een episch reisverhaal

de terugkeer van Odysseus

24/06/2017
Odysseus (© Danny Willems)
Bron/externe fotograaf

Danny Willems


“Bezing me, o Muze, de vindingrijke man, die zeer veel rondzwierf, nadat hij de heilige stede van Troje verwoest had.” Zo begint de Odyssee van Homeros. Dat is het verhaal van de man die het Paard van Troje bedacht en dan tien jaar rondzwierf op de Middellandse Zee, op weg terug naar zijn geliefde land Ithaka en zijn lieve vrouw Penelope, de schone. Vroeger moest je nog Oud-Grieks kunnen om dit prachtige verhaal te lezen, maar nu kan je het ook, volledig in het Nederlands beluisteren door de nieuwe podcast van Radio 1.

Het verging de stralende Odysseus niet goed na zijn baanbrekend paardontwerp. Tien jaar verdwaalde hij op zee, omdat de goden kwaad op hem waren. En waarom? Omdat hij durfde beweren slimmer te zijn dan hen, dat zootje ongeregeld. De wijze godin Pallas Athena was de enige die het niet eens was met de andere Olympiërs, en overtuigde haar vader, de machtige Zeus, ervan dat Odysseus genoeg rondgezworven had. Maar dat was buiten haar nonkel Poseidon, de heerser van de zee, gerekend…

 

Het verhaal van de onfortuinlijke Odysseus begint wanneer de held al bijna terug thuis is, in het laatste jaar van zijn omzwervingen. Dan heeft hij al heel wat avonturen meegemaakt en overleefd: dodelijke sirenen, verleidelijke heksen en zelfs een eenogige reus! Met slimmigheden en een flinke dosis misleiding en hier en daar de hulp van een god, slaagde Odysseus, die man van vele listen, er telkens in aan zijn noodlot te ontsnappen. Zijn maten verging het echter minder goed, maar ja, dan hadden ze maar niet van die mooie runderen van Helios Megistos moeten eten.

 

Een groot deel van het verhaal vertelt de meester-verteller Odysseus dan ook zelf. Wanneer de held eindelijk aanspoelt bij mensen die hem goed gezind zijn, vragen zij hem het verhaal van zijn omzwervingen te vertellen. Dit stuk van het verhaal is uniek, want het is het eerste verhaal ooit in de eerste persoon enkelvoud. Ondertussen hebben we wel al over het eiland Ithaca gehoord, de thuis van Odysseus, waar de vrijers van zijn vrouw zijn bezit verbrassen, tot grote frustratie van zijn zoon, de schrandere Telemachos.

 

De verhalen over de wijze Odysseus zijn gebundeld in 24 boeken door de blinde dichter Homerus, ook al een legendarische figuur. Helaas deed die dat bijna drieduizend jaar geleden in het Oud-Grieks.Ben je niet vloeiend in het Oud-Grieks, maar wil je toch genieten van het verhaal van de reis die bijna alle latere reisverhalen heeft beïnvloed? Dan heb ik goed nieuws voor je: Radio 1 bracht een podcast uit die alle verhalen over de vindingrijke Odysseus samenbrengt.

 

De prachtige vertaling van Patrick Lateur blijft dicht bij de originele tekst, zonder oubollig te zijn. En wat nog beter is, het verhaal wordt verteld door je favoriete Vlaamse acteurs, zo vertelt Bruno Van den Broecke bijvoorbeeld over de sirenen en Stef Aerts over de bloedmooie nimf Kalypso. Elke podcast komt overeen met een boek van de Odyssee, wat neerkomt op ongeveer drie kwartier luisterplezier. De ideale (al is het een vrij zware) blokpauze dus! En wie weet, misschien kan de intelligentie van Odysseus de wijze, je inspireren in het blokken voor je examens!

 

Je kan je volledig gratis abonneren op de podcast via de website van Radio 1 of hem hieronder beluisteren. Download hem, het is de moeite waard!

 

 

Odysseus 1 - Tien jaar na het einde van de Trojaanse oorlog#1 - Tien jaar na het einde van de Trojaanse oorlog#1 - Tien jaar na het einde van de Trojaanse oorlog

Tien jaar na het einde van de Trojaanse oorlog zijn alle andere strijders weer thuis. Van Odysseus geen spoor. Zoon Telemachos is in het paleis in Ithaka bij zijn moeder Penelope, belaagd door 108 ongeduldige vrijers die dingen naar haar hand. Godin Athena zoekt de jonge Telemachos op en spoort hem aan zijn vader te gaan zoeken. (Met Aline Cornelissen, Nina Kortekaas, Hanne Van Doren en Jef Hellemans)

 

Odysseus 2 - De godin voorspelt de dood van de vrijers#2 - De godin voorspelt de dood van de vrijers#2 - De godin voorspelt de dood van de vrijers

Telemachos, de zoon van Odysseus, wordt door de godin Athena aangespoord nieuws te verzamelen over zijn verdwenen vader. De godin voorspelt ook meteen de dood van de vrijers. Zoon Telemachos schept daarop al zijn moed bij elkaar en vaart de haven van Ithaka uit. (Met Armin Mola, Emmanuel van der Beek, Luca Persan, Max Colonne)

 

