disfunctioneel naakt

Het begon allemaal met een Facebookgroep waarin de leden hun mening over de posters met elkaar konden delen. Initiatiefneemster Eva Balemans startte de groep omdat ze al eerder in contact kwam met eensgezinden. Toen de groep, die als privégroep bedoeld was, plots ontdekt werd, liep het snel uit de hand. De discussie die daarop volgde was dus niet enkel een verrassing voor de studentenclubs. Zo klopt het gerucht dat de groep als aanval bedoeld zou zijn geweest ook niet. Wat de ontploffing wel heeft aangetoond, is dat er een probleem was. Want waar geen probleem is, is geen discussie, toch?

sex sells

De studentenverenigingen die we spraken laten ons over het algemeen weten het naakt op hun posters nooit eerder te hebben beschouwd als potentieel probleem. “Sommige studenten zien het probleem niet in van een vrouw op een poster, omdat het soms een wat stoutere versie betreft van wat toch nog sterk gangbaar is op het vlak van mode, vrije tijd en uitgangsleven”, legt posterontwerper Louis Heeren uit. Dat vrouwen niet beschouwd mogen worden als een minderwaardig lustobject, staat voor elke club buiten kijf, maar dat ook uitgeklede TD-posters mogelijk een dieperliggend probleem blootleggen, kwam als een verrassing.
 

Sex sells. Naakt op de poster is nu eenmaal een eyecatcher.

Louis denkt daarom ook niet dat presidia ooit de bedoeling hebben gehad om vrouwonvriendelijke posters te laten ontwerpen. Het afbeelden van vrouwen in bikini op een TD-poster is geen statement over gender(on)gelijkheid, maar een marketingkeuze binnen het thema van het evenement, bevestigen Nils Rosier en Hendrik Caluwé, praeses en vicepraeses van Wikings-NSK. “Bij een Eerste Zit-TD, die het einde van de examens en het begin van de zomer inluidt, horen zon, zee, strand en ja, ook vrouwen in bikini.” Dat wil niet zeggen dat naakt een vereiste is. “Het zijn niet posters zonder naakt, maar posters zonder aantrekkelijk en duidelijk thema die minder mensen aantrekken. Op de poster van onze Tweede Zit TD stonden enkel palmbomen en ook dat feestje was uitverkocht”.

Ook bij andere clubs, zoals Lingua, Translatio en Sofia, wordt enkel naakt gebruikt in functie van het thema en nooit zomaar. Naakt of geen naakt heeft bovendien volgens bijna alle geïnterviewde clubs van zowel de Stadscampus als van de buitencampussen geen directe weerslag op de hoeveelheid feestgangers. Bloot valt daarentegen wel meer op. “Sex sells. Naakt op de poster is nu eenmaal een eyecatcher. Het is een beproefd recept om aantrekkelijke posters te maken”, legt Lingua uit. Ook Mathias Hoffmann, praeses van Aesculapia, kan de keuze voor naakt begrijpen: “Of het nu een goed gegeven is of niet, laat ik in het midden, maar naakt spreekt nu eenmaal aan. We leven uiteindelijk ook in 2017, een blote rug is heus niet zo aanstotelijk, hoor! Mogelijk zijn er alternatieven, maar waarom zou iemand een succesvolle posterstrategie aanpassen?”
 

Je zou de posters ziektesymptomen kunnen noemen.

Een ander argument dat vaak terugkomt is dat de discussie heel snel buiten proportie is geblazen. “Bij TD-posters wordt procentueel eigenlijk helemaal niet zo vaak naakt gebruikt, zeker in vergelijking met het grafisch ontwerp voor feestjes die zich buiten de studentensfeer bevinden”, relativeert postermaker Louis. Of er dan vaker (half)naakte vrouwen dan mannen op de posters staan? Dat denkt Louis wel. Exacte cijfers heeft hij niet, maar hij was afgelopen jaar actief bij ELSA en ontwierp in het verleden ook meerdere posters voor andere clubs. Ook bij Sofia staan naar eigen zeggen vaker vrouwen dan mannen op de posters. Er wordt binnen het praesidium echter wel vaak over gediscussieerd waarom dat zo is en of die tendens doorgetrokken zou moeten worden.  “Een vrouw wordt gezien als mooi en elegant, en dat trekt meer personen van beide geslachten aan dan de robuustheid van een man”, bieden Nils en Hendrik (Wikings-NSK) als mogelijke verklaring.

