minder geld maakt gelukkig

Laten we eerlijk zijn: geld is wellicht de meest meetbare manier om je geluk uit te drukken. Vooral degenen die in het rood staan (hallo, studenten) weten dat het gras groener is aan de overzijde. Toch ben ik, ondanks het zwarte gat in mijn portemonnee, sinds kort van mening dat iedereen beter af zal zijn wanneer alles nog een stuk duurder wordt. Zeker de dingen die je op de Meir vindt.

Een klein voorbeeld van zo'n winkel in de buurt van de Meir is toch wel de Brandy Melville. Hier wordt reclame gemaakt met de slogan 'one size fits all', wat goed klinkt in deze body positive tijden. Na vijf minuten tussen überhippe motiefjes en heerlijk alternatieve stijlen moest ik echter wel constateren dat die one size om slechts een dijbeen zou passen. Met een gemiddelde prijs van dertig euro voor een crop top voelde ik me daar wel heel ongelukkig voor veel geld.

Maar laten we eens terugdenken aan die gouden jaren 90. De flippo’s waren niet aan te slepen, de klimaatcrisis nog een vage gedachte en over het algemeen was alles veel beter. Onder andere de Star-Warsfilms. Ook kan ik me herinneren dat je veel langer deed over de aanschaf van een gsm of een kledingstuk. Niet per se omdat het aanbod toen ook al zo belachelijk groot was, maar vooral omdat het langer duurde om het benodigde bedrag bijeen te schrapen. ‘Wat heerlijk!’ zul je nu misschien denken. ‘Fantastisch! Tegenwoordig zijn dat soort goederen voor iedereen bereikbaar. Gelijkheid, gedeelde rijkdom, het kan niet op!’ Misschien herinner je je dat je nog even naar de Action moet. 

Al die gedachten zijn waar - helaas. Alles wat je begeert, ligt binnen handbereik. Denk aan smartphones van net honderd euro, modieuze jurkjes van acht euro, dozen bonbons voor nog geen twee euro! Zelf ben ik stiekem ontzettend fan van de vier-europrosecco van de Lidl. Beeld je nu even in dat je op kot bent, met een kast vol T-shirts en een doos zeevruchtenchocolade onder je neus. Grote kans dat dit geen onbekende situatie is. Een normale zelfs. Wanneer wordt zo’n ervaring weer als paradijselijk ervaren? Juist: wanneer je jeans van Calvin Klein en je zoetigheden van de favoriete chocolatier komen. Liefst nog heb je flink gespaard voor die aankopen. Waar komt dat goede gevoel vandaan, dat vaak veel langer blijft hangen dan bij een budgetaankoop? 

Ik denk dat het antwoord ligt in de emotionele investering. Over een Mars denk je geen twee seconden na, over dure hartjes van roze cacao wel. Tegelijkertijd kun je mij veel gelukkiger maken met een beschreven ansichtkaartje dan een pintje op café, hoewel het prijsverschil niet erg groot is. Het vriendschappelijke gebaar is ook van gelijke aard. Bij het kaartje weet ik echter dat mama veel meer emotionele en mentale stappen heeft doorlopen dan mijn vriendin toen zij haar bankkaart trok. Aankopen met een ideologisch tintje, zoals tweedehandskleding of een herbruikbare waterfles, doen me meer dan wegwerpitems. De functie blijft hetzelfde, maar het een roept meer gevoel bij me op dan het andere.

Meer betalen kan ook betere leefomstandigheden voor iedereen betekenen. Denk maar aan fairtradeproducten. Aangezien we bij Oxfam het goede gevoel er gratis bij krijgen, zie ik niet in waarom we die ervaring niet zo breed mogelijk zouden maken. Nog een voordeel is het feit dat we flink zouden kunnen sparen als we minder kopen voor een hoger bedrag, alles bij elkaar geteld. Volgens Yuval Noah Harari is een klein bezit hebben ook in lijn met onze menselijke aard. In zijn boek Sapiens licht hij toe dat vroeger mensen weinig spullen bezaten omdat ze veel rondtrokken. Pas toen we slaaf werden van de landbouw en op één plek bleven wonen, stroomden onze huizen vol. Bestek, siervoorwerpen, meubilair… Het werd te veel om achter te laten. In die houdgreep zitten we nog steeds. Daarnaast melden recente onderzoeken dat de meeste kleren maar een paar jaar in de kast blijven hangen – en er misschien wel nooit uitkomen voor je ze weggooit. Ik geef het niet graag toe, maar misschien heeft de suikerzoete Marie Kondo wel gelijk: als je er niet gelukkig van wordt, is het waarschijnlijk beter om het niet in huis te hebben.

Hoe worden we dan gelukkiger van minder geld? Allereerst is het handig dat we allemaal studenten zijn en we sowieso al over weinig geld beschikken. Dat is mooi meegenomen. Verder is het belangrijk om te onthouden dat shoppen een rush geeft die zogezegd beter is dan seks, maar dat je tussen alle euroknallers geen geluk zult vinden. De emotionele kant van spullen biedt hier de ultieme uitkomst. Gratis gelukkiger, wie ziet dat niet zitten? De laatste tip krijg je dan helemaal voor niks: je hart is een spier waarvoor je nooit hebt hoeven betalen, en die je bij veelvuldig gebruik ontzettend veel zal opleveren. Een klein briefje of een kopje koffie kan iemands dag al veel beter maken. Blijf investeren in jezelf en in anderen en je zult je geen dag van je leven arm voelen.