thuiskomen bij African Youth Organisation

Mohamed woont in Borgerhout en doet zijn master Sociaal Werk aan UAntwerpen. “Sociaal Werk is echt mijn ding", vertelt hij. "Ik vind het fantastisch om mensen te prikkelen en krijg er zelf veel energie van.” Hiernaast is hij in de weer met van alles en nog wat, maar vooral met AYO, waarvan hij voorzitter en medeoprichter is. In zijn vrije tijd is hij ook coach van de vrouwenvoetbalclub U16 City Pirates en leest hij graag. Van af en toe niks doen kan hij ook genieten.

Mohamed heeft er twijfels bij hoe je momenteel in het hoger onderwijs in een bepaald model moet passen. Er wordt verwacht dat je theorie succesvol kunt herkauwen en reproduceren. "Studenten die goed kunnen blokken, hebben dus automatisch een voordeel." Op de vraag wat voor soort student hij is, heeft hij een duidelijk antwoord. “Ik ben een vrij assertieve student en probeer de les met een alerte blik te volgen. Ik ben kritisch naar mezelf toe, maar ook naar degene die de les geeft. Waarom de docent bepaalde dingen wel of niet behandelt, bijvoorbeeld."

Ik ben autonoom, een passant in dit leven.

aarden bij AYO

Het hoger onderwijs ziet Mohamed als een huis vol leven: "Het is een plek waar iedereen een kamertje zoekt. Wanneer je voor het eerst binnen komt voel je je niet zo thuis. Later leer je te aarden, zoals planten die hun diepe wortels hebben, in plaats van enkel de bladeren die meegenomen worden door de wind." Voor jongeren met Afrikaanse roots wil AYO dit aarden graag faciliteren.

Bij de instroom van studenten wordt de focus vooral op onderwijs zelf gelegd. De jongeren worden begeleid en er worden experts uitgenodigd voor bepaalde topics, zoals stress of timemanagement. Het eerste jaar is voor iedereen zoeken. "We streven naar een peer-to-peer ondersteuning. Iemand die bijvoorbeeld in de Sociale Wetenschappen zit, zal door mij ondersteund worden.”

de weg naar geluk

‘AYO’ komt uit het Yorubaans, een Nigeriaanse taal, en betekent ‘zelfrealisatie’ of ‘pad naar het geluk’. “Je hebt een diploma, oké. Een diploma is fijn, maar het is veel belangrijker hoe je er bent geraakt en wat heeft bijgedragen aan jouw zelfontplooiing", zegt Mohamed. "Opdat de studenten zich beter kunnen wapenen tegen druk, willen we ze tools leren gebruiken die ze al in zich hebben.”

Ze geven het startschot van het jaar met de introductieweek in oktober. “Bij AYO doen we niet aan dopen, gezien we niet echt een drinkcultuur hebben, maar feesten kunnen we natuurlijk wel. We gaan naar Café au Lait, waar ik zelf soms draai", aldus Mohamed. "Daar is een gemoedelijke sfeer, je kunt chillen of dansen als je daar zin in hebt." Nieuwe leden leren via AYO ook de stad en campus kennen. Die kennismaking is best persoonlijk. Zo laat Mohamed laat bijvoorbeeld zijn favoriete vegan eetplekjes zien.

Pas later kun je aarden, zoals planten die hun diepe wortels hebben.

Naast studentikoze activiteiten organiseert AYO culturele evenementen. Elke maand houden ze een African Storytelling-avond, gebaseerd op een intrigerend concept uit de Afrikaanse cultuur. "Je zit ’s avonds samen en luistert naar verhalen van de ouderen, opdat hun wijsheden niet vergeten worden." Die avond draait het om écht te luisteren en er dan over te praten. Dit concept lijkt verloren te gaan in het sociale mediatijdperk.

