Het is niet omdat je veel onnozele weetjes kent, dat je een betweter bent. Dat bewijst een van onze redacteurs elke maand door een waanzinnig interessant, ongelofelijk boeiend of verbluffend spannend feit te delen.
17 september 2019, België. Sommige landgenoten verjaren, andere moeten naar de tandarts, een paar sukkelaars behoren tot beide groepen. Een doodnormale dag waarop het werk roept en de universiteitsstudent nog een dutje doet voor de week erna de lessen weer beginnen.
17 september 2019, Nederland. Ongeveer hetzelfde, behalve dat de universiteit in Nederland al begonnen is. Alhoewel? Voor onze politiek gezinde noorderburen was het Prinsjesdag, de dag waarop de Nederlandse koning de troonrede uitspreekt in het de Ridderzaal. Politiek gezien is dit belangrijk omdat de overheidsbegroting voor het komende jaar bekendgemaakt wordt. De dag is echter meer dan regeringsplannen alleen en valt elk jaar op de derde dinsdag van september.
De naam “Prinsjesdag” stamt uit de zeventiende eeuw. In die tijd verwees het naar de viering van de verjaardagen van de prinsen van het koningshuis. In 1814 al werd de term overgenomen om het voorlezen van de troonrede te benoemen. De dag waarop Prinsjesdag valt, stuiterde ondertussen al wel enkele keren over de kalender. De eerste 'echte' Prinsjesdag viel op 2 mei, maar werd verplaatst naar de eerste maandag van november en later naar de derde maandag van oktober. Toen bleek dat de Kamer meer tijd nodig had om de begroting te behandelen: daarom werd de start van het zittingsjaar met een maand vervroegd, waardoor de Kamer een maand langer kon werken. Zo kwam Prinsjesdag in 1848 terecht op de derde maandag van september. Waarom dan nu op een dinsdag? Voor veel kamerleden was het lastig om op tijd in Den Haag te zijn wegens de zondagsrust, waardoor in 1878 besloten dat Prinsjesdag op een dinsdag zou vallen. Pendelen is een kwaad van alle tijden.
Het minder politieke gedeelte voldoet aan ieders clichébeeld: Prinsjesdag heeft een koninklijke stoet in de aanbieding (inclusief Gouden Koets of glazen tegenhanger), en een militaire optocht en de koninklijke Stalmeester volgen hem op. Ook een balkonscène is traditie: Koning Willem-Alexander van Oranje Nassau en zijn gezin verschijnen dan op het balkon van Paleis Noordeinde in Den Haag om de hulde van hun volk in ontvangst te nemen.
Maar dat is de ceremonie. Wat is er nu écht belangrijk? Volgens de Nederlanders in 2019: of de koning een baard heeft (het antwoord is ja en aangezien dwars neutraal hoort te zijn, zullen we die keuze wijselijk niet in detail bespreken) en de beruchte hoedjesparade. Deze traditie werd in 1977 lichtelijk per ongeluk gesticht door toenmalig lid van de Tweede Kamer, Erica Terpstra. Ze besloot om een opvallende hoed te dragen ter eerbetoon aan toenmalig koningin Beatrix én om zich af te zetten tegen de grijze massa. Vanaf dat moment kreeg het hevige navolging en nu nog is het een belangrijk onderdeel van Prinsjesdag. Aanvankelijk mocht de hoed niet groter zijn dan die van de koningin, maar tegenwoordig springt het koningshuis losser met de regel om. Gelukkig maar: de hoed van koningin Máxima was dit jaar toch een betrekkelijk klein exemplaar.
In een poging deze dag meer te contextualiseren ging ik voor mijn teerbeminde lezers naarstig op zoek naar de Belgische equivalent. Ik kwam van een kale zoektocht thuis, moet ik bekennen. Bij ons opent sinds 1993 de eerste minister het parlementair jaar door de beleidsverklaring voor te lezen. Hoewel… We doen het enkel als we een federale regering hebben. Kijk, we mogen dan geen hoedjesparade hebben, wij houden het wel spannend!
- Login om te reageren