apotheose

het laatste woord

14/05/2022

Je zal het maar voorhebben: het ligt op het puntje van je tong en toch kan je er niet opkomen. Dat ene woord ontglipt je keer op keer. Ook dit jaar schiet dwars alle schlemielen in zulke navrante situaties onverdroten te hulp. Maandelijks laten we ons licht schijnen op een woord waar de meest vreemde betekenis, de meest rocamboleske herkomst of de grappigste verhalen achter schuilgaan. Deze editie werken we toe naar de apotheose. 

De toeschouwers zitten op het puntje van hun stoel. De vraag “Wat zou het laatste het laatste woord nu toch zijn?” weerklinkt door de zaal. Net wanneer iemand op de voorste rij stilletjes fluistert: “Zou ik nog snel naar het toilet kunnen lopen?” gaan de spots aan. Het allerlaatste woord verschijnt op het podium. Geen krakende chipszakken of geslurp uit grote bekers cola meer, nee, de zaal is plots muisstil. Het is tijd voor de langverwachte apotheose. 

Apotheose is een leenwoord uit het Frans. Het Franse apothéose komt op zijn beurt van het Griekse apotheosis, waarin theos (god) te herkennen is. Letterlijk betekent het dan ook ‘vergoding’ of ‘vergoddelijking’. Het begrip duidde in de klassieke mythologie op het moment dat een belangrijk personage tot god werd gepromoveerd. Later werd het ook buiten de mythologie gebruikt wanneer iemand een goddelijke eer bewezen werd. In onze taal werd het woord in die betekenis voor het eerst aangetroffen in 1769. Later kwam daar nog een betekenis bij, namelijk ‘slotstuk van een opvoering met veel pracht en praal’. Die betekenis maakt van Apotheose de geknipte artieste om deze dwarsvoorstelling af te sluiten. En dat zal het publiek geweten hebben: Apotheose schittert niet alleen door haar kostuum met gouden veren, maar ook door haar feilloze trapezeact. De salto’s volgen elkaar aan een weerzinwekkend tempo op en de mond van elke toeschouwer valt open. 

In haar meest algemene betekenis betekent apotheose ook ‘indrukwekkend einde’. En zo is het slot van de dwarsvoorstelling plots niet meer de enige apotheose. Ook het academiejaar loopt op haar einde. Of de examens of de zomervakantie de apotheose zijn, dat laat ik nog even in het midden. In het eerste geval zullen we als studenten alleszins niet staan dringen voor een ticketje en al helemaal niet achteroverleunend naar de voorstelling kunnen kijken. Chips eten kan natuurlijk wel, als beloning of als troost, dat is om het even. En een daverend applaus, dat mag ook. 

Maar voor het daverend applaus weerklinkt in de zaal, zien de toeschouwers een laatste sierlijke draai, een laatste keer “oooh” en “wauw” en dan beweegt de trapeze langzaam naar beneden. Apotheose zwaait en komt gracieus aan de grond. Pilaarbijter, Ootmoed, Pimpelen, Sofisme, Homoglief en Contaminatie komen nu ook het podium opgelopen, reiken elkaar de hand en maken een diepe buiging. Zie ze eens schitteren, onze artiesten van het afgelopen jaar. Ze zullen nu genieten van hun zomer en uitkijken naar de repetities voor de volgende show. Het applaus zindert nog na in hun oren.