berenreflectie

obserberen zonder filter

11/06/2020
een appelsien tegen de eenzaamheid (© Hanne Collette | dwars)
Bron/externe fotograaf

Sophie Van Reeth; Maria Roudenko

🖋: 

Omdat we binnen vast zitten, kijken we met andere ogen door het raam, terwijl we alleen letterlijk de bloemetjes buiten kunnen zetten. Berenjacht. Met kleine kraaloogjes wordt elke voorbijganger gekeurd. De blik verstart als ze voor de zoveelste keer ongewild worden gefotografeerd. Wie langsloopt, merkt ze even op, totdat alleen een vreemde eend in de bijt hun gedachtegangen nog verstoort. Dan wordt het weer zwart voor hun ogen, tot ze de volgende tijdscyclus als etalagepop verslijten. Als stille herauten van de tijdsgeest. dwars licht er een paar uit, om deze reflectie van de werkelijkheid onder woorden te brengen.

subject no. 1 – de zelfgemaakte beer

 

berenreflectie

 

Lage, plompe vorm, behaarde draden over zijn lijf. Binnen de teddyberencultuur kunnen we hem gerust als subcultuur definiëren. Verdrietig, bijna melancholisch staart de beer naar de camera.  Armen wijd open, denkend aan de dag dat een kartonnen bord met “free hugs” erop zijn dagelijkse behoeftes nog kon vervullen. Waar hij voor de welwillende passanten juist niet anders genoeg kon zijn. Waar hij met trots in zijn volle harigheid over de straten paradeerde. Tussen de teruggehouden tranen lijkt al een sprankje hoop te vinden nu iemand hem ziet. Een vraag komt in hem op, zijn mondhoeken krullen onbewust wat naar boven. Glinstert daar al hetzelfde verlangen in het oog van de fotograaf? Nee, dat was alleen de lens. Misschien nu, de gestalte komt dichterbij, een flits. Een snelle blik, nog een flits, een korte blik van goedkeuring. Dan, teleurstelling. Vandaag nog niet. De schaduw verdwijnt, de leegte blijft.

 

subject no. 2 – de gefabriceerde beer

 

berenreflectie

 

Een vormloos hoopje met rondingen. Het gezicht is het berenequivalent van Hide the Pain-Harold. Pessimisme kan de beer niet meer verbergen. Maar de wil is er nog, voor zover er mensen zijn om een glimlach tegen te forceren. Wie passeert, kijkt wat vreemd. Is de gekozen houding te suggestief? Is dat heuvellandschap al genoeg om de internetgeschiedenis aan het einde van de dag te wissen? Geen idee. De lach is wel vriendelijk, lijken de passanten te denken, maar de gedachten blijven rondspoken. Zou de beer aan vroeger terugdenken, toen de wereld niet alleen bestond uit de ruimte tussen het gordijn en de vensterbank, toen zijn baasje af en toe een knuffel gaf? Waarom heeft de beer zich zo gemakkelijk bij zijn nieuwe lot neergelegd? Kan hier geen voordeel uit gehaald worden? Wat als de redenering met dat heuvellandschap niet eens zo vergezocht was? Fotorechten moeten toch wel ergens te regelen zijn. Maar nee, foei. De lockdown gaat langzaam over, callgirls hebben sowieso al genoeg werk. Furries hebben het concept toch allang gestolen, misschien moet het onschuldige van dit beeld koste wat het kost eraan blijven plakken. Tot de beer er niet meer hoeft te liggen. 

 

subject no. 3 – de verloren jeugd

 

berenreflectie

 

Gedachteloos in het rond zwabberende ledematen. Geketend aan hun thuisbasis. Beperkte ruimte. Zo veel leven in een beeld, jeugdige durf om ertussenuit te springen, maar niet verder dan tussen wal en schip. Verloren levenslust door een ongeplande derde die als een blok aan hun been hun stappen vertraagt. Of is het onschuldiger? Zijn de connecties meer familiaal? De act meer spontaan? Het sippe gezicht van de groene beer lijkt druk uit te beelden. De lasten op zijn schoot lijken steeds zwaarder te wegen. Of hebben we ze gewoon op het verkeerde moment van de opvoering vereeuwigd? Een beeld zegt meer dan duizend woorden, maar elk beeld heeft eindeloze variaties op het narratief. Het hoofd van de onderste beer staat er alleszins niet naar. Gelukkig blijft zijn voet nog boven water als zijn kop wegzinkt. Zolang je maar beweegt, blijf je niet in het verleden hangen, lijkt hij te denken.

