IFTAR JE MEE?

Er worden elk jaar veel initiatieven op poten gezet om niet-moslims mee aan tafel te krijgen. Aan onze eigen universiteit organiseerde de pastorale dienst een iftar die open stond voor alle studenten. In de bredere samenleving zijn er initiatieven zoals de site iftarmee.be waarop mensen zich kunnen opgeven om mee aan tafel te schuiven bij een moslimfamilie. Op Pasen verbrak men in Borgerhout het Belgisch record voor langste iftartafel, met een lengte van twee kilometer.

Dit jaar viel Pasen tijdens de ramadan, wat aanleiding gaf tot ‘paasiftars’, waarbij mensen van verschillende culturen samen Pasen en de ramadan vierden. Cultuurcentrum c o r s o in Berchem organiseerde op paasmaandag een van die paasiftars. Die omschreef het als “een zeldzaam moment waarop de sterren van de ramadan en Pasen in harmonie aan de hemel schitterden.”

Mahara

Om meer te weten te komen over wat zo’n iftar inhoudt, ging ik naar de jaarlijkse iftar van Mahara, een islamitisch geïnspireerde studentenvereniging. Dat evenement lokt elk jaar vrij veel studenten. “De jaarlijkse iftar is van grote waarde voor onze vereniging. Het illustreert onze islamitische inspiratie, het brengt studenten en alumni van diverse herkomsten en geloofsovertuigingen samen en het biedt ook een warm netwerk voor studenten die hier op kot zijn en geen of weinig vrienden hebben om op terug te vallen”, leggen ze uit.

Op 18 maart is het zover. De iftar vindt plaats op campus Groenplaats van Karel de Grote Hogeschool. Binnen wacht een divers gezelschap. Al snel mogen we plaatsnemen aan onze tafels en die zijn niet zomaar versierd. “Om de waarden van de ramadan tijdens onze iftar centraal te stellen geven we onder andere aan elke tafel een thema zoals geduld, dankbaarheid of solidariteit,” wordt mij uitgelegd, “waarbij tafelgasten in gesprek gaan met elkaar over het thema.” Ik neem plaats aan de tafel met het thema verantwoordelijkheid. Op mijn bord prijkt een citaat van Abdal Hakim Murad: “May we rise above our egos, and show that we can live for others, for principles, rather than only for ourselves.”

Eens we aan tafel zitten wordt de avond ingeleid door zowel de oprichter van Mahara als door de organisatoren van de avond. Daarna volgt een Koranlezing in het Arabisch. Nog even wachten en dan volgt het moment waar iedereen vol verlangen naar uitkeek: de zonsondergang. Het avondgebed wordt uitgesproken en het eten mag beginnen. Voor ons ligt allereerst een dadel en staat een kom warme kippensoep. In het midden van de tafel liggen hapjes om te delen. Voor mij staan flessen frisdrank, waaronder cola van Colruyt. Geen Coca-Cola, een bewuste keuze vanwege de aanhoudende boycot tegen bedrijven die Israël steunen. Zelf moet ik niks uitschenken, mijn tafelgenoot biedt aan om voor ons allemaal in te schenken. Na het eten van de soep wordt er een lekkere maaltijd met kip uitgeschept voor ons. Er volgt ook nog een klein dessertje. Tussen het eten door is er ruimte voorzien om op de bovenverdieping te gaan bidden.

Na het eten volgt een korte doch interessante lezing met als thema “Herontdek de ziel van de ramadan.” Er wordt gesproken over het innerlijke aspect van de maand. Als iemand die zelf niet deelneemt aan de ramadan helpt dat mij om de ervaring beter te begrijpen. Het gaat er ook over dat veel tijd voor bezinning wegvalt door onze smartphones. Mensen zijn heus niet zo verschillend als we denken, de collectieve internetverslaving bevestigt het.

Wanneer de lezing voorbij is, loopt de avond stilletjesaan ten einde. Er wordt nog thee uitgeschonken voor wie wil. Er wordt mij aangeboden om overgebleven flessen cola mee naar huis te nemen. Ook de bloemen die mijn tafel sierden, krijg ik mee naar huis, waar ze nog weken mochten dienen als een warm aandenken aan die avond.

een uitgestrekte hand

Begrip is een verhaal dat van twee kanten komt. De organisatoren van iftars hebben dat alvast begrepen. Door mee uitgenodigd te worden aan de eettafel van mensen komt er een uitgestrekte hand vanuit de moslim gemeenschap. Het is in mijn ogen waardevol om die hand aan te nemen. Samen aan tafel gaan zorgt er allereerst voor dat we elkaar leren kennen, wat ons een kans geeft om elkaar te begrijpen en wederzijdse empathie op te bouwen. Zeker dat heb ik bij de iftar van Mahara gemerkt.

Er zijn dingen die we kunnen leren van andere culturen. En dan kijk ik niet alleen naar maaltijden leren koken die geen aardappelen bevatten. De waarden van solidariteit en vrijgevigheid zijn voor iedereen nuttig. Wat ik vooral bijzonder vond is hoeveel vreugde er is tijdens een iftar terwijl het strikt genomen niet meer dan een maaltijd is. Moslims weten door het vasten misschien beter dat eten niet vanzelfsprekend is. Noch is het voor vele mensen vanzelfsprekend om te kunnen eten met mensen om wie ze geven. De waardevolste les is dan misschien om meer appreciatie te hebben voor samen eten. Ik zal alvast net een tikkeltje dankbaarder zijn de volgende keer dat iemand me uitnodigt om te blijven eten.