Odysseus 3 - Op zoek naar nieuws#3 - Op zoek naar nieuws#3 - Op zoek naar nieuws

Telemachos vaart naar Pylos, niet ver van Sparta, op zoek naar nieuws over zijn vader Odysseus. Met de hulp van de godin Athena wordt hij ontvangen door de oude Nestor. Die was een van de krijgsmakkers van Odysseus tijdens de Trojaanse Oorlog. Maar weet Nestor meer over Odysseus? (Met Bartel Jespers en Tim Bogaerts)

 

Odysseus 4 - De vrijers beramen een hinderlaag#4 - De vrijers beramen een hinderlaag#4 - De vrijers beramen een hinderlaag

Samen met de zoon van de oude Nestor rijdt Telemachos naar Sparta, naar koning Menelaos en de schone Helena. Helena en Menelaos herkennen in zoon Telemachos vader Odysseus en vertellen over hem. Terwijl de vrijers op Ithaka een hinderlaag beramen. (Met Lukas De Wolf)

 

Odysseus 5 - Odysseus neemt zelf het woord#5 - Odysseus neemt zelf het woord#5 - Odysseus neemt zelf het woord

Hier begint veruit het bekendste deel van de Odyssee. Odysseus neemt zelf het woord, en vertelt over zijn avonturen op zee. We bevinden ons in zang 5 op het eiland van de bloedmooie nimf Kalypso, waar Odysseus gevangen wordt gehouden. Na 7 lange jaren mag de held eindelijk weer naar huis. (Met Stef Aerts)

 

Odysseus 6 - Odysseus leert wat gastvrijheid is#6 - Odysseus leert wat gastvrijheid is#6 - Odysseus leert wat gastvrijheid is

De held Odysseus spoelt aan op het eiland van de Faiaken, waar hij door prinses Nausikaä en haar nimfen wordt gevonden op het strand. Wanneer hij ontwaakt slaan ze allemaal op de vlucht, behalve de prinses. Zij ontvangt hem gastvrij op het paleis. (Met Rashif El Kaoui)

 

Odysseus 7 - De onzichtbare Odysseus#7 - De onzichtbare Odysseus#7 - De onzichtbare Odysseus

Athena, de godin met de fonkelende ogen, maakt Odysseus onzichtbaar op zijn tocht naar het paleis van koning Alkinoös. Daar aangekomen vertelt hij zijn verhaal aan de koning, zonder zijn naam te noemen. (Met Servé Hermans)

 

Odysseus 8 - Feesten op het idyllische land van de Faiaken#8 - Feesten op het idyllische land van de Faiaken#8 - Feesten op het idyllische land van de Faiaken

In deze zang weidt Homeros uit over het idyllische land van de Faiaken en hun gebruiken. Ter ere van de vreemdeling organiseren ze een groot feest, met sport en spel. Ook Odysseus neemt deel en wordt zo herkend. (Met Oscar Van Rompay)

 

Odysseus 9 - Over de cycloop#9 - Over de cycloop#9 - Over de cycloop

“Waar moet ik beginnen?”, vraagt Odysseus aan de Faiaken, terwijl hij vertelt over zijn wedervaren. Dit is één van de bekendste zangen uit de Odyssee, want hier vertelt Odysseus over de Cycloop, en zijn list om de reus te misleiden. (Met Stefan Perceval)

 

Odysseus 10 - De wondermooie Kirke#10 - De wondermooie Kirke#10 - De wondermooie Kirke

“Waar moet ik beginnen?”, vraagt Odysseus aan de Faiaken, terwijl hij vertelt over zijn wedervaren. Dit is één van de bekendste zangen uit de Odyssee, want hier vertelt Odysseus over de Cycloop, en zijn list om de reus te misleiden. (Met Stefan Perceval)

 

Odysseus 11 - Odysseus vaart naar het Dodenrijk#11 - Odysseus vaart naar het Dodenrijk#11 - Odysseus vaart naar het Dodenrijk

Odysseus vaart naar het Dodenrijk om er met waarzegger Teiresias in de toekomst te kijken. Hij ontmoet er zijn moeder en de gesneuvelde Achilles. (Met Jurgen Delnaet.)

 

Odysseus 12 - Moeilijkheden en wraak#12 - Moeilijkheden en wraak#12 - Moeilijkheden en wraak

Terug bij Kirke voorspelt zij hem moeilijkheden op zijn tocht, onder anderen de Sirenen, de zeemonsters Skylla en Charybdis, en Helios' wraak om zijn gedode runderen. Odysseus overleeft een schipbreuk en belandt bij Kalypso. (Met Bruno Vanden Broecke.)

 

Odysseus 13 - Ithaka!#13 - Ithaka!#13 - Ithaka!

Precies halverwege het boek en deze podcastreeks belandt Odysseus weer op het eiland Ithaka. Eindelijk weer thuis, na zijn jarenlange omzwervingen. Odysseus ontwaakt maar herkent zijn eigen vaderland niet. (Met Valentijn Dhaenens)

 

Odysseus 14 - De trouwe varkenshoeder Eumaios#14 - De trouwe varkenshoeder Eumaios#14 - De trouwe varkenshoeder Eumaios

Odysseus komt bij zijn trouwe varkenshoeder Eumaios, die hem vertelt over de vrijers en de reis van Telemachos (de zoon van Odysseus en Penelope). (Met Frank Focketyn.)