 

subject no. 4 – big brother bear

 

berenreflectie

 

Als een kat lijkt hij voor het raam gekropen. Zoekend naar afwisseling, naar ook maar een hint van onstuimigheid in de ledigheid die zich voor hem opvult. Hij gaat zijn soortgenoten in de ramen langs; elk afwezig draadje, elke knipoog wordt geregistreerd. Gemoedstoestanden worden gecategoriseerd, risicofactoren worden vastgesteld. De data-analyse legt hij bij de andere in de ordner, hij leest hem nog snel door. Dan weer terug, is er al iets veranderd? Bespeurt hij een millimeter beweging bij de armen aan de overkant? Toch niet, Big Brother Bear moet nog even geduld hebben. Variatie is ver te zoeken, stilstand is de naam van vooruitgang. Dagen hebben al geen namen en nummers meer, zelf is hij verdwenen, uit het zicht. De felbegeerde anonimiteit heeft hij voor nu nog even. Maar in een flits kan alles verdwijnen.

 

subject no.5 – Karen

 

berenreflectie

 

Werkloos, maar herinneringen naar de kantoorpaden kruipen al snel naar boven. Voor wie dacht dat Karen alleen leefde in shitposts op sociale media, is het slecht nieuws. De over elkaar geslagen armen spreken boekdelen, de keurende blik drukt ze uit. Snel doorlopen lijkt het devies, maar de blik blijft branden. Een tuinstoel ertegenover zetten dan maar, vijf minuutjes en weg. Zo veel zal ze toch niet te vertellen hebben, zoveel leuks kan er toch niet achter de gordijnen gebeuren. Zo veel, wat is zo veel, hebben we überhaupt veel, is weinig veel geworden? In de achtergrond ratelt een monotoon geluid door, namen van onbekende collega’s rijgen zich aaneen. Af en toe maak je instemmende geluiden, blijkbaar is het genoeg. Genoeg? Nemen we nu met minder genoegen? Meer dan genoeg tijd om jezelf te ontleden is er in ieder geval wel. Had ze maar een klavertje vier op haar wang, maar geluk is schaars.

 

subject no. 6 – beerlijn

 

berenreflectie

 

Beerlijn, de grote dronken tovenaar die op de vierhoekige Skype-vergaderingsoproep er af en toe eens een levenswijsheid uit laat glippen. Wijsheden waarvan hij de uitvoering aan iemand anders overlaat. Geen enkele ervaring is voor niets, maar met alcohol kan je je er wel niets van herinneren, aldus de grote redenaar. Tijdens zo een openbaring schieten zijn oogleden heel kort naar de top, om weer half terug te zakken. Timing en presentatie is alles, kennis moet je doseren, het gedijt niet op de rotsgrond van ongemotiveerde liever-vuurwerk-dan-huiswerk studenten. Nee, het onkruid moet gewied worden voordat er gezaaid en geoogst kan worden. Maar daar is geduld voor nodig. Hij kan alleen het zaadje planten, de grond omspitten, zijn concentratie niet verliezen. Maar de veer heeft die illusie al doorbroken.

 

subject no. 7 – Winnie

 

berenreflectie

 

De lockdown doorbrengen weegt ook zwaar op sommige sterren. Zijn land van melk en honing is vooralsnog fictief. Vrienden zijn voorlopig nog een luxe, het scherm een uitvlucht voor de contactdroogte. Zijn werk ligt al even stil, beroemdheid kan vluchtig zijn. Zijn hand streelt de spijlen nog eens, is dit het dan? Komt er niet nog een vervolg? Moet aan alles een einde komen? Tijgertje stond van het idee alvast niet te springen, helaas. Iejoor hield zijn zeldzame lachjes nog achter gesloten deuren. Knorretje wist het niet, zoals altijd. Dus ziet hij het maar voor zich, op het canvas dat hij zorgvuldig in elkaar heeft gezet. Een onafgemaakt kunstwerk, door de tijd heen afgebroken en opgevuld. Plottend over de toekomst, hoe lokt hij publiek naar de honing? Hij steekt zijn hoofd door de tralies in de hoop dat de aanraking een geniale ingeving opwekt. Nee, weer niet, nog niet, ooit?

Ooit, waarschijnlijk heel snel, zijn deze symptomen van solidariteit weer ondergesneeuwd door de dikke laag stof die de toekomst achterlaat. Tot die tijd steken ze hun hoofd nog even om de hoek. Opnieuw als kindervriend in het leven geroepen, toen de nood aan de man was.