Heb jij ze al gezien, de struikelstenen in onze studentenstad? Dat zijn kleine herdenkingsstenen, verwerkt in de stoep voor voormalige woningen van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Het project werd ontworpen door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig en is ondertussen uitgegroeid tot een groot monument, bestaande uit honderdduizend stenen die over heel Europa verspreid liggen. Op elke steen vind je de naam en de geboortedatum van het desbetreffende slachtoffer, alsook de eventuele deportatiedatum en de plaats van overlijden. Ook in Antwerpen liggen verschillende van deze symbolische herinneringen. dwars belicht elke editie een Antwerpse struikelsteen. Deze editie: Anna Rutzki.
Voor de Lange Leemstraat 144 te Antwerpen vinden we de herinnering aan de Belgische pianiste Anna Rutzki en haar echtgenoot Nico Workum. Anna was een bijzonder getalenteerde muzikante die studeerde aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium, nu gekend als het Koninklijk Conservatorium Antwerpen, waar ze meerdere eerste prijzen behaalde voor notenleer, piano en harmonieleer. Ze trad als achtjarige voor het eerst op, waarna haar carrière als pianiste openbloeide en ze te horen was in verschillende grote concertzalen verspreid over België en Nederland. Ze componeerde zelfs muziek die op de radio werd uitgezonden.
Als Joodse vrouw doofde haar succes tijdens de Tweede Wereldoorlog jammer genoeg uit. Niet lang na haar huwelijk met Nico, een vooraanstaand lid van de Vereniging van Joden in België, werden ze in ‘43 door de Nazi’s afgevoerd naar Auschwitz samen met Anna’s vader Elias, broer Siegfried, moeder Chaya, tante Leja en halfbroer Zelik. Hier verloren ze helaas allemaal het leven. De struikelstenen van de familie van Anna liggen voor de Velodroomstraat 5.
De rest van de familie Rutzki onderging even helse beproevingen. Anna’s zus Berthe was de enige van het gezin die de oorlog wist te overleven door te emigreren naar Canada. Hun zus Dora, wiens struikelsteen in de Gitschotellei ligt, trok aan het begin van de oorlog met haar man en drie kinderen naar Parijs, waar ze gedurende twee jaar veilig bleven. Plots stond de Gestapo toch aan hun deur met het bevel om op transport te gaan. Dora besloot de kinderen achter te laten, in een laatste poging om hen te redden. De Gestapo kwam de kinderen gelukkig niet zoeken, wat hun redding betekende. Dora en haar man overleefden de oorlog echter niet.
De struikelstenen in Antwerpen, waaronder die van Anna en Dora, vormen een onderdeel van het herdenkingsbeleid van de stad. Hun stenen werden aangevraagd door de dochter van Dora en de dochter van hun tante Leja. Je kan zelf een struikelsteen aanvragen voor een slachtoffer van de Tweede Wereldoorlog via het aanvraagformulier op de website van Stad Antwerpen. De stenen dwingen ons de gruwel van de oorlog te herinneren en waarschuwen ons voor de toekomst, zodat dergelijke tragedies nooit meer plaatsvinden.
- Login om te reageren