Na de huidige besparingsronde, die nog loopt tot einde 2013, zal de faculteit Letteren en Wijsbegeerte bijkomende besparingen moeten doen op haar personeel. In de periode 2014-2018 gaan vier professoren van het departement Wijsbegeerte op emeritaat. Het lijkt onwaarschijnlijk dat zij alle vier vervangen zullen worden.
Surfend op de golf van hoge inschrijvingscijfers aan de Vlaamse universiteiten, trekt de Universiteit Antwerpen jaar na jaar meer studenten aan. Ook de studentenaantallen van het departement Wijsbegeerte geven een groei aan: van 144 in academiejaar 2001-2002 naar 264 vandaag. Dat is een stijging van maar liefst 83 procent in tien jaar tijd. Het aantal voltijdse equivalenten aan Zelfstandig Academisch Personeel (ZAP) – alle docenten, hoofddocenten, hoogleraren, gewoon hoogleraren en buitengewoon hoogleraren die worden betaald door de overheid – steeg uiteraard niet recht evenredig mee. Maar toen professor Wijsbegeerte Erik Oger vorig jaar op emeritaat ging, werd hij zelfs niet vervangen.
In de periode 2014-2018 gaan op het Departement Wijsbegeerte ook professoren Koen Verrycken, Joachim Leilich, Johan Taels en Luc Braeckmans op emeritaat. Departementshoofd Peter Reynaert bevestigt dat het niet vervangen van twee van de vier plaatsen een van de mogelijke scenario’s is. Bruno Tritsmans, decaan van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte, noemt de cijfers over een allocatie voorbarig. Definitieve cijfers worden op de faculteitsraad van 30 maart voorgelegd aan de voorzitters van de onderwijscommissies en de departementsraden. Vervolgens zullen deze voorzitters bekijken welke politiek er gevoerd zal worden. Volgens decaan Tritsmans is de leefbaarheid van de richtingen daarbij een belangrijke afweging. Pas in het najaar wordt de materie opnieuw op faculteitsniveau behandeld. Of het Departement Geschiedenis de vrijgekomen plaatsen van het Departement Wijsbegeerte zal overnemen, is momenteel helemaal niet zeker. Feit blijft, zegt departementshoofd Reynaert, dat Wijsbegeerte ZAP-plaatsen zal verliezen.
Financieel kwetsbaar
Dat verlies aan middelen is geen complete verrassing. Zowel de universiteit als de Vlaamse overheid voeren namelijk besparingen door. Het departement Wijsbegeerte staat bovendien nogal zwak wat financiering betreft. Het zijn namelijk output, behaalde diploma’s, publicaties en de instroom aan generatiestudenten – zij die zich voor het eerst inschrijven – die de budgetten bepalen. Op al deze parameters scoort Wijsbegeerte minder makkelijk dan grotere, populaire richtingen. Vele studenten kiezen Wijsbegeerte namelijk als aanvullende studie en de richting kent ook relatief grote aantallen werkstudenten, avondstudenten en ‘laatkomers’. Het drama van Wijsbegeerte is dus dat haar historisch en hedendaags belang moeilijk gekwantificeerd kan worden. De vraag waarop beleidsmakers de komende maanden moeten antwoorden, is wat het minimum aan middelen is om de kwaliteit van Wijsbegeerte te waarborgen. Het zou ook daarom verstandig zijn mochten de studenten Wijsbegeerte volgend jaar wél een afgevaardigde voor de faculteitsraad verkiezen.