terugspoelen met Disney-tekenfilms op videocassette

verleden

Vroeger, in mijnen tijd, was zondagochtend gereserveerd voor videocassettes. En zeker niet zomaar videocassettes, videocassettes van Disney! Zondagmorgen slopen mijn zus en ik tussen zeven uur en half acht naar beneden en trokken we de kast open met onze rijke videocassettescollectie. Eenmaal we een film hadden uitgekozen, deze door de videorecorder lieten opslokken, hadden teruggespoeld (want dat moest nog met deze filmdragers) en er niet al te veel schokken horizontaal over het scherm liepen, namen we plaats. De afstand tussen onze netvliezen en het tv-scherm bedroeg nooit meer dan tweeënhalve meter. De meeste, zo niet alle Disney-klassiekers nam ons netvlies waar. Dat we De Aristokatten, De Klokkenluider van de Notre Dame, Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen, Belle en het Beest en Knabbel en Babbel met de Rescue Rangers enzovoort al tig keer hadden gezien, deerde ons niet. Passieve mediaconsumptie kenden we niet eens. Zondagochtend waren de kinderen de baas over het tv-toestel. 

heden

Laatst zag ik de film van Belle en het Beest met echte acteurs. Belle werd gespeeld door niemand minder dan Emma Watson. Ze bracht me weer terug naar een zondagochtend uit mijn jeugd. Het verbaasde me hoe levendig mijn herinneringen aan de tekenfilm nog waren. Gaston die erg try hard speelde om Belle voor zich te winnen en natuurlijk Chip, het kleine theekopje dat samen met zijn moeder (een theepot) aan het eind van de film weer terug veranderde in een echte jongen. Tot de hedendaagse Disney-productie reken ik (teken)films als bijvoorbeeld Frozen en Moana. Films die het wellicht nooit in zich hebben om uit te groeien tot ware Disney-klassiekers. Ze zullen nooit de beleving met zich meebrengen zoals echte tekenfilms als The Lion King, de Kleine Zeemeermin, Aladdin en Assepoester dat konden. Frozen en Moana slaan dan wel aan bij het grote publiek, maar ze zijn als een omelet zonder zout. 

toekomst

De computerproducties, zoals die het Disney-oeuvre van de toekomst omvatten, zullen op esthetisch vlak vele oogbollen strelen, maar inhoudelijk weinig bijdragen. Producties die je als kind aanschouwde, en waarvan je de achterliggende boodschap pas vele jaren later begrijpt, zullen verstoten worden door algoritmische creaties. Het verschil tussen goed en kwaad was bij de aloude klassiekers overduidelijk. Om je als kind voor te bereiden op de hardheid van de maatschappij werd je als dreumes gevormd door Disney. Zo liet de geest in de fles bij Aladdin je bijvoorbeeld inzien dat assertiviteit ontzettend belangrijk is. De volgende generatie krijgt hier niets van mee. De volgende generatie zal verloren zijn, niet bestand tegen confrontaties met de boze buitenwereld. Onophoudelijk weglopen voor problemen, in plaats van deze met beide handen aan te pakken. Allemaal de schuld van Disney, maar tot tevredenheid van de aandeelhouders die de wereld zien met een kapitalistische bril op.