Wanneer iemand over weeskinderen praat, denken we al snel aan de musical Annie of het boek Oliver Twist. Dat zijn klassiekers, maar wat ze weergeven was ook een realiteit. Was elk weeshuis een groot, oud, ineenstortend huis met een groot hek waar je kraaien zag vliegen? Waren het allemaal kinderen in een huis met Cameron Diaz als oprichtster zoals in de filmadaptie van Annie? Wezen zijn er altijd geweest en hoewel ze vaak het onderwerp zijn in de literatuur, blijft het beeld dat we van hen hebben vaag. De expo Kinderen van de zorg bundelt de geschiedenis van wezen over een tijdsperiode van zes eeuwen samen in een verhaal dat te vinden is op drie locaties: het Maagdenhuis, het Knechtjeshuis en het Instituut voor Tropische Geneeskunde. Voor de liefhebbers van een wandeling door de buurten van Antwerpen is er ook een stadstour voorzien.
Maagdenhuis
Na vier jaar te studeren in Antwerpen weet ik mijn weg door de stad nog steeds niet te vinden, dus ging ik op pad met Google Maps in de hand en aan mijn zij de lieftallige hoofdredacteur Emma, die Antwerpen beter kent. De enthousiaste baliemedewerkster van het Maagdenhuis interesseerde zich in onze opleiding, maar nog meer in Emma's parfum. Waardoor we de expo goedlachs startten.
In de eerste zaal schrokken we van Clara. Zij verscheen op een groot scherm. Het toonde een filmpje waar een voormalige bewoonster informatie gaf over het Maagdenhuis. Dankzij haar leren we dat het gebouw vroeger een weeshuis was en het woord 'maagd' vroeger niet anders betekende dan een vrouwelijk wees. Doorheen het museum stonden verschillende borden met luisterfragmenten, ingesproken met Antwerps accent. Op die interactieve wijze hoorden we verhalen van de weeskinderen. De verhalen waren fictief, maar gebaseerd op de toenmalige werkelijkheid.
We hoorden bijvoorbeeld het verhaal van drie kinderen die werden weggehaald bij hun moeder. De twee meisjes hun haar werd afgeknipt en ze werden het Maagdenhuis ondergebracht, terwijl hun broertje naar het knechtjeshuis moest. De politieofficier zei dat hun moeder niet goed voor hen zorgde, maar daar waren ze het zelf niet mee eens. Ze snapten niet waarom ze werden weggehaald. Heel het museum zat vol met zulke verhalen. De audiofragmenten raken je.
Er zit dus een waarheid in Annie en Oliver Twist. Het is zeker een bezoekje waard! Ik zou het interessanter hebben gevonden als de ruimtes in hun oorspronkelijke functie werden gebruikt. Was het een keuken, een slaapruimte of een bidruimte?
Instituut voor Tropische geneeskunde
Zogezegd was het tien minuten wandelen van het Maagdenhuis naar het Tropisch Instituut, maar wij deden er eerder twintig minuten over. Misschien kwam het door ons klein gestalte dat we niet sneller waren, al lijkt tien minuten verschil me nog steeds sterk. Het art deco-interieur was om je ogen op uit te kijken. Daarnaast stelt het Instituut zich niet vaak open voor bezoekers, dus een kijkje nemen, alleen al voor de architectuur, is zeker aan te raden.
Spijtig genoeg vond de vrijwilliger in kwestie dat ook. Ik gebruik het woord ‘spijtig’ vanwege haar opdringerige gedrag. We moesten haar volgen naar de gang voor enkele minuten te staren naar een trappenhal in een ongemakkelijke stilte, terwijl ze haar broodje op at. Daarna werden we bevraagd over onze algemene kennis van vondelingenschuiven – die was miniem – en kregen we een quiz over hoeveel schuiven er nog zijn in België. Eenmaal we de vrijwilliger hadden afgeschud konden we verder kijken.
In dit deel van de expo ging het minder over wezen, maar meer over de geschiedenis van het gebouw zelf en de algemene ontwikkeling van kinderen. Het gebouw had vroeger zelf een vondelingenschuif, die ze hebben gerecreëerd in de expo. Toen we naar oude kleren keken, dook opeens de vrijwilliger achter ons op, wat leidde tot een kleine hartaanval. Het kleine deel over de vondelingen is zeker een kijkje waard wanneer je toch een ticket hebt, maar dit deel van de expo op zich is teleurstellend.
Knechtjeshuis
Na drie uur onderweg te zijn, zette ik de expo op een andere dag verder met mederedacteur Thomas. Te betreden via de prachtige Paardenmarktcampus, vonden we er het halletje over het Knechtjeshuis. De beperkte plaats die er was werd volledig gebruikt. Of ja, volledig is misschien een synoniem voor overvol in dit geval. Op bijna elke mogelijke plaats hing een plakkaat met informatie en hier en daar ook interessante luisterverhalen van fictieve levens.
Hoewel het interessant was, was het te druk om ervan te genieten. De hoeveelheid informatie overweldigde ons, waardoor we al snel de trap naar beneden afgingen. Hier dachten we ambachten te vinden die de wezen in het knechtjeshuis moesten beoefenen. Wat waren wij mis. De universiteit wou de opleiding productontwikkeling in de kijker zetten met rare snufjes en machines waar ikzelf alvast niks van snapte.
Naast een bord met een tijdlijn van ambachten was er niks gerelateerd met oude ambachten. Deze locatie mag je overslaan als je hiervoor uit de richting moet wandelen. Het gangetje is leerrijk, maar als je vooral over wezen wil leren, is het niet de moeite waard.
wandeling
Bij het ticket voor de expo zit een plan en een QR-code waardoor je de route krijgt te zien op Google Maps. Mijn oriëntatie kon de gewone kaart niet aan. Dus waren het locatiebolletje op mijn telefoon en Thomas mijn reddende engelen. Veel is er niet te zeggen over deze wandeling. Het is een wandeling door Antwerpen waarbij je op de meeste punten informatie kunt terug te vinden over wezen, maar bij enkele ook niet waardoor je verward rondkijkt op straat. Hoewel je stappendoel voor die dag bereikt is, zou ik deze niet als een must-do opschrijven.
- Login om te reageren