Bijna een volledige bacheloropleiding geleden deelde dwars een lijst met fossiele bedrijven die wetenschappelijk onderzoek aan UAntwerpen financieren. In 2023 schreven we over de vrees van honderden academici wereldwijd dat de fossiele industrie de onderzoeksagenda gaat bepalen en dat universiteiten zo hun onafhankelijkheid verliezen. Ook toen stelden we de vragen: kunnen deze firma’s bij academisch — vaak klimaatgerelateerd onderzoek — wel betrouwbare partners zijn, en wat is hun agenda bij dit soort onderzoek? En welke impact heeft het wanneer ze de universiteit financieren voor dit soort onderzoeken? Het lijkt alsof ze zich graag schuilhouden achter de academische en betrouwbare status van een universiteit.
Dit soort vragen leidde al eerder, vooral bij Angelsaksische en Nederlandse universiteiten, tot veel protest. Voorstanders van dit type financiering benadrukken dat fossiele bedrijven zowel de expertise als het geld hebben om de overgang naar duurzame energie te versnellen; het uitsluiten van hun financiering vertraagt eerder de transitie dan dat het deze bevordert.
Naar aanleiding van ons gesprek met GreenOffice legden we UAntwerpen opnieuw de volgende vragen voor: (1) Met welke bedrijven uit de fossiele industrie heeft de universiteit op dit moment een samenwerking lopen? (2) Wat is de aard van deze samenwerkingen? De actuele lijst werd met ons gedeeld en het is niet om over naar huis te schrijven. Hoewel de samenwerking met ExxonMobil van de lijst af is, stonden er ook twee nieuwe samenwerkingen op: Ineos en TotalEnergies. Een nieuwe samenwerking met wederom een fossiel bedrijf staat nu niet zo goed op je cv als je tegelijkertijd duurzaamheid probeert te promoten. In het nieuwe klimaatactieplan wordt gezegd dat ze graag een beleid willen opstellen met betrekking tot fossiel onderzoek, net als vijf jaar geleden.
Toen we onze bevindingen voorlegden aan het Climate Team, reageerden ze met enige verbazing. Zij gaven aan geen structureel inzicht te hebben in of, hoe en voor welke bedragen de fossiele industrie onderzoek aan de universiteit financiert en dat dit een tekortkoming voor hen is. "Zonder te weten wat dit specifieke onderzoek inhoudt, pleiten we met het Climate Team voor een universiteitsbreed kader dat toelaat om op een heldere manier te evalueren of onderzoeksprojecten die door private bedrijven worden gefinancierd, op ethisch en duurzaamheidsvlak wel stroken met de missie van de universiteit", klinkt het.
In een reactie stelt UAntwerpen dat de fossiele industrie (of andere financiers) de onderzoeksagenda niet bepaalt en dat wetenschappers vrij zijn om al dan niet deel te nemen aan fossiel gefinancierd onderzoek. Bij onderzoek gesponsord door een bedrijf, een overheid of een organisatie gelden strikte regels rond academische vrijheid en onafhankelijkheid: onderzoekers kiezen de methodologie, resultaten worden (tenzij vertrouwelijk) openbaar gemaakt, en financiers hebben geen invloed op de conclusies.
Als de universiteit tegen 2050 volledig fossielvrij wil zijn, moet dat ook betekenen dat ze de fossiele industrie geen platform meer zal geven. Zoals benoemd in ons artikel uit 2023 biedt de universiteit namelijk een podium aan sprekers van de firma’s die onderzoek sponsoren. In onze ogen past dit niet in het imago van een universiteit die duurzamer probeert te worden.
Lopende onderzoeksprojecten gefinancierd door chemische/fossiele bedrijven:
- Essenscia Vlaanderen: Leerstoel Geïntegreerde Veiligheid - Chemie en Life Sciences.
- Ineos: INEOS Oxide Inhibition and Toxicity tests.
- TotalEnergies: Plasmakatalyse voor CO2 conversie naar CO
- Umicore: (1) Studie naar de potentiële impact van zouten op aquatische ecosystemen, (2) Geavanceerde elektronenmicroscopie analyses op kathode batterij materialen
Lopende samenwerkingen met chemische/fossiele bedrijven:
- Bayer Cropscience AG: Kwantitatieve extrapolatie in de ecotoxicologie
- Login om te reageren