Alles of niets? Gewoon je best doen voor de planeet is al meer dan genoeg

ecowarriors

21/03/2023
Klimaatprotest (© Callum Shaw | dwars)
Bron/externe fotograaf

Callum Shaw

đź–‹: 
Auteur extern

Kimberly Schutz


Afgelopen academiejaar vroeg ik me samen met enkele medestudenten Communicatiewetenschappen (Faculteit Sociale Wetenschappen) af of de manier waarop we milieubewust gedrag tonen op sociale media meebepaalt hoe we tegenover milieubewuste personen staan. Wat is nu gebleken? De meest gewone, imperfecte voorstellingen zijn de meest gunstige! De achterliggende boodschap van dit artikel luidt dan ook 'fouten maken mag'. Waarom zouden we nog langer enkel onze hoogtepunten delen op sociale media? Laten we in plaats daarvan eerlijker zijn en ook milieubewust gedrag tonen dat we nog niet foutloos onder de knie hebben. Dat kost meteen ook minder moeite, toch?

Ken je dat gevoel dat je ergens aan wil beginnen, maar dat het aanvoelt als een alles-of-niets-situatie? Op sociale media zie je hoe vele anderen je al voor waren en hoe ze datgene waar jij mee wil starten al perfect uitvoeren. Je krijgt het gevoel dat er geen ruimte is om te falen, dus je twijfelt of je er zelf überhaupt mee zou starten. In de context van milieubewust gedrag toont ons onderzoek van de Faculteit Sociale Wetenschappen nu net aan dat er wél ruimte is om te falen. Er is dus zeker geen reden om het niet te doen. Het is geen alles-of-niets-situatie. Gewoon je best doen voor de planeet is al meer dan genoeg. 

 

stereotypen alom

Wanneer je aan een typische milieubewuste persoon denkt, wat komt er dan als eerste in je op? Deze vraag stelden wij studenten aan meer dan dertig Vlaamse jongeren tussen de 18 en 25 jaar. Hoewel het genuanceerder was dan dit, kwamen er bij het grootste deel van de deelnemers antwoorden naar boven zoals: “ze gebruiken nooit single use plastic”, “ze zijn volledig vegetarisch of zelfs veganistisch”, “het zijn geitenwollensokkentypes die hippiebroeken dragen” of net “boze activisten die op klimaatmarsen met een protestbordje in het rond staan te roepen”. Last but not least is ook “ze hebben geen oor voor een andere mening” een veelvoorkomend antwoord. Met andere woorden, het zijn extremisten. Deze stereotypering draagt bij aan hun algemene beeld van milieubewuste personen, alsook aan het beeld dat de media volgens hen neerzet over dit type personen. Om eerlijk te zijn klinkt 'nooit single use plastic' wel als muziek in de oren, maar geitenwollensokken hippies? Met dat beeld moet iedereen toch eventjes lachen… En wie wilt er nu lijken op een persoon waarmee gelachen wordt?

 

De ecowarriors  

De befaamde ecowarriors zijn tegenwoordig razend populair op Instagram. In hun posts en op hun stories tonen ze maar al te graag hoe ze zich volledig toewijden aan een 'sustainable lifestyle' en delen ze ecologische tips en tricks zodat jij zelf ook makkelijk (kuch…) aan de slag kunt gaan. Ze geven huis-, tuin- en keukenadvies waarmee je je steentje kunt bijdragen en bevelen ecologische merken en producten aan. Zij adverteren producten van verschillende groene merken die vaak nogal duur zijn door sponsoringen die zij ontvangen van deze bedrijven. Hun leventje ziet er helemaal geweldig uit, maar is de kost die je zelf betaalt voor zo’n toegewijde levensstijl ook echt zo geweldig? Is dit ideaalbeeld wel realistisch? Volgens de superfans die met een lichte jaloezie zelf streven naar het leven van hun favoriete ecowarrior wellicht wel… In de realiteit is er een grote groep die wel milieubewuster wil leven, maar die het extreem toegewijde voorbeeld van ecowarriors wat overweldigend, overdreven of ongeloofwaardig vindt. 

 

Wat willen we dan eigenlijk?  

De vraag is nu dus hoe we deze beide groepen tevreden kunnen stellen. Uit hun online experiment met meer dan 200 deelnemers konden de studenten Communicatiewetenschappen concluderen dat de grote meerderheid van de Vlaamse jongvolwassenen tussen de 18 en 25 jaar de voorkeur geeft aan een gewoner, minder extreem beeld van milieubewuste personen. Ze willen meer mensen zien die zich milieubewust gedragen en hun best doen, maar die nu en dan ook eens een steek (mogen) laten vallen. Milieubewuste personen voorstellen als mensen zoals jij en ik, zorgt er volgens het experiment namelijk voor dat jongvolwassenen een positiever beeld krijgen over een typisch milieubewust persoon, dan wanneer ze als extreem toegewijde personen worden voorgesteld. 

  

Alle kleine beetjes helpen  

De eerste belangrijke boodschap die we hier dan ook willen meegeven, geldt voor iedereen: doe je best om milieubewuster te leven, al zijn dat kleine dingen. Alle beetjes helpen, want als iedereen een minimale verandering veroorzaakt, maken we samen een groot verschil. Verder delen we nog een tweede boodschap die niet enkel toepasselijk is op milieubewust gedrag, maar over het posten op sociale media in het algemeen: laat jezelf zien hoe je echt bent. Toon waar je hart ligt, maar hou niet enkel de schijn hoog. Mensen appreciëren het meer als je je normale, soms imperfecte, maar ware zelf toont. Dit komt veel oprechter over en het is ook overtuigender. Niemand is perfect en fouten maken mag. Het leven is geen alles-of-niets-situatie. Gewoon je best doen is al méér dan genoeg.