struikelblok

Waar Eva eerst heel standvastig was over een naaktverbod op posters binnen de universiteit, heeft ze nu haar mening wat bijgeschroefd. “Ik wil geen halfnaakte vrouwen op posters, maar dat betekent geen verbod. Een verbod is nooit goed”, geeft ze aan. Dat haar standpunt later nog wat veranderd is, ligt misschien ook wel aan de plotselinge aard van de discussie. Het is niet het gesprek geworden waar ze op hoopte. In plaats van ieders mening te horen, werd er nu vooral – soms zelfs persoonlijk – naar de ander uitgehaald of werd de discussie weggewuifd. Eva vertelt dat er mensen zijn die – ondanks de aanvallen die ze moest incasseren –  achteraf gezegd hebben dat ze de discussie 'gewonnen' zou hebben en dat ze haar gelijk heeft gehaald. Dat alleen is absoluut niet waar het haar om ging. Veel liever zou Eva echt rond de tafel zitten met andere studenten. “Ook al ben je het niet met me eens en vind je dat de posters niet erg zijn, zeg dat dan, dan kunnen we het gesprek aangaan.”
 

Het gaat om één woord: respect.

Behalve dat ze de posters seksistisch vindt, ziet ze in de nonchalante houding van studentenclubs een groter probleem. “Je zou de posters ziektesymptomen kunnen noemen van het probleem dat eronder ligt.” Het gaat namelijk niet alleen om het naakt op de posters. Het gaat erom dat het klakkeloos geaccepteerd en overgenomen wordt. Dit blijkt ook uit het feit dat veel van de praesidia nog nooit hadden nagedacht over de negatieve kant van naakt op posters. Het naakt heeft volgens haar geen functie meer.

Tijdens de zomer besloot ze zich nog wat meer in het onderwerp te verdiepen. “Ik vroeg me af: ligt het gewoon aan mij?” Ze besloot ten rade te gaan bij de mensen die volgens haar het beste merken wat de houding van studenten en hun clubs als effect heeft op hun verdere loopbaan. Ze ging in gesprek met verschillende bedrijven, die haar vertelden dat ze inderdaad het gevoel hebben dat studenten wat laks zijn qua sociale normen.

respect

Zo spraken wij zelf met Hans Wilmots, de CEO van BDO, een accountancy en adviesorganisatie gevestigd in Antwerpen. Hij spreekt van een maatschappelijk fenomeen waarin verschillende normen en waarden, zoals het tonen van naakt en geweld, regelmatig verbroken worden. Dat verbreken is op zich niet slecht, maar dat jongeren dat op den duur normaal gaan vinden, zorgt wel voor problemen. Dit is volgens hem ook van groot belang in de verdere carrière van studenten. “Het gaat om één woord: respect.” Hij bedoelt natuurlijk niet alle studenten, maar hij ziet wel een duidelijk verschil met de studenten van vroeger. In het dagelijks bedrijfsleven ziet hij het alleen al in de details. Zo vertelt hij over de keer dat een jonge werknemer meteen de lift in sprong toen de deuren opengingen, in plaats van andere mensen voor te laten. Dat is uiteraard geen overtreding, maar getuigt wel van onvoldoende sociaal inzicht, vindt Wilmots. Hij pleit voor meer ervaring met mensen met een hogere functie en van andere afkomst, huidskleur of geslacht. Daarin moeten het onderwijs en het bedrijfsleven samenwerken.

rond de tafel

Wat moet er dan nu gebeuren? Daar blijken de meningen niet zo veel in te verschillen. In plaats van een plotse discussie, had iedereen liever een gesprek gezien. Praesidia geven dan ook aan dat, hoewel ze die hiervoor nog nooit ontvangen hadden, klachten zeker serieus genomen worden.

Dat we graag naar naakte mensen kijken, is wel duidelijk, maar waarom we ze precies op TD-posters zetten en of dat een goed idee is, daar moeten we nog eens een koffie over drinken.