier jaar geleden moesten alle kandidaten een website maken om hun ideeën te presenteren. Daarmee ben je al snel een week of twee in de weer. Ik zou liever de komende maanden gewoon doorwerken. Wat ik wel ga doen is een lange mail met daarin mijn visie sturen naar alle personeel en studenten, niet enkel naar de kiescolleges. Ik zou ook graag een debat organiseren in een van onze grote aula's, waarbij ik in gesprek ga met iedereen die aan de Universiteit Antwerpen verbonden is.

 

Dat debat kan niet meer voor de eigenlijke verkiezingen, want die vinden al plaats in de eerste lesweek van het tweede semester?

Verschoren Die datum is inderdaad wat ongelukkig, maar de week nadien zal heel wat personeel omwille van de krokusvakantie afwezig zijn.

 

Bent u van plan het beleid van de huidige termijn voort te zetten?

Verschoren Vele doelstellingen die we hadden voorop gesteld, hebben we ondertussen gehaald. Met het symbolische aantal van 15.000 studenten zijn we een middelgrote universiteit geworden; de zichtbaarheid van Universiteit Antwerpen in de media is erg verbeterd; onze interne financiële keuken is op orde. In februari hebben we met ons team een beleidsdag gepland waarop we zullen evalueren en eventueel bijsturen naar de tweede termijn toe.

 

Maar eerst nog worden herverkozen, natuurlijk.

 

 

Korte biografie

• Alain Verschoren is tijdens zijn studententijd cantor bij studentenvereniging Winak
• 1976: Verschoren behaalt doctoraat in de Wiskunde
• 2001: Verschoren wordt rector Rijksuniversitair Centrum Antwerpen (RUCA) tot aan de eenmaking van de Antwerpse universiteiten
• 2008: Verschoren wint met 51,46 procent van de stemmen de derde stemronde en wordt tweede rector aan de Universiteit Antwerpen.
• 2010: Verschoren wordt voorzitter Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen (AUHA)
• 2012: Verschoren wordt (wellicht) opnieuw verkozen tot rector van de Universiteit Antwerpen.