Daarnaast zijn ze bezig met Read it out loud. Per maand wordt er één boek behandeld en nodigen ze experts uit, waardoor dit initiatief zich kan ontwikkelen tot een soort platform. "Denk aan TED Talks met historische inhoud tot hedendaagse onderwerpen. Met al deze initiatieven kunnen we studenten bagage meegeven bovenop hun diploma."

goede bedoelingen zijn niet goed genoeg

De universiteit is deel van het systeem van de Westerse samenleving. Toch is ze niet bepaald een weerspiegeling van de realiteit in de straten van Antwerpen. "Hoe hoger je komt, hoe witter en mannelijker het wordt. De docenten zijn zich wellicht niet bewust van de witte bril waar ze door kijken."

Mohamed gaf het vak Sociologie als voorbeeld aan, waar er een aantal personen uit de geschiedenis naar voren komen. "Neem nu Auguste Comte: hij was een van de grondleggers van de sociologie, maar ook een schepper van racistische theoriemodellen. Onrechtstreeks was hij wellicht verantwoordelijk vele moorden." Dit werd echter niet aangekaart in de les. Bij zo'n gebrek aan nuances moet in vraag gesteld worden of de lesgevers zich bewust zijn van hun eigen gekleurde perspectief.

De universiteit moet over haar rol als kennisinstituut reflecteren. Een tweede voorbeeld komt uit een les Literatuur. Er wordt gedoceerd over niet-witte schrijvers. "Maar als ik kijk naar wie de docent is, krijg ik het gevoel van object-subject. Het is hun onderzoeksproject. Soms is dat met de beste bedoelingen, maar het is niet genoeg." Mohamed heeft nog genoeg andere voorbeelden: in Hedendaagse Sociologie stond postkoloniale sociologie op het programma. "Dit was pas één week voor het examen, een half uurtje in de les", zegt Mohamed teleurgesteld. Het doet je afvragen wie er eigenlijk bepaalt wat er voor studenten relevant is.

toekomstmuziek

Is het dan niet belangrijk dat de diversiteit van perspectieven op een structurele manier een draagvlak krijgt? Mohamed maakt duidelijk dat hij het beu is om als student die nuances naar voren te moeten brengen. Een vaste job aan de universiteit ziet hij nog niet meteen zitten. "Hell no. Er zijn veel opties, veel wegen. Ik ben autonoom, een passant in dit leven", vertelt Mohamed. "Ik kan ergens in- of uitstappen, ik kan mij verbinden of loslaten. Maar ik wil vooral geen eigendom zijn van instellingen met hun clubjes en codes", gaat hij verder. "Ik sta achter mijn je m’en fou-houding, ik geef weinig om titels, erkenning of waardering.”

Ik heb onderweg graag een boek in de hand,
om het beeld te breken dat jongeren niet lezen.

“Soms sta je op een podium voor 700 man en erna doe je thuis de afwas voor je moeder. Daartussen ben je mens. Het eerste beeld geeft je status, maar is niet zo interessant als de ruwheid van het leven en de alledaagse dingen.”

onderweg naar verandering

Mohamed heeft altijd een boek in zijn tas zitten. Nu is dat The Dead Emcee Scrolls: The Lost Teachings of Hip-Hop van Saul Williams. "Saul Williams is een veelzijdige artiest. Hij is slam poet, muzikant, acteur en schrijver. In dit boek vindt hij geheimzinnige rollen perkament die hij tracht te ontcijferen." Literatuur zit in Mohameds bloed. "Ik heb een boek in mijn hoofd: het zijn drie verhalen die een reeks vormen, ik ga nog niet te veel vertellen. Het zal veel informatie bevatten voor de jeugd; een boek dat ik graag als kind had gelezen.”

“Ik heb onderweg het liefst een boek in de hand om het beeld te breken dat jongeren niet lezen. Zeker als kind van Afrikaanse afkomst herken je je niet in dat beeld. Je denkt, dat is niet voor ons." Soms gaat een kind naast hem zitten om hem vragen te stellen. Dan komt de socioloog in Mohamed naar boven. Hij creëert situaties en interageert met de publieke ruimte. "Het is fascinerend om te observeren hoe de onderstroom van de maatschappij in elkaar zit.”