kapoen

het laatste woord

18/11/2017
[kapoen (© [Annelies Belemans] | dwars)

Je zal het maar voorhebben: het ligt op het puntje van je tong en toch kan je er niet opkomen. Dat ene woord ontglipt je keer op keer. Ook dit jaar schiet dwars alle schlemielen in zulke navrante situaties onverdroten ter hulp. Maandelijks laten we ons licht schijnen op een woord waar de meest vreemde betekenis, de meest rocamboleske herkomst of de grappigste verhalen achter schuilgaan. Deze editie het begrip ‘kapoen’.

Liefste medestudent van de Universiteit Antwerpen,
Liefste toevallige lezer,

 

Je hebt nu onze laatste dwars van 2017 in handen. De temperatuur begint te dalen, het einde van het jaar is in zicht, kortom: tijd voor wat reflecties op het voorbije jaar, maar evengoed ook tijd om te brainstormen over goede voornemers voor 2018. Ik moet bekennen: me houden aan mijn voornemens is niet echt een talent dat mij toebedeeld is. Bovendien zijn nieuwjaarsbrieven nooit mijn forte geweest, met dank aan mijn introverte aard, gecombineerd met een grote familie en de situatieverergerende zinnen als ‘sapperdeboere, zit nu toch niet zo te loeren’. Aangezien het ondertussen een decennium geleden is dat ik voor de laatste keer met zo’n brief midden in een kamer heb moeten staan, had ik wel verwacht ondertussen mijn trauma wat verwerkt te hebben.

 

Niet dus. 2017 heeft de oude wond weer opengereten, en wel doordat een bepaalde les aan onze eigenste universiteit mijn ogen voorgoed geopend heeft voor het grootste schandaal en blinde vlek in onze Nederlandse taal. Eenmaal gehoord kan het niet meer onthoord worden, dus lezers met een gevoelige maag kunnen misschien beter dwars voor gezien houden voor 2017. Mensen die gevoelig zijn aan structurele onrechtvaardigheid en onwetendheid: verder lezen is op eigen risico. Mogelijke bijwerkingen zijn immers opborrelende (plaatsvervangende) schaamte, kwaadheid voor wat de mensheid je jaar in, jaar uit zonder de juiste voorkennis heeft laten zeggen. Andere bijwerkingen zijn ook het bij voorbaat verpesten van elke vorm van genot, ontroering of vertedering bij het horen van de keurig ingeoefende nieuwjaarsbrieven van je potentiële, toekomstige kinderen.

 

Gebruik de volgende informatie naar believen, al is het maar om de toekomstige generaties de vernedering en schaamte te besparen, om jullie kennis van de ware betekenis van woorden even te etaleren, of om jullie niet-blokkende familieleden even verslagen te laten voelen als jezelf na het studeren in de zogenaamde kerstvakantie. Want – hier komt het – het schattige, onschuldige woordje waarmee we jaar in, jaar uit onze nieuwjaarsbrief afsloten en die al menige ‘ooh's’ en traantjes hebben ontlokt bij de wat emotionelere volwassene toehoorder, volstond een paar eeuwen geleden nog om volkomen gerechtvaardigd een gevecht te starten. Een gemoedelijk koosnaampje was dit allerminst in de nieuwe tijd, een scheldwoord om de seksuele capaciteiten van iemand in vraag te stellen des te meer. Kapoen betekent immers niks minder dan gecastreerde haan. Tot zover de schattige kindjes die tot het einde van hun nieuwjaarsbrief zijn gekomen. Het is graag gedaan.

 

Je kapoen,

Jullie dwars-redactrice,

Antwerpen, 30 november